Mijn probleempje om een huis te vinden

53 jaar geleden ging James A. White Sr. bij de luchtmacht. Maar als Afro-Amerikaanse man had hij ongelooflijk veel moeite om woonruimte voor hem en zijn gezin te vinden. Hij vertelt zijn overrompelende verhaal over de dagelijkse werkelijkheid van racisme - en hoe dat vandaag de dag doorklinkt in de adviezen voor zijn kleinkinderen over omgang met politie.

Een 18-jarige, Afro-Amerikaanse man kwam
bij de luchtmacht van de Verenigde Staten

en werd gestationeerd op de
Mountain Home luchtmachtbasis

waar hij deel uitmaakte van
militaire politie.

Mijn eerste zorg bij aankomst

was een appartement te vinden,

zodat mijn vrouw en
pasgeboren kind Melanie

bij mij in Idaho konden komen wonen.

Ik ging onmiddellijk naar
het personeelskantoor,

en de mannen die daar werkten

zeiden: "Het is geen probleem om een
appartement te vinden in Mountain Home.

Ze houden hier van ons, want ze weten
dat als je bij de luchtmacht werkt

en een van hun appartementen huurt,

dat ze dan altijd op tijd
hun geld krijgen."

Dat stelt ze gerust.

Hij zei: "Hier heb je een lijst
van mensen die je kunt bellen,

om een appartement te krijgen."

Ik belde iemand op de lijst.

Er nam een vrouw op
en ik vertelde haar wat ik zocht.

Ze zei: "Goed dat je belt.

We hebben vier of vijf appartementen
die nu beschikbaar zijn."

Ze zei: "Wilt je één of twee slaapkamers?"

Toen zei ze: "Dat zien we later wel.

Kom gewoon hier en
kies een appartement uit.

Dan tekenen we het contract,

zodat je er gelijk in kunt
en je familie bij je kan komen."

Ik was enthousiast.

Ik sprong in mijn auto, reed erheen
en klopte op de deur.

Er deed een vrouw open

die me aankeek en vroeg:
"Wat kan ik voor je doen?"

Ik zei: "Hallo, ik heb net gebeld
over de appartementen.

Ik wil er graag een uitkiezen."

Ze antwoordde: "Het spijt me echt,

maar mijn man heeft die appartementen
al verhuurd, zonder dat ik het wist."

Ik zei: "Alle vijf binnen een uur?"

Ze gaf geen antwoord, maar zei:

"Waarom laat je niet je nummer achter

en als er dan wat vrijkomt, bel ik je?"

Ik hoef niet te vertellen
dat ze nooit gebeld heeft.

Er was eigenlijk niemand
die me terugbelde

van die lijst die ik heb gekregen.

Daarom, omdat ik me afgewezen voelde,

ging ik terug naar de basis
en praatte met de groepscommandant.

Dat was Majoor McDow.

Ik zei: "Majoor McDow,
ik heb uw hulp nodig."

Ik vertelde hem wat er gebeurd was
en dit was zijn antwoord:

"James, ik zou je graag helpen."

Maar het probleem is

dat we mensen niet kunnen vertellen
aan wie ze moeten verhuren.

We hebben een goede relatie
met de mensen in deze gemeenschap,

en dat willen we niet verpesten."

Hij zei: "Misschien moet je
het volgende doen.

Laat je familie lekker thuis blijven,

want je hebt 30 dagen verlof in een jaar.

Dus één keer per jaar

kan je naar je familie voor 30 dagen
en dan kom je weer terug."

Dat vond ik niet zo'n goed idee.

Dus van hem uit ging ik weer
terug naar personeelszaken

en de loketmedewerker

vertelde mij:
"Jim, ik weet misschien wel wat.

We hebben iemand die weg gaat
en die heeft een caravan.

Misschien heb je wel gemerkt

dat er hier overal
caravanterreinen en caravans zijn.

Je kan zijn caravan waarschijnlijk
voor een mooie prijs kopen,

omdat hij hier zo snel mogelijk weg wil.

Dan is je probleem opgelost.

Ik sprong dus gelijk in mijn auto en reed
naar de stad om de caravan te bekijken.

Het was een kleintje,

maar onder deze omstandigheden

het beste wat ik kon vinden.

Dus kocht ik die caravan.

Ik vroeg hem:
"Kan de caravan hier blijven staan,

zodat ik klaar ben,

of moet ik een ander
caravanterrein zoeken?"

Hij antwoordde: "Dat weet ik niet,
dat moet ik de eigenaar vragen."

Dus toen ik terug was op de basis

belde hij me en vertelde
dat de eigenaar zei:

"Nee, de caravan
kan niet blijven staan

want we hebben die plek
al aan iemand anders beloofd."

Dat vond ik vreemd,

want er waren nog genoeg open plekken,

maar die plek was al
aan iemand anders beloofd.

Wat ik dus deed --

hij zei: "Maak je niet ongerust, Jim,
want er zijn genoeg carravanterreinen."

Dus liep ik weer een uitputtende lijst
van caravanterreinen af.

Ik bezocht terrein na terrein.

En overal kreeg ik
dezelfde soort afwijzingen

als bij het zoeken naar appartementen.

Ik kreeg gekke antwoorden,

afgezien van het feit
dat er geen open plaatsen waren.

Een iemand zei: "Jim, we kunnen
geen plaats aan je verhuren,

omdat er al een gekleurd gezin
op het terrein woont."

Hij zei: "Het ligt niet aan mij,
want ik mag jullie soort wel."

(Gelach)

Precies mijn reactie.
Ik moest ook grinniken.

Hij zei: "Het probleem is,

dat als ik jou hier laat wonen,
de andere huurders wegtrekken.

Dat kan ik me niet veroorloven."

Hij zei:
"Ik kan je gewoon niets verhuren."

Ook al was dat ontmoedigend,
ik bleef doorgaan.

Ik bleef verder zoeken.

Helemaal in een van de buitenwijken
van Mountain Home

vond ik een klein caravanterrein.

Het was echt heel klein.

Er waren geen echte wegen,

geen betonnen staplaatsen,

geen omheiningen

om jouw terrein te scheiden van de andere.

Er was geen wasruimte.

Maar op dat moment

had ik gewoon geen andere keus.

Dus ik belde mijn vrouw en zei:
"We gaan het gewoon doen."

Dus trokken we daar in

en werden huiseigenaar
in Mountain Home in de staat Idaho.

Langzamerhand kwam alles
op z'n pootjes terecht.

Vier jaar later werd ik overgeplaatst

naar Goose Bay in de
provincie Labrador in Canada.

Daar zullen we het maar niet over hebben.
Nog zo'n prachtige plek. (Gelach)

Ik moest dus mijn familie
van Mountain Home verhuizen

naar Sharon in de staat Pennsylvania.

Geen probleem, omdat we net
een nieuwe auto hadden gekocht.

Mijn moeder belde om te zeggen
dat ze het vliegtuig nam.

Zo zou ze ons kunnen helpen
met de kinderen tijdens de lange autorit.

Samen met Alice zorgde ze dat we onderweg
genoeg te eten zouden hebben.

We vertrokken om 5 uur in de morgen.

We hadden een leuke rit
en prettige gesprekken.

Tegen 18.30, 19:00
sloeg de vermoeidheid toe.

We zeiden:
"Waarom stoppen we niet bij een motel,

zodat we kunnen uitrusten
en morgen vroeg weer verder?"

Dus keken we uit
naar een motel langs de weg.

We vonden er een
met een groot knipperend bord:

'Kamers vrij!'

Daar stopten we dus.

De rest bleef op de parkeerplaats,
ik ging naar binnen.

De receptioniste was net klaar
met andere gasten,

andere mensen kwamen na mij binnen.

Ik liep dus naar de balie.

Ze vroeg: "Kan ik je helpen?"

Ik zei: "Ik zoek een kamer
voor mijn gezin."

Ze antwoordde: "Dat is nou jammer.
Ik heb net de laatste kamer verhuurd.

De eerste kamers komen
pas morgen weer vrij.

Maar als je verder rijdt, een uur,
misschien 45 minuten,

daar is een ander caravanterrein."

"Ja, maar", zei ik, "het bord
'Kamers vrij!' knippert nog steeds."

"Oh, sorry", zei ze, "vergeten."

En toen schakelde ze het bord uit.

Ze keek mij aan en ik haar.

Er waren andere mensen bij.

Die keek ze ook aan.
Niemand zei iets.

Ik begreep de hint
en ging weer naar buiten.

Ik vertelde mijn moeder, vrouw en Melanie:

"We moeten toch nog
een eindje verder rijden

om een slaapplaats te vinden."

En toen we weer op weg gingen,

net voordat we
het parkeerterrein verlieten,

weet je wat er gebeurde?

Het bord lichtte weer op.

En dus stond er weer: 'Kamers vrij!'

We konden toch nog
een leuke slaapplaats vinden.

Niet onze eerste keus,
maar veilig en schoon,

zodat we die nacht goed konden uitrusten.

Het is belangrijk om te vermelden

dat we dezelfde ervaringen hadden

van Idaho helemaal tot aan Pennsylvania.

We werden geweigerd bij hotels,
motels en restaurants.

Maar we kwamen toch aan in Pennsylvania.

We betrokken een huis. Iedereen was blij
om de kinderen weer te zien.

Als snel nam ik het vliegtuig
naar Goose Bay,

weer een heel ander verhaal, toch?

(Gelach)

Nu zijn we 53 jaar verder.

Ik heb negen kleinkinderen,
twee achterkleinkinderen.

Vijf van mijn kleinkinderen zijn jongens.

Eén is een master, één een doctor
en twee studeren nog.

Twee kunnen ieder moment klaar zijn.

Ze zijn er bijna, maar nog niet helemaal.
(Gelach)

Eentje zit nu al acht jaar
op de universiteit.

(Gelach)

Hij is nog niet afgestudeerd,
maar hij wil komiek worden.

We hopen dat hij op school blijft.

Je weet maar nooit.

Dat je thuis grappig bent, betekent niet
dat je een komiek bent, toch?

(Gelach)

Wat ik wil zeggen,
ze zijn allemaal voorbeeldig --

geen drugs, geen tienerzwangerschappen,
ze plegen geen misdaden.

Met dat op de achtergrond,

zit ik tv te kijken,

en zag ik verslagen
over de problemen in Ferguson.

Plotseling zei een verslaggeefster:

"De laatste drie maanden

zijn acht ongewapende
Afro-Amerikaanse mannen

doodgeschoten door de politie,
blanke huiseigenaren en burgers."

Toen viel bij mij het kwartje.

Ik zei: "Hoe komt dat?
Dit is te gek voor woorden.

Waar komt de haat vandaan
die mensen dit soort dingen laat doen?"

Toen belde een van mijn kleinzonen.

Hij zei: "Opa, heb je gehoord
wat ze zeggen op tv?"

"Ja", zei ik.

"Ik snap het niet", zei hij.

"Wij leven zoals we doen,
maar blijkbaar is rijden als zwarte,

lopen als zwarte, praten als zwarte,
gewoon gevaarlijk.

Wat kunnen we nog?
We gedragen ons als zoals u geleerd heeft.

Als we worden aangehouden door de politie,

dan houden we beide handen
bovenop het stuur.

Als gevraagd wordt om onze papieren,

dan zeggen we: 'Ik open voorzichtig mijn
handschoenenvak om de papieren te pakken.'

Als we uit de auto gehaald worden
voor een fouillering,

gaan we op de grond liggen,

als ze onze kofferbak openen,

dan maken we geen kabaal,
omdat u ons heeft geleerd:

'Daag de politie niet uit.

Als het voorbij is, bel ons dan maar,
dan regelen wij dat.'

Wat me echt dwars zit," zei hij,

is dat onze blanke vrienden
waar we mee omgaan,

zeggen als ze over
dit soort ervaringen horen:

'Waarom pik je dat?

Je moet je niet laten kennen.
Je moet weerwoord geven.

Je moet ze naar hun legitimatie vragen.'"

We hebben onze jongens
geleerd dit te zeggen:

"Dat kunnen jullie wel doen,
maar alsjeblieft niet

als wij ook in de auto zitten,

want de gevolgen voor jullie
zijn heel anders

dan die voor ons."

Als grootvader, wat moet ik
mijn kleinzonen nog zeggen?

Hoe zorg ik dat ze niets overkomt?
Hoe hou ik ze in leven?

Door dat alles komen mensen
op me af en vragen:

"Ben je boos, Jim?"

Mijn antwoord is dan:

"Ik mag niet boos zijn,
die luxe kan ik me niet veroorloven.

Ik weet wat er gebeurt
als ik boos wordt."

Het enige wat ik dus kan doen

is mijn verstand, energie, ideeën
en ervaringen te verzamelen,

en me ervoor in te zetten
om overal en altijd

alles wat ook maar racistisch lijkt
te bestrijden.

Als eerste moet ik mensen voorlichten,

als tweede racisme bloot leggen,

en als laatste alles doen
wat in mijn mogelijkheden ligt

om nog tijdens mijn leven racisme
uit te roeien op elke mogelijke manier.

Wat ik verder doe is dit:

ik wil een beroep doen op Amerikanen.

Ik wil een beroep doen op hun humaniteit,
op hun gevoel van waardigheid,

op hun gevoel van eigenwaarde
en hun normen,

zodat ze niet verkeerd reageren
op de situatie waarin we ons bevinden.

Wat we moeten doen,
is ons sociale gevoel ontwikkelen

en dan samenkomen en samenwerken,

zodat we ons uitspreken en verzetten
tegen alle vormen van waanzin.

De waanzin waarin we
ongewapende mensen doodschieten,

ongeacht hun afkomst

of hun huidskleur,

ongeacht hun verscheidenheid.

Daar moeten we tegen vechten.
Dat slaat nergens op.

We kunnen dat volgens mij
alleen bereiken met elkaar.

Zodat mensen uit zwarte, witte,
Aziatische en Spaanse gemeenschappen

zich laten horen en zeggen:

"We pikken dit gedrag niet langer."

Dank jullie wel.

(Applaus)