การเคลื่อนที่อันน่าประหลาดของดวงอาทิตย์บนท้องฟ้า - กอร์ดอน วิลเลี่ยมสัน (Gordon Williamson)
-
0:07 - 0:10สมมติว่าคุณวางกล้องถ่ายรูป
อยู่กับที่ในตำแหน่งเดิมนั้น -
0:10 - 0:12แล้วถ่ายภาพท้องฟ้า
-
0:12 - 0:15ในเวลาเดียวกันของทุกวันอยู่ตลอดทั้งปี
-
0:15 - 0:19และให้ซ้อนภาพทั้งหมดบนภาพของแต่ละภาพ
-
0:19 - 0:22ดวงอาทิตย์จะมีลักษณะเป็นอย่างไร
ในภาพที่ซ้อนรวมกันนั้น -
0:22 - 0:23เป็นภาพจุดเดียว
-
0:23 - 0:25เป็นภาพเส้นงกลมหรือเปล่า
-
0:25 - 0:26ไม่ใช่ทั้งสองอย่าง
-
0:26 - 0:29มันค่อนข้างแปลก รูปที่ปรากฏเป็นเลขแปด
-
0:29 - 0:31เรียกกันว่า แอนาเล็มมาของดวงอาทิตย์
-
0:31 - 0:32ทำไมล่ะ
-
0:32 - 0:35การเคลื่อนที่ของโลกสร้างวัฎจักรสองสามอย่าง
-
0:35 - 0:39ประการแรก มันหมุนบนแกนโลก
ประมาณหนึ่งรอบในทุก 24 ชั่วโมง -
0:39 - 0:42ซึ่งทำให้เกิดดวงอาทิตย์ขึ้นและดวงอาทิตย์ตก
-
0:42 - 0:45ในขณะเดียวกัน มันทำให้เกิดวัฏจักรที่ช้ากว่า
-
0:45 - 0:50คือการโคจรรอบดวงอาทิตย์
ซึ่งใช้เวลาโคจรประมาณทุก ๆ 365 วัน -
0:50 - 0:51แต่มีการหักมุม
-
0:51 - 0:53เมื่อเทียบกับการโคจรของมัน
-
0:53 - 0:57โลกไม่ได้หมุนในแนว
ที่มีขั้วโลกเหนือชี้ขึ้นตรง -
0:57 - 1:03แต่แกนของมันหมุนในลักษณะเอียงคงที่
อยู่ที่ 23.4 องศาต่างหากล่ะ -
1:03 - 1:07เรียกว่าแกนเอียงระนาบวงโคจรของโลก
หรือค่าของมุมเอียง -
1:07 - 1:10การเอียงที่ 23 องศาอาจดูเหมือนไม่สำคัญ
-
1:10 - 1:14แต่นี่เป็นเหตุผลหลักที่ทำให้เรา
ได้เห็นฤดูกาลที่แตกต่างกัน -
1:14 - 1:17เนื่องจากแกนยังคงเอียงไปในทิศทางเดียวกัน
-
1:17 - 1:19ในขณะที่โลกทำให้เกิดวงโคจรปี
-
1:19 - 1:21ที่มีระยะเวลายาวนานในแต่ละปี
-
1:21 - 1:25เมื่อครึ่งหนึ่งทางตอนเหนือของโลก
ยังคงเอียงไปทางดวงอาทิตย์ -
1:25 - 1:27ในขณะที่ครึ่งทางใต้เอียงออกไป
-
1:27 - 1:28และในทางกลับกัน
-
1:28 - 1:32สิ่งที่เราเจอก็คือฤดูร้อนและฤดูหนาวนั่นเอง
-
1:32 - 1:34ในช่วงฤดูร้อนของซีกโลกหนึ่ง
-
1:34 - 1:39ดวงอาทิตย์ปรากฏสูงขึ้นบนท้องฟ้า
ซึ่งทำให้กลางวันยาวนานและอบอุ่นขึ้น -
1:39 - 1:41ทั้งนี้มีปีละครั้งที่การเอียงของดวงอาทิตย์
-
1:41 - 1:43มุมระหว่างเส้นศูนย์สูตร
-
1:43 - 1:47กับตำแหน่งบนโลก
ที่ดวงอาทิตย์ปรากฏอยู่ตรงเหนือศีรษะ -
1:47 - 1:48จะเอียงถึงขีดสูงสุด
-
1:48 - 1:53เราเรียกวันนี้ว่าฤดูร้อนอายัน
ซึ่งเป็นกลางวันที่ยาวนานที่สุดของปี -
1:53 - 1:57และเป็นหนึ่งวันที่ดวงอาทิตย์
ปรากฏขึ้นสูงสุดบนท้องฟ้า -
1:57 - 1:59ดังนั้นการเอียงของแกนโลก
-
1:59 - 2:03อธิบายได้บางส่วนว่าทำไมดวงอาทิตย์
เปลี่ยนตำแหน่งในท้องฟ้า -
2:03 - 2:04และความยาวของแอนาเล็มมา
-
2:04 - 2:09เท่ากับ 46.8 องศาเต็ม
ของการเบนลงของดวงอาทิตย์ -
2:09 - 2:11ตลอดทั้งปี
-
2:11 - 2:14แต่ทำไมถึงมีลักษณะเป็นเลขแปด
และไม่ใช่เป็นแค่รูปเส้นตรงเท่านั้น -
2:14 - 2:17นี่เป็นเพราะคุณลักษณะอย่างอื่น
ของการปฏิวัติของโลก -
2:17 - 2:19การเยื้องศูนย์กลางของวงโคจร
-
2:19 - 2:22การโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์
มีลักษณะเป็นวงรี -
2:22 - 2:26ซึ่งระยะทางการโคจรรอบดวงอาทิตย์
มีการเปลี่ยนแปลงที่จุดต่าง ๆ กัน -
2:26 - 2:29การเปลี่ยนแปลงที่สอดคล้องกันของแรงโน้มถ่วง
-
2:29 - 2:32เป็นสาเหตุให้โลกเคลื่อนตัว
เร็วที่สุดในเดือนมกราคม -
2:32 - 2:35เมื่อถึงจุดที่ใกล้ที่สุดกับดวงอาทิตย์
-
2:35 - 2:36จุดแพริเฮเลียน (perihelion)
-
2:36 - 2:40และมีการเคลื่อนตัวช้าที่สุดในเดือนกรกฎาคม
เมื่อมันถึงจุดที่ไกลที่สุด -
2:40 - 2:43จุดอเฟเลียน (aphelion)
-
2:43 - 2:45การเยื้องศูนย์กลางของวงโคจร
หมายถึงเวลาเที่ยงสุริยะ -
2:45 - 2:48ซึ่งเป็นเวลาที่ดวงอาทิตย์
อยู่สูงสุดบนท้องฟ้า -
2:48 - 2:51ไม่ได้เกิด ณ จุดเดิมของวัน
-
2:51 - 2:54ดังนั้นนาฬิกาแดดอาจจะร้อนมากเท่ากับ
เวลาในอีกสิบหกนาทีต่อมา -
2:54 - 2:58หรือช้ากว่านาฬิกาปกติถึงสิบสี่นาที
-
2:58 - 3:04ในความเป็นจริง เวลานาฬิกาและเวลาแดด
ตรงกันเพียงปีละสี่ครั้งเท่านั้น -
3:04 - 3:09ความกว้างของแอนาเล็มมาหมายถึง
ขอบเขตของความคลาดเคลื่อนนี้ -
3:09 - 3:12แล้วเมื่อหลายปีก่อน
ผู้คนรู้เวลาที่ถูกต้องได้อย่างไรกัน -
3:12 - 3:14ส่วนใหญ่ในประวัติศาสตร์มนุษย์
-
3:14 - 3:16การดูเวลาตามตำแหน่งของดวงอาทิตย์
ก็ใกล้เคียงพอสมควรแล้ว -
3:16 - 3:18แต่ในยุคสมัยใหม่
-
3:18 - 3:22ความแตกต่างระหว่างนาฬิกาแดด
กับนาฬิกากลไกกลายเป็นเรื่องสำคัญ -
3:22 - 3:25สมการเวลาเกิดขึ้นโดยทอเลมี
-
3:25 - 3:28และต่อมาได้มีการปรับใช้
ตามผลงานของโจฮันเนส เคปเลอร์ -
3:28 - 3:34ซึ่งแปลงค่าระหว่างเวลาแดดที่ปรากฏกับ
เวลาสำคัญที่เราทั้งหมดต้องพึ่งพา -
3:34 - 3:38แม้แต่บนแผนที่ลูกโลกยังเคยพิมพ์
แอนาเล็มมาไว้บนลูกโลก -
3:38 - 3:40เพื่อให้ผู้คนสามารถกำหนดความแตกต่าง
-
3:40 - 3:45ระหว่างเวลานาฬิกากับเวลาแดด
ตามวันเวลาของปีได้ -
3:45 - 3:49เพียงแต่วิธีที่แอนาเล็มมาปรากฏนั้น
ขึ้นอยู่กับว่าคุณอยู่ที่ไหน -
3:49 - 3:52มันอาจจะเอียงไปที่มุมหนึ่ง
ก็ขึ้นอยู่กับละติจูดของคุณ -
3:52 - 3:54หรืออยู่กลับหัวถ้าคุณอยู่ที่ซีกโลกใต้
-
3:54 - 3:56และถ้าคุณอยู่บนดาวเคราะห์ดวงอื่น
-
3:56 - 3:58คุณอาจจะพบบางสิ่งบางอย่าง
ที่แตกต่างอย่างสิ้นเชิง -
3:58 - 4:02ขึ้นอยู่กับการเยื้องศูนย์กลางของวงโคจร
และแกนเอียงของดาวเคราะห์ดวงนั้น -
4:02 - 4:04แอนาเล็มมาอาจจะปรากฏเป็นรูปหยดน้ำตา
-
4:04 - 4:05รูปไข่
-
4:05 - 4:07หรือแม้แต่เส้นตรง
- Title:
- การเคลื่อนที่อันน่าประหลาดของดวงอาทิตย์บนท้องฟ้า - กอร์ดอน วิลเลี่ยมสัน (Gordon Williamson)
- Description:
-
more » « less
ดูบทเรียนเต็มได้ที่ : http://ed.ted.com/lessons/the-sun-s-surprising-movement-across-the-sky-gordon-williamson
สมมติว่าคุณวางกล้องอยู่กับที่ในตำแหน่งเดิมซึ่งได้ถ่ายภาพท้องฟ้าในเวลาเดียวของทุกวันอยู่ตลอดทั้งปี แล้วนำภาพทั้งหมดนั้นมาวางซ้อนกันด้านบนสุดของภาพในแต่ละภาพ เมื่อเอาภาพทั้งหมดมาวางรวมกัน ดวงอาทิตย์จะมีลักษณะอย่างไรกันนะ เป็นภาพจุดเดียว? เป็นภาพเส้นวงกลมหรือไม่ มันแปลกพอสมควร เมื่อรูปที่ปรากฏเป็น 'เลข 8' ซึ่งเรียกว่าแอนาเล็มมาของดวงอาทิตย์ กอร์ดอน วิลเลียมสัน จะมาช่วยอธิบายว่าเพราะเหตุใด
บทเรียนโดย กอร์ดอน วิลเลียมสัน (Gordon Williamson) ภาพแอนิเมชั่นโดย TED-Ed
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:23
|
Kelwalin Dhanasarnsombut approved Thai subtitles for The Sun’s surprising movement across the sky - Gordon Williamson | |
|
|
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for The Sun’s surprising movement across the sky - Gordon Williamson | |
|
Rawee Ma accepted Thai subtitles for The Sun’s surprising movement across the sky - Gordon Williamson | |
|
|
Rawee Ma declined Thai subtitles for The Sun’s surprising movement across the sky - Gordon Williamson | |
|
|
Rawee Ma edited Thai subtitles for The Sun’s surprising movement across the sky - Gordon Williamson | |
|
Napakcha P. Dutta edited Thai subtitles for The Sun’s surprising movement across the sky - Gordon Williamson | |
|
|
Napakcha P. Dutta edited Thai subtitles for The Sun’s surprising movement across the sky - Gordon Williamson | |
|
|
Napakcha P. Dutta edited Thai subtitles for The Sun’s surprising movement across the sky - Gordon Williamson |