แผนที่ความสุข

แอพแผนที่ (Mapping apps) ช่วยให้เราหาเส้นทางที่เร็วที่สุดไปยังที่ที่เราจะไปได้ แต่ถ้าเราอยากจะเดินทางไปเรื่อยๆล่ะ นักวิจัย แดเนียล ควีเซีย แสดง "แผนที่ความสุข" ที่จะไม่เพียงแค่คำนึงถึงเส้นทางที่คุณอยากไป แต่ยังคำนึงถึงความรู้สึกที่คุณอยากมีระหว่างทางด้วย

ผมมีอะไรจะสารภาพครับ

ในฐานะนักวิทยาศาสตร์และวิศวกร
ผมสนใจแต่เรื่องประสิทธิภาพมานานหลายปี

แต่ประสิทธิภาพก็เป็นเหมือนลัทธิหนึ่ง

และวันนี้ผมอยากจะเล่าเรื่องราว
ของการเดินทาง

ที่ดึงผมออกมาจากลัทธินั้น

และย้อนกลับมายังความเป็นจริงที่ชุ่มชื่นกว่า

ไม่กี่ปีก่อน หลังจากที่จบปริญญาเอกในลอนดอน
ผมย้ายมาบอสตัน

ผมอยู่ที่บอสตัน ทำงานที่แคมบริดจ์

ฤดูร้อนปีนั้น ผมซื้อจักรยานสำหรับแข่ง

และปั่นจักรยานไปทำงานทุกวัน

ผมใช้มือถือในการหาเส้นทาง

มันส่งผมไปยัง ถ. แมส.
ถนนแมสซาชูเซตส์

เส้นทางที่สั้นที่สุดจากบอสตันไปแคมบริดจ์

แต่หนึ่งเดือนผ่านไป

หลังจากที่ผมได้ปั่นผ่าน ถนนแมส.
ที่เต็มไปด้วยรถรา

ในวันหนึ่ง ผมเลือกเส้นทางที่ต่างออกไป

ผมไม่แน่ใจนักว่า ทำไมผมเลือก
ทางที่ต่างไปในวันนั้น ทางอ้อม

ผมจำได้แค่ความรู้สึกประหลาดใจ

ประหลาดใจที่ได้เจอกับถนนที่ปลอดรถ

ซึ่งต่างจากถนนแมสส ใกล้ๆ
ที่มีรถอยู่มากมาย

ประหลาดใจที่ได้เจอกับถนน
ที่ประดับไปด้วยใบไม้และล้อมรอบไปด้วยต้นไม้

แต่หลังจากความรู้สึกประหลาดใจ
ผมรู้สึกอับอาย

ผมตาบอดไปขนาดนั้นได้ยังไงนะ

ผมใช้เวลาทั้งเดือน

ติดอยู่กับแอพมือถือของผม

ที่การเดินทางไปทำงานเป็นเพียงสิ่งเดียว

การเดินทางในเส้นทางที่สั้นที่สุด

ในการเดินทางนี้ มันไม่มีความคิด

เกี่ยวกับการเพลิดเพลินไปบนท้องถนน

ไร้ความสุขในการเชื่อมต่อกับธรรมชาติ

ไร้โอกาสในการมองสบตากับผู้คน

ทำไมน่ะหรอ

เพราะผมอยากจะประหยัดแม้เพียงหนึ่งนาที
ในการเดินทางของผม

เอาล่ะ ผมขอถามคุณหน่อย
ผมเป็นอยู่คนเดียวรึเปล่า

มีพวกคุณกี่คนที่ไม่เคยใช้
แอพแผนที่ต่างๆ ในการหาเส้นทาง

ถ้าไม่ใช่ทั้งหมด
ก็ส่วนใหญ่ ที่เคยใช้น่ะนะครับ

และอย่าเข้าใจผมผิดนะครับ
แอพแผนที่เป็นเสมือนผู้พลิกวงการครั้งใหญ่

ในการสนับสนุนผู้คนให้ออกสำรวจเมือง

คุณพกมือถือ ออกไปนอกบ้าน
แล้วคุณก็รู้ได้ทันทีว่า คุณจะไปทางไหน

แต่ แอพนี้ก็มักจะนึกเอาว่า

มันมีเส้นทางสู่จุดหมายเพียงหยิบมือ

มันมีอำนาจที่จะทำให้เส้นทางเพียงหยิบมือนั้น

เป็นเส้นทางที่ดีที่สุด
สำหรับการเดินทางไปยังจุดหมายนั้น

หลังจากประสบการณ์ครั้งนั้น ผมก็เปลี่ยนไป

ผมเปลี่ยนงานวิจัยของผม
จากการทำเหมืองข้อมูลแบบดั้งเดิม

เป็นการทำความเข้าใจว่า
คนเราจะเก็บประสบการณ์จากเมืองได้อย่างไร

ผมใช้เครื่องทาง วิทยาศาตร์คอมพิวเตอร์

เพื่อผลิตซ้ำการทดลองทางสังคมในระดับเว็บ

ผมกลายมาติดอยู่กับความงามและอัจฉริยภาพ

ของการทดลองทางสังคมแบบดั้งเดิม

ซึ่งกระทำโดย เจน จาคอบ.
สแตนลีย์ มิลแกรม, เควิน ลินช์

ผลของการวิจัยนั้นเป็นการสร้างแผนที่ใหม่

แผนที่ที่คุณจะไม่เพียงแต่
พบเส้นทางที่สั้นที่สุด เส้นสีน้ำเงิน

แต่ยังพบกับเส้นทางที่สนุกที่สุดด้วย

ตามเส้นสีแดง

มันเป็นไปได้ยังไงน่ะหรอครับ

ไอน์สไตน์ครั้งหนึ่งพูดไว้ว่า

"ตรรกะทำให้คุณเดินทางจาก A ไป B

จินตนาการทำให้คุณไปได้ทุกที่"

ดังนั้น ด้วยจินตนาการนิดๆ หน่อยๆ

เราต้องเข้าใจว่า

ส่วนไหนของเมืองที่ชาวเมืองมองว่าสวย

ที่มหาวิทยาลัยแคมบริดจ์
กับเพื่อนร่วมงานของผม

เราคิดเกี่ยวกับการทดลองง่ายๆ อันนี้

ถ้าผมให้คุณดูฉากของเมืองของภาพนี้

และผมจะถามคุณว่า ภาพไหนสวยกว่า

คุณจะตอบว่าภาพไหน

อย่าอายเลยครับ

ใครบอก A ครับ ใครบอก B ครับ

เยี่ยมมาก

จากไอเดียนั้น

เราสร้างแพลตฟอร์มแบบคราวด์ซอร์ส

เกมบนเว็บ

ผู้เล่นจะเห็นฉากของเมืองทีละคู่ๆ

และพวกเขาจะต้องเลือกว่าอันไหนสวยกว่า
เงียบ และดูมีความสุข

จากการโหวตของผู้ใช้เป็นพันๆ คน

เราจึงได้รู้ความเห็นของคนส่วนใหญ่ที่เกิดขึ้น

เราได้เห็นว่า ฉากของเมืองอันไหน

ที่ทำให้คนมีความสุข

หลังจากงานนั้น ผมก็เข้าร่วม Yahoo Labs

และผมเข้าร่วมทีมกับลูก้าและรอสซาโน

และพวกเราก็ร่วมกันรวบรวม
จุดต่างๆ ที่ดูดีในลอนดอน

เพื่อสร้างแผนที่ใหม่ของเมือง

การทำแผนที่ ที่ให้ความสำคัญกับอารมณ์ของมนุษย์

ในการทำแผนที่นี้ คุณจะไม่เพียงแค่
เห็นและเชื่อมต่อ

จากจุด A ไปยัง B ในแบบที่สั้นที่สุด

แต่คุณยังจะได้เห็นแบบที่มีความสุข

เส้นทางสวยๆ เส้นทางเงียบๆ

ในการทดสอบ ผู้เข้าร่วมทดสอบพบว่า
เส้นทางที่มีสุข สวย และสงบ

สนุกกว่าเส้นทางที่สั้นที่สุด

และนั่นก็เพิ่มเวลาในการเดินทาง
ขึ้นมาเพียงไม่กี่นาทีเท่านั้น

ผู้เข้าร่วมยังชอบที่จะเก็บความทรงจำ
ไว้กับสถานที่ต่างๆ

ความทรงจำที่แบ่งปันร่วมกัน --
นั่นเป็นจุดที่ตึกเดิมของ BBC เคยอยู่ครับ

และความทรงจำส่วนตัว --
นั่นเป็นที่ที่ผมมีจูบแรกครับ

พวกเขายังนึกไปถึงว่า
เส้นทางบางเส้นทางมีเสียงและกลิ่นยังไงด้วย

แล้วถ้าหากว่าเรามีเครืองมือทำแผนที่

ที่จะสร้างเส้นทางแสนสนุก

ที่ไม่เพียงแต่งดงาม

แต่ยังมีทั้งกลิ่น เสียง และความทรงจำล่ะ

นั่นเป็นสิ่งที่งานวิจัยของพวกเรา
กำลังมุ่งไปครับ

พูดแบบง่ายๆ งานของผม

สิ่งที่มันกำลังพยายามทำคือ
หลีกเลี่ยงอันตรายของเส้นทางเดียว

หลีกเลี่ยงการขโมยประสบการณ์แบบเต็มรูปแบบ
ในเมืองที่พวกเขาอาศัยอยู่

ให้เส้นทางผ่านสวนสาธารณะ
ไม่ใช่ผ่านลานจอดรถ

แล้วคุณจะได้เส้นทางที่ต่างไปอย่างสิ้นเชิง

ให้เส้นทางเต็มไปด้วยคนที่คุณรัก

ไม่ใช่เต็มไปด้วยรถ

แล้วคุณจะได้เส้นทางที่ต่างไปอย่างสิ้นเชิง

มันง่ายแค่นั้นแหละครับ

ผมอยากจะจบลงด้วยความคิดนี้

คุณจำ "The Truman Show" ได้มั้ยครับ

มันเป็นเรื่องเสียดสีที่คนจริงๆ คนหนึ่ง

ไม่รู้ว่า
เขากำลังใช้ชีวิตอยู่ในโลกที่ถูกแต่งขึ้น

บางทีเราอาจจะอยู่ในโลกที่แต่งแต้ม
ไปด้วยประสิทธิภาพ

มองไปที่กิจวัตรประจำวันของคุณบางอย่าง

แล้วทำอย่างที่ Truman ทำในหนัง
คือ หนีออกจากโลกที่ถูกแต่งขึ้นนั้น

ทำไมน่ะเหรอครับ

ก็ ถ้าคุณคิดว่าการผจญภัยมันอันตราย

ลองทำอะไรซ้ำๆ ดูสิครับ มันถึงขั้นตายได้เลยล่ะ

ขอบคุณครับ

(เสียงปรบมือ)