Kush thotë që të flasim arabisht nuk na bën "cool'?

Në këtë fjalim, Suzanne Talhouk bën thirrje për iniciativa për të kthyer në jetë gjuhën arabe duke e modernizuar atë dhe duke e përdorur si një mjet për shprehi krijuese. Puna e saj fokusohet në rikthimin e identitetit të botës arab folëse dhe të zhdukë kompleksitetin e saj të inferioritetit.

Mirëmëngjes!

A jeni zgjuar?

Nuk e kam më kartën me emrin tim,
por doja t'ju pyesja,

ndonjëri nga ju a e ka shkruar
emrin e tij në gjuhën arabe?

Ndonjëri? Askush? Dakord, ska problem.

Një herë e një kohë, jo shumë larg,

isha ulur në një restorant me një
mikun tim dhe po porosisja.

Iu drejtova kamarierit dhe i thashë,

“A keni menu (në arabisht)?”

Ai më pa me çudi, duke menduar
se nuk më kishte dëgjuar mirë.

Ai tha, “Më falni? (anglisht).”

Unë iu përgjigja,
“Menunë (arabisht), të lutem.”

Ai ma ktheu,
“Nuk e di se si e quajnë?”

“E di.”

Ai ma ktheu,
“Jo! Quhet menu (anglisht),
ose “menu” (frëngjisht).”

A është shqiptimi frengjisht në rregull?

“Hajde, hajde kujdesu për këtë!”
tha kamarieri.

Ai u bezdis duke folur me mua,
sikur po i thoshte vetes,

“Nëse kjo do të ishte vajza e fundit në botë,
unë nuk do t’ja hidhja sytë!”

Cili është kuptimi i të thënit
“menu” në arabisht?

Dy fjalë mjaftuan që një djalë i ri libanez
të gjykonte një femër si të prapambetur

dhe injorante.

Si mund të fliste ajo në atë mënyrë?

Në atë moment, fillova të mendoj.

Mu ngritën nervat.

Pa dyshim që të dhemb!

Më mohohet e drejta të flas
gjuhën time në vendin tim?

Ku mund të ndodhte një gjë e tillë?

Si arritëm ne deri këtu?

Epo, ndërsa ne jemi këtu,
ka shumë njerëz si unë,

të cilët do të arrinin një fazë në jetën
e tyre, ku ata padashur heqin dorë

nga gjithçka
që ka ndodhur në të shkuarën e tyre,

vetëm që të mund të thonë se janë modernë

dhe të civilizuar.

A mos duhet të harroj unë gjithë kulturën, mendimet,

intelektin dhe gjithë kujtimet e mia?

Historitë e fëmijërisë mund të jenë kujtimet
më të bukura që kemi nga lufta!

Mos duhet të harroj gjithçka që kam
mësuar në arabisht, vetëm të përshtatem?

Të jem njëra nga ato?

Ku qëndron logjika këtu?

Pavarësisht gjithë këtyre,
u mundova ta kuptoj.

Nuk doja ta gjykoja atë me gjithë
atë ligësi që ai më gjykoi mua.

Gjuha arabe nuk kënaq
nevojat e ditëve të sotme.

Nuk është një gjuhë për shkencë,

kërkime,

një gjuhë me të cilën ishim mësuar në universitete,

një gjuhë që e përdorim në vendin e punës,

një gjuhë në të cilën mbështetemi nëse duam
të paraqesim një projekt të avancuar kërkimi,

dhe padyshim nuk është një gjuhë
që e përdorim në aeroporte.

Nëse do ta bënim një gjë të tillë,
ata do të na zhvishnin rrobat.

Ku mund ta përdor gjuhën time, atëherë?
Ne të gjithë mund të shtrojmë këtë pyetje!

E pra doni që ne të përdorim arabishten.
Por ku mund ta përdorim?

Kjo është një pjesë e realitetit.

Por kemi një tjetër realitet më të rëndësishëm
që duhet të mendojmë.

Arabishtja është gjuha mëmë.

Kërkimet pohojnë se mësimi
i gjuhëve të tjera

zotërimin sa më të mirë të gjuhës mëmë.

Zotërimi i gjuhën mëmë është një kusht
paraprak për shprehi krijuese në gjuhë të tjera.

Si?

Gibran Khalil Gibran,

kur filloi të shkruante, ai përdorte arabishten.

Të gjitha idetë e tij, imagjinata dhe filozofia

ishin frymëzuar nga ky djali i vogël
në fshatin

ku ai ishte rritur,
duke lëshuar një aromë të veçantë,

duke dëgjuar një zë të veçantë,

dhe duke menduar një mendim të veçantë.

Kështu, kur ai filloi të shkruajë në anglisht,
ai kishte mjaftueshëm njohuri.

Edhe kur shkruante në anglisht,

kur lexoni shkrimet e tij në anglisht,
ju ndjeni të njëjtën aromë,

ndjeni të njëjtën ndjenjë.

Ju mund ta kuptoni që është ai
që ka shkruar në anglisht,

i njëjti djalë që erdhi nga mali.
Nga një fshat në Malin Liban.

Pra, ky është një shembull për të cilin
askush nuk mund të argumentojë.

Së dyti, shpesh thuhet se nëse
ti do të vrasësh një komb,

e vetmja mënyrë për të arritur
vrasjen e një kombi,

është të vrasësh gjuhën e tij.

Ky është një realitet për të cilin
shoqëritë e zhvilluara janë në dijeni.

Gjermanët, francezët, japonezët dhe kinezët,
të gjithë këta kombe janë në dijeni të kësaj.

Ja pse ata e kanë të parashikuar në
legjislacion mbrotjen e gjuhës së tyre.

Ata e konsiderojnë atë të shenjtë.

Prandaj ata e përdorin atë në prodhim,
paguajnë shumë para që ta zhvillojnë atë.

A dimë ne më shumë se ata?

Dakord,

ne nuk vijmë nga bota e zhvilluar,

ky mendim i avancuar nuk
ka ardhur akoma tek ne,

dhe ne do dëshironim të ishim
pjesë e botës së civilizuar.

Vende që dikur kanë qenë si ne,
por që vendosën të përpiqen për zhvillim,

bëjnë kërkime

dhe krijojnë ura komunikimi dhe
bashkëveprimi me vende të zhvilluara,

si Turqia, Malajzia dhe të tjera,

ata e mbajtën gjuhën e tyre me vete
ndërsa ngjisnin shkallët për lart,

e mbrojtën atë si një diamant.

Këto vende e mbajtën gjuhën pranë vetes.

Sepse nëse ti blen një produkt nga
Turqia ose vend tjetër

i cili nuk është me etiketën turke,

atëherë nuk është një produkt vendi.

As ju nuk do ta besonit që mund të
ishte një produkt vendi.

Ata do të ishin thjesht konsumatorë,

konsumatorë të pashpirt,
siç jemi ne në shumicën e kohës.

Pra, që ata të mund të prodhonin dhe krijonin,
atyre iu desh të mbronin gjuhën e tyre.

Nëse unë them, “Liri, sovranitet,
pavarësi (arabisht),”

çfarë ju kujton kjo gjë?

Nuk ju bën përshtypje apo jo?

Pa marrë parasysh se nga kush, si dhe pse.

Gjuha nuk është thjesht për të biseduar,
thjesht fjalë që dalin nga gojët tona.

Gjuha përfaqëson faza të veçanta në jetët tona,

dhe terminologjinë që lidhet me emocionet tona.

Pra kur ne themi
“Liri, sovranitet, pavarësi,”

secili nga ju vizaton një imazh të veçantë
në mendjen tuaj,

ndjenja të veçanta

të një dite të veçantë
të një periudhe të veçantë historike.

Gjuha është një, dy ose tre fjalë ose
shkronja të vendosura bashkë.

Ka një ide brenda që lidh mënyrën
se si ne mendojmë,

dhe sesi shohim njëri-tjetrin
dhe sesi na shohin të tjerët.

Çfarë është intelekti ynë?

Si mund ta kuptoni nëse ky djalë
kupton apo nuk kupton?

Kështu, nëse unë them “Liri, sovranitet,
pavarësi (anglisht),”

ose nëse djali juaj do vinte t’ju thoshte,

“Babi, a ke jetuar ti në periudhën
e sloganit të lirisë (anglisht)?”

Si do të ndiheshit?

Nëse kjo gjë për ju nuk përbën problem,

atëherë unë më mirë të largohem
dhe të mos flas më kot së koti.

Ideja është se këto shprehje na
sjellin ndër mend gjëra të veçanta.

Unë kam një mikeshë frankofone
e cila është e martuar me një francez.

E pyeta një herë sesi po i shkonin gjërat me të.

Ajo tha,
“Çdo gjë shkon mirë,

por njëherë, kam kaluar gjithë natën
duke u munduar të përktheja

kuptimin e fjalës
“toqborni” për të.

(Të qeshura)

(Duartrokitje)

Gruaja e shkretë ia kishte përmendur
atij fjalën "toqborni",

dhe pastaj kaloi gjithë natën
duke u munduar t'ja shpjegonte.

Ai ishte në mëdyshje nga përkthimi:
“Si mund të jetë njeriu kaq i ligë?”

Mos vallë do të vrasë veten?

‘Të më varrosë?’(anglisht)”

Ky është një nga shumë shembujt që mund të sjell.

Na bëri të ndihemi sikur ajo nuk ishte e aftë
t’ia përkthente atë fjalë burrit të saj,

meqë ai nuk do ta kuptonte,

dhe ai ka plotësisht të drejtë;
mënyra e tij e të menduarit është e ndryshme.

Ajo më tha,
“Ai dëgjon Fairuz* me mua,

dhe një natë,
u mundova të përktheja për të

që ai të ndjente atë çfarë ndjeja unë
teksa dëgjoja Fairuz.”

Gruaja e shkretë u mundua të përkthente
tekstin e këngës kështu për burrin:

: “Nga ata unë zgjata duart dhe të vodha ty—"

(Të qeshura)

Dhe ja belaja e rradhës:

“Dhe sepse ti u përket atyre,
unë i ktheva duart dhe të lashë ty.”

(Të qeshura)

Përkthejeni këtë për mua.

(Duartrokitje)

Pra, çfarë kemi bërë për të mbrojtur
gjuhën arabe?

Ne e kthyem këtë në një shqetësim
të shoqërisë civile,

dhe nisëm një fushatë për të ruajtur gjuhën arabe.

Edhe pse shumë njerëz më thanë,
“Pse shqetësohesh për këtë gjë?

Harrojë këtë dhimbje koke dhe bëj qejf.”

Pa problem!

Fushata për mbrojtjen e gjuhës arabe
krijoi një slogan që thotë,

“Unë të flas ty nga Lindja,
por ti përgjigjesh nga Perëndimi”.

Ne nuk thamë,
“Jo! Ne nuk pranojmë këtë apo atë.”

Ne nuk e përvetësuam këtë stil sepse në këtë
mënyrë, nuk do të kuptoheshim nga të tjerët.

Dhe kur dikush më flet mua në atë mënyrë,
e urrej gjuhën arabe.

Ne themi--

(Duartrokitje)

Ne duam të ndryshojmë realitetin tonë,

dhe të jemi të bindur në mënyrën që reflekton
ëndrrat, aspiratat tona dhe jetën e përditshme.

Në një mënyrë që të vishet si ne
dhe të mendojë ashtu si ne.

Kështu, “Unë të flas ty nga Lindja,
por ti përgjigjesh nga Perëndimi”

ka goditur vendin.

Diçka shumë e thjeshtë,
në të njëjtën kohë krijuese dhe bindëse.

Pas kësaj,
ne krijuam një tjetër fushatë

me pamje të shkronjave në tokë.

Ju keni parë një shembull të kësaj fushatë jashtë,

një skenë me shkronja të rrethuara
me shirita ngjyrë të zezë dhe të verdhë,

me sloganin “Mos vrit gjuhën tënde!”
shkruar mbi të.

Pse?
Seriozisht, mos vrisni gjuhën tuaj.

vërtet nuk duhet të vrasim gjuhën tonë.

Nëse do të vrasnim gjuhën,
do të na duhej të gjenim një identitet.

Ne do të duhet të gjenim një ekzistencë.

Ne do të ktheheshim prapë në fillim.

Kjo qëndron në të humburit e shansit tonë
për të qenë modernë dhe të civilizuar.

Pas fushatave, ne publikuam foto të djemve
dhe vajzave të veshur me shkronja arabe.

djemsh dhe vajzash “cool”.

Ne jemi shumë cool!

Dhe për këdo që mund të thotë,
“Ha! Ju mësuat një fjalë anglisht!”

unë u them,
“Jo! Unë e përvetsova fjalën ‘cool.’”

Lërini ata të kundërshtojnë si të duan,
por më jepni një fjalë që është më e mirë

dhe shkon më shumë me realitetin.

Do vazhdoj të them fjalën “Internet”

Unë nuk do të thoja:
“Po shkoj në rrjetin e gjerë botëror”

(Të qeshura)

Sepse nuk shkon!
Nuk duhet ti bëjmë qejfin vetes.

Por që të arrijmë në këtë pikë,
ne të gjithë duhet të jemi të bindur

që nuk duhet të lejojmë askënd
që është më i fuqishëm

ose që mendon se ka autoritet
mbi ne kur vjen puna të gjuha,

të na kontrollojë apo të na bëjë të mendojmë
dhe të ndjejmë atë çfarë duan ata.

Krijueshmëria është ideja.

Kështu, nëse ne nuk arrijmë dot hapësirën
apo të ndërtojmë një raketë dhe kështu me rradhë,

ne mund të jemi krijues.

Në këtë moment, secili nga ju
është një projekt krijues.

Krijueshmëria në gjuhën tuaj mëmë është rruga.

Le të fillojmë që nga ky moment.

Le të shkruajmë një novelë
apo të prodhojmë një film të shkurtër.

Një novelë e vetme mund të na bëjë
ne globalë përsëri.

Mund të bëjë që gjuha arabe të jetë
numri një në botë përsëri.

Pra, nuk është e vërtetë që nuk ka zgjidhje;
ka zgjidhje!

Por ne duhet të dimë këtë gjë, dhe të jemi
të bindur se ekziston një zgjidhje,

që ne e kemi për detyrë të jemi
pjesë e asaj zgjidhjeje

Në përfundim, çfarë mund të bëni sot?

Tani, tweets, kush po shkruan në Twitter?

Ju lutem, ju përgjërohem,
edhe pse koha ime ka mbaruar,

edhe e arabishtes, anglishtes,
frëngjishes apo kinezçes.

Por mos shkruani arabisht me
karaktere latine të përziera me numra!

(Duartrokitje)

Është një katastrofë!
Kjo nuk është gjuhë.

Kështu, ju do të ishit pjesë e një
bote virtuale me një gjuhë virtuale.

është e lehtë të kthehesh mbrapa
nga një vend i tillë dhe të rritesh.

Kjo është gjëja e parë që mund të bëjmë.

Së dyti, ka edhe gjëra të tjera që ne mund të bëjmë.

Ne nuk jemi këtu sot që të bindim njëri-tjetrin.

Ne jemi këtu t’i kushtojmë vëmendje
nevojës për mbrojtjen e kësaj gjuhe.

Tani do t’ju rrëfej një sekret.

Një foshnjë fillimisht e identifikon babain e tij

nëpërmjet gjuhës.

Kur të lindë vajza ime unë do t’i them,
“Ky është babai yt zemër (arabisht).”

Unë nuk do t’i thoja,
“This is your dad honey (anglisht).”

Dhe në supermarket,
unë ia premtoj vajzës sime Noor,

se nëse ajo më thotë,
“Faleminderit (arabisht)!”

unë nuk do t’i përgjigjem, "Dis, 'Merci, Maman,'"
dhe të shpresoj që askush nuk e ka dëgjuar atë.

(Duartrokitje)

Le të zhdukim këtë servilizëm gjuhësor!

(Duartrokitje)