E-postalarınızın gizli olduğunu mu düşünüyorsunuz? Tekrar düşünün

Bilim adamı Andy Yen, bu düşündürücü konuşmasında: "E-posta göndermek, posta kartı göndermeye benzer, herkes okuyabilir" diyor. E-postaların gizliliğini korumak için şifreleme teknolojisi kullanılıyor olsa bile, şu ana kadar bu teknolojiyi kurmak ve onunla başa çıkmak çok zordu. CERN'deki meslektaşlarıyla tasarladığı e-posta programının demosunda, şifrelemeyi kullanıcı için nasıl basite indirgediklerini gösteriyor. Yen, gerçek e-posta gizliliğinin hepimiz için varsayılan bir seçenek olması gerektiğini savunuyor.

25 yıl önce, CERN'deki bilimadamları
World Wide Web'i yarattı.

O zamandan beri, İnternet,
iletişim biçimimizi,

iş yapma biçimimizi hatta
yaşam biçimimizi değiştirdi.

Pek çok açıdan,

Google, Facebook, Twitter ve
pek çoklarına yaşam verdi.

Bu da hayatlarımızı değiştirdi.

Bu bize pek çok fayda sağladı, birbirine
daha çok bağlanmış bir toplum olmak gibi.

Fakat bazı olumsuzlukları da var.

Bugün, ortalama birinin
internette

muazzam ölçüde
kişisel bilgisi var.

Ve Facebook'taki her bir paylaşımımızda,
Google'daki her bir aramamızda,

her e-posta gönderdiğimizde

bunlara bir yenisini ekliyoruz.

Şimdi, pek çoğumuz muhtemelen,

sadece bir e-posta, içinde hiçbir
şey yok diye düşünüyor, değil mi?

Ama bir yıl boyunca yazdığınız

hatta belki de bir ömürlük e-postaları,

dikkatle incelerseniz
toplamda çok şey anlatır.

Nerede bulunduğumuzu,
kiminle görüştüğümüzü

hatta pek çok açıdan,
ne düşündüğümüzü anlatır.

Daha korkutucu tarafı ise verilerinizin
artık sonsuza kadar kalacak olması.

Yani verileriniz sizle ya da sizsiz
yaşayacak.

Verilerimiz üzerindeki
kontrolümüzün çoğunu kaybettik,

aynı zamanda, özel yaşamımızı da.

Bu yıl, internet 25 yaşına girdiğinde,

kaybetiğimiz şeyleri düşünmemiz

ve etkilerini anlamamız çok önemli.

Gerçekten düşünelim.

Özel yaşamımızı kaybettik. Evet.

Ama asıl kaybettiğimiz
gizlilik fikrinin ta kendisi.

Burada olanlarımız çoğu muhtemelen,

internetten evvel hayat nasıldı hatırlar.

Ama bugün, çok küçük yaşlarından itibaren,

her şeyi internetten paylaşarak
yetişmiş yeni bir nesil var.

Bu nesil, verilerin özel olduğu
zamanı hatırlamayacak.

Biz bu yolda ilerlerken,
bundan 20 yıl sonra,

"özel yaşam" kelimesi
bize ifade ettiğinden

tamamen farklı bir anlama sahip olacak.

Onun için durup, bu konuda yapabileceğimiz

bir şey var mı, düşünelim.

Ben olduğuna inanıyorum.

Dünyada, bugün en geniş kullanıma
sahip iletişim şekli olan,

e-posta’ya bir bakalım.

E-posta’nın keşfinden evvel
çoğunlukla mektupla iletişim kuruyorduk.

Süreç oldukça basitti.

Önce, mesajınızı bir kağıda
yazarak başlardınız.

Sonra bir zarfa koyar,

sonrasında üzerine de adresi yazar,

pulu yapıştırır ve gönderirdiniz.

Bugün, maalesef,

e-posta gönderirken
aslında mektup göndermiyoruz.

Pek çok anlamda gönderdiğimiz şey
aslında posta kartı.

Posta kartı çünkü bilgisayarınızdan çıkıp

alıcıya ulaşana kadar, tıpkı
posta kartı gibi,

herkes içeriğini görebiliyor.

Bunun çözümü bir süredir biliniyor

ve konuyla ilgili pek çok girişim var.

En temel çözüm şifreleme kullanmak.

Fikir gayet basit.

Önce, bilgisayarının ve

e-posta sunucusunun arasındaki
bağlantıyı şifrele.

Sonra sunucudaki veriyi şifrele.

Ama burada bir sorun var.

E-posta sunucuları şifreleme
anahtarlarını da tutuyor.

Yani, hemen yanı başında anahtarı olan
büyük bir kilidiniz var.

Sadece o da değil, herhangi bir devlet
hukuki olarak bu anahtarı

verilerine ulaşmak için isteyebilir

ve bu senin haberin bile
olmadan gerçekleşebilir.

Bu sorunu çözmek için kullandığımız yöntem
aslında nispeten kolay. Prensip olarak:

Herkese kendi anahtarını verirsin

ve sonra sunucunun bu anahtara sahip
olmadığından emin olursun.

Mantıklı değil mi?

O zaman soru şu; neden hala yapılmadı?

Etraflıca düşünürsek,

günümüz internet modelinin

özel yaşam ile uyumlu olmadığını görürüz.

Internetteki belli başlı büyük isimlere
şöyle bir bakın,

reklamın büyük bir rol
oynadığını göreceksiniz.

Nitekim, sadece bu yıl
reklam geliri 137 milyar dolar.

Ve reklamları optimize etmek için

şirketler bizimle ilgili her şeyi
bilmeli.

Nerede yaşadığımızı,
kaç yaşında olduğumuzu,

nelerden hoşlandığımızı ve
nelerden hoşlanmadığımızı...

Ve ellerine geçirebildikleri
daha ne varsa...

Düşündüğünüzde, bu bilgileri

ele geçirmenin en iyi yolu
özel yaşamınızı ihlal etmek.

Yani bu şirketler bize
özel yaşamımızı vermeyecekler.

Eğer internet gizliliği istiyorsak,

bunun için dışarı çıkıp,
kendimiz almak zorundayız.

Yıllardır, konu e-posta olunca,

tek çözüm, PGP olarak bilinen sadece

teknoloji meraklıları tarafından
kullanılabilen karmaşık bir sistemdi.

İşte bu şema,

mesajların şifreleme ve deşifreleme
süreçlerini gösteriyor.

Hiç kimse bunun herkese uygun
bir çözüm olduğunu söyleyemez.

Bu da aslında, probleminin bir parçası.

Çünkü iletişimin kelime anlamını
düşünün,

karşımızda iletişim kuracak birinin
olması gerekir.

PGP yapmak için tasarlandığı
harika işi yaparken,

PGP'yi nasıl kullanacağını
anlayamayan insanlar için

gizli olarak iletişim kurmak mümkün değil.

Yani çözmemiz gereken bir problem var.

Bu yüzden internette gizlilik istiyorsak,

bunu başarmanın tek yolu,
tüm dünyayı göreve çağırmak.

Bu ancak yolumuzdaki bariyerleri
kaldırarak bu mümkün olur.

Sanıyorum ki bu teknoloji camiası için
önemli bir mücadele.

Tek yapmamız gereken şey özel yaşamı
daha ulaşılır yapmak için çalışmak.

Geçen yaz, Edward Snowden’ın
hikayesini duyduğumuzda,

ben ve meslektaşlarım bunu gerçekleştirmek
için uğraşmaya karar verdik.

O sırada, Avrupa Nükleer
Araştırma Kurumu’ndaydık.

Protonların çarpıştırıldığı dünyanın
en büyük atom çarpıştırıcısında...

Hepimiz bilim adamıydık, dolayısıyla
bilimsel yaratıcılığızı kullanarak,

projemize çok yaratıcı bir isim bulduk:

ProtonMail
(Gülüşmeler)

Bu günlerde pek çok yeni firma
garajlarda ya da

bodrumlarda başlıyor gerçi

ama bizimki biraz farklı oldu.

Biz CERN’in kafeteryasında başladık,

aslında harika da oldu çünkü

etrafta istemediğiniz kadar
yiyecek ve içecek vardı.

Ama daha da iyisi,

her öğlen saat 12 ila 2 arasında
her şey bedavaydı ve

kafeteryaya her şeye cevabı olan

birkaç bin kadar bilim adamı ve mühendis
geliyordu.

Yani çalışmaya başladığımız
ortam böyleydi.

Yapmak istediğimiz şey
e-postalarınızı

alıp şuna benzer bir şeye çevirmekti.

Ama daha da önemlisi bunu
sizin bile

fark edemeyeceğiniz
bir şekilde yapmaktı.

Bunu yapmak için de teknoloji
birleşimine ve aynı zamanda da

tasarıma ihtiyaç duyduk.

Bunu nasıl yaptık?

Şifre anahtarlarını sunucuya koymamak
akıllıca olacaktı.

Dolayısıyla şifreleme anahtarlarını
bilgisayarınızda oluşturduk.

Tek bir anahtar yerine, bir çift anahtar
oluşturduk.

RSA gizli anahtarı ve RSA açık anahtarı...

Bu anahtarlar matematiksel olarak bağlı.

Şimdi insanlar iletişim kurarken

nasıl çalıştığına bakalım.

Burada özel olarak iletişim
kurmak isteyen Bob ve Alice var.

O halde asıl zorluk Bob’un mesajını

sunucunun okuyamayacağı bir şekilde
Alice'e ulaştırmak.

Yani yapmamız gereken mesajı
Bob'un bilgisayarından

çıkmadan şifrelemek.

Püf nokta şu: Mesajı Alice’in açık şifre-
leme anahtarını kullanarak şifreledik.

Şimdi, bu şifrelenmiş veri,
sunucu üzerinden Alice'e gönderiliyor.

Veri, Alice'in açık şifre anahtarı ile
şifrendiği için,

mesajı deşifre edecek tek anahtar,
Alice'e ait özel anahtar.

Ve bu anahtara gerçekten sahip
tek kişi Alice.

Sunucunun deşifre edemediği mesajı,

Bob'tan Alice'e ileterek,

görevimizi başardık.

Aslında, burada oldukça basite
indirgenmiş bir tablo çizdim.

Gerçek çok daha karmaşık.

Bir parça şuna benzeyen
pek çok yazılım gerektiriyor.

Tasarım aslında en büyük zorluktu:

Tüm bu karmaşayı ve yazılımı,

kullanıcının göremeyeceği şekilde
nasıl gerçekleştirecektik?

Zannediyorum, ProtonMail ile bunu
yapmaya çok yaklaştık.

Hadi, uygulamada nasıl
çalıştığına bakalım.

Yine, Bob ve Alice var.

Güvenle iletişim
kurmak istiyorlar.

ProtonMail’den basit bir şekilde,

birkaç dakikalık işlemle
e-posta hesabı açıyorlar.

Tüm anahtarlar şifreleme
ve yaratma işlemleri

Bob hesabını oluştururken, arkaplanda

otomatik olarak gerçekleşiyor.

Daha sonra
“oluştur” seçeneğine tıklayarak

her zaman yaptığı gibi e-postasını
yazabilir.

Bilgilerini giriyor ve

tek yapması gereken
“gönder" seçeneğine tıklamak.

Şifrelemenin yapıldığını anlamadan ve

bugün yaptığından farklı bir şey yapmadan

Bob şifrenmiş bir e-posta gönderdi.

Burada yaptığımız gerçekten daha ilk adım.

Ama bu gösteriyor ki,
teknolojiyi geliştirirsek

özel yaşam güç olmak durumunda değil,
yıkıcı olmasına da gerek yok.

Reklam gelirini artırmak yerine
verilerimizi korumayı amaç edinirsek

bunu aslında mümkün kılabiliriz.

Şimdi, herkesin aklında olan
soruyu biliyorum.

Tamam, verileri korumak harika bir amaç.

Ama reklam piyasası sana

tonlarca para vermeden
bunu gerçekten yapabilecek misin?

Bence cevap, evet.

Çünkü bugün, dünyanın her yerinde,

insanların gerçekten gizliliğin ne kadar
mühim olduğunu anladığı bir noktaya geldik

Bundan sonra her şey mümkün.

Bu yılın başlarında,

ProtonMail kullanıcılarının sayısı
oldukça arttığında,

kaynaklarımız tükendi ve kullanıcı camiası
bir araya gelerek

yarım milyon dolar bağışta bulundu.

Bu, bir toplumu ortak bir amaç
etrafında

bir araya getirdiğinizde
olanları gösteren bir örnek.

Dünyayı da hesaba katabiliriz.

Şu anda,

dünyanın her yerinden, ProtonMail'e
üye olan çeyrek milyon insan var.

Ve bu insanlar dünyanın her yerinde.

Bu gösteriyor ki özel yaşam

sadece Amerika ve
Avrupa'nın meselesi değil,

bu hepimizi etkileyen küresel bir mesele.

İlerletmek için gerçekten çaba
göstermemiz gereken bir konu.

Peki bu problemi çözmek için ne
yapmamız gerekiyor ?

Öncelikle,

internet için farklı bir
iş modelini desteklememiz gerekiyor.

Hasılat ve büyüme için tamamen

reklama bağlı olmayan bir model.

Aslında gizliliğin ve verilerimizi
kontrol edebilmenin

öncelikli olduğu yeni bir internet
yapılandırmalıyız.

Ama daha da önemlisi,

özel yaşamın bir seçenek değil,
standart olduğu

bir internet yapılandırmalıyız.

Biz ilk adımımızı
ProtonMail ile attık;

ama bu gerçekten çok çok uzun bir
yolculukta sadece ilk adım.

Bugün sizlerle paylaşabileceğim iyi,
ve heyecanlı haber şu,

yalnız değiliz.

İnsanların özel yaşamlarını ve
özgürlüklerini koruma

hareketi ciddi bir ivme kazandı

Bugün, dünyanın her yerinden,
onlarca proje,

özel yaşamımızı korumak için
birlikte çalışıyor.

Bu projeler, sohbetlerimizden
sesli iletişimimize,

dosya depolamalarımıza,
internet aramalarımıza,

internet tarayıcılarımıza kadar
pek çok farklı şey üzerine.

Bu projeler, reklam piyasası tarafından
milyarlarca dolarla desteklenmiyor.

Ama dünya genelinde,
sizin ve benim gibi

bireylerden destek alıyor,
dünyanın her yerinden.

Bu gerçekten önemli çünkü en nihayetinde,

özel yaşam hepimizi ilgilendiriyor.

Bunu korumalıyız çünkü
çevrimiçi verilerimiz

sadece birler ve sıfırlar toplamı değil.

Aslından bundan çok daha fazlası.

Bunlar hayatımız, hikayelerimiz,

arkadaşlarımız, ailelerimiz

ve pek çok açıdan umutlarımız
ve arzularımız.

Şimdi zamanımızı, bunu gerçekten
paylaşmak istediklerimizle

paylaşma hakkımızı
korumaya harcamalıyız.

Çünkü bu olmadan, özgür bir
toplumdan bahsedemeyiz.

Şimdi hep beraber ayağa kalkarak
"Evet, biz çevrimiçi

gizliliğin olduğu bir dünyada
yaşamak istiyoruz

ve evet bu amacı gerçeğe dönüştürmek için
birlikte çalışabiliriz" deme vakti.

Teşekkürler.

(Alkışlar)