Return to Video

Μερικές φορές είναι καλό να παραχωρούμε τη θέση του οδηγού

  • 0:01 - 0:04
    Θα ήθελα να ξεκινήσω
    με έναν κάπως μελαγχολικό τόνο.
  • 0:04 - 0:07
    Το 2007, πέντε χρόνια πριν,
  • 0:07 - 0:10
    η γυναίκα μου διαγνώστηκε με καρκίνο του στήθους,
  • 0:10 - 0:14
    στάδιο ΙΙΒ.
  • 0:14 - 0:16
    Τώρα πια, κοιτώντας πίσω, το πιο οδυνηρό
  • 0:16 - 0:17
    κομμάτι εκείνης της εμπειρίας
  • 0:17 - 0:19
    δεν ήταν μόνο οι επισκέψεις στο νοσοκομείο -
  • 0:19 - 0:22
    αυτές δικαιολογημένα,
    ήταν πολύ επώδυνες για τη γυναίκα μου.
  • 0:22 - 0:24
    Δεν ήταν ούτε καν το αρχικό σοκ όταν μάθαμε
  • 0:24 - 0:26
    ότι είχε καρκίνο του στήθους, μόλις 39 ετών,
  • 0:26 - 0:30
    χωρίς κανένα ιστορικό καρκίνου στην οικογένεια.
  • 0:30 - 0:33
    Το πιο τρομακτικό και οδυνηρό κομμάτι
  • 0:33 - 0:36
    όλης της εμπειρίας ήταν ότι παίρναμε
  • 0:36 - 0:38
    τόσες πολλές αποφάσεις
  • 0:38 - 0:40
    που μας πίεζαν.
  • 0:40 - 0:43
    Να έκανε μαστεκτομή;
    Να έκανε αφαίρεση του όγκου;
  • 0:43 - 0:45
    Να κάναμε μία πιο επιθετική θεραπεία,
  • 0:45 - 0:47
    δεδομένου ότι ήταν στάδιο ΙΙΒ,
  • 0:47 - 0:49
    με όλες τις παρενέργειες;
  • 0:49 - 0:52
    Ή να έκανε μια λιγότερο επιθετική θεραπεία;
  • 0:52 - 0:54
    Και οι γιατροί μάς πίεζαν
  • 0:54 - 0:56
    με αυτές τις ερωτήσεις.
  • 0:56 - 0:58
    Τώρα, θα μπορούσατε να ρωτήσετε,
  • 0:58 - 0:59
    γιατί το έκαναν αυτό οι γιατροί;
  • 0:59 - 1:01
    Μια απλουστευμένη απάντηση
    θα μπορούσε να είναι
  • 1:01 - 1:05
    ότι το έκαναν αυτό γιατί ήθελαν
    να προστατευθούν νομικά.
  • 1:05 - 1:07
    Νομίζω ότι αυτό είναι υπερβολικά απλοϊκό.
  • 1:07 - 1:09
    Οι γιατροί είναι καλοπροαίρετοι,
  • 1:09 - 1:11
    κάποιοι από αυτούς έγιναν
    και πολύ καλοί φίλοι.
  • 1:11 - 1:13
    Πιθανώς απλά ακολουθούσαν τη σοφία
  • 1:13 - 1:17
    που έρχεται με τα χρόνια,
    δηλαδή το γνωμικό ότι όταν παίρνεις αποφάσεις-
  • 1:17 - 1:19
    και μάλιστα σημαντικές-
  • 1:19 - 1:22
    είναι καλύτερα να είσαι επικεφαλής,
    να έχεις τον έλεγχο,
  • 1:22 - 1:25
    να είσαι στο κάθισμα του οδηγού.
  • 1:25 - 1:27
    Και σίγουρα ήμασταν στο κάθισμα του οδηγού,
  • 1:27 - 1:29
    παίρνοντας όλες αυτές τις αποφάσεις,
    και να σας πω κάτι,
  • 1:29 - 1:30
    αν ήσασταν εκεί,
  • 1:30 - 1:34
    ήταν μία ιδιαίτερα οδυνηρή
    και βασανιστική εμπειρία.
  • 1:34 - 1:36
    Και αυτό με έκανε να σκεφτώ.
  • 1:36 - 1:37
    Είπα, ισχύει καθόλου
  • 1:37 - 1:41
    αυτό το γνωμικό ότι όταν παίρνεις αποφάσεις,
  • 1:41 - 1:43
    είναι καλύτερα να κάθεσαι στο κάθισμα του οδηγού,
  • 1:43 - 1:45
    να είσαι επικεφαλής, να ελέγχεις;
  • 1:45 - 1:48
    Ή υπάρχουν περιστάσεις όπου είναι καλύτερα
  • 1:48 - 1:51
    να κάτσουμε στην θέση του συνοδηγού
    και να αφήσουμε κάποιον άλλον να οδηγήσει;
  • 1:51 - 1:53
    Για παράδειγμα, ένας έμπιστος
    χρηματοοικονομικός σύμβουλος,
  • 1:53 - 1:56
    θα μπορούσε να είναι ένας έμπιστος ιατρός, κλπ.
  • 1:56 - 1:58
    Και καθώς μελετάω την λήψη αποφάσεων,
  • 1:58 - 2:01
    είπα ότι θα κάνω κάποιες έρευνες
  • 2:01 - 2:03
    για να βρω μερικές απαντήσεις.
  • 2:03 - 2:05
    Θα μοιραστώ μαζί σας
    κάποιες απ' αυτές τις έρευνες σήμερα.
  • 2:05 - 2:09
    Φανταστείτε λοιπόν ότι όλοι σας
    συμμετέχετε σ'αυτή την έρευνα.
  • 2:09 - 2:12
    Θέλω να σας πω πως
    αυτό που θα κάνετε στην έρευνα
  • 2:12 - 2:15
    είναι να πιείτε ένα φλιτζάνι τσάι.
  • 2:15 - 2:19
    Αν αναρωτιέστε γιατί,
    θα σας το πω σε μερικά δευτερόλεπτα.
  • 2:19 - 2:22
    Θα λύσετε μια σειρά από γρίφους,
  • 2:22 - 2:26
    και θα σας δείξω παραδείγματα
    αυτών των γρίφων αμέσως.
  • 2:26 - 2:27
    Όσο πιο πολλούς γρίφους λύσετε,
  • 2:27 - 2:31
    τόσο περισότερες πιθανότητες
    έχετε να κερδίσετε κάποια βραβεία.
  • 2:31 - 2:33
    Τώρα, γιατί πρέπει να πιείτε το τσάι;
  • 2:33 - 2:34
    Γιατί; Διότι έχει περισσότερο νόημα.
  • 2:34 - 2:37
    Για να λυθούν αυτοί οι γρίφοι πιο αποτελεσματικά,
  • 2:37 - 2:41
    αν το καλοσκεφτείτε, το μυαλό σας πρέπει να είναι
    σε δύο καταστάσεις ταυτόχρονα.
  • 2:41 - 2:44
    Έτσι δεν είναι; Πρέπει να είναι σε εγρήγορση,
  • 2:44 - 2:47
    για το οποίο βοηθάει η καφεΐνη.
  • 2:47 - 2:50
    Ταυτόχρονα, πρέπει να είναι ήρεμο.
  • 2:50 - 2:55
    Όχι ταραγμένο, αλλά ήρεμο,
    γι' αυτό είναι πολύ καλό το χαμομήλι.
  • 2:55 - 2:58
    Τώρα έρχεται το σχέδιο μεταξύ των ατόμων,
  • 2:58 - 3:00
    το σχέδιο ΑΒ, η δοκιμή ΑΒ.
  • 3:00 - 3:01
    Τώρα αυτό που θα κάνω είναι
    να σας αντιστοιχίσω τυχαία
  • 3:01 - 3:03
    σε μία από τις δύο ομάδες.
  • 3:03 - 3:06
    Φανταστείτε λοιπόν ότι υπάρχει
    μια φανταστική γραμμή εδώ έξω,
  • 3:06 - 3:09
    έτσι όλοι εδώ θα είναι η ομάδα Α,
  • 3:09 - 3:12
    όλοι εδώ θα είναι η ομάδα Β.
  • 3:12 - 3:15
    Τώρα για σας εδώ, αυτό που θα κάνω
  • 3:15 - 3:17
    είναι να σας δείξω αυτά τα δύο τσάγια
  • 3:17 - 3:19
    και θα σας ζητήσω να επιλέξετε
  • 3:19 - 3:22
    το τσάι σας. Μπορείτε να διαλέξετε
    ποιο τσάι από τα δύο προτιμάτε.
  • 3:22 - 3:24
    Μπορείτε να αποφασίσετε ποια είναι
    η νοητική σας κατάσταση.
  • 3:24 - 3:26
    Εντάξει, θα διαλέξω το τσάι με την καφεΐνη,
  • 3:26 - 3:27
    θα διαλέξω το χαμομήλι.
  • 3:27 - 3:29
    Άρα θα είστε επικεφαλής,
  • 3:29 - 3:33
    θα έχετε τον έλεγχο, θα είστε στο κάθισμα του οδηγού.
  • 3:33 - 3:36
    Σ' εσάς εδώ, θα δείξω αυτά τα δύο είδη τσαγιών,
  • 3:36 - 3:38
    αλλά δεν θα έχετε επιλογή.
  • 3:38 - 3:40
    Θα σας δώσω ένα από αυτά τα δύο είδη
  • 3:40 - 3:42
    και θυμηθείτε, θα διαλέξω ένα από αυτά
  • 3:42 - 3:44
    εντελώς τυχαία για σας.
  • 3:44 - 3:46
    Και το ξέρετε αυτό.
  • 3:46 - 3:49
    Άρα αν το καλοσκεφτείτε,
    αυτό είναι ένα ακραίο σενάριο,
  • 3:49 - 3:50
    γιατί στην πραγματικότητα,
  • 3:50 - 3:52
    όταν κάθεστε στο κάθισμα του συνοδηγού,
  • 3:52 - 3:55
    πολύ συχνά ο οδηγός
    θα είναι κάποιος που εμπιστεύεστε,
  • 3:55 - 3:59
    ένας ειδήμων κλπ.
    Άρα αυτή είναι μια ακραία εκδοχή.
  • 3:59 - 4:04
    Τώρα, όλοι θα καταναλώσετε το τσάι.
  • 4:04 - 4:05
    Φανταστείτε ότι τώρα πίνετε το τσάι,
  • 4:05 - 4:07
    θα σας περιμένουμε να το τελειώσετε.
  • 4:07 - 4:11
    Θα αφήσουμε άλλα 5 λεπτά για να έχει
    το συστατικό την επίδρασή του.
  • 4:11 - 4:17
    Τώρα, θα έχετε 30 λεπτά για να λύσετε 15 γρίφους.
  • 4:17 - 4:20
    Θα σας δώσω ένα παράδειγμα ενός γρίφου
    που θα πρέπει να λύσετε.
  • 4:20 - 4:22
    Μήπως κάποιος στο κοινό θέλει να δοκιμάσει;
  • 4:22 - 4:24
    (Κοινό: Άπλυτοι)
    Μπάμπα Σιβ: Ω!
  • 4:24 - 4:26
    Εντάξει, τέλεια.
  • 4:26 - 4:28
    Λοιπόν αν είχαμε εσάς,
    που βρήκατε την απάντηση,
  • 4:28 - 4:33
    ως συμμετέχοντες, θα διαβαθμίζαμε
    το επίπεδο δυσκολίας
  • 4:33 - 4:35
    των γρίφων σύμφωνα με τις γνώσεις σας.
  • 4:35 - 4:37
    Διότι θέλουμε αυτοί οι γρίφοι να είναι δύσκολοι.
  • 4:37 - 4:39
    Αυτοί είναι ζόρικοι γρίφοι,
    γιατί η πρώτη αντίδρασή σου
  • 4:39 - 4:44
    είναι να πεις «Τουλίπα»
    και μετά πρέπει να ξεκολλήσεις.
  • 4:44 - 4:47
    Σωστά; Έχουν διαβαθμιστεί
    σύμφωνα με το επίπεδο γνώσεών σας.
  • 4:47 - 4:51
    Διότι θέλουμε να είναι δύσκολο
    και θα σας πω γιατί σε λίγο.
  • 4:51 - 4:54
    Τώρα, ας πάρουμε ένα άλλο παράδειγμα.
  • 4:54 - 4:56
    Ποιος ενδιαφέρεται;
    Είναι ακόμα πιο δύσκολο.
  • 4:57 - 4:59
    (Κοινό: Ανεβαίνω)
    Μ.Σ.: Ναι, πω πω! Ωραία!
  • 4:59 - 5:01
    Ε, ναι, κι αυτό είναι δύσκολο.
  • 5:01 - 5:03
    Θα πεις «έβαιναν»,
    και μετά θα πρέπει να πας στο «Αναβίωνε»
  • 5:03 - 5:05
    και όλα αυτά και μετά μπορείς να ξεκολλήσεις.
  • 5:05 - 5:09
    Ωραία, άρα τώρα έχεις 30 λεπτά
    για να λύσεις αυτούς τους 15 γρίφους.
  • 5:09 - 5:11
    Τώρα, η ερώτηση που κάνουμε εδώ
  • 5:11 - 5:12
    είναι σχετική με το αποτέλεσμα,
  • 5:12 - 5:15
    σε σχέση με τον αριθμό γρίφων που έχουν λυθεί,
  • 5:16 - 5:17
    εσείς που είστε στο κάθισμα του οδηγού
  • 5:18 - 5:21
    θα καταλήξετε να λύσετε πιο πολλούς γρίφους
  • 5:21 - 5:23
    γιατί έχετε τον έλεγχο, μπορέσατε
    ν' αποφασίσετε ποιο τσάι θα διαλέγατε
  • 5:23 - 5:26
    ή μήπως θα ήσασταν καλύτερα
  • 5:26 - 5:28
    σε σχέση με τον αριθμό γρίφων που λύσατε;
  • 5:29 - 5:30
    Συστηματικά, αυτό που θα δείξουμε
  • 5:30 - 5:33
    μέσα από μία σειρά ερευνών,
  • 5:33 - 5:35
    είναι ότι εσείς, σαν επιβάτες,
  • 5:35 - 5:38
    ακόμα κι αν το τσάι επιλέχτηκε για σας τυχαία,
  • 5:38 - 5:41
    στο τέλος θα έχετε λύσει περισσότερους γρίφους
    από εσάς, τους οδηγούς.
  • 5:42 - 5:44
    Παρατηρούμε επίσης και κάτι άλλο,
  • 5:45 - 5:47
    δηλαδή ότι όχι μόνο
    λύνετε λιγότερους γρίφους,
  • 5:47 - 5:50
    αλλά επίσης βάζετε λιγότερη προσπάθεια
    σε αυτό που έχετε να κάνετε·
  • 5:50 - 5:53
    λιγότερη προσπάθεια, λιγότερη επιμονή,
    και ούτω καθεξής.
  • 5:53 - 5:55
    Πώς το ξέρουμε αυτό;
  • 5:55 - 5:57
    Έχουμε δύο αντικειμενικά μέτρα.
  • 5:57 - 5:59
    Το ένα είναι, πόσο χρόνο χρειάζεστε κατά μέσο όρο
  • 5:59 - 6:02
    για να επιχειρήσετε
    να λύσετε αυτούς τους γρίφους;
  • 6:02 - 6:05
    Εσείς θ' αφιερώσετε λιγότερο χρόνο
    σε σχέση μ' εσάς.
  • 6:05 - 6:07
    Δεύτερον, έχετε 30 λεπτά για να τους λύσετε,
  • 6:07 - 6:09
    χρησιμοποιείτε όλο το χρόνο ή τα εγκαταλείπετε
  • 6:09 - 6:11
    πριν παρέλθουν τα 30 λεπτά;
  • 6:11 - 6:16
    Εσείς είναι πιο πιθανόν να τα εγκαταλείψετε
    πριν περάσουν τα 30 λεπτά, σε σχέση μ' εσάς.
  • 6:16 - 6:19
    Άρα, βάζετε λιγότερη προσπάθεια,
    και ποιο το αποτέλεσμα:
  • 6:19 - 6:22
    λύνετε λιγότερους γρίφους.
  • 6:23 - 6:26
    Αυτό μας οδηγεί στο εξής ερώτημα, γιατί συμβαίνει αυτό;
  • 6:26 - 6:30
    Σε ποιες περιπτώσεις,
    θα βλέπαμε αυτό το μοτίβο αποτελεσμάτων
  • 6:30 - 6:34
    όπου ο επιβάτης θα επιδείξει καλύτερα,
    πιο ευνοϊκά αποτελέσματα
  • 6:34 - 6:37
    συγκριτικά με τον οδηγό;
  • 6:38 - 6:42
    Έχει να κάνει με τις στιγμές που αντιμετωπίζεις
    αυτό που αποκαλώ εγώ ΑΣΠΑ.
  • 6:43 - 6:45
    Είναι ένα ακρώνυμο που αντιπροσωπεύει
  • 6:45 - 6:48
    τη φύση της ανατροφοδότησης που λαμβάνεις
    αφού έχεις πάρει την απόφαση.
  • 6:49 - 6:51
    Άρα, αν το σκεφτείτε,
    σε αυτό το συγκεκριμένο γρίφο,
  • 6:51 - 6:53
    θα μπορούσε να συμβεί
    με επενδύσεις στο χρηματιστήριο,
  • 6:53 - 6:56
    πολύ άστατο-
    θα μπορούσε να είναι η ιατρική κατάσταση.
  • 6:56 - 6:59
    Η ανατροφοδότηση είναι Άμεση.
  • 6:59 - 7:02
    Γνωρίζετε την ανατροφοδότηση,
    είτε λύνετε τους γρίφους είτε όχι.
  • 7:02 - 7:04
    Σωστά; Δεύτερον, είναι Αρνητική.
  • 7:04 - 7:06
    Θυμηθείτε, η τράπουλα
    ήταν στοιβαγμένη εναντίον σας,
  • 7:06 - 7:09
    όσον αφορά το επίπεδο δυσκολίας
    αυτών των γρίφων.
  • 7:09 - 7:11
    Αυτό μπορεί να συμβεί στον ιατρικό τομέα.
  • 7:11 - 7:13
    Για παράδειγμα, στην αρχή της θεραπείας,
  • 7:13 - 7:16
    τα πράγματα είναι αρνητικά, η ανατροφοδότηση,
    πριν τα πράγματα γίνουν θετικά.
  • 7:16 - 7:18
    Εντάξει; Μπορεί να συμβεί στο χρηματιστήριο.
  • 7:18 - 7:22
    Ασταθές χρηματιστήριο, παίρνει αρνητική ανατροφοδότηση
    που επίσης είναι άμεση.
  • 7:22 - 7:25
    Και η ανατροφοδότηση σε όλες αυτές
    τις περιπτώσεις είναι Συγκεκριμένη.
  • 7:25 - 7:28
    Δεν είναι ασαφής·
    ξέρετε αν έχετε λύσει τον γρίφο ή όχι.
  • 7:28 - 7:32
    Επιπλέον, εκτός απ' αυτήν την Αμεσότητα,
  • 7:32 - 7:35
    την Αρνητικότητα, αυτή τη Συγκεκριμενοποίηση,
  • 7:35 - 7:39
    τώρα έχετε μια αίσθηση του Παράγοντα.
  • 7:39 - 7:42
    Ήσασταν υπεύθυνος για την απόφασή σας.
  • 7:42 - 7:43
    Έτσι τι κάνετε;
  • 7:43 - 7:46
    Εστιάζετε στην επιλογή που δεν κάνατε.
  • 7:46 - 7:50
    Λέτε, ξέρετε κάτι;
    Έπρεπε να είχα επιλέξει το άλλο τσάι.
  • 7:50 - 7:53
    (Γέλια)
  • 7:53 - 7:56
    Αυτό αμφισβητεί την απόφασή σας,
  • 7:56 - 7:58
    μειώνει τη σιγουριά που έχετε για την απόφαση,
  • 7:58 - 8:01
    μειώνει την εμπιστοσύνη
    που έχετε κατά την επίδοση,
  • 8:01 - 8:02
    την επίδοση όσον αφορά
    την επίλυση του γρίφου.
  • 8:02 - 8:05
    Κι επομένως,
    λιγότερη προσπάθεια για το καθήκον
  • 8:05 - 8:10
    λύνει λιγότερους γρίφους, φέρνει
    λιγότερο ευνοϊκό αποτέλεσμα σε σύγκριση με σας.
  • 8:10 - 8:12
    Αυτό μπορεί να συμβεί στον ιατρικό τομέα,
    εάν το καλοσκεφτείτε.
  • 8:12 - 8:14
    Σωστά; Ένας ασθενής στο κάθισμα του οδηγού,
    για παράδειγμα.
  • 8:14 - 8:18
    Λιγότερη προσπάθεια, η οποία συνεπάγεται
    στο να κρατά τον εαυτό του ή εαυτό της
  • 8:18 - 8:22
    λιγότερο σε φόρμα, σωματικά δραστήριο
    για να επιταχύνει τη διαδικασία αποκατάστασης,
  • 8:22 - 8:26
    κάτι που υποστηρίζεται συχνά.
    Πιθανώς δεν θα το έκανες αυτό.
  • 8:26 - 8:31
    Επομένως, υπάρχουν φορές
    που αντιμετωπίζετε το ΑΣΠΑ
  • 8:31 - 8:35
    όταν η ανατροφοδότηση θα είναι Άμεση, Αρνητική,
  • 8:35 - 8:37
    Συγκεκριμένη, και θα έχετε την αίσθηση του Παράγοντα,
  • 8:37 - 8:40
    όπου είστε πολύ καλύτερα στη θέση του συνοδηγού
  • 8:40 - 8:44
    και να οδηγεί κάποιος άλλος.
  • 8:44 - 8:45
    Τώρα, ξεκίνησα
  • 8:45 - 8:47
    σε έναν μελαγχολικό τόνο.
  • 8:47 - 8:48
    Θέλω να τελειώσω σε έναν πιο αισιόδοξο τόνο.
  • 8:48 - 8:52
    Τώρα έχουν περάσει πέντε χρόνια,
    λίγο περισσότερο από πέντε χρόνια,
  • 8:52 - 8:54
    και τα καλά νέα, δόξα τω Θεώ,
  • 8:54 - 8:58
    είναι ότι ο καρκίνος είναι ακόμα σε ύφεση.
  • 8:58 - 9:01
    Τέλος καλό, όλα καλά,
  • 9:01 - 9:03
    αλλά ένα πράγμα που δεν ανέφερα ήταν
  • 9:03 - 9:07
    ότι, πολύ νωρίς στη θεραπεία της,
  • 9:07 - 9:11
    η γυναίκα μου κι εγώ αποφάσισαμε
    ότι θα κάτσουμε στη θέση του συνοδηγού.
  • 9:11 - 9:13
    Και αυτό έκανε τόσο μεγάλη διαφορά
  • 9:13 - 9:16
    όσον αφορά την ηρεμία που ήρθε με αυτό,
  • 9:16 - 9:17
    μπορέσαμε να επικεντρωθούμε
    στην ανάρρωσή της.
  • 9:17 - 9:20
    Αφήσαμε τους γιατρούς να πάρουν
    όλες τις αποφάσεις,
  • 9:20 - 9:23
    να κάτσουν στο κάθισμα του οδηγού.
  • 9:23 - 9:24
    Ευχαριστώ.
  • 9:24 - 9:27
    (Χειροκρότημα)
Title:
Μερικές φορές είναι καλό να παραχωρούμε τη θέση του οδηγού
Speaker:
Μπάμπα Σιβ
Description:

Με τα χρόνια, η έρευνα έχει δείξει ένα αντιφατικό γεγονός για την ανθρώπινη φύση: ότι μερικές φορές, το να έχουμε πάρα πολλές επιλογές μάς κάνει λιγότερο ευτυχισμένους. Αυτό μπορεί να ισχύει ακόμα κι όταν πρόκειται για ιατρική θεραπεία. Ο Μπάμπα Σιβ μοιράζεται μια συναρπαστική μελέτη που μετρά γιατί η επιλογή ανοίγει την πόρτα στην αμφιβολία και δείχνει ότι η παραχώρηση του ελέγχου -ειδικά για αποφάσεις ζωής ή θανάτου- μπορεί να είναι ό,τι καλύτερο για εμάς.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:47
  • Αρκετά διάσπαρτα λάθη ορθογραφίας/απροσεξίας. Παρακαλούμε για περισσότερη προσοχή κατά την αναθεώρηση. Ο επικεφαλής δεν κλείνεται.

Greek subtitles

Revisions