Return to Video

Lepszy sposób mówienia o aborcji

  • 0:01 - 0:03
    To była połowa lata,
    a bar w centrum Berkeley,
  • 0:03 - 0:07
    w którym ja i moja przyjaciółka Polly
    pracowałyśmy jako barmanki,
  • 0:07 - 0:08
    już dawno był zamknięty.
  • 0:09 - 0:12
    Zwykle po skończeniu zmiany
    piłyśmy po drinku, ale nie tej nocy.
  • 0:14 - 0:15
    "Jestem w ciąży.
  • 0:15 - 0:18
    Jeszcze nie wiem, co zrobię"
    – powiedziałam Polly.
  • 0:19 - 0:22
    Nie ociągając się, przyznała:
    "Miałam aborcję".
  • 0:23 - 0:28
    Oprócz Polly nikt wcześniej
    nie przyznał mi się do aborcji.
  • 0:29 - 0:31
    Ukończyłam college zaledwie
    parę miesięcy wcześniej,
  • 0:31 - 0:35
    miałam nowego chłopaka
    i wtedy odkryłam, że jestem w ciąży.
  • 0:36 - 0:40
    Myślałam o wyborze, jaki mam
    i naprawdę nie wiedziałam, co robić,
  • 0:41 - 0:43
    na jakie kryteria się zdecydować.
  • 0:43 - 0:46
    Skąd będę wiedzieć,
    że podjęłam właściwą decyzję?
  • 0:46 - 0:50
    Bałam się, że potem będę żałować aborcji.
  • 0:51 - 0:54
    Wychowywałam się na plażach
    południowej Kalifornii.
  • 0:54 - 0:57
    Dorastałam podczas
    narodowych wojen o aborcję.
  • 0:58 - 1:02
    Urodziłam się w przyczepie w 3. rocznicę
    sprawy Roe przeciwko Wade.
  • 1:04 - 1:06
    Byliśmy społecznością
    żeglujących chrześcijan.
  • 1:06 - 1:10
    Interesowaliśmy się Bogiem,
    nieszczęśnikami oraz oceanem.
  • 1:10 - 1:12
    Każdy z nas był pro-life.
  • 1:12 - 1:18
    W dzieciństwie wizja aborcji mnie smuciła
    i wiedziałam, że jeśli zajdę w ciążę
  • 1:18 - 1:20
    to nigdy jej nie dokonam.
  • 1:21 - 1:24
    A jednak stało się.
  • 1:25 - 1:27
    To był krok w nieznane.
  • 1:28 - 1:30
    Jednak Polly dała mi wyjątkowy prezent:
  • 1:30 - 1:33
    Uświadomiła mi, że nie jestem sama
  • 1:33 - 1:37
    oraz że aborcja to temat,
    na który możemy porozmawiać.
  • 1:37 - 1:39
    Aborcja jest powszechna.
  • 1:39 - 1:43
    Według Guttmacher Institute
    jedna na trzy kobiety w USA
  • 1:43 - 1:45
    będzie miała w życiu aborcję.
  • 1:48 - 1:52
    Ale ostatnie dziesięciolecia
    dyskursu o aborcji w USA
  • 1:52 - 1:55
    zostawiły mało miejsca dla alternatywy
    wobec pro-life i pro-choice.
  • 1:56 - 1:58
    To polityczny temat
    dzielący społeczeństwo.
  • 1:59 - 2:03
    Chociaż żarliwie dyskutuje się o aborcji,
  • 2:03 - 2:07
    znajome, lub znajomi, rzadko kiedy
  • 2:07 - 2:11
    rozmawiają o dokonanych aborcjach.
  • 2:12 - 2:14
    Istnieje pewna luka między tym,
  • 2:14 - 2:17
    co dzieje się w polityce a tym,
    co się dzieje w codziennym życiu.
  • 2:17 - 2:19
    W tej luce mamy mentalność pola bitwy.
  • 2:20 - 2:23
    Zakorzenia się: "Jesteś z nami
    czy przeciw nam?".
  • 2:24 - 2:27
    Nie chodzi tylko o aborcję.
  • 2:27 - 2:31
    Jest wiele aspektów,
    których nie potrafimy poruszać.
  • 2:32 - 2:38
    Chcę znaleźć sposób na przesunięcie
    tego konfliktu do tematów rozmów.
  • 2:38 - 2:40
    Na tym polega praca mojego życia.
  • 2:41 - 2:44
    Istnieją dwa główne sposoby,
    które pozwolą nam zacząć.
  • 2:44 - 2:46
    Jeden z nich to uważne słuchanie.
  • 2:47 - 2:49
    Drugi sposób to dzielenie się historiami.
  • 2:51 - 2:55
    15 lat temu uczestniczyłam
    w zakładaniu organizacji zwanej "Exhale",
  • 2:55 - 2:57
    żeby wysłuchać historii osób,
    które miały aborcję.
  • 2:59 - 3:02
    Po pierwsze utworzyliśmy
    telefon zaufania dla kobiet i mężczyzn.
  • 3:02 - 3:04
    Mogli dzwonić po wsparcie emocjonalne.
  • 3:05 - 3:09
    Nigdy wcześniej nie było
    usługi takiej jak nasza,
  • 3:09 - 3:10
    wolnej od osądu i polityki.
  • 3:12 - 3:16
    Potrzebowaliśmy ramy,
    który zawierałaby wszystkie doświadczenia
  • 3:16 - 3:18
    wysłuchane w telefonie zaufania.
  • 3:19 - 3:21
    Feministka żałująca aborcji.
  • 3:22 - 3:24
    Katoliczka, która się cieszy
    z dokonania aborcji.
  • 3:24 - 3:29
    Osobiste doświadczenia, które nie pasowały
    do czarno-białych schematów.
  • 3:29 - 3:33
    Uznaliśmy, że nie można prosić kobiet,
    żeby opowiedziały się po jakiejś stronie.
  • 3:33 - 3:38
    Chcieliśmy im pokazać,
    że cały świat jest po ich stronie,
  • 3:38 - 3:43
    gdy przeżywały to
    głęboko osobiste doświadczenie.
  • 3:43 - 3:45
    Wymyśliliśmy pojęcie "pro-voice".
  • 3:46 - 3:51
    Pro-voice od lat, oprócz aborcji,
    zajmuje się także trudnymi aspektami,
  • 3:51 - 3:52
    ważnymi dla całego świata
  • 3:52 - 3:57
    takimi jak imigracja, tolerancja
    religijna, przemoc wobec kobiet.
  • 3:57 - 4:01
    Zajmuje się też bardzo osobistymi sprawami
    mającymi znaczenie tylko dla ciebie,
  • 4:01 - 4:03
    najbliżej rodziny i przyjaciół.
  • 4:04 - 4:08
    Ktoś ma śmiertelną chorobę,
    komuś niedawno zmarła matka,
  • 4:08 - 4:12
    mają dziecko ze specjalnymi potrzebami
    i nie potrafią o tym rozmawiać.
  • 4:14 - 4:18
    Słuchanie i opowiadanie
    to główne cechy ruchu pro-voice.
  • 4:19 - 4:21
    Słuchanie i opowiadanie.
  • 4:21 - 4:23
    Brzmi to całkiem miło.
  • 4:24 - 4:27
    A może brzmi to wręcz łatwo?
    Wszyscy możemy to robić.
  • 4:27 - 4:29
    To nie jest łatwe. To bardzo trudne.
  • 4:30 - 4:36
    Pro-voice jest trudne, bo rozmowy
    dotyczą spraw, o które toczą się spory
  • 4:36 - 4:39
    albo spraw, o których nikt nie chce mówić.
  • 4:39 - 4:46
    Chciałabym móc powiedzieć,
    że gdy się jest pro-voice,
  • 4:46 - 4:50
    to czekają na nas jedynie piękne,
    przełomowe chwile i ogrody pełne kwiatów,
  • 4:51 - 4:54
    w których słuchanie i opowiadanie
    tworzą jedynie cudowne chwile "aha!".
  • 4:55 - 4:59
    Chciałabym móc powiedzieć,
    że czeka cię feministyczna impreza,
  • 4:59 - 5:03
    że wciąż istnieje więź między ludźmi,
    którzy są gotowi cię wesprzeć
  • 5:03 - 5:05
    w obliczu ataków.
  • 5:06 - 5:11
    Opowiadanie swoich historii
    może być bolesne i wyczerpujące,
  • 5:11 - 5:13
    kiedy wydaje się,
    że nikogo to nie obchodzi.
  • 5:15 - 5:19
    Jeśli jednak naprawdę siebie słuchamy,
  • 5:19 - 5:25
    to usłyszymy rzeczy, które wymagają
    odrzucenia własnego punktu widzenia.
  • 5:26 - 5:29
    Nigdy nie będzie
    odpowiedniej pory ani miejsca,
  • 5:29 - 5:31
    by rozpocząć trudną rozmowę.
  • 5:32 - 5:37
    Ludzie nigdy nie będą na tym samym etapie,
    z tym samym punktem widzenia,
  • 5:37 - 5:40
    z tymi samymi historiami.
  • 5:41 - 5:46
    Porozmawiajmy o słuchaniu
    i o tym, jak być dobrym słuchaczem.
  • 5:47 - 5:51
    Jest wiele sposobów
    na dobre słuchanie i podam tylko kilka.
  • 5:51 - 5:54
    Pierwszy to zadawanie otwartych pytań.
  • 5:54 - 5:57
    Możesz zapytać się siebie albo znajomego:
  • 5:57 - 6:00
    "Jak się czujesz?",
  • 6:00 - 6:01
    "Jak było?",
  • 6:02 - 6:04
    "Na co teraz liczysz?".
  • 6:06 - 6:10
    Żeby zostać dobrym słuchaczem,
    można też używać podobnego języka.
  • 6:11 - 6:14
    Jeśli ktoś opowiada
    o osobistych doświadczeniach,
  • 6:14 - 6:16
    to używaj tych samych słów.
  • 6:16 - 6:19
    Jeśli ktoś mówi o aborcji
    i stosuje słowo "dziecko",
  • 6:20 - 6:21
    to też możesz mówić "dziecko".
  • 6:21 - 6:24
    Jeśli mówią "płód", to też mów "płód".
  • 6:24 - 6:27
    Jeśli ktoś ci mówi, że jest "homo",
  • 6:27 - 6:29
    to też możesz powiedzieć "homo".
  • 6:30 - 6:33
    Jeśli ktoś przypomina mężczyznę,
    a uważa się za kobietę - nie ma sprawy.
  • 6:34 - 6:36
    Mów do tej osoby jak do kobiety.
  • 6:36 - 6:40
    Jeżeli odzwierciedlimy język osoby,
    która dzieli się swoją historią,
  • 6:40 - 6:45
    to dajemy do zrozumienia,
    że chcemy zrozumieć, kim jest
  • 6:45 - 6:47
    i przez co przechodzi.
  • 6:48 - 6:52
    Zachowujmy się tak,
    jak sami byśmy tego oczekiwali od innych.
  • 6:53 - 6:56
    Nigdy nie zapomnę jednego ze spotkań
    doradców w "Exhale".
  • 6:56 - 7:00
    Słuchałam wolontariuszki,
    która opowiadała o licznych telefonach,
  • 7:00 - 7:03
    od chrześcijanek, które mówiły o Bogu.
  • 7:04 - 7:08
    Część wolontariuszy jest religijna,
    ale ta jedna akurat nie była.
  • 7:08 - 7:12
    Na początku czuła się dziwnie,
    mając rozmawiać o Bogu.
  • 7:13 - 7:15
    Potem zdecydowała się z tym oswoić.
  • 7:15 - 7:19
    Stanęła przed lustrem w domu
    i powtarzała słowo "Bóg".
  • 7:20 - 7:20
    "Bóg".
  • 7:21 - 7:22
    "Bóg".
  • 7:22 - 7:22
    "Bóg".
  • 7:22 - 7:23
    "Bóg".
  • 7:23 - 7:24
    "Bóg".
  • 7:24 - 7:25
    "Bóg".
  • 7:26 - 7:29
    Bezustannie, aż oswoiła się z tym słowem,
  • 7:29 - 7:31
    które wypływało z jej ust.
  • 7:31 - 7:35
    Powtarzanie słowa "Bóg"
    nie przeobraziło jej w chrześcijankę,
  • 7:35 - 7:40
    ale dzięki umiała lepiej
    słuchać chrześcijańskich kobiet.
  • 7:43 - 7:47
    Innym sposobem na bycie pro-voice
    jest opowiadanie historii.
  • 7:47 - 7:51
    Podejmujesz pewne ryzyko,
    dzieląc się historią z kim innym.
  • 7:51 - 7:54
    Ktoś będąc w twoich okolicznościach
  • 7:54 - 7:57
    mógłby podjąć zupełnie inną decyzję.
  • 7:57 - 8:01
    Przykładowo opowiadając o swojej aborcji,
  • 8:01 - 8:04
    weź pod uwagę, że ta kobieta
    może zdecydowałaby się na dziecko.
  • 8:06 - 8:08
    Może by je oddała do adopcji.
  • 8:10 - 8:14
    Może powiedziałaby o tym rodzicom
    lub partnerowi albo i nie.
  • 8:15 - 8:20
    Może odczułaby ulgę i pewność,
    chociaż ty byłaś smutna i zagubiona.
  • 8:20 - 8:22
    To w porządku.
  • 8:24 - 8:29
    Empatia powstaje,
    gdy stawiamy się na czyimś miejscu.
  • 8:30 - 8:33
    To nie oznacza, że musimy
    tak samo postępować.
  • 8:35 - 8:40
    Pro-voice nie wymaga zgody
    lub tego samego zachowania.
  • 8:41 - 8:47
    Tworzy kulturę i społeczeństwo doceniające
    aspekty, które czynią nas wyjątkowymi.
  • 8:48 - 8:53
    Docenia wszystko, co czyni nas ludźmi,
    nasze wady i niedoskonałości.
  • 8:53 - 8:57
    Ten sposób myślenia pozwala
    postrzegać dzielące nas różnice
  • 8:57 - 8:59
    z szacunkiem, a nie ze strachem.
  • 9:00 - 9:03
    Tworzy empatię niezbędną
  • 9:03 - 9:06
    do przezwyciężenia sposobów,
    na jakie krzywdzimy się nawzajem.
  • 9:06 - 9:12
    Piętno, wstyd, uprzedzenie,
    dyskryminacja, ucisk.
  • 9:13 - 9:18
    Pro-voice jest zaraźliwe,
    a im częściej się je stosuje,
  • 9:18 - 9:20
    tym bardziej się rozprzestrzenia.
  • 9:23 - 9:26
    W zeszłym roku znowu byłam w ciąży.
  • 9:26 - 9:30
    Tym razem wyczekiwałam narodzin syna.
  • 9:30 - 9:37
    Byłam w ciąży i nigdy wcześniej nie pytano
    mnie tak często, jak się czuję.
  • 9:37 - 9:38
    (Śmiech)
  • 9:38 - 9:42
    Czy odpowiadałam, że świetnie
    i że jestem podekscytowana
  • 9:42 - 9:45
    czy też że się boję i panikuję,
  • 9:45 - 9:50
    zawsze znalazł się ktoś
    z odpowiedzią "Też tak miałam".
  • 9:50 - 9:51
    To było świetne.
  • 9:51 - 9:57
    To przyjemna, ale też
    drastycznie różna sytuacja,
  • 9:57 - 10:00
    niż gdy opowiadam o mieszanych uczuciach
    związanych z przejściem aborcji.
  • 10:01 - 10:05
    Pro-voice to prawdziwe historie
    prawdziwych ludzi,
  • 10:05 - 10:07
    które wpływają na sposób, w jaki aborcja
  • 10:07 - 10:12
    i wiele innych upolitycznionych
    i napiętnowanych tematów
  • 10:12 - 10:14
    są rozumiane i dyskutowane.
  • 10:14 - 10:18
    Zaczynając od seksualności, zdrowia
    psychicznego do biedy i kar więzienia.
  • 10:20 - 10:23
    Daleko od wyłącznie dobrych
    lub wyłącznie złych decyzji,
  • 10:23 - 10:26
    nasze doświadczenia mogą być rozmaite.
  • 10:28 - 10:33
    Pro-voice skupia się na rozmowach
    o ludzkich doświadczeniach,
  • 10:33 - 10:38
    dzięki temu wsparcie i szacunek
    są w zasięgu wszystkich ludzi.
  • 10:39 - 10:40
    Dziękuję.
  • 10:40 - 10:43
    (Brawa)
Title:
Lepszy sposób mówienia o aborcji
Speaker:
Aspen Baker
Description:

Aborcja jest niebywale powszechna. Na przykład w USA jedna na trzy kobiety przechodzi w swoim życiu zabieg aborcji. Jednak silne emocje, jakie towarzyszą temu tematowi, a także mocno upolityczniona retoryka nie pozwalają na dogłębną i otwartą dyskusję. Aspen Baker w bardzo osobistej i przemyślanej prelekcji opowiada o podejściu, które nie jest ani „pro-life” ani „pro-choice”, ale raczej „pro-voice”. Mówi także o roli, jaką mogą odegrać słuchanie i opowiadanie historii, gdy dyskusja dotyczy drażliwych tematów.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
10:58

Polish subtitles

Revisions