ئایا هەرگیز زەریاکان بێ ماسی دەبن؟ - ئایانا ئیلیزابێث جۆنسن و جینیفەر جاکوێت
-
0:07 - 0:09ماسییەکان لە مەترسیدان.
-
0:09 - 0:14لە ساڵی ١٩٩٠ەکان، ماسی جۆری کۆد
لەناوچوون، -
0:14 - 0:16ڕاوەماسی و بازرگانی ماسی
بوونە هۆکاری -
0:16 - 0:20لەناوچوونی ژمارەیەکی زۆرتری ماسی لە
باشووری فلۆریدا، -
0:20 - 0:24ڕێژەی ماسی تونا
لە سەدا ٥٠ کەمی کرد، -
0:24 - 0:28هەروەها ماسی باشووری ئەتلەسی
کەوتنە قەراغی لەناوچوون. -
0:28 - 0:31ئەمانە تەنها چەند نموونەیەکی کەم بوون.
-
0:31 - 0:33ڕاوکردنی ماسی لە تەواوی جیهاندا
لە بەرز بوونەوەدا دایە. -
0:33 - 0:34ئەمە چۆن ڕودەدات؟
-
0:34 - 0:36کاتێک هەندێکتان بیر لە ڕاوەماسی دەکەنەوە،
-
0:36 - 0:41وا خەیاڵ دەکەن کە بە ئیسراحەت لەناو بەلمدا
دانیشتووین و بە قولاب ماسی دەگرین. -
0:41 - 0:45بەڵام شێوەی تازەی پیشەسازی ماسی گرتن،
کە ڕەفەکانمان پڕ دەکات لە ماسی، -
0:45 - 0:47زیاتر وەکو جەنگێک وایە.
-
0:47 - 0:51لە ڕاستیدا، ئەو تەکنەلۆجیایەی بەکاری دێنن
بۆ شەڕ درووست کراوە. -
0:51 - 0:52ڕادار،
-
0:52 - 0:52سۆنار،
-
0:52 - 0:53هەلیکۆپتەر،
-
0:53 - 0:54و فڕۆکەی چاودێری
-
0:54 - 0:59هەموویان ڕێبەری کارگەکان دەکەن
بۆ کەمکردنەوەی مۆڵگەی ماسییەکان. -
0:59 - 1:01هەزاران قولاب و تۆڕی گەورە گەورە
-
1:01 - 1:04دونیایەک ماسی و زیندەوەرەکانی تر
پێ ڕاو دەکرێت، -
1:04 - 1:08وەکو ماسی خۆرکە، کیسەڵ و دۆلفین.
-
1:08 - 1:10پاشان ماسییەکان دەخرێنە سەر بەلەمی گەورە
-
1:10 - 1:13هەر لەسەر بەلەمەکە کارگەیان هەیە و
ماسییەکان دەست بەجێ دەبەسترێن. -
1:13 - 1:17هەموو ئەم تەکنەلۆژیایانە ڕێگە دەدەن
کە ئێمە بەو ڕێژە زۆرە ماسی -
1:17 - 1:20لە دەریادا ڕاو بکەین.
-
1:20 - 1:23لەگەڵ فراوانبوونی دووری و قوڵی
ناوچەکانی ماسی گرتن، -
1:23 - 1:26جۆری جیاوازی ماسیش دەبنە ئامانجی ڕاو.
-
1:26 - 1:30بۆ نموونە، ماسی ددانداری پاتاگۆنی
نە زۆر بەرچاو بوو نە تامی خۆش بوو. -
1:30 - 1:33ماسی گرەکان تا کۆتایی
حەفتاکان ڕاویان نە دەکرد. -
1:33 - 1:38پاشان بە بازاڕ کرایەوە بۆ شێفەکانی
ئەمریکا بە ناوی ماسی دەریای چیلی، -
1:38 - 1:41بێ گوێدانە ئەوەی کە ماسییەکە
جۆرێکە لە ماسی کۆد. -
1:41 - 1:44دواتر لە هەموو بازاڕەکانی جیهاندا بڵاوبۆوە
-
1:44 - 1:46و ئێستا زۆر بەتامە.
-
1:46 - 1:48بە داخەوە، ماسی ئەم ئاوە قوڵانە زۆرنابنەوە
-
1:48 - 1:51بەلانی کەم ئەگەر نەگەنە تەمەنی ١٠ ساڵی،
-
1:51 - 1:52زۆر بە خێرایی لەناو دەچن بەهۆی
-
1:53 - 1:56ڕاوکردنی زۆری ماسییە گەنجەکان
کە نەگەن بە تەمەنی گەرا دانان. -
1:56 - 1:59کڕیاری چەور و نرخی باش
کاریگەری زیانبەخشیان هەیە. -
1:59 - 2:04بۆ نموونە، شۆربای پەڕەکەی قرش بە خواردنێکی
بەتام لە چین و ڤێتنام دادەنرێت -
2:04 - 2:08لەبەر ئەوە، پەڕەکەی قرش
پڕ فرۆشترین بەشی قرشە. -
2:08 - 2:10ئەمەش وادەکات کە ماسی گرێکی زۆر
بەلەمەکانیان پڕ بکەن لە -
2:10 - 2:14پەڕەکەی قرش و لاشەی قڕشەکانی جێ بێڵن.
-
2:14 - 2:16تەنها قرش و ماسی دداندار لەم
کێشەیەدا نین. -
2:16 - 2:19نزیکەی سەدا ٣١ی ماسییەکانی دونیا
لەم لەناوچووندان، -
2:19 - 2:24سەدا ٥٨ەکەی تریش لە بەرزترین
ئاستی ڕاوکردنیان دان. -
2:24 - 2:29ماسییەکان ناتوانن بەو خێراییەی کە ٧ بلیۆن
کەس دەیانخوات، بەو خێراییە زۆر ببن. -
2:29 - 2:32ماسیگرتن کاریگەری لەسەر
سیستەمی ژینگەییش هەیە. -
2:32 - 2:36قەبارەی ئەو تۆڕەی کە ڕۆبیانی کێوی پێ ڕاو
دەکرێت، هێندەی یاریگایەکی تۆپی پێ دەبێت -
2:36 - 2:38کە لە قوڵایی زەریاکان دادەنرێت،
-
2:38 - 2:41بەمەش بنکی زەریاکان کە ماڵی ماسییەکانە
لەناو دەچێت. -
2:41 - 2:43تەنها سەدا پێنجی ڕاوەکە
ڕۆبیانی کێوییە. -
2:43 - 2:48ئەوەی تر هەمووی ئاژەڵی ترە کە بە مردووی
دەخرێنەوە ناو ئاوەکە. -
2:48 - 2:50کێڵگەی دەستکردی ڕۆبیان لە نزیک
کەنارەکان زۆر لەمە باشتر نییە -
2:50 - 2:53دارەکان دەبڕدرێنەوە بۆ ئەوەی
حەوزی ڕۆبیانیان لە جێگە دروست بکرێت -
2:53 - 2:57حەوزەکانی ماسی لە زریان و
پاڵاوتنی ئاوی سروشتی بێبەش دەکرێن -
2:57 - 3:00هەروەها ماسییەکان لە شوێنە
ڕەسەنەکانی خۆیان دوور دەخرێنەوە. -
3:00 - 3:04کەواتە چی دەبێت ئەگەر واز لە ماسییەکان
بهێنین و بگەڕێنەوە دۆخی ئاسایی خۆیان؟ -
3:04 - 3:06دەتوانرێت بە چەندین شێوە بپارێزرێن.
-
3:06 - 3:09لە دەریاچە ناوخۆییەکان،
حکومەتەکان دەتوانن سنوور دابنێن -
3:09 - 3:14بۆ کەی و لە کوێ و چۆن
ڕاوەماسی بکرێت، -
3:14 - 3:16و چەند جۆرێک لە بەلەم و ئامێر
ڕێگەیان پێ بدرێت. -
3:16 - 3:20دەکرێت بەکارهێنانی تۆڕی گەورە و ڕاکێشان
قەدەغەبکرێن، -
3:20 - 3:23دەتوانین ڕێگە بگرین لە ماسیگران
لە ڕێگەی پۆلیسی دەریاوە -
3:23 - 3:26بۆ ئەوەی ژینگە بگەڕێتەوە دۆخی جارانی.
-
3:26 - 3:31هەروەها دەبێت ماسیگرەکانیش شێوە
زیانبەخشەکانی ماسی گرتن کەم بکەنەوە، -
3:31 - 3:32وەکو دەرهێنانی پەڕەکەی قرش،
-
3:32 - 3:35پێویستە بە شێوەی گونجاو
کۆمپانیاکان ڕاوەماسی بکەن. -
3:35 - 3:40دەستتێوەردانەکانی ڕابردوو یارمەتیدەرێکی
باش بوو بۆ زیاد بوونەوەی ژمارە ماسی. -
3:40 - 3:41چەندین چارەسەر هەیە.
-
3:41 - 3:45باشترین چارەسەر بۆ کۆمپانیای ماسیگرییەکان
ئەوەیە کە کار بە زانست بکەن، -
3:45 - 3:48ڕێز لەو کۆمەڵگە ناوخۆییانە بگرن
کە لەسەر زەریاکان دەژین، -
3:48 - 3:50هەروەها ڕێزی ماسییەکان بگرن
وەکو ئاژەڵی کێوی. -
3:50 - 3:52دواتر دەبێت یاسا بچەسپێندرێت.
-
3:52 - 3:55زۆربەی کاتەکان هەماهەنگییە نێودەوڵەتییەکان
پیویستن. -
3:55 - 3:57چونکە ماسییەکان گرنگی
بە ژینگەی ئێمە نادەن. -
3:58 - 4:00پێویستە ماسیگرتن سنووردار بکەین.
-
4:00 - 4:01ژینگەکان،
-
4:01 - 4:02ئاسایشی خۆراک،
-
4:02 - 4:03پیشەکان
-
4:03 - 4:04ئابوورییەکان و
-
4:04 - 4:07ژیانی ئەوانەی لە کەنار دەریاکان دەژین،
لەسەر ماسی گرتن بەندە.
- Title:
- ئایا هەرگیز زەریاکان بێ ماسی دەبن؟ - ئایانا ئیلیزابێث جۆنسن و جینیفەر جاکوێت
- Speaker:
- ئایانا ئیلیزابێث جۆنسن و جینیفەر جاکوێت
- Description:
-
more » « less
تەواوی وانەکە لێرە ببینە:
https://ed.ted.com/lessons/will-the-ocean-ever-run-out-of-fish-ayana-elizabeth-johnson-and-jennifer-jacquetکاتێک زۆربەمان بیر لە ڕاوەماسی دەکەینەوە، وا دەزانین ڕاوەماسی بریتییە لە دانیشتن لەناو بەلەمێکدا بە ئرامی و بە قولاب خەریکی ماسیگرتن دەبین. بەڵام شێوەی نوێی ماسیگرتن و پیشەسازی نوێ -- ئەو جۆرەی کە زەرف و ڕەفەکانمانی پڕ کردووە لە ماسی -- زیاتر وەکو شەڕ وایە نەک ڕاوەماسی. ئایانا ئیلیزابێث جۆنسن و جینیفەر جاکوێت باس لە سنوردارکردنی ماسی گرتن دەکەن، باسی کاریگەرییەکانی لەسەر ژینگە، ئاسایشتی خۆراک، ئابووری و ئەو خەڵکانە دەکات لە کەنار ئاوەکان دەژین.
وانەیەک لەلاین ئایانا ئیلیزابێث جۆنسن و جینیفەر جاکوێت، ئامادەکردنی ئەنتۆن بوگاتی.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:28
|
halo fariq approved Kurdish subtitles for Will the ocean ever run out of fish? | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for Will the ocean ever run out of fish? | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for Will the ocean ever run out of fish? | |
|
Daban Q Jaff accepted Kurdish subtitles for Will the ocean ever run out of fish? | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish subtitles for Will the ocean ever run out of fish? | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish subtitles for Will the ocean ever run out of fish? | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish subtitles for Will the ocean ever run out of fish? | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish subtitles for Will the ocean ever run out of fish? |