هۆکاری سەرسورهێنەر هەست بە ناخۆشی دەکەیت کاتێک نەخۆش دەکەویت - مارکۆ ئەی سۆتۆمارێڵ
-
0:08 - 0:12بە ترووکانێک لە گەرووتدا دەست
پێدەکات کە دەبێتە کۆکە. -
0:12 - 0:14ماسولکەکانت دەست بە ئازار دەکەن،
-
0:14 - 0:16تۆ زۆر بێزارکەر دەبیت،
-
0:16 - 0:18ئارەزووی خواردن لەدەست دەدەیت.
-
0:18 - 0:21فەرمییە: تۆ هەلامەتت هەیە.
-
0:21 - 0:24ئەوە لۆژیکییە وا دابنێین کە ئەمە
نیشانەکانی نەخۆشیەکەیە -
0:24 - 0:27ئەنجامی توشبوون بەو
نەخۆشییە لە جەستەت، -
0:27 - 0:29بەڵام بەڕاستی ئەمە حاڵەتەکەیە؟
-
0:29 - 0:32چی وا دەکات کە هەست بە نەخۆشی بکەیت؟
-
0:32 - 0:37چی دەبێت ئەگەر جەستەت خۆی
ئەم هێرشە خراپانە زیاتر بکات؟ -
0:37 - 0:42سەرەتا نەخۆش دەکەویت کاتێک
ڤایرۆسی هەلامەت دەچێتە ناو جەستەت، -
0:42 - 0:45کاتێک تووش دەبیت و خانەکانت لەناو دەبات.
-
0:45 - 0:47بەڵام ئەم خۆتێهەڵقورتانە
بەخێرایی کاریگەری تری هەیە: -
0:47 - 0:51سیستەمی بەرگری لەشت ئاگادار
دەکاتەوە بۆ لای تۆ. -
0:51 - 0:57هەر کە ئاگادار بوو لە تووشبوون
لەشت باز دەدات بۆ بەرگری. -
0:57 - 1:01خانەکان پێیان دەوترا ماکرۆفاگەکان
بارکراون وەک یەکەم هێڵی هێرش، -
1:01 - 1:05گەڕان بەدوای ڤایرۆسەکان و لەناوبردنی
و خانەکانی تووش بوو. -
1:05 - 1:11دواتر ماکرۆفاگەکان گەردیلەی پرۆتین
بڵاودەکەنەوه پێی دەوترێ سیتۆکین -
1:11 - 1:12کە کاری ئەوەیە کە دابمەزرێن
-
1:12 - 1:17و ڕێکخستنی خانەی زیاتری ڤایرۆسی
لە سیستەمی بەرگری. -
1:17 - 1:19ئەگەر ئەم کۆششە هەماهەنگییە
ئەوەندە بەهێزە، -
1:19 - 1:23ئەو پەتایە لەناو دەبات بەر لەوەی
تەنانەت تێبینیشی بکەیت. -
1:23 - 1:27بەڵام ئەوە تەنها ڕێکخستنی جەستەی تۆیە
بۆ هەندێک کاری ڕاستەقینە. -
1:27 - 1:30لە هەندێک حاڵەتدا ڤایرۆسەکان
زیاتر بڵاودەبنەوە، -
1:30 - 1:33تەنانەت بۆ ناو خوێن و ئەندامە زیندووەکان.
-
1:33 - 1:35بۆ خۆلادان لەم چارەنووسە ترسناکە،
-
1:35 - 1:38پێویستە سیستەمی بەرگریت دەست
بە هێرشێکی بەهێزتر بکات ، -
1:38 - 1:41بە ڕێکخستنی چالاکییەکەی لەگەڵ مێشک.
-
1:41 - 1:44ئەو نیشانە ناخۆشانە
دێنە ژوورەوە، -
1:44 - 1:46بە پلەی گەرمی بەرز دەست پێدەکات،
-
1:46 - 1:47ژان و ئازار،
-
1:47 - 1:48و خەواڵویی.
-
1:48 - 1:51کەواتە بۆچی ئێمە وامان لێدێت؟
-
1:51 - 1:54کاتێک سیستەمی بەرگریمان لەژێر
ھەڕەشەی ترسناکە، -
1:54 - 1:56زیاتر سیتۆکین دەشاردرێتەوە،
-
1:56 - 1:58دوو وەڵام دروست دەکات.
-
1:58 - 2:02سەرەتا دەماری ڤاگوس، کە دەچێتە
لەش بۆ ناو مێشک، -
2:02 - 2:05خێرا زانیاریەکە دەجوڵێت
بۆ مۆخی مێشک، -
2:05 - 2:09تێپەڕبوون لە نزیک ناوچەی گرنگ
لە چارەسەری ئازار. -
2:09 - 2:13دووەم، سیتۆکینەکان گەشت دەکەن بەناو
جەستە بۆ لای ھایپۆفالاموس، -
2:13 - 2:16ئەو بەشەی مێشک بەرپرسیارە
بۆ کۆنترۆڵکردنی پلەی گەرما، -
2:16 - 2:17تینوویی،
-
2:17 - 2:18برسیەتی،
-
2:18 - 2:19و خەو،
-
2:19 - 2:21و شتی تر.
-
2:21 - 2:22کاتێک ئەو ئاماژەی پێدەگات،
-
2:22 - 2:24دواوەی ھایپۆفالاموس
گەردیلەیەکی تر بەرهەم دەهێنێت -
2:24 - 2:29پێی دەوترێت (پرۆستاگلاندین ئی ٢)
کە بۆ بەرگری دەیبەن. -
2:29 - 2:33ھایپۆفالاموس ئاماژە ردەنێرێت ڕێنمایی
ماسولکەکانت دەکات بۆ گرێبەستکردن -
2:33 - 2:36و دەبێتە هۆی بەرزبوونەوەی
پلەی گەرمی لەش. -
2:36 - 2:37و خەواڵوت دەکات،
-
2:37 - 2:41و ئارەزووی خواردن و
خواردنەوەت لەدەست دەدەیت. -
2:41 - 2:44بەڵام مەبەست لە هەموو ئەمانە
چییە نیشانەی ناخۆش؟ -
2:44 - 2:46باشە، هێشتا دڵنیا نین،
-
2:46 - 2:49بەڵام هەندێک تیۆری دەکەن کە
ئەوان یارمەتی دەدەن لە چاکبوونەوە. -
2:49 - 2:52بەرزبوونەوەی پلەی گەرما
دەتوانێت بەکتریاکان خاو بکات -
2:52 - 2:55و یارمەتی سیستەمی بەرگریت دەدات
نەخۆشییەکان لەناو ببات -
2:55 - 2:59خەو ڕێگە بە جەستەت دەدات
وزەی زیاتر بەرەو شەر لەگەڵ تووشبوون. -
2:59 - 3:03کاتێک واز لە خواردن دەھێنیت، جگەرت
بەشێکی زۆری ئاسنی ناو خوێنت دەبات، -
3:03 - 3:06و لەو کاتەی ئاسن زۆر گرنگە
بۆ مانەوەی بەکتریا، -
3:06 - 3:09کە بە شێوەیەکی کاریگەر
لە بری ئەوان برسی دەبێت. -
3:09 - 3:13کەمی تینوویەتیی
بە هێواشی وشکت دەکات، -
3:13 - 3:15گواستنەوە لە ڕێگەی پژمین،
-
3:15 - 3:16کۆکە،
-
3:16 - 3:17ڕشانەوە،
-
3:17 - 3:18یان سکچوون.
-
3:18 - 3:21هەرچەندە شایەنی ئەوەیە ئەگەر
ئاو زۆر نەخۆیتەوە، -
3:21 - 3:24وشکبوون لەوانەیە مەترسیدارتر بێت.
-
3:24 - 3:26تەنانەت جەستەیش بەرامبەر
ئازار هەستیارترت دەکات، -
3:26 - 3:30سەرنج ڕاکێشان بۆ بڕینی تووشبوو
کە لەوانەیە خراپتر بێت، -
3:30 - 3:33یان تەنانەت هۆکاری حاڵەتی تۆ.
-
3:33 - 3:35جگە لە نیشانەکانی جەستەیی،
-
3:35 - 3:37نەخۆشیش دەتوانێت تۆ بێزار بکات،
-
3:37 - 3:38خەمبار،
-
3:38 - 3:39و سەرلێشێواو.
-
3:39 - 3:41ئەوە بەهۆی سیتۆکین و پرۆستاگلاندین
-
3:41 - 3:44دەتوانێت بگاتە پێکهاتەی
بەرزتر لە مێشکت، -
3:44 - 3:47تێکدانی چالاکییەکە
لە گوێزانەوەی دەمارەکان، -
3:47 - 3:48وەک گلۆتامات،
-
3:48 - 3:49ئەندۆرفین،
-
3:49 - 3:50سیرۆتۆنین،
-
3:50 - 3:52و دۆپۆماین.
-
3:52 - 3:56ئەمە کاریگەری لەسەر ئەو ناوچانە هەیە وەک
سیستەمی لیمبیک، چاودێری هەستەکان دەکات، -
3:56 - 4:01و کۆکسی مێشکت
کە لە هۆکارکردندا بەشدارە. -
4:01 - 4:03کەواتە لەڕاستی ئەو وەڵامدانەوەی
بەرگرییە هی جەستەیە -
4:03 - 4:08دەبێتە هۆی زۆر بە نائارامی هەست
دەکەیت کە هەر جارێک نەخۆش دەکەویت. -
4:08 - 4:11بەداخەوە، هەمیشە
بە تەواوی کار ناکەن. -
4:11 - 4:16لە هەمووی زیاتر، ملیۆنەها کەس لە ھەموو
جیهان بەدەست نەخۆشی خۆپارێزییەوە -
4:16 - 4:21دەناڵێنن، سیستەمی وەک هەڕەشەیەک
بەرگری مامەڵەی لەگەڵ دەکات، -
4:21 - 4:24و جەستە پەلاماری خۆی دەدات.
-
4:24 - 4:26بەڵام بۆ زۆرینەی مرۆڤەکان،
-
4:26 - 4:29ملیۆنان ساڵ لە پەرەسەندن
سیستەمی بەرگری باش کاریان کردووە -
4:29 - 4:33کەواتە، بۆ ئەوەی نەک
لە دژی ئێمە کار بکات. -
4:33 - 4:35نیشانەکانی نەخۆشییەکانمان
زۆر و بێ سەروبەرن، -
4:35 - 4:39بەڵام بە کۆمەڵ ئەوان
پڕۆسەیەکی کۆن واژۆ دەکەن -
4:39 - 4:43بەردەوام دەبێت لە سەنگەرگرتنی جەستەمان
دژی جیهانی دەرەوە -
4:43 - 4:45بۆ چەندین سەدە دێن.
- Title:
- هۆکاری سەرسورهێنەر هەست بە ناخۆشی دەکەیت کاتێک نەخۆش دەکەویت - مارکۆ ئەی سۆتۆمارێڵ
- Speaker:
- مارکۆ ئەی سۆتۆمارێڵ
- Description:
-
more » « less
بینینی وانەی تەواو: http://ed.ted.com/lessons/the-surprising-reason-you-feel-awful-when-you-re-sick-marco-a-sotomayor
بە خورانێک لە گەرووت دەست پێدەکات کە دەبێتە کۆکە. ماسولکەکانت دەست بە ئێشە دەکەن، زۆر بێزار دەبن و ئارەزووی خواردن لەدەست دەدەیت فەرمییە: تۆ ئەنفلۆنزات هەیە ئەوە لۆژیکیە وا دابنێین کە ئەم تێکەڵە بەدبەختەی نیشانەکان ئەنجامی ئەو توشبوونەیە کە لە ناو لەشتدا هەیە - بەڵام ئایا بەڕاستی ئەمە حاڵەتە؟ مارکۆ ئەی سۆتۆمایۆر ئەوە ڕوون دەکاتەوە کە چی وا دەکات کە تۆ هەست بە نەخۆشی بکەیت
وانەکە لەلایەن مارکۆ ئەی سۆتۆمایۆر وێنەی جوڵاو لەلایەن هێنریک مالمگرین
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:01
|
Daban Q Jaff approved Kurdish (Central) subtitles for The surprising reason you feel awful when you're sick | |
|
Razaw Bor accepted Kurdish (Central) subtitles for The surprising reason you feel awful when you're sick | |
|
|
Razaw Bor edited Kurdish (Central) subtitles for The surprising reason you feel awful when you're sick | |
|
|
Razaw Bor edited Kurdish (Central) subtitles for The surprising reason you feel awful when you're sick | |
|
|
Razaw Bor edited Kurdish (Central) subtitles for The surprising reason you feel awful when you're sick | |
|
|
Razaw Bor edited Kurdish (Central) subtitles for The surprising reason you feel awful when you're sick | |
|
Derin Dlsos edited Kurdish (Central) subtitles for The surprising reason you feel awful when you're sick | |
|
|
Derin Dlsos edited Kurdish (Central) subtitles for The surprising reason you feel awful when you're sick |