Làm thế nào hội họa có thể biến đổi cộng đồng?

Họa sĩ Jeroen Koolhaas và Dre Urhahn sáng tạo nghệ thuật cộng đồng bằng cách sơn phết toàn bộ khu phố lân cận, và thu hút người dân địa phương từ những favelas ở Rio cho đến những con đường ở Bắc Philadelphia. Điều gì đã làm nên thành công của những dự án này? Trong buổi nói chuyện hài hước và đầy cảm hứng, Jeroen Koolhaas và Dre Urhahn giải thích cách tiếp cận nghệ thuật đầu tiên của mình - và tầm quan trọng của tiệc BBQ cùng hàng xóm.

Nhà hát này được xây dựng
ngay tại Copacabana,

bờ biển nổi tiếng nhất thế giới,

cách đây 25 km về phía Bắc Rio

là nơi cộng đồng Vila Cruzerio sinh sống,

có khoảng 60,000 người ở đây.

Ngày nay, nhiều người ở Rio biết đến
Vila Cruzerio thông qua tin tức,

nhưng không may,
tin từ Vila Cruzeiro thường

là tin không tốt.

Nhưng Vila Cruzeiro cũng là nơi
câu chuyện

của chúng tôi bắt đầu.

10 năm trước,
chúng tôi lần đầu tiên đến Rio

để thực hiện phim tài liệu về
cuộc sống ở favelas.

Chúng ta biết favelas là những
cộng đồng không chính thống.

Họ hòa nhập qua năm tháng,

khi người nhập cư

từ quê lên thành phố
để kiếm việc làm,

như thành phố trong lòng thành phố,

được biết đến với những vấn đề
như tội phạm

đói nghèo và cuộc chiến dữ dội

giữa cảnh sát
và các băng đảng buôn ma túy.

Điều gây ấn tượng cho chúng tôi là

đây là cộng đồng
nơi mà người dân

tự xây dựng
bằng chính đôi tay của mình

mà không cần bất kỳ một kế hoạch kỳ công
và trông như công trình khổng lồ vậy.

Ở chỗ chúng tôi, Hà Lan

mọi thứ đều được lên kế hoạch.

Chúng tôi thậm chí còn có những quy tắc
về cách tuân thủ quy tắc nữa. (Cười)

Ngày quay cuối cùng của chúng tôi

kết thúc ở Vila Cruzeiro,
chúng tôi ngồi xuống

uống với nhau

và ngắm nhìn ngọn đồi

với tất cả những ngôi nhà này,

phần lớn chúng đều dang dở

với những bức tường toàn gạch thô,

vài trong số đó

đã được trát vữa và sơn phết

và chúng tôi chợt nảy ra ý tưởng

sẽ ra sao nếu mọi ngôi nhà

đều như vậy?

Rồi chúng tôi tưởng tượng ra
một bản thiết kế lớn,

một tác phẩm nghệ thuật lớn.

Ai sẽ mong chờ những thứ như thế

ở một nơi thế này?

Vì thế, chúng tôi đã nghĩ,
nó có khả thi không?

Chúng tôi bắt đầu đếm
những ngôi nhà

nhưng nhanh chóng đếm loạn xạ.

Theo cách nào đó, ý tưởng tắc tịt.

JK: Chúng tôi có một người bạn,

điều hành một tổ chức phi chính phủ
ở Vila Cruzeiro,

tên là Nanko.
Anh ấy cũng thích ý tưởng này.

Anh ấy nói: "Mọi người ở đây

sẽ rất thích thú khi nhìn thấy

nhà của mình
được trát vữa và sơn phết.

Đó là lúc ngôi nhà hoàn thành."

Thế nên, anh ấy giới thiệu đúng người
cho chúng tôi.

Và Victor và Maurinho nhập đội.

Chúng tôi chọn ra ba ngôi nhà ở trung tâm

và bắt đầu ở đó.
Chúng tôi đã thiết kế vài mẫu

và mọi người đều thích mẫu
cậu bé thả diều nhất.

Chúng tôi bắt đầu sơn phết
và điều đầu tiên

chúng tôi làm
là sơn mọi thứ màu xanh trời,

chúng tôi nghĩ nó trông khá đẹp.

Nhưng họ ghét nó.
Người dân ở đây thực sự ghét nó

Họ hỏi: Các anh làm quái cái gì thế?

Các anh sơn nhà chúng tôi
y như đồn cảnh sát vậy."

(Cười)

Ở favela, điều đó là không tốt.

Màu đó cũng trùng với màu nhà giam.

Nên chúng tôi nhanh chóng tiếp tục
và vẽ nên cậu bé.

Tưởng đã hoàn thành, chúng tôi rất vui
nhưng có điều gì đó chưa đúng

vì những đứa trẻ bắt đầu
tìm đến

và nói: "Các chú biết không,
có một cậu bé thả diều

nhưng diều của cậu ấy đâu?"

Chúng tôi đáp: "Ồ, đó là nghệ thuật.

Phải tưởng tượng ra con diều."
(Cười)

Rồi chúng nói: "Không, không, chúng cháu
muốn thấy con diều."

Vì thế, chúng tôi nhanh chóng tạo
một con diều trên đồi cao

để có thể thấy cậu bé thả diều

và thực sự thấy một con diều.

Các trang báo địa phương
bắt đầu viết về nó,

điều đó thật tuyệt,

thậm chí cả tờ The Guardian cũng viết:

"Khu ổ chuột khét tiếng trở thành
khu triển lãm ngoài trời."

JK: Được thành công đó cổ vũ,

chúng tôi về Rio thực hiện dự án thứ hai

và tình cờ gặp con đường này.

Nó được bao bọc bởi bê tông
để phòng lở bùn,

bằng cách nào đó,
chúng tôi thấy ở đó một con sông,

chúng tôi tưởng tưởng con sông này
sẽ là một con sông kiểu Nhật

với cá chép Nhật lội dòng.

Chúng tôi quyết định vẽ nên con sông đó

và mời Rob Admiraal,
một nghệ sĩ xăm hình

chuyên về phong cách Nhật Bản.

Chúng tôi chẳng ngờ mình đã

dành gần cả năm để vẽ nên dòng sông

cùng với Geovani, Robinho và Vitor,

những người sống gần đó.

Thậm chí, chúng tôi còn chuyển đến
khu vực này

khi một anh bạn sống trên con phố, Elias,

nói rằng chúng tôi có thể đến ở nhà

cùng với gia đình anh,

điều đó thật tuyệt.

Đáng tiếc, thời gian đó,

một cuộc chiến nổ ra giữa cảnh sát

và các băng đảng buôn ma túy.

(Video) (Tiếng súng)

Chúng tôi biết được rằng
suốt giai đoạn này,

người dân trong khu phố
đã giúp đỡ nhau

vượt qua gian khổ

và cũng biết được
một nhân tố rất quan trọng:

tầm quan trọng của tiệc BBQ.
(Cười)

Bởi vì khi tổ chức một buổi BBQ,

nó biến bạn từ một vị khách
sang chủ nhà, vì thế

chúng tôi đã quyết định
tổ chức hằng tuần

và làm quen được
với tất cả hàng xóm.

JK: Chúng tôi vẫn còn ý tưởng về ngọn đồi.

DU: Vâng, ta đang nói về

quy mô của nó, vì bức vẽ này

lớn một cách đáng kinh ngạc

và chi tiết một cách điên rồ,

quá trình này gần như
làm chúng tôi mất trí.

Nhưng chúng tôi hiểu rằng có thể,
suốt quá trình này

thời gian mà chúng tôi bỏ ra ở khu phố

thậm chí có thể quan trọng hơn
bản thân công việc vẽ vời.

JK: Vậy là, sau tất cả,

ngọn đồi này, ý tưởng này vẫn ở đây,

và chúng tôi bắt đầu phác thảo,
tạo mô hình

và nhận ra vài điều.

Những ý tưởng và thiết kế

cần phải đơn giản hơn dự án trước

để chúng tôi có thể vẽ nó
với nhiều người

và nhiều nhà hơn cùng một lúc.

Chúng tôi có cơ hội thử nghiệm nó

ở một khu phố tại trung tâm ở Rio,

Santa Marta,

chúng tôi thiết kế cho khu phố

thành thế này

và tìm người đồng hành

bởi hóa ra, nếu ý tưởng của bạn đủ lớn

sẽ dễ tìm người thực hiện cùng hơn.
(Cười)

Và người dân Santa Marta

làm việc cùng nhau suốt hơn một tháng.

Họ đã biến quảng trường đó
thành thế này đây.

(Vỗ tay)

Bức ảnh này bằng cách nào đó
đã đi khắp thế giới.

DU: Sau đó, chúng tôi nhận được
cuộc gọi bất ngờ

từ chương trình Philadelphia Mural Arts,

và họ có câu hỏi thế này:

Nếu ý tưởng này, phương pháp này,

nếu điều này thực hiện ở North Philly,

một trong những khu phố nghèo nhất

ở Hoa Kỳ thì sao?

Chúng tôi ngay lập tức đồng ý.

Chúng tôi không biết làm thế nào,

nhưng có vẻ đó là
một thử thách rất thú vị.

Thế nên, chúng tôi đã làm
giống như ở Rio:

di chuyển đến khu phố

và bắt đầu tiệc BBQ.
(Cười)

Dự án đã mất gần 2 năm để hoàn thành,

chúng tôi thiết kế riêng

cho từng ngôi nhà trên đại lộ
và vẽ nó

cùng với
những chủ cửa hàng, cao ốc địa phương

và một nhóm khoảng 12 nam và nữ.

Họ được thuê, sau đó, được đào tạo
như những họa sĩ,

cùng nhau, họ biến đổi khu phố

cả con đường, thành một tác phẩm
chấp vá khổng lồ của màu sắc.

(Vỗ tay)

Cuối cùng, thành phố Philadelphia đã

cảm ơn từng người một

và tán dương thành quả của họ.

JK: Vậy là chúng tôi đã vẽ cả con đường.

Sẽ thế nào nếu làm điều đó
với cả ngọn đồi?

Chúng tôi bắt đầu tìm tài trợ,

nhưng thay vì thế, chúng tôi đặt ra
những câu hỏi như:

Sẽ sơn bao nhiêu căn nhà?

Tổng cộng là bao nhiêu mét vuông?

Bao nhiêu sơn sẽ được sử dụng?

Bao nhiêu người sẽ được thuê?

Chúng tôi mất nhiều thời gian
để lập kế hoạch

về nguồn tài trợ và trả lời
những câu hỏi đó,

nhưng sau đó, chúng tôi nghĩ

để trả lời tất cả,

bạn phải biết chính xác mình sẽ làm gì

trước khi đến đó và bắt tay vào việc.

Có thể là một sai lầm
khi nghĩ như thế.

Sẽ mất đi một vài điều kỳ diệu
vốn có thể học được

về việc
nếu đi và bỏ thời gian ở đâu đó,

bạn có thể để dự án tự phát triển

và có một cuộc sống riêng.

DU: Những gì chúng tôi đã làm là

thực hiện dự án và loại bỏ

những con số,

những ý tưởng và giả định,

quay trở lại ý tưởng cốt yếu ban đầu

là biến đổi ngọn đồi

thành một tác phẩm nghệ thuật khổng lồ.

Và thay vì tìm kiếm nguồn tài trợ,

chúng tôi bắt đầu chiến dịch gây quỹ
từ quần chúng,

trong vòng hơn một tháng,

hơn 1,500 người đã tham gia

quyên góp hơn 100,000 đô la.

Với chúng tôi, đó là
một khoảnh khắc tuyệt vời, bởi vì giờ -

(Vỗ tay) -

chúng tôi cuối cùng
cũng có thể tự do

sử dụng những gì đã học,

tạo nên một dự án
được xây dựng

như cách của favela

từ mặt đất lên, từ dưới lên,

mà không có quy hoạch tổng thể.

JK: Vậy là chúng tôi trở về,
và thuê Angelo,

một họa sĩ địa phương ở Vila Cruzeiro,

một anh chàng tài năng,
và quen biết hết thảy mọi người,

rồi chúng tôi thuê Elias, chủ nhà cũ

người đã mời chúng tôi
vào nhà,

bậc thầy xây dựng.

Cùng với họ, chúng tôi quyết định
điểm bắt đầu.

Chúng tôi chọn chỗ này ở Vila Cruzeiro,

những ngôi nhà được trát vữa như tôi nói.

Điều tốt đẹp về họ là

họ quyết định làm ngôi nhà nào kế tiếp.

Thậm chí khi in áo thun,

họ đưa lên các biểu ngữ

giải thích mọi thứ cho mọi người

và nói chuyện với báo chí.

Đây là bài báo về Angelo.

DU: Trong lúc đó,
chúng tôi đem ý tưởng này ra thế giới.

Giống như dự án ở Philadelphia,

chúng tôi được mời tham gia
những hội thảo, như ở Curacao,

và giờ đây, chúng tôi đang lên kế hoạch
cho một dự án lớn ở Haiti.

JK: Favela không chỉ là nơi

ý tưởng này bắt đầu

mà còn là nơi có thể
hiện thực hoá nó

mà không cần tới
một kế hoạch tổng thể

nhờ vào sự không chính thức
của cộng đồng này -

đó là nguồn cảm hứng

và trong một nỗ lực cộng đồng,
cùng với mọi người,

bạn có thể hoạt động như một dàn nhạc,

nơi có thể có đến 100 nhạc cụ,
phối hợp để tạo nên bản giao hưởng.

DU: Chúng tôi muốn cảm ơn
mọi người, những người

đã là một phần của giấc mơ này
và ủng hộ chúng tôi suốt chặng đường,

hi vọng sẽ tiếp tục nhận được
sự ủng hộ của các bạn.

JK: Vâng, một ngày sớm thôi,

khi sắc màu hiện lên trên
những bức tường,

hy vọng mọi người
sẽ cùng chúng tôi bước vào giấc mơ,

một ngày không xa, toàn bộ Vila Cruzeiro
sẽ được sơn phết.

DU: Xin cảm ơn.

(Vỗ tay)