Πώς να αναβαθμίσουμε τη δημοκρατία στην εποχή του Διαδικτύου

Η Πία Μαντσίνι και οι συνεργάτες της θέλουν να αναβαθμίσουν τη δημοκρατία στην Αργεντινή και ακόμα πιο πέρα. Μέσω της κινητής τους πλατφόρμας ανοικτού κώδικα θέλουν να φέρουν τους πολίτες στη νομοθετική διαδικασία, και να εκλέξουν υποψηφίους που θα ακούνε τη φωνή τους.

Έχω την αίσθηση
ότι μπορούμε όλοι να συμφωνήσουμε

ότι κινούμαστε

προς ένα νέο
πολιτειακό και κοινωνικό μοντέλο.

Δεν έχουμε όμως ιδέα
σχετικά με το ποιο είναι αυτό

ή ποιο θα 'πρεπε να είναι.

Φαίνεται πως θα χρειαστεί

να συζητήσουμε για τη δημοκρατία

των ημερών και της εποχής μας.

Ας το σκεφτούμε έτσι:

Είμαστε πολίτες του 21ου αιώνα
που κάνουμε τρομερή προσπάθεια

για να αλληλεπιδράσουμε με θεσμούς
που σχεδιάστηκαν τον 19ο αιώνα,

και βασίζονται σε τεχνολογική πληροφόρηση
του 15ου αιώνα.

Ας ρίξουμε μια ματιά

σε μερικά χαρακτηριστικά
αυτού του συστήματος.

Κατ' αρχάς, είναι σχεδιασμένο
για τεχνολογική πληροφόρηση

ηλικίας άνω των 500 ετών.

Και το καλύτερο δυνατό σύστημα

που θα μπορούσε να σχεδιαστεί γι' αυτήν

είναι ένα σύστημα όπου
οι λίγοι αποφασίζουν καθημερινά

εν ονόματι των πολλών.

Και οι πολλοί καταφέρνουν
να ψηφίζουν μία φορά κάθε λίγα χρόνια.

Κατά δεύτερον,

το κόστος συμμετοχής σε αυτό το σύστημα

είναι απίστευτα υψηλό.

Θα πρέπει, είτε να έχεις καλό
οικονομικό υπόβαθρο και επιρροή,

ή θα πρέπει να αφιερώσεις
ολόκληρη τη ζωή σου

στην πολιτική.

Πρέπει να γίνεις μέλος ενός κόμματος

και να αρχίσεις σταδιακά
να ανεβαίνεις τις βαθμίδες,

μέχρι που κάποια μέρα
ίσως καταφέρεις να καθίσεις

στο τραπέζι όπου βγαίνουν οι αποφάσεις.

Έσχατο αλλά όχι ελάχιστο,

η γλώσσα του συστήματος

είναι απίστευτα αινιγματική.

Φτιάχτηκε από δικηγόρους για δικηγόρους

και κανείς άλλος
δεν μπορεί να την κατανοήσει.

Είναι, λοιπόν, ένα σύστημα

όπου μπορούμε να επιλέξουμε τις αρχές μας

αλλά δεν έχουμε απολύτως κανένα λόγο

στο πώς αποφασίζουν οι αρχές αυτές.

Έτσι, κάποια μέρα
που μια νέα τεχνολογική πληροφόρηση

θα μας επιτρέψει να συμμετέχουμε συνολικά
σε κάθε συζήτηση,

οι φραγμοί μας στην πληροφόρηση
θα αρθούν πλήρως

και θα μπορέσουμε,
περισσότερο από ποτέ πριν,

να εκφράσουμε τις επιθυμίες
και τις ανησυχίες μας.

Το πολιτικό μας σύστημα παραμένει το ίδιο

για τα τελευταία 200 χρόνια

και περιμένει από εμάς
να είμαστε ικανοποιημένοι

ως απλοί παθητικοί δέκτες ενός μονολόγου.

Δεν μας εκπλήσσει, λοιπόν,

ότι ένα τέτοιο σύστημα μπορεί να παράγει

μόνο δύο είδη αποτελεσμάτων:

ησυχία ή θόρυβο.

Ησυχία, όσον αφορά τους πολίτες
που δεν ασχολούνται,

που απλά δεν θέλουν να συμμετέχουν.

Υπάρχει η κοινότοπη άποψη,
που πραγματικά απεχθάνομαι,

ότι οι πολίτες είμαστε εκ φύσεως απαθείς,

ότι αποφεύγουμε τις δεσμεύσεις.

Μπορείτε, όμως, να μας κατηγορήσετε

που δεν αρπάζουμε την ευκαιρία

να πάμε στο κέντρο της πόλης
μια εργάσιμη μέρα

για να παρευρεθούμε αυτοπροσώπως

σε μια δημόσια ακρόαση

που δεν έχει απολύτως κανένα αντίκτυπο;

Θα υπάρξει βέβαιη σύγκρουση
ανάμεσα σε ένα σύστημα,

που δεν είναι πλέον αντιπροσωπευτικό
ούτε παρέχει δυνατότητα διαλόγου,

και τους πολίτες
που όλο και περισσότερο συνηθίζουν

στην εκπροσώπηση των εαυτών τους.

Μετά έχουμε και τον θόρυβο:

Χιλή, Αργεντινή, Βραζιλία, Μεξικό,
Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Η.Π.Α.,

είναι όλες δημοκρατίες.

Οι πολίτες τους έχουν πρόσβαση σε κάλπες.

Ακόμη όμως νιώθουν την ανάγκη,

είναι απαραίτητο να βγουν στους δρόμους
για να εισακουστούν.

Μου φαίνεται ότι

το σλόγκαν του 18ου αιώνα

που ήταν η βάση σχηματισμού
των σύγχρονων δημοκρατιών,

«Καμία φορολόγηση χωρίς αντιπροσώπευση»

μπορεί να ανανεωθεί σε
«Καμία αντιπροσώπευση χωρίς συζήτηση».

Θέλουμε τη δική μας θέση στο τραπέζι.

Και δικαιωματικά.

Αλλά για να συμμετέχουμε
σ' αυτή τη συζήτηση,

χρειάζεται να ξέρουμε
τι επιθυμούμε να κάνουμε μετά,

επειδή πολιτική δράση είναι να μπορείς

να μεταβείς από την αναταραχή

στην οικοδόμηση.

Η γενιά μου ήταν απίστευτα καλή

στη χρήση νέων δικτύων και τεχνολογιών

ώστε να διοργανώνουν πορείες διαμαρτυρίας,

πορείες που μπορούσαν με επιτυχία

να επιβάλλουν θεμελιώδη αιτήματα,

να αποσύρουν υπερβολικά δόλια νομοθεσία,

ακόμη και να ανατρέπουν
απολυταρχικές κυβερνήσεις.

Και θα πρέπει να είμαστε

πολύ υπερήφανοι γι' αυτό.

Πρέπει όμως επίσης να παραδεχθούμε

ότι δεν είμαστε τόσο καλοί
στο να χρησιμοποιήσουμε

τα ίδια δίκτυα και τις τεχνολογίες

για να διατυπώσουμε με επιτυχία
μια εναλλακτική πρόταση σε αυτό που έχουμε

και να βρούμε τη συναίνεση
και να χτίσουμε τις συμμαχίες

που απαιτούνται για την υλοποίηση.

Ο κίνδυνος που αντιμετωπίζουμε

είναι να δημιουργήσουμε
τεράστια κενά εξουσίας

που θα καλυφθούν ταχύτατα
από υπάρχουσες δυνάμεις,

όπως ο στρατός

ή κάποιες ήδη οργανωμένες ομάδες
με ισχυρά κίνητρα,

που γενικά διάκεινται στα άκρα.

Η δημοκρατία μας, όμως,

δεν είναι απλά μια ψήφος

κάθε λίγα χρόνια.

Ούτε είναι όμως η δυνατότητα
να κατεβάζουμε εκατομύρια στους δρόμους.

Η ερώτηση, λοιπόν,
που θα 'θελα να θέσω εδώ,

και θεωρώ ως τη σημαντικότερη ερώτηση
που πρέπει να απαντηθεί,

είναι η εξής:

Αν το Διαδίκτυο είναι
το νέο τυπογραφικό πιεστήριο,

τότε τι είναι η δημοκρατία
για την εποχή του Διαδικτύου;

Τι θεσμούς πρέπει να δομήσουμε

για την κοινωνία του 21ου αιώνα;

Δεν έχω απάντηση,
μην τυχόν ρωτήσετε.

Δεν νομίζω ότι κάποιος έχει.

Πιστεύω όμως πραγματικά ότι πλέον
δεν μπορούμε να αγνοούμε την ερώτηση.

Έτσι θέλω να μοιραστώ την εμπειρία μας

και τι μάθαμε έως τώρα,

και ευελπιστώ να βάλω το λιθαράκι μου

σε αυτή τη συζήτηση.

Πριν δυο χρόνια
με ομάδα φίλων από την Αργεντινή

αρχίσαμε να σκεφτόμαστε,
«πώς θα καταφέρουμε οι εκπρόσωποί μας,

οι εκλεγμένοι από εμάς εκπρόσωποι,

να εκπροσωπούν εμάς;»

Ο Μάρσαλ ΜακΛούχαν είπε κάποτε
ότι πολιτική είναι

να λύνεις σημερινά προβλήματα
με χθεσινά εργαλεία.

Η ερώτηση, λοιπόν,
που μας κινητοποίησε ήταν,

μπορούμε να προσπαθήσουμε να λύσουμε
κάποια σημερινά προβλήματα

με τα μέσα που χρησιμοποιούμε
στην καθημερινή μας ζωή.

Η πρώτη μας προσέγγιση ήταν
να σχεδιάσουμε και να εξελίξουμε

ένα λογισμικό που λέγεται DemocracyOS.

Το DemocracyOS είναι δικτυακή εφαρμογή
ανοικτού κώδικα

που σχεδιάστηκε για να αποτελέσει γέφυρα

μεταξύ των πολιτών
και των εκλεγμένων εκπροσώπων τους,

ώστε να διευκολύνει τη συμμετοχή μας
μέσα από την καθημερινή μας ζωή.

Πρώτα απ' όλα,
θα μπορείτε να πληροφορείστε,

ώστε κάθε νέα πρόταση νόμου
που προωθείται στο Κογκρέσο

να μεταφράζεται άμεσα
και να ερμηνεύεται σε απλή γλώσσα

σε αυτή την πλατφόρμα.

Όλοι, όμως, ξέρουμε ότι η κοινωνική αλλαγή

δεν πρόκειται να έλθει

μόνο με τη γνώση περισσότερων πληροφοριών,

αλλά με το τι θα τις κάνουμε
αυτές τις πληροφορίες.

Άρα η καλύτερη πρόσβαση στην πληροφόρηση

θα πρέπει να οδηγήσει σε συζήτηση

σχετικά με το τι θα κάνουμε μετά,

και το DemocracyOS
παρέχει αυτή τη δυνατότητα.

Επειδή πιστεύουμε ότι η δημοκρατία

δεν είναι θέμα σώρευσης προτιμήσεων,

τη μια πάνω στην άλλη,

αλλά περισσότερο ότι
ο υγιής και εύρωστος δημόσιος διάλογος

θα πρέπει πάλι να γίνει
μία από τις θεμελιώδεις αξίες της.

Το DemocracyOS διευκολύνει τη διαδικασία
του να πείσεις και να πειστείς.

Σκοπεύει στην επίτευξη συναίνεσης

όπως και στην εύρεση κατάλληλου τρόπου

διοχέτευσης της διαφωνίας μας.

Τέλος, μπορείς να ψηφίσεις

πώς θα ήθελες να ψηφίσει
ο εκλεγμένος σου εκπρόσωπος.

Κι αν δεν νιώθεις άνετα

να ψηφίσεις ένα συγκεκριμένο θέμα,

μπορείς κάλλιστα να εκχωρήσεις
την ψήφο σου σε κάποιον άλλο,

κάνοντας δυνατή την εμφάνιση

μιας δυναμικής κοινωνικής ηγεσίας.

Ξαφνικά μπορούμε πανεύκολα

απλά να συγκρίνουμε αυτά τα αποτελέσματα

με το τι ψήφιζαν οι εκπρόσωποί μας

στο Κογκρέσο.

Επίσης, όμως, έγινε πολύ προφανές

ότι η τεχνολογία δεν θα έδινε τη λύση.

Αυτό που έπρεπε να κάνουμε

ήταν να βρούμε τους αντιπροσώπους
που θα μπορούσαν να πάρουν

τη διανεμόμενη στην κοινωνία γνώση

και να τη χρησιμοποιήσουν για να βγάλουν
καλύτερες και πιο δίκαιες αποφάσεις.

Έτσι απευθυνθήκαμε
στα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα

και τους προσφέραμε το DemocracyOS.

Είπαμε, «Εδώ έχετε μια μια πλατφόρμα
που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε

για μια αμφίπλευρη συζήτηση
με τους ψηφοφόρους σας».

Και ναι, αποτύχαμε.

Αποτύχαμε οικτρά.

Μας έστειλαν στην αυλή να παίξουμε
όπως κάνουν στα μικρά παιδιά.

Ανάμεσα σε άλλα, μας αποκάλεσαν αφελείς.

Και θα είμαι ειλικρινής:
Εκ των υστέρων, νομίζω ότι είμασταν.

Επειδή οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε

δεν είναι τεχνολογικές,
είναι πολιτισμικές.

Τα πολιτικά κόμματα ποτέ δεν προτίθενταν

να αλλάξουν τον τρόπο
που παίρνουν τις αποφάσεις τους.

Έτσι ξαφνικά έγινε ξεκάθαρο

ότι αν θέλαμε να προχωρήσουμε
με αυτή την ιδέα,

έπρεπε να το κάνουμε μόνοι μας.

Έτσι κάναμε ένα μεγάλο άλμα πίστης,

και πέρυσι τον Αύγουστο

ιδρύσαμε το δικό μας πολιτικό κόμμα,

το El Partido de la Red,
ή Δικτυακό Κόμμα,

στην πόλη του Μπουένος Άιρες.

Με ένα ακόμα μεγαλύτερο άλμα πίστης

κατεβήκαμε στις εκλογές του Οκτωβρίου
της περσινής χρονιάς

με αυτή την ιδέα:

εάν θέλουμε μια θέση στο Κογκρέσο,

τον δικό μας υποψήφιό,

οι εκπρόσωποί μας θα ψηφίζουν πάντα
σύμφωνα με όσα ψήφισαν οι πολίτες

στο DemocracyOS.

Κάθε ένα νομοσχέδιο
που θα ερχόταν στη Βουλή,

θα το ψηφίζαμε ή όχι

σύμφωνα με την απόφαση των πολιτών
στη διαδικτυακή πλατφόρμα.

Ήταν ο δικός μας τρόπος
να βάλουμε χέρι στο πολιτικό σύστημα.

Καταλάβαμε ότι εάν θέλαμε

να έχουμε λέγειν στη συζήτηση,

να έχουμε θέση στο τραπέζι,

χρειαζόταν να γίνουμε πιστοποιημένα μέλη
άμεσου ενδιαφέροντος,

και αυτό θα γινόταν μόνο αν παίζαμε
σύμφωνα με τους κανόνες του συστήματος.

Αλλά εμείς του βάζαμε χέρι
με την έννοια ότι

αλλάζαμε ριζικά τον τρόπο

που τα πολιτικά συστήματα
βγάζουν τις αποφάσεις τους.

Για πρώτη φορά βγάζαμε τις αποφάσεις μας

μαζί με αυτούς που επηρεάζονταν άμεσα

από εκείνες τις αποφάσεις.

Ήταν μια πολύ τολμηρή κίνηση
για ένα κόμμα ηλικίας μόλις δύο μηνών

στην πόλη του Μπουένος Άιρες.

Τράβηξε, όμως, την προσοχή.

Πήραμε 22.000 ψήφους,
δηλαδή 1,2% των ψήφων,

κι ήρθαμε δεύτεροι σε επίπεδο περιφέρειας.

Ακόμα και αν αυτό δεν ήταν αρκετό

για μια θέση στο Κογκρέσο,

ήταν αρκετό
για να συμμετέχουμε στη συζήτηση,

έως το σημείο όπου

τον επόμενο μήνα το Κογκρέσο, ως θεσμός,

δρομολογεί για πρώτη φορά
στην ιστορία της Αργεντινής

μια πλατφόρμα DemocracyOS
για να συζητήσει με τους πολίτες

τρία νομοθετικά θέματα:

δύο θέματα περί αστικής μεταφοράς

και ένα για τη χρήση των δημοσίων χώρων.

Φυσικά οι εκλεγμένοι μας αντιπρόσωποι

δεν λένε: «Ναι, θα ψηφίσουμε

σύμφωνα με την απόφαση των πολιτών»

αλλά είναι πρόθυμοι να προσπαθήσουν.

Είναι πρόθυμοι να κάνουν χώρο

για την εμπλοκή των πολιτών

και αισιοδοξούμε ότι θα είναι πρόθυμοι
να μας ακούσουν επίσης.

Το πολιτικό μας σύστημα
μπορεί να αναμορφωθεί,

και όχι με την υπονόμευση
και την καταστροφή του,

αλλά με τον επαναπρογραμματισμό του

με τα εργαλεία που το Διαδίκτυο
θέτει στη διάθεσή μας τώρα.

Αλλά πραγματική πρόκληση είναι να βρούμε,
να σχεδιάσουμε, να δημιουργήσουμε,

και να δώσουμε τη δύναμη
σε εκείνους τους συνδετικούς κρίκους

που είναι ικανοί να καινοτομήσουν,

να μετατρέψουν το θόρυβο και την ησυχία
σε σήμα,

και τελικά να φέρουν τις δημοκρατίες μας

στον 21ο αιώνα.

Δεν λέω ότι είναι εύκολο.

Αλλά από την εμπειρία μας,

έχουμε μεγάλη πιθανότητα
να το κάνουμε να λειτουργήσει.

Και από την καρδιά μου πιστεύω

ότι βεβαιότατα αξίζει να προσπαθήσουμε.

Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)