Πώς η Αφρική μπορεί να συνεχίσει να αναπτύσσεται

Η ανάπτυξη της Αφρικής είναι μια τάση, όχι μια τυχαία επιτυχία, αναφέρει η οικονομολόγος και πρώην υπουργός οικονομικών της Νιγηρίας Ενγκόζι Οκόντζο Ιγουεάλα. Σε αυτή την αναζωογονητικά ειλικρινή και άμεση συνέντευξη, η Οκόντζο Ιγουεάλα περιγράφει τη θετική πρόοδο στην ήπειρο και αναφέρει οχτώ προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσουν τα έθνη της Αφρικής προκειμένου να χτίσουν ένα καλύτερο μέλλον.

Η ιστορία της ανερχόμενης Αφρικής
αμφισβητείται.

Πριν από 10 χρόνια, μίλησα για μια Αφρική,

μια Αφρική ελπίδας και ευκαιριών,

μια Αφρική των επιχειρηματιών,

μια Αφρική πολύ διαφορετική
από αυτή που ακούτε συνήθως

των θανάτων, της πείνας και των ασθενιών.

Και αυτό που είπα,

έγινε τμήμα αυτού που είναι γνωστό
ως η ιστορία της ανερχόμενης Αφρικής.

Θα σας πω δύο ιστορίες
για αυτή την άνοδο της Αφρικής.

Η πρώτη αφορά τη Ρουάντα,

μια χώρα που έχει περάσει
πολλές ταλαιπωρίες και δοκιμασίες.

Η Ρουάντα αποφάσισε να γίνει ο βασικός
ή ένας από τους τεχνολογικούς κόμβους

της ηπείρου.

Είναι μια χώρα με ορεινό
και λοφώδες ανάγλυφο,

όπως κι εδώ,

οπότε είναι δύσκολο
να παρέχεις υπηρεσίες στον κόσμο.

Τι έκανε λοιπόν η Ρουάντα;

Για να σώσει ζωές, θα δοκιμάσει
να χρησιμοποιήσει μη επανδρωμένα αεροσκάφη

για να στέλνει φάρμακα, εμβόλια και αίμα

σε ανθρώπους σε δυσπρόσιτες περιοχές,

σε συνεργασία με μια εταιρία
που λέγεται Zipline,

την UPS, και επίσης την Gavi,
μια παγκόσμια συμμαχία εμβολίων.

Έτσι θα σώσει ζωές.

Τέτοιες καινοτομίες θέλουμε
να δούμε στην ανερχόμενη Αφρική.

Η δεύτερη ιστορία έχει να κάνει με κάτι

που είμαι σίγουρη ότι πολλοί από εσάς
θα έχετε δει ή θα θυμάστε.

Συχνά, χώρες της Αφρικής υποφέρουν
από ξηρασία και πλημμύρες,

και αυτό συμβαίνει όλο και πιο συχνά
εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Όταν συμβαίνει αυτό,

συνήθως περιμένουν διεθνείς εκκλήσεις
για συγκέντρωση χρημάτων,

βλέπετε εικόνες παιδιών
με μύγες στα πρόσωπά τους,

πτώματα νεκρών ζώων και πολλά άλλα.

Αυτές οι 32 χώρες συνασπίστηκαν
υπό την αιγίδα της Αφρικανικής Ένωσης

και αποφάσισαν να ιδρύσουν έναν οργανισμό
την Αφρικανική Δυναμικότητα Κινδύνου.

Τι κάνει;

Είναι μια ασφαλιστική εταιρία,

και αυτές οι χώρες πληρώνουν
ασφαλιστικά τέλη κάθε χρόνο

περίπου 3 εκατομμύρια δολάρια
από δικούς τους πόρους,

έτσι ώστε αν αντιμετωπίσουν
μια δύσκολη ξηρασία ή πλημμύρα,

αυτά τα λεφτά θα πάνε σε αυτές,

για να προστατέψουν τον πληθυσμό τους,

αντί να περιμένουν να έρθει βοήθεια.

Η Αφρικανική Δυναμικότητα Κινδύνου
πλήρωσε πέρυσι 26 εκατομμύρια δολάρια

στην Μαυριτανία, τη Σενεγάλη
και τον Νίγηρα.

Αυτό τους επέτρεψε να φροντίσουν
1,3 εκατομμυρια θύματα της ξηρασίας.

Κατάφεραν να εξασφαλίσουν τα προς το ζην,

ζωοτροφές για τα ζώα,
φαγητό για τα παιδιά στα σχολεία

και εν ολίγοις απέτρεψαν τη μετανάστευση
του πληθυσμού από τις πληγείσες περιοχές.

Αυτές είναι οι ιστορίες

μιας Αφρικής έτοιμης να αναλάβει
την ευθύνη για τον εαυτό της,

και να βρει λύσεις για τα προβλήματά της.

Όμως αυτή η ιστορία αμφισβητείται σήμερα

επειδή η ήπειρος δεν τα πηγαίνει καλά
τα τελευταία δύο χρόνια.

Αναπτυσσόταν με 5% τον χρόνο

τα τελευταία 15 χρόνια,

αλλά η φετινή πρόβλεψη είναι στο 3%.
Γιατί;

Σε ένα ασταθές παγκόσμιο περιβάλλον,
οι τιμές των αγαθών έπεσαν.

Πολλές οικονομίες είναι
ακόμη εξαρτημένες από τα αγαθά,

έτσι η απόδοση τους έπεσε.

Και το Brexit δεν κάνει
τα πράγματα ευκολότερα.

Δεν πίστευα ποτέ
ότι θα συνέβαινε το Brexit

και ότι θα προκαλούσε
παγκόσμια αβεβαιότητα

όπως έχουμε σήμερα.

Τώρα έχουμε αυτή την κατάσταση,

και νομίζω ότι πρέπει
να κάνουμε καταμέτρηση

και να πούμε τι έκαναν σωστά
οι χώρες της Αφρικής;

Τι έκαναν λάθος;

Τι μάθημα θα πάρουμε από αυτό

έτσι ώστε να συνεχίσει
να αναπτύσσεται η Αφρική;

Επιτρέψτε μου να σας μιλήσω για έξι
πράγματα που νομίζω ότι κάναμε σωστά.

Το πρώτο είναι ότι διαχειριστήκαμε
καλύτερα τις οικονομίες μας.

Οι δεκαετίες του 1980 και 1990
ήταν χαμένες και η Αφρική δεν πήγαινε καλά

και κάποιοι θα θυμάστε
το εξώφυλλο του Economist

που έγραφε, «Η χαμένη ήπειρος».

Όμως τη δεκαετία του 2000
οι φορείς χάραξης πολιτικής κατάλαβαν

ότι έπρεπε να διαχειριστούν
το μακροοικονομικό περιβάλλον καλύτερα,

για να διασφαλίσουν τη σταθερότητα,

να κρατήσουν τον πληθωρισμό
σε μονοψήφια νούμερα,

να κρατήσουν το δημοσιονομικό έλλειμμα
κάτω από το 3% του ΑΕΠ,

να δώσουν στους επενδυτές,
εγχώριους και ξένους,

σταθερότητα για να έχουν την εμπιστοσύνη
να επενδύσουν στις οικονομίες αυτές.

Αυτό ήταν το πρώτο.

Δεύτερο, το χρέος.

Το 1994 ο λόγος χρέους-ΑΕΠ
των Αφρικανικών χωρών ήταν στο 130%,

και δεν υπήρχαν δημοσιονομικά περιθώρια.

Δεν μπορούσαν να επενδύσουν
τους πόρους τους για την ανάπτυξή τους

επειδή αποπλήρωναν το χρέος.

Κάποιοι από εσάς εδώ μέσα μπορεί
να στηρίξατε τις χώρες της Αφρικής

στην ελάφρυνση του χρέους τους.

Έτσι ιδιώτες πιστωτές,
πολυμερείς οργανισμοί και διμερείς εταίροι

αποφάσισαν να ιδρύσουν
την Πρωτοβουλία Υπερχρεωμένων Χωρών

και να κάνουν ελάφρυνση χρέους.

Αυτή η ελάφρυνση χρέους το 2005

έριξε τον λόγο χρέους - ΑΕΠ στο 30%,

και υπήρχαν αρκετοί πόροι
για να προσπαθήσουν και να επανεπενδύσουν.

Το τρίτο πράγμα ήταν
οι ζημιογόνες επιχειρήσεις.

Κυβερνήσεις ανακατεύθηκαν με επιχειρήσεις

όπου δεν έπρεπε να είχαν ανακατευθεί.

Λειτουργούσαν επιχειρήσεις,
και είχαν απώλειες.

Έτσι κάποιες επιχειρήσεις αναδομήθηκαν,

εμπορευματοποιήθηκαν,
ιδιωτικοποιήθηκαν ή έκλεισαν,

παύοντας να αποτελούν
βάρος για την κυβέρνηση.

Το τέταρτο έχει πολύ ενδιαφέρον.

Ήρθε η τηλεπικοινωνιακή επανάσταση,

και οι χώρες της Αφρικής την ακολούθησαν.

Το 2000, είχαμε 11 εκατομμύρια
τηλεφωνικές γραμμές.

Σήμερα, έχουμε περίπου 687 εκατομμύρια
ασύρματες γραμμές στην ήπειρο.

Αυτό μας επέτρεψε

να προχωρήσουμε
με την ασύρματη τεχνολογία

στην οποία η Αφρική είναι πρωτοπόρος.

Στην Κένυα, η ανάπτυξη
πληρωμών μέσω κινητού

-η M-Pesa, που όλοι έχετε ακουστά-

έδωσε στον κόσμο να καταλάβει
ότι η Αφρική είναι πρωτοπόρος

στη συγκεκριμένη τεχνολογία.

Αυτές οι κινητές πληρωμές
παρέχουν επίσης μια πλατφόρμα

για πρόσβαση
σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας.

Ξέρετε, ο κόσμος μπορεί
να πληρώσει για ηλιακό

με τον ίδιο τρόπο που πληρώνουν
για την κάρτα του τηλεφώνου τους.

Αυτό ήταν μια πολύ καλή εξέλιξη,
κάτι που κάναμε σωστά.

Επενδύσαμε επίσης στην παιδεία
και στην υγεία, όχι αρκετά,

αλλά υπήρξε κάποια βελτίωση.

250 εκατομμύρια παιδιά
ανοσοποιήθηκαν τα τελευταία 15 χρόνια.

Επίσης μειώθηκαν οι συγκρούσεις.

Υπήρξαν πολλές συγκρούσεις στην ήπειρο.

Πολλοί από εσάς το γνωρίζετε.

Όμως απέτυχαν, και οι ηγέτες μας κατάφεραν
να αποτρέψουν κάποια πραξικοπήματα.

Προέκυψαν άλλου τύπου συγκρούσεις,
και θα αναφερθώ σε αυτές αργότερα.

Με βάση όλα αυτά, υπήρξε
κάποια διαφοροποίηση στην ήπειρο

που θέλω να μάθετε,

επειδή ακόμη και αν υπάρχει
καταστροφή και κατήφεια εδώ,

κάποιες χώρες όπως η Ακτή Ελεφαντοστού,
η Κένυα, η Αιθιοπία,

η Τανζανία και η Σενεγάλη
τα πηγαίνουν αρκετά καλά μέχρι τώρα.

Τι κάναμε όμως λάθος;

Θα επισημάνω οχτώ πράγματα.

Πρέπει να κάναμε
περισσότερα λάθη από ό,τι σωστά.

(Γέλια)

Υπάρχουν οχτώ πράγματα που κάναμε λάθος.

Το πρώτο είναι ότι παρόλη την ανάπτυξη
δεν δημιουργήσαμε αρκετές δουλειές.

Δεν δημιουργήσαμε δουλειές
για τους νέους μας.

Η ανεργία των νέων στην ήπειρο
είναι στο 15%,

και η υποαπασχόληση
είναι ένα σοβαρό πρόβλημα.

Το δεύτερο είναι ότι η ποιότητα
της ανάπτυξης δεν ήταν αρκετά καλή.

Ακόμη και οι δουλειές που δημιουργήσαμε
ήταν χαμηλής παραγωγικότητας,

μετακινήσαμε ανθρώπους
από τη γεωργία χαμηλής παραγωγικότητας

στο εμπόριο χαμηλής παραγωγικότητας
και στην ανεπίσημη οικονομία

στις αστικές περιοχές.

Το τρίτο είναι η αύξηση των ανισοτήτων.

Δημιουργήσαμε περισσότερους
δισεκατομμυριούχους.

50 δισεκατομμυριούχοι
με 96 δισεκατομμύρια δολάρια

κατέχουν περισσότερο πλούτο
από τα φτωχότερα 75 εκατομμύρια.

Ανέχεια.

Το ποσοστό των ανθρώπων σε ανέχεια
-αυτό είναι το τέταρτο- όντως μειώθηκε,

τα απόλυτα νούμερα όμως όχι,
εξαιτίας της αύξησης του πληθυσμού.

Και η αύξηση του πληθυσμού είναι κάτι

με το οποίο δεν ασχολούμαστε
ιδιαίτερα σε αυτή την ήπειρο.

Και πιστεύω ότι πρέπει
να το αντιμετωπίσουμε,

ειδικά τον τρόπο
που ενημερώνουμε τα κορίτσια.

Αυτό θα είχε αποτέλεσμα
στο συγκεκριμένο θέμα.

Το πέμπτο είναι ότι δεν επενδύσαμε
αρκετά στις υποδομές.

Είχαμε επενδύσεις από τους Κινέζους.

Αυτό βοήθησε κάποιες χώρες
αλλά δεν είναι αρκετό.

Η κατανάλωση ενέργειας στην ήπειρο

στην Υποσαχάρια Αφρική
είναι ίση με της Ισπανίας.

Η συνολική κατανάλωση
είναι ίση με αυτή της Ισπανίας.

Πολλοί άνθρωποι ζουν στο σκοτάδι,

και όπως είπε πρόσφατα ο πρόεδρος
της Αφρικανικής Τράπεζας Επενδύσεων,

η Αφρική δεν μπορεί
να αναπτυχθεί στο σκοτάδι.

Κάτι άλλο που δεν κάναμε

είναι ότι οι οικονομίες μας
διατηρούν την ίδια δομή

εδώ και δεκαετίες.

Έτσι παρόλο που αναπτυσσόμαστε,

η δομή των οικονομιών μας
δεν άλλαξε ιδιαίτερα.

Εξακολουθούμε να εξάγουμε αγαθά,

και η εξαγωγή είναι
εξαγωγή θέσεων εργασίας.

Η μεταποιητική προστιθέμενη αξία
είναι μόλις 11%.

Δεν δημιουργούμε αρκετές
μεταποιητικές δουλειές για τους νέους,

και το μεταξύ μας εμπόριο είναι χαμηλό.

Μόνο το 12% του εμπορίου
γίνεται μεταξύ μας.

Αυτό είναι ένα ακόμα σοβαρό πρόβλημα.

Μετά είναι η διακυβέρνηση.

Η διακυβέρνηση αποτελεί
ένα σοβαρό πρόβλημα.

Έχουμε αδύναμους θεσμούς,

ή ακόμη και ανύπαρκτους θεσμούς
και αυτό διευκολύνει τη διαφθορά.

Η διαφθορά είναι ένα πρόβλημα
που δεν έχουμε αντιμετωπίσει καλά ακόμα,

και πρέπει να το πολεμήσουμε
με νύχια και με δόντια,

και με αυξημένη διαφάνεια στον τρόπο
που διαχειριζόμαστε τις οικονομίες

και τα οικονομικά μας.

Επίσης πρέπει να ανησυχούμε
για νέες συγκρούσεις,

νέου τύπου συγκρούσεις,

όπως αυτές με την Μπόκο Χαράμ
στη χώρα μου, τη Νιγηρία,

και η Κένυα με την Αλ-Σαμπάαμπ.

Πρέπει να συμμαχήσουμε
με διεθνείς εταίρους,

ανεπτυγμένες χώρες,
και να πολεμήσουμε μαζί.

Αλλιώς θα δημιουργήσουμε
μια νέα πραγματικότητα

που δεν έχει θέση
στην αναπτυσσόμενη Αφρική που θέλουμε.

Και τέλος, το πρόβλημα της εκπαίδευσης.

Το εκπαιδευτικό σύστημα
σε πολλές χώρες είναι διαλυμένο.

Δεν διδάσκουμε νέες ικανότητες
που θα χρειαστούν στο μέλλον.

Άρα πρέπει να βρούμε έναν τρόπο
να εκπαιδεύουμε καλύτερα.

Αυτά τα πράγματα κάνουμε λάθος.

Πού πάμε από εδώ;

Για να προχωρήσουμε πρέπει να μάθουμε
να διαχειριζόμαστε την επιτυχία.

Συχνά όταν άνθρωποι ή χώρες επιτυγχάνουν,

ξεχνάνε τι τους έκανε επιτυχημένους.

Είναι πολύ σημαντικό
να μάθουμε σε τι είμαστε καλοί,

να το κρατήσουμε και να το διαχειριστούμε.

Όλα αυτά που κάναμε σωστά,

πρέπει να μάθουμε πώς να τα ξανακάνουμε,
να συνεχίσουμε να τα κάνουμε σωστά.

Η σωστή διαχείριση της οικονομίας,
η σταθερότητα είναι ζωτικής σημασίας,

όπως και η δίκαιη διαμόρφωση των τιμών
και η πολιτική συνέπεια.

Συχνά, δεν είμαστε συνεπείς.

Ένα καθεστώς φεύγει, ένα άλλο έρχεται

και αλλάζει ακόμη και τις καλές πολιτικές
που προϋπήρχαν.

Τι κάνει αυτό;

Δημιουργεί αβεβαιότητα
στους ανθρώπους, στα νοικοκυριά,

και στις επιχειρήσεις.

Δεν ξέρουν αν και πώς
πρέπει να επενδύσουν.

Χρέος: Πρέπει να διαχειριστούμε
την επιτυχία της μείωσης του χρέους,

όμως οι χώρες σήμερα δανείζονται ξανά,

και βλέπουμε ότι ο λόγος χρέους-ΑΕΠ
άρχισε να διογκώνεται,

και σε κάποιες χώρες,

το χρέος αποτελεί πρόβλημα,
που πρέπει να αποφύγουμε.

Διαχείριση της επιτυχίας, λοιπόν.

Το επόμενο είναι να εστιάσουμε

σε όλα αυτά που δεν κάνουμε σωστά.

Πρώτο και κύριο είναι οι υποδομές.

Οι περισσότερες χώρες αναγνωρίζουν
ότι πρέπει να επενδύσουν σε αυτές,

και κάνουν ότι καλύτερο μπορούν
για να τα καταφέρουν.

Επιβάλλεται.

Το πιο σημαντικό είναι η ενέργεια.

Δεν μπορείς να αναπτυχθείς στο σκοτάδι.

Και μετά η διακυβέρνηση και η διαπλοκή:

πρέπει να παλέψουμε.

Πρέπει να κάνουμε τις χώρες μας διαφανείς.

Και πάνω απ' όλα, πρέπει
να αξιοποιήσουμε τους νέους ανθρώπους.

Έχουμε ευφυείς νέους.

Το βλέπω κάθε μέρα.

Αυτό με κάνει να ξυπνάω κάθε πρωί
και με ενεργοποιεί.

Πρέπει να απελευθερώσουμε
την ευφυΐα των νέων μας,

και να τους ανοίξουμε τον δρόμο
για να δημιουργήσουν, να καινοτομήσουν,

και να ηγηθούν.

Ξέρω ότι θα μας οδηγήσουν
προς τη σωστή κατεύθυνση.

Οι γυναίκες και τα κορίτσια μας:

Πρέπει να αναγνωρίσουμε
ότι είναι ένα δώρο.

Έχουν δύναμη,

και πρέπει να απελευθερώσουμε
αυτή τη δύναμη

έτσι ώστε να μπορέσουν
να συνεισφέρουν στην ήπειρο.

Πιστεύω ότι όταν τα κάνουμε όλα αυτά,

θα δούμε ότι η ιστορία
της ανερχόμενης Αφρικής

δεν είναι μια απροσδόκητη επιτυχία.

Είναι μια τάση.

Είναι μια τάση, και αν συνεχίσουμε,
αν απελευθερώσουμε τους νέους μας,

και τις γυναίκες μας,

μπορεί να κάνουμε βήματα πίσω
κάποιες φορές,

ή ακόμη και προς το πλάι,

αλλά η τάση είναι ξεκάθαρη.

Η Αφρική θα συνεχίσει να αναπτύσσεται.

Και λέω στους επιχειρηματίες στο κοινό,

ότι η επένδυση στην Αφρική δεν έχει
να κάνει με το σήμερα αλλά με το αύριο,

δεν είναι βραχυπρόθεσμες
αλλά μακροπρόθεσμες.

Αλλά αν δεν επενδύσετε στην Αφρική,

θα χάσετε

μια από τις σημαντικότερες
ευκαιρίες στον κόσμο.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)

Κέλλυ Στότζελ: Στην ομιλία σας
αναφερθήκατε στη διαφθορά,

και είστε πολύ γνωστή
ως πολέμιος της διαφθοράς.

Όμως αυτό είχε συνέπειες.

Κάποιοι αντέδρασαν,
και απήγαγαν τη μητέρα σας.

Πώς το διαχειριστήκατε αυτό;

Ενγκόζι Οκόντζο Ιγουεάλα: Ήταν δύσκολα.

Σας ευχαριστώ που αναφερθήκατε
στην απαγωγή της μητέρας μου.

Ήταν ένα δύσκολο θέμα.

Όμως σημαίνει ότι όταν
παλεύεις με τη διαφθορά,

όταν αγγίζεις τις τσέπες ανθρώπων
που κλέβουν λεφτά,

δεν μένουν άπραγοι.

Αντιδρούν, και το θέμα είναι
όταν προσπαθήσουν να σε εκφοβίσουν,

θα τα παρατήσεις, ή θα παλέψεις;

Βρίσκεις έναν τρόπο
να συνεχίσεις και να αντισταθείς;

Η απάντηση που πήρα
από τις ομάδες με τις οποίες δούλευα

ήταν ότι έπρεπε να παλέψουμε.

Πρέπει να φτιάξουμε αυτούς τους θεσμούς.

Πρέπει να βρούμε τρόπους
να σταματήσουμε αυτούς τους ανθρώπους

από το να μας στερήσουν το μέλλον μας.

Και αυτό κάναμε.

Ακόμη και χωρίς την κυβέρνηση
συνεχίσαμε να το κάνουμε.

Στις χώρες μας κανένας δεν πρόκειται
να πολεμήσει τη διαφθορά για χάρη μας

εκτός από εμάς τους ίδιους.

Αυτό όμως έχει συνέπειες,

και πρέπει να κάνουμε
ό,τι καλύτερο μπορούμε.

Σας ευχαριστώ και ευχαριστώ το TED
που μας έδωσε φωνή

για να πούμε σε αυτούς τους ανθρώπους,
ότι δεν θα νικήσουν,

και δεν θα μας εκφοβίσουν.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)

ΚΣ: Σας ευχαριστώ
για την ομιλία και την σημαντικό έργο σας.

(Χειροκρότημα)