Return to Video

Kediler niye çok garip davranır? - Tony Buffington

  • 0:06 - 0:09
    Kediler Neden Öyle Yapar?
  • 0:12 - 0:14
    Çok tatlılar, çok sevimliler
  • 0:14 - 0:20
    ve 2 milyondan fazla Youtube videosunda
  • 0:20 - 0:21
    saldırırken,
  • 0:21 - 0:22
    zıplarken,
  • 0:22 - 0:23
    tırmanırken,
  • 0:23 - 0:24
    tıkınırken,
  • 0:24 - 0:25
    takip ederken,
  • 0:25 - 0:25
    tırmalarken,
  • 0:25 - 0:26
    konuşurken
  • 0:26 - 0:27
    ve mırlarken
  • 0:27 - 0:29
    26 milyar kez izlendiklerine
    bakılırsa şu kesin:
  • 0:29 - 0:32
    Kediler çok eğlencelidir.
  • 0:32 - 0:34
    Hem eğlendirici, hem de şaşırtıcı olan
  • 0:34 - 0:36
    o garip kedi davranışları
  • 0:36 - 0:41
    birçoğumuzu şu soruyla baş başa bırakır:
    "Kediler neden böyle yapar?"
  • 0:41 - 0:46
    Tarih boyunca kediler hem
    küçük hayvanların yegâne avcıları,
  • 0:46 - 0:49
    hem de büyük etçillerin
    avları olmuşlardır.
  • 0:49 - 0:52
    Hem avcı, hem de av oldukları için
    türlerinin devamı
  • 0:52 - 0:56
    bugün hâlâ vahşi ve evcil
    kedilerde gözlemlediğimiz
  • 0:56 - 1:00
    yaşamsal önemdeki
    içgüdüsel davranışlara bağlıdır.
  • 1:01 - 1:05
    Ev kediniz Grizmo'nun kedilere özgü
    davranışları size şaşırtıcı gelse de,
  • 1:05 - 1:09
    milyonlarca yıldır kedilere ırsî olarak
    geçen bu davranışlar
  • 1:09 - 1:12
    yaban hayatında Grizmo'yu
    süper kedi yapardı.
  • 1:13 - 1:18
    Kendilerine özgü kas yapıları
    ve yüksek denge yetenekleri sayesinde,
  • 1:18 - 1:22
    kediler doğada alanlarını taramak üzere
    yüksek seyir noktalarına tırmanır
  • 1:22 - 1:25
    ve avlarının yerini saptarlar.
  • 1:25 - 1:28
    Grizmo'nun mama kabında
    akşam yemeğinin olması için
  • 1:28 - 1:31
    bu özel yeteneklerden yararlanarak
    avlanma gereksinimi yok.
  • 1:31 - 1:34
    Ama içgüdüsel olarak,
    kütüphanenin üzerine çıkıp
  • 1:34 - 1:38
    oturma odasını seyretmek,
    tam da yapmak üzere evrildiği şey.
  • 1:38 - 1:44
    Yabani avcılar olarak kediler fırsatçıdır
    ve ne zaman av mevcutsa avlanırlar.
  • 1:44 - 1:47
    Kedilerin avlarının çoğu küçük olduğundan,
  • 1:47 - 1:51
    doğada gün boyu birçok kez beslenme
    gereği duyar ve karınlarını doyurmak için
  • 1:51 - 1:55
    takip etme, atlama, öldürme ve
    yeme stratejisini kullanırlar.
  • 1:55 - 1:59
    Bu yüzden Grizmo küçük oyuncakları
    kovalayıp üzerine atlamayı ve
  • 1:59 - 2:03
    gün ve gece boyu küçük öğünler
    hâlinde beslenmeyi sever.
  • 2:03 - 2:08
    Ayrıca küçük boyutlu avlar doğal ortamda
    küçük yerlere saklanmaya eğilimlidir.
  • 2:08 - 2:11
    Dolayısıyla, Grizmo'nun kutulara ve
  • 2:11 - 2:14
    deliklere ulaşma
    isteğinin bir açıklaması da,
  • 2:14 - 2:18
    milyonlarca yıldan beri
    türünün devamını sağlamış olan
  • 2:18 - 2:22
    aynı meraka yenik düşmesidir.
  • 2:24 - 2:27
    Doğada kediler tırmanma, avlanma
    ve kendini savunma için
  • 2:27 - 2:30
    keskin tırnaklara ihtiyaç duyar.
  • 2:30 - 2:34
    Yakınındaki yüzeylerde tırnaklarını
    bilemek onları kondisyonda ve
  • 2:34 - 2:37
    hazır tutarak, sırt ve bacak kaslarını
  • 2:37 - 2:39
    esnetmelerine ve biraz da stres
    atmalarına yardımcı olur.
  • 2:39 - 2:41
    Yani, Grizmo kanepenizden,
  • 2:41 - 2:42
    sandalyenizden,
  • 2:42 - 2:43
    pufunuzdan,
  • 2:43 - 2:44
    yastıklarınızdan,
  • 2:44 - 2:45
    perdelerinizden
  • 2:45 - 2:48
    ve etrafa koyduğunuz diğer her şeyden
    nefret ettiğinden değil.
  • 2:48 - 2:52
    Bunları paramparça ederek
    tırnaklarını mükemmel hâle getiriyor.
  • 2:52 - 2:56
    Çünkü ataları da hayatta
    kalmak için aynısını yaptı.
  • 2:58 - 3:00
    Avlanmaya çalışılan diğer hayvanlar gibi
  • 3:00 - 3:02
    kediler yakalanmamak üzere evrildiler
  • 3:02 - 3:06
    ve doğada düşmanlarından
    en iyi kaçanlar yaşadı.
  • 3:06 - 3:08
    Yani bugün evinizde,
  • 3:08 - 3:11
    Grizmo dar yerlere sığma,
  • 3:11 - 3:16
    akla gelmeyen yerleri arama
    ve saklanma konusunda uzmandır.
  • 3:16 - 3:20
    Bu aynı zamanda neden temiz ve kokusuz
    bir tuvaleti tercih ettiğini açıklıyor.
  • 3:20 - 3:23
    Yakınlarda kokusunu alabilecek
    olan düşmanlara yerini
  • 3:23 - 3:27
    belli etmesi daha az
    ihtimal dâhilinde olur.
  • 3:27 - 3:29
    Kediler hakkında bildiğimiz
    her şeyi düşünecek olursak,
  • 3:29 - 3:32
    en baskın davranışlarından biri
  • 3:32 - 3:34
    hâlen en gizemli olanı gibi görünüyor.
  • 3:34 - 3:38
    Kediler birçok sebepten mırıldanabilir:
  • 3:38 - 3:39
    Mutluluk,
  • 3:39 - 3:40
    stres
  • 3:40 - 3:41
    ve açlık gibi.
  • 3:41 - 3:46
    İlginç biçimde mırıldanmalarının
    frekansı olan 25 ila 150 hertz
  • 3:46 - 3:51
    doku yenilenmesi yaratacak aralıkta.
  • 3:51 - 3:55
    Mırıldanması Grizmo'yu harika
    bir uyku arkadaşı yapsa da,
  • 3:55 - 4:00
    mırıldanmasının kaslarını ve
    kemiklerini iyileştirmesi de muhtemel,
  • 4:00 - 4:03
    belki sizinkini bile.
  • 4:03 - 4:05
    Zaman içerisinde
  • 4:05 - 4:08
    hem yemek için avlanıp
    öldüren yalnız avcılar,
  • 4:08 - 4:12
    hem de yaşamak için saklanıp
    kaçan gizli avlar olarak geliştiler.
  • 4:12 - 4:15
    Yani bugün kediler milyonlarca yıldır
    doğada hayatta kalmalarına
  • 4:15 - 4:19
    olanak tanıyan içgüdülerin
    çoğuna sahipler.
  • 4:20 - 4:23
    Bu da onların görünüşte garip olan
    davranışlarını açıklıyor.
  • 4:24 - 4:26
    Onlara göre, evlerimiz onların ormanı.
  • 4:26 - 4:29
    Fakat eğer öyleyse, kedilerimizin gözünde
  • 4:29 - 4:30
    biz kimiz?
  • 4:30 - 4:34
    Kaynaklar için onlarla yarışan büyük,
    aptal, tüysüz kediler mi?
  • 4:34 - 4:39
    Her gün alt ettikleri felaket
    aptal düşmanları mı?
  • 4:39 - 4:41
    Ya da belki av olduğumuzu düşünüyorlardır.
Title:
Kediler niye çok garip davranır? - Tony Buffington
Speaker:
Tony Buffington
Description:

Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/why-do-cats-act-so-weird-tony-buffington

Çok tatlılar, çok sevimliler ve onlarla ilgili 2 milyondan fazla YouTube videosunun 26 milyar kez izlenmesinden hareketle kesin olan bir şey var: Kediler çok eğlencelidir. Ancak hem eğlendirici, hem de şaşırtıcı olan o garip kedi davranışları birçoğumuzu şu soruyla başbaşa bırakıyor: Kediler neden böyle yapar? Tony Buffington, kedinizin en garip davranışlarının ardındaki bilimi açıklıyor.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:58

Turkish subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.