Hãy đam mê. Hãy can đảm. Hãy làm hết sức của bạn.

Vào ngày 8 tháng 1 năm 2011, Nữ nghị sỹ Gabby Giffords bị bắn vào đầu trong lúc đang gặp cử tri ở quê của cô ấy ở Tucson, Arizona. Chồng của cô, phi hành gia Mark Kelly, ngay lập tức bay về để ở bên cạnh cô. Trong cuộc nói chuyện đầy cảm xúc này với Pat Mitchell, cặp đôi đã mô tả cuộc sống của họ trước vào sau tai nạn - và nói về chiến dịch của họ về quyền sở hữu súng có trách nhiệm.

Pat Mitchell: Ngày hôm đó,

8/11/2011, bắt đầu như mọi ngày khác.

Cả hai anh chị đều đang làm những việc mình yêu thích.

Chị đang gặp các cử tri,

một công việc bạn thích làm

với vai trò của một nữ nghị sỹ,

và Mark, anh đang vui vẻ chuẩn bị

cho chuyến tàu con thoi tiếp theo của anh

Và đột nhiên, mọi thứ mà cả hai đã lên kế hoạch

hoặc nghĩ là sẽ xảy ra trong cuộc sống của mình

đã thay đổi mãi mãi mà không thể làm khác được

Mark Kelly: Vâng, điều đó thật đáng kinh ngạc.

Thật kinh ngạc cách mà mọi thứ có thể thay đổi

đối với bất kỳ ai trong chúng ta trong một chốc lát.

Mọi người không nhận ra điều đó.

Tôi chắc chắn cũng đã không nhận ra.

Gabby Giffords: Vâng

MK: Và vào buổi sáng thứ Bảy ấy,

Tôi đã nhận được một cuộc gọi khủng khiếp

từ tham mưu trưởng của Gabby.

Cô ấy không cho tôi nhiều thông tin.

Cô ấy chỉ nói, "Gabby bị bắn".

Vài phút sau, tôi đã gọi lại cho cô ấy

và trong một giây thực sự tôi đã nghĩ,

ừm, chắc là tôi chỉ tưởng tượng ra cuộc gọi đấy.

Tôi gọi lại cho cô ấy, và đó là khi cô ấy nói với tôi

Gabby đã bị bắn vào đầu.

Và từ thời điểm đấy,

Tôi đã biết rằng cuộc sống của chúng tôi sẽ khác đi rất nhiều.

PM: Và khi anh đến bệnh viện

anh hy vọng họ sẽ đưa ra chuẩn đoán gì

về tình trạng của của Gabby và sự phục hồi gì

nếu có?

MK: Đối với một vết đạn bắn vào đầu

và chấn thương sọ não,

thông thường họ không thể nói gì nhiều cho bạn.

Mỗi chấn thương đều khác nhau và không thể đoán được.

Thường một cơn đột quỵ có thể đoán được,

đấy là một loại chấn thương sọ não khác.

Thế nên họ không biết Gabby sẽ lâm vào tình trạng hôn mê trong bao lâu,

không biết khi nào tình trạng sẽ thay đổi

và chuẩn đoán là gì.

PM: Gabby, sự phục hồi của chị

có phải là một nỗ lực để tạo ra một Gabby Giffords mới

hay giành lại Gabby Giffords cũ?

GG: Một con người mới - giỏi hơn, mạnh mẽ hơn, cứng cỏi hơn.

(Vỗ tay)

MK: Điều đó để nói,

khi chị nhìn vào bức ảnh đằng sau chúng tôi,

để quay trở lại từ chấn thương đó

và quay trở lại mạnh mẽ hơn bao giờ hết

là một điều rất khó để làm.

Tôi không biết một ai

có thể mạnh mẽ hơn người vợ tuyệt vời của tôi đây.

(Vỗ tay)

PM: Và những dấu hiệu đầu tiên nào

cho thấy không những sự phục hồi có thể xảy ra

còn giúp tạo sức sống như

anh và Gabby đã tiên liệu?

MK: Ừm, điều đầu tiên đối với tôi là

Gabby vẫn còn gần như là vô thức,

nhưng cô ấy đã làm một điều khi cô ấy ở trên giường bệnh viện ICU,

điều mà cô ấy thường làm khi chúng tôi

chuẩn bị đi ăn tối ở một nhà hàng,

cô ấy rút chiếc nhẫn của tôi ra

và cô ấy chuyển từ ngón này sang ngón khác,

và vào lúc đấy tôi biết

rằng cô ấy vẫn đang ở đó.

PM: Và cũng đã có một vài câu nói.

Cô ấy có làm anh ngạc nhiên bằng những câu nói lúc đầu không?

MK: Ừm, đó là một bắt đầu khó khăn.
GG: Cái gì? Cái Gì? Gà. Gà. Gà.

MK: Vâng, chính là câu nói đấy.

Trong tháng đầu tiên, đó là phạm vị

từ vựng của Gabby.

Vì một vài lý do nào đó, cô ấy bị chứng quên ngôn ngữ

đó là bệnh gặp khó khăn để giao tiếp.

Cô ấy chỉ nói được từ "gà",

đấy không phải từ tốt nhất nhưng chắc chắn không phải từ tệ nhất.

(Cười)

Và chúng tôi đã thực sự lo lắng

chuyện có thể còn tồi tệ hơn thế.

PM: Gabby, thách thức nào khó khăn nhất

đối với chị trong thời gian hồi phục?

GG: Nói chuyện. Thực sự rất khó.

MK: Đúng vậy, với chứng quên ngôn ngữ, Gabby biết cô ấy muốn nói gì

cô ấy chỉ không thể diễn đạt được.

Cô ấy hiểu mọi thứ,

nhưng việc giao tiếp rất khó khăn

bởi vì khi bạn nhìn vào bức tranh,

các trung tâm giao tiếp ở não bạn là

ở phía bên trái đầu bạn,

nơi mà viên đạn đi qua.

PM: thế nên anh đã phải làm một việc vô cùng nguy hiểm:

nói chuyện với vợ anh.

MK: Vâng.

Đó có thể là một trong những điều nguy hiểm nhất mà tôi từng làm.

PM: Gabby, chị có lạc quan

về việc sẽ phục hồi

khả năng đi, nói,

cử động tay chân của chị?

GG: Tôi lạc quan. Đó sẽ là một con đường dài và khó khăn,

nhưng tôi lạc quan.

PM: Điều đó dường như là tính cách số 1 của Gabby Giffords,

có phải vậy không? (Vỗ tay)

ML: Gabby thực sự luôn luôn lạc quan.

Cô ấy làm việc vô cùng vất vả mỗi ngày.

GG: Đi bộ trên máy chạy bộ,

các buổi học tiếng Tây Ban Nha, tiếng Pháp.

MK: Chỉ có vợ tôi mới có thể

và nếu bạn nếu bạn biết trước đây cô ấy đã bị thương,

bạn sẽ phần nào hiểu được điều này.

Một người đã bị chấn thương

và có khoảng thời gian khó khăn để giao tiếp

và phải gặp những nhà trị liệu âm ngữ,

và khoảng một tháng trước, cô ấy nói,

"Em muốn học lại tiếng Tây Ban Nha".

PM: Chúng ta hãy nhìn lại kỹ hơn

người vợ, và thậm chí là trước khi

anh gặp Gabby Giffords.

Và cô ấy đang lái xe máy,

nhưng theo những gì tôi biết, đó là một hình ảnh thuần hóa

về những gì Gabby Gifford từng làm khi trưởng thành.

MK: Vâng, Gabby thường đua xe máy trước đây

Đó là một chiếc xe máy nhưng cô ấy đã có,

ừm, cô ấy vẫn còn một chiếc xe máy BMW.

PM: Cô ấy có lái nó không?
MK: Hm, đó là một thử thách

vì cô ấy không thể cử động tay phải của mình,

nhưng với những gì tôi biết, khóa dán,

chúng tôi có thể giúp cô ấy quay trở lại với xe máy,

khóa dán tay phải của cô ấy với tay lái.

PM: Tôi có cảm giác chúng ta có thể nhìn thấy bức tranh tiếp theo,

Gabby.

Nhưng khi cả hai gặp, anh đã quyết định

anh sẽ cống hiến cuộc đời của mình phục vụ.

Anh đã đi quân sự

và sau đó trở thành một phi hành gia.

Và hai anh chị đã gặp nhau.

Điều gì ở Gabby đã thu hút anh?

MK: Ừm, khi chúng tôi gặp nhau, cũng khá kỳ quặc,

đấy là lần cuối cùng chúng tôi ở Vancouver,

khoảng 10 năm trước. Chúng tôi gặp nhau ở Vancouver,

tại sân bay, khi chúng tôi cùng đi đến

Trung Quốc,

điều mà từ kinh nghiệm của tôi,

tôi sẽ gọi là một việc làm vô ích.

Gabby sẽ---
GG: Một nhiệm vụ tìm hiểu thực tế.

MK: Cô ấy sẽ gọi nó là một nhiệm vụ tìm hiểu thực tế quan trọng.

Lúc đó cô ấy là Thượng nghị sỹ bang,

và chúng tôi gặp nhau ở sân bay,

trước chuyến đi đến Trung Quốc.

PM: Anh chị có gọi nó là một cơn lốc lãng mạn không?

GG: Không, không, không.

(Cười)

Một người bạn tốt.

MK: Vâng, chúng tôi đã làm bạn trong một thời gian dài.

GG: Vâng (cười)

MK: Và khoảng 1 năm sau đấy, cô ấy

hẹn tôi.

Chúng ta đã đi đâu ấy nhỉ, Gabby?

GG: Dãy xà lim tử hình.

MK: Vâng. Cuộc hẹn hò đầu tiên của chúng tôi là ở dãy xà lim tử hình

ở nhà tù bang Florence ở Arizona,

chỉ ngay bên ngoài khu thượng viện bang của Gabby.

Họ đang lên một số luật

liên quan đến tội phạm và hình phạt

và hình phạt tử hình ở bang Arizona.

Và cô ấy không kiếm được ai đi cùng với cô ấy,

nên tôi đã nói "Tất nhiên anh muốn đi đến dãy xà lim tử hình".

Và đó là cuộc hẹn hò đầu tiên của chúng tôi.

Và chúng tôi đã luôn bên nhau sau đó.
GG: Vâng.

PM: Ừm, đó có lẽ đã góp phần vào lý do

Gabby quyết định lấy anh.

Xét cho cùng, anh đã sẵn lòng để đi đến dãy xà lim tử hình.

MK: Tôi đoán thế.

PM: Gabby, điều gì đã khiến chị muốn cưới Mark?

GG: Ừm, những người bạn tốt. Bạn thân nhất.

MK: Tôi nghĩ chúng tôi luôn

có một mối quan hệ rất đặc biệt.

Chúng tôi đã vượt qua những thời điểm khó khăn

và điều đó chỉ làm mối quan hệ của chúng tôi vững chắc hơn.
GG: Vững chắc hơn.

PM: Tuy nhiên, sau khi hai người kết hôn,

hai người tiếp tục sống cuộc sống độc lập.

Thực ra hai người không sống cùng nhau.

MK: Chúng tôi đã có một cuộc hôn nhân kiểu dành cho những người đi làm xa.

Trong trường hợp của chúng tôi, đó là Washington DC, Houston,

Tucson.

Có những lúc chúng tôi ở nơi này,

có khi ở nơi khác,

tất cả những nơi khác nhau

và chúng tôi không thực sự sống cùng nhau

cho đến sáng thứ 7 hôm đấy.

Trong vòng một tiếng sau khi Gabby bị bắn,

tôi đã lên máy bay đến Tucson,

và đó là khoảnh khắc

đã làm thay đổi mọi thứ.

PM: Và ngoài ra, Gabby, chị đã chạy đua vào Quốc hội

sau khi làm Thượng nghị sỹ bang

và làm việc trong Quốc hội 6 năm.

Điều gì chị thích nhất

khi làm việc trong Quốc hội?

GG: Nhịp độ nhanh.

PM: Đó là cách chị làm việc.
GG: Vâng. Nhịp độ nhanh.

PM: Tôi không chắc người khác sẽ diễn tả nó hoàn toàn như thế

(Cười)

MK: Vâng, chị biết đấy, luật pháp thường

đi theo một nhịp độ vô cùng chậm,

nhưng tôi phải công nhận, vợ tôi

và rất nhiều thành viên Quốc hội khác mà tôi biết

làm việc cực kỳ chăm chỉ.

Ý tối là, Gabby có thể chạy xung quanh như là một người điên,

không bao giờ nghỉ một ngay,

hay thậm chí nửa ngày trong 1 tháng,

và bất kỳ khi nào cô ấy thức, cô ấy đều làm việc,

và cô ấy đã thực sự, thực sự nỗ lực vì công việc,

và cho cả đến ngày hôm nay.
GG: Vâng.

PM: Tôi khuyên là

hãy đặt những tấm thu năng lượng mặt trời trên nóc nhà cô ấy.

Vậy là sau sự cố bi thảm đó, Mark,

Anh đã quyết định xin từ chức công việc

phi hành gia của mình,

mặc dù anh đáng lẽ ra phải tham gia

chuyến tàu con thoi tiếp theo.

Mọi người, bao gồm cả Gabby,

đã khuyên anh quay trở lại,

và cuối cùng anh cũng đã làm.

MK: Gần như thế. Sau ngày Gabby bị chấn thương,

tôi đã gọi sếp của tôi, phi hành gia trưởng,

Tiến sỹ Peggy Whitson, và nói,

"Peggy, tôi biết là tôi chuẩn bị vào không gian

trong vòng 3 tháng tới.

Gabby đang trong tình trạng hôn mê. Tôi đang ở Tucson.

Anh phải tìm người thay thế cho tôi."

Thế nên thực ra tôi không từ chức phi hành gia,

nhưng tôi bỏ việc và họ đã tìm một người thay thế.

Khoảng 2 tháng sau đó,

tôi quay trở lại làm việc,

một điều khá khó khăn,

khi bạn trở thành người chăm sóc chính,

điều mà vài người trong khán giả ở đây

chắc chắn đã từng ở vị trí đó.

Đó là một công việc đầy thách thức, nhưng ở một vài khía cạnh nào đó

bạn phải tìm ra khi nào bạn sẽ quay trở lại cuộc sống của bạn,

và vào thời điểm đó, tôi không thể hỏi Gabby

xem cô ấy có muốn tôi bay vào vụ trụ tiếp không.

Nhưng tôi biết cô ấy--
GG: Vâng. Vâng. Vâng.

MK: Cô ấy là người ủng hộ lớn nhất trong sự nghiệp của tôi,

và tôi biết đó là điều đúng để làm.

PM: Mark, tôi đang cố tưởng tượng,

việc bay vào không gian như thế nào

dù rằng nó có thể an toàn nhưng điều đó không bao giờ là chắc chắn

và khi biết là Gabby đang--

MK: Không những cô ấy vẫn đang trong bệnh viện,

vào ngày thứ ba của chuyến bay,

ngay khi tôi đang

ở điểm tập kết tại trạm vụ trụ,

và có hai con tàu di chuyển với vận tốc 17,500 dặm một giờ.

Tôi đã lái nó và nhìn ra ngoài cửa sổ,

có một đống máy móc bên ngoài,

và Gabby đang trong ca phẫu thuật não,

thực sự đúng lúc đấy đang trong ca phẫu thuật cuối cùng

để thay thể một mảnh sọ

mà các bác sỹ đã lấy ra vào ngày cô ấy bị chấn thương

với một bộ phận giả cho toàn bộ một bên đầu của cô ấy.

Bây giờ nếu bất kỳ người nào trong các bạn đến

thăm nhà chúng tôi ở Tucson lần đầu,

Gabby sẽ thường ra tủ đông

và lấy ra một chiếc hộp Tupperware

có một cái sọ thực sự trong đấy (Cười)

GG: Một cái sọ thực sự
MK: Điều đấy thường làm mọi người khiếp sợ.

PM: Đấy là món khai vị hay tráng miệng vậy Mark?

MK: Đấy chỉ là cách tiếp tục cuộc nói chuyện.

PM: Nhưng có rất nhiều cuộc nói chuyện xoay quanh

những gì Gabby đã làm sau chuyến bay của Mark.

Chị đã cũng phải làm một điều cần sự can đảm,

bởi vì Quốc hội lại bị bế tắc một lần nữa,

và chị vừa được xuất khỏi trung tâm phục hồi chức năng,

đi đến Washington

để chị có thể đi trên sàn nhà Quốc Hội --

Tôi không tránh khỏi việc xúc động khi nói về điều này,

và bỏ một phiếu bầu mà đã có thể

mang tính quyết định.

GG: Mức trần nợ.

MK: Vâng, chúng tôi phải bỏ lá phiếu đó.

Tôi nghĩ đó là vào khoảng 5 tháng sau khi Gabby bị chấn thương

và cô ấy đã đưa ra một quyết định quyết quay trở lại táo bạo.

Một cuộc bỏ phiếu gây ra nhiều tranh cãi,

nhưng cô ấy rất muốn ở đó

để tiếng nói của cô ấy được lắng nghe một lần nữa.

PM: Và sau đó từ chức

và bắt đầu một cuộc hồi phục

chậm và đầy thách thức.

Cuộc sống hàng ngày của chị như thế nào?

MK: Đó là chú chó cho người khuyết tật Nelson của Gabby.

GG: Nelson.

MK: Một thành viên mới của gia đình chúng tôi.
GG: Vâng.

MK: Và chúng tôi nhận nó từ một---

GG: Nhà tù. Kẻ giết người
MK: Dường như chúng tôi có rất nhiều mối quan hệ

với nhà tù (Cười)

Nelson đến từ một nhà tù,

được nuôi bởi một kẻ giết người ở Massachusetts.

Nhưng cô ấy đã nuôi chú chó này một cách rất tuyệt vời.

Nó là một con chó tuyệt vời dành cho người khuyết tật.

PM: Gabby, vậy chị học được những gì

từ kinh nghiệm của mình trong một vài năm qua?

MK: Ừ, em đang học được những gì?
GG: Sâu sắc hơn.

PM: Mối quan hệ của hai người trở nên sâu sắc hơn.

Điều đấy rất rõ ràng. Bây giờ hai người ở bên cạnh nhau suốt ngày.

MK: Anh nghĩ là cả sự biết ơn nữa, đúng không?

GG: Đúng rồi, biết ơn.

PM: Đây là một bức ảnh tụ tập gia đình và bạn bè

và tôi thích những bức ảnh này vì chúng cho thấy

mối quan hệ của Gabby và Mark hiện nay.

Và chị cũng luôn miêu tả mối quan hệ này

đã trở nên sâu sắc hơn nhiều, phải không?

MK: Tôi nghĩ khi một bi kịch xảy ra

trong một gia đình, nó có thể kéo mọi người lại gần nhau.

Đây là chúng tôi đang xem một chiếc tàu con thoi

bay trên Tucson,

tàu con thoi Endeavour,

tôi là chỉ huy trưởng trên chuyến bay cuối cùng của con tàu này,

trên chuyến bay cuối cùng của nó bên trên một chiếc máy bay

747 trên đường tới L.A,

NASA đã rất tốt bụng để cho nó bay qua Tucson.

PM: Và tất nhiên, hai anh chị

đã cùng vượt qua những thử thách

của sự hồi phục chậm chạp và đầy khó khăn

và Gabby, làm thế nào để chị

có thể giữ sự lạc quan và cái nhìn tích cực của mình?

GG: Tôi muốn biến thế giới thành một nơi tốt hơn.

(Vỗ tay)

PM: Và chị đang làm điều đấy

mặc dù sự phục hồi của chị vẫn tiếp tục là

vấn đề chính cho cả hai.

Anh chị là những người đã phục vụ

đất nước và anh chị đang tiếp tục làm điều đấy

với một khởi đầu mới, một mục đích mới.

Và Gabby, kế hoạch của chị bây giờ là gì?

GG: Người Mỹ vì những giải pháp mang tính trách nhiệm

MK: Đó là ủy ban hành động chính trị của chúng tôi,

nơi chúng tôi đưa ra cho những thành viên Quốc hội

một cái nhìn sâu sắc hơn về bạo lực súng đạn ở đất nước này

và cố gắng để

thông qua một vài đạo luật hợp lý.

GG: Vâng (Vỗ tay)

MK: Chị biết đấy, điều này rất ảnh hướng đến cá nhân chúng tôi,

nhưng không phải vì những gì đã xảy ra đối với Gabby.

Thực sự đã có 20 học sinh lớp 1 và mẫu giáo

bị giết hại ở Newtown, Connecticut,

và phản ứng mà chúng tôi nhận thấy sau đó,

ừm, hãy nhìn vào những gì đã xảy ra cho đến lúc này

Cho đến nay, hầu như không có

hành động gì được thực hiện.

Chúng tôi đang cố gắng để thay đổi điều đó.

PM: Đã có 11 vụ xả súng hàng loạt

kể từ lần ở Newtown,

mỗi tuần có một trường trong 2 tháng đầu tiên của năm ngoái.

Những gì anh chị đang làm có gì khác

so với những nỗ lực để cân bằng

quyền và trách nhiệm sở hữu súng khác?

MK: Chúng tôi là những người sở hữu súng, chúng tôi ủng hộ quyền sở hữu súng.

Đồng thời, chúng tôi phải làm tất cả những gì có thể

để tránh việc súng rơi vào tay những tên tội phạm

và những kẻ tâm thần nguy hiểm.

Để làm điều đó không quá khó.

Vấn đề này, cũng như nhiều vấn đề khác,

đã trở nên rất phân cực và mang tính chính trị,

và chúng tôi đang cố gắng đưa ra một vài cân bằng

để tranh luận ở Washington.

PM: Cảm ơn sự nỗ lực của cả hai.

Và không có gì ngạc nhiên đối với người phụ nữ can đảm

và mạo hiểm này,

chị tiếp tục thách thức bản thân

và không có giới hạn.

Tôi phải chia sẻ đoạn băng này

về chuyến phiêu lưu gần nhất của chị.

Chúng ta hãy cùng xem Gabby.

MK: Đây là một vài tháng trước

(Đoạn băng) MK: Em ổn chứ? Em đã làm rất tốt.
GG: Vâng, thật tuyệt đẹp. Cảm ơn anh.

Những điều tuyệt vời. Thật tuyệt đẹp. Ôi, cảm ơn anh.

Những ngọn núi. Những ngọn núi tuyệt đẹp.

(Vỗ tay)

MK: Hãy để tôi nói

một trong những người Gabby nhảy cùng

ngày hôm đó là một thành viên của lực lượng đặc nhiện Navy SEAL

mà cô ấy đã gặp ở Afghanistan.

Anh ấy bị thương trong một trận chiến

và đã trải qua một khoảng thời gian cực kỳ khó khăn.

Gabby đã đến thăm anh ấy

khi anh ấy đang ở Bethesda

và đang trải qua một giai đoạn cực kỳ khó khăn.

Anh ấy bắt đầu khỏe hơn.

Vài tháng sau, Gabby bị bắn vào đầu,

và sau đó anh ấy bắt đầu hỗ trợ cô ấy

khi cô ấy đang trong bệnh viện ở Houston.

Nên họ có một sự gắn kết rất tuỵệt vời.

GG: Vâng

PM: Thật là một khoảnh khắc tuyệt vời.

Bởi vì đây là sân khấu của TED,

Gabby, tôi biết chị đã làm việc rất chăm chỉ

để ra những ý tưởng mà chị muốn truyền

tới khán giả ngồi đây.

GG: Cảm ơn chị.

Xin chào mọi người.

Cảm ơn đã mời chúng tôi đến đây ngày hôm nay.

Thật là một hành trình dài vất vả,

nhưng tôi đang trở nên khỏe hơn.

Tôi đang làm việc rất chăm chỉ,

trải qua rất nhiều trị liệu - trị liệu âm ngữ,

trị liệu thể chất và cả yoga nữa.

Nhưng tinh thần của tôi đang mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Tôi vẫn đang đấu tranh để biến thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn

và bạn cũng có thể làm như vậy.

Hãy tham gia vào cộng đồng của bạn.

Trở thành người lãnh đạo. Trở thành một tấm gương.

Hãy đam mê. Hãy can đảm.

Hãy làm hết sức của bạn. Cảm ơn mọi người rất nhiều.

(Vỗ tay)

MK: Cảm ơn.
GG: Cảm ơn.

(Vỗ tay)

MK: Cảm ơn mọi người.
GG: Chào mọi người. (Vỗ tay)