Return to Video

Ben insan değil miyim? Ceza adaleti reformu için bir çağrı

  • 0:01 - 0:02
    Şöyle yazmıştı:
  • 0:03 - 0:05
    "Ünlü olduğumda, herkese
    Marlon Peterson adında
  • 0:05 - 0:07
    bir kahraman tanıdığımı söyleyeceğim."
  • 0:08 - 0:10
    Kahramanlar nadiren benim gibidir.
  • 0:11 - 0:12
    Aslında,
  • 0:12 - 0:14
    ben çöplüğe benziyorum.
  • 0:14 - 0:17
    Hayır, belki de bir konuşma veya sohbeti
  • 0:17 - 0:19
    bu şekilde başlatmak güzel değildir
  • 0:19 - 0:22
    ve bu konu hakkında
    belki de sorularınız vardır.
  • 0:22 - 0:25
    Bir insan kendisi hakkında
    niçin böyle konuşur?
  • 0:25 - 0:26
    Ne demek istiyor?
  • 0:26 - 0:30
    O kendisini bir çöplük gibi görürken,
    başkası onu nasıl kahraman olarak görür?
  • 0:31 - 0:34
    Cevaplardan çok, soruların
    bir şeyler öğrettiğine inanıyorum.
  • 0:34 - 0:37
    Çünkü bir şeyleri sorgularken,
  • 0:37 - 0:40
    kendimizi bazı yeni
    bilgileri almaya odaklarız
  • 0:40 - 0:44
    veya bizi huzursuz eden
    bir tür cahillikle boğuşuruz.
  • 0:44 - 0:46
    Bu yüzden buradayım:
  • 0:46 - 0:48
    Bize huzursuzluk verse bile,
  • 0:48 - 0:50
    sorgulamaya teşvik etmek için.
  • 0:50 - 0:53
    Ailem Trinidad ve Tobago'dan,
  • 0:53 - 0:55
    Karayipler'in en güneydeki adası.
  • 0:55 - 0:58
    Trinidad aynı zamanda
    20. yy'da icat edilen
  • 0:58 - 1:00
    tek akustik enstrümanın da bölgesi:
  • 1:00 - 1:02
    çelik davul.
  • 1:02 - 1:05
    Afrikalıların davullarından geliyor
  • 1:05 - 1:08
    ve Trinidad'daki gettolardan
    birisinde, Laventille adlı bir kentte
  • 1:08 - 1:10
    ve Amerikan ordusunun
  • 1:10 - 1:13
    önemsemediği yerde geliştirildi...
  • 1:14 - 1:15
    Pekala, size söylemeliyim,
  • 1:15 - 1:18
    İkinci Dünya Savaşında
    Amerika'nın, Trinidad'da üsleri vardı
  • 1:18 - 1:20
    ve savaş bittiğinde,
  • 1:20 - 1:23
    adayı boş yağ varilleriyle
    kirletilmiş bir halde bıraktılar --
  • 1:23 - 1:24
    yani çöpleriyle.
  • 1:25 - 1:29
    Laventille'de yaşayan insanlar,
    geride bırakılan bu varilleri
  • 1:29 - 1:31
    tam kromatik gama dönüştürdüler:
  • 1:31 - 1:33
    yani çelik davula.
  • 1:33 - 1:37
    Beethoven, Bob Marley ve 50 Cent'e
    kadar, türlü müzik çalan bu insanlar
  • 1:37 - 1:42
    gerçekten çöplükten müzik ürettiler.
  • 1:43 - 1:45
    Yirminci doğum günümden 12 gün önce,
  • 1:45 - 1:49
    aşağı Manhattan'da şiddet içeren
    bir soygun girişiminde rol aldığım için,
  • 1:49 - 1:50
    tutuklandım.
  • 1:51 - 1:53
    İnsanlar bir kafede otururken,
  • 1:54 - 1:56
    dört insan vuruldu.
  • 1:57 - 1:59
    İki kişi öldürüldü.
  • 2:00 - 2:01
    Beşimiz tutuklandık.
  • 2:02 - 2:05
    Biz Trinidad ve Tobago'nun ürünleriydik.
  • 2:05 - 2:07
    Bizler, Trump'ın ve milyonlarca
  • 2:07 - 2:11
    Amerikalının kolaylıkla kötülediği
    "kötü göçmenler" veya "çapa bebekleriz".
  • 2:12 - 2:15
    Tıpkı atık madde gibi, atıldım
  • 2:15 - 2:17
    ve birçoğumuz da atıldı.
  • 2:17 - 2:21
    Sonrasında 10 yıl, iki ay,
    yedi gün hapis cezası aldım.
  • 2:22 - 2:27
    Bir ıslah kurumunda on yıllık
    bir cezaya mahkum edildim.
  • 2:28 - 2:31
    İlgisizliğe mahkum edildim --
  • 2:31 - 2:32
    insanlığın tam aksine.
  • 2:33 - 2:35
    İlginç olan şu ki,
  • 2:35 - 2:40
    hapishanedeki yıllarım boyunca
    bir seri mektup beni kurtardı,
  • 2:40 - 2:43
    gençliğimin en kötü anıyla
    bağlantılı olan karanlığın
  • 2:43 - 2:46
    ve suçluluk duygusunun
    ötesine geçmeme yardımcı oldu.
  • 2:46 - 2:48
    İşe yarıyormuşum gibi hissettirdi.
  • 2:49 - 2:51
    O kız, 13 yaşındaydı.
  • 2:51 - 2:54
    Beni bir kahraman olarak gördüğünü yazdı.
  • 2:54 - 2:56
    Okuduğum anı hatırlıyorum,
  • 2:56 - 2:59
    o kelimeleri okuduğumda
    ağladığımı hatırlıyorum.
  • 2:59 - 3:02
    Memleketim olan Brooklyn'deki
  • 3:02 - 3:06
    bir ortaokulda öğretmeni olan
    bir arkadaşımla tasarladığımız
  • 3:06 - 3:08
    bir mektuplaşma programı
  • 3:08 - 3:10
    esnasında yazdığım
    150 mektup ve 50 öğrenciden
  • 3:10 - 3:11
    birisiydi.
  • 3:11 - 3:13
    Genç Bilginler Programı adını vermiştik.
  • 3:14 - 3:18
    Bu genç insanlar benimle
    hikayelerini, mücadelelerini
  • 3:18 - 3:19
    ne zaman paylaşsalar
  • 3:19 - 3:23
    ve en sevdikleri çizgi film
    kahramanını çizip bana gönderseler
  • 3:23 - 3:24
    ve mektuplarıma,
  • 3:25 - 3:29
    önerilerime bağlı kaldıklarını
    ne zaman söyleseler,
  • 3:29 - 3:31
    bu benim değerli hissetmemi sağlardı.
  • 3:32 - 3:35
    Bu gezegene bir katkı
    sağladığımı hissederdim.
  • 3:36 - 3:37
    Bu, benim yaşamımı değiştirdi.
  • 3:38 - 3:40
    Bu mektuplar ve benimle
    paylaştıkları şeylerden ötürü,
  • 3:40 - 3:42
    bu gençlik hikayeleri
  • 3:42 - 3:44
    bana izin verdiler,
  • 3:44 - 3:47
    bahanelerin değil, nedenlerin olduğunu,
  • 3:47 - 3:50
    1999 yılının Ekim ayındaki
    o kaçınılmaz gün için
  • 3:50 - 3:54
    nedenlerin olduğunu
    kabul etme cesareti verdiler;
  • 3:55 - 3:57
    silah almanın ayakkabı
    almaktan daha kolay olduğu
  • 3:57 - 4:00
    bir toplumda yaşamanın
    neden olduğu travma,
  • 4:01 - 4:07
    14 yaşında silah zoruyla tecavüze
    uğramanın neden olduğu travma,
  • 4:08 - 4:10
    tüm bunlar, benim
  • 4:10 - 4:12
    o tehlikeli kararı almamın
  • 4:12 - 4:16
    neden beklenmedik bir mesele
    olmadığının sebebidir.
  • 4:16 - 4:19
    Bu mektuplar benim
    için çok önemli olduğundan,
  • 4:19 - 4:20
    yazmak, mektup almak
  • 4:20 - 4:21
    ve gençlerle iletişim kurmak
  • 4:22 - 4:24
    yaşamıma çok etki ettiğinden,
  • 4:24 - 4:27
    benimle birlikte içeride olan
    birkaç arkadaşımla bu fırsatı
  • 4:27 - 4:28
    paylaşmaya karar verdim.
  • 4:28 - 4:30
    Şiddet içeren suçlardan ötürü hapiste olan
  • 4:30 - 4:33
    arkadaşlarım Bill, Cory ve Arocks da
  • 4:33 - 4:36
    güzel sözlerini genç
    insanlarla paylaştılar
  • 4:36 - 4:38
    ve karşılığında ilgi hissi aldılar.
  • 4:38 - 4:42
    Bizler şimdi kitabı yayımlanmış
    yazarlarız, gençlik programı
  • 4:42 - 4:43
    yapan insanlarız, travma uzmanları
  • 4:43 - 4:45
    ve silahlı şiddeti önleme avukatlarıyız
  • 4:45 - 4:47
    ve TED konuşmacılarıyız, --
  • 4:47 - 4:48
    (Gülüşmeler)
  • 4:48 - 4:49
    ve iyi babalarız.
  • 4:49 - 4:52
    İşte buna, pozitif yatırım
    dönüşümü diyoruz.
  • 4:53 - 4:54
    Her şeyin ötesinde,
  • 4:54 - 4:58
    bu programı oluşturmanın
    bana öğrettiği şey şu,
  • 4:58 - 5:02
    insanlar nerede olursa olsun,
    insanlığa yatırım yaptığımız zaman
  • 5:02 - 5:04
    muhteşem ödüller alabiliriz.
  • 5:05 - 5:07
    Ceza adaleti reformunun
    bu son dönemlerinde,
  • 5:07 - 5:09
    sık sık nedenleri sorguluyorum,
  • 5:11 - 5:13
    neden çoğu insan
  • 5:13 - 5:16
    yalnızca, şiddet içermeyen
    uyuşturucudan suçlu bulunanların
  • 5:16 - 5:20
    empatiyi ve insanlığı
    hak ettiğine inanıyor?
  • 5:21 - 5:24
    Ceza adaleti reformu, insan adaletidir.
  • 5:24 - 5:25
    Ben insan değil miyim?
  • 5:27 - 5:31
    Laventille'e veya Brooklyn'in bazı
    bölgelerine veya yakınınızdaki
  • 5:31 - 5:33
    kenar mahalleye ait insanların
  • 5:33 - 5:35
    ilgisini yükselten kaynaklara yatırım
  • 5:35 - 5:38
    yaptığımızda, istediğimiz
    toplulukları yaratabiliriz.
  • 5:38 - 5:40
    Daha iyisini yapabiliriz.
  • 5:40 - 5:43
    Yalnızca kanun hükmüne kaynak
    yatırımı yapmaktan iyisini yapabiliriz
  • 5:43 - 5:46
    çünkü onlar bizlere, önem
    hususunda, neden çoğumuzun
  • 5:46 - 5:51
    bunca zararlı şeyi yaptığının
    sebebine dair bir ilgi hissiyatı
  • 5:51 - 5:52
    yaratmıyorlar.
  • 5:53 - 5:57
    Görüyorsunuz, silahlı şiddet, altta
    yatan birçok travmanın bir görüntüsü.
  • 5:58 - 6:01
    İlginin kurtarıcı değerine
    yatırım yaptığımız zaman,
  • 6:01 - 6:06
    hem kişisel sorumluluk hem de iyileşme
    konusunda bir değişim sağlayabiliriz.
  • 6:06 - 6:09
    İşte ilgilendiğim insan işi bu,
  • 6:09 - 6:10
    çünkü insanlar çalışır.
  • 6:11 - 6:15
    Ailem, sizden bu zahmetli
    işi yapmanızı istiyorum,
  • 6:15 - 6:17
    bu zor işi;
  • 6:17 - 6:20
    çöplük olarak gördüğümüz,
    kolaylıkla yok saydığımız
  • 6:20 - 6:22
    ve gözden çıkardığımız insanlara
  • 6:22 - 6:24
    hak edilmeyen iyiliği
    sunma ve yayma işini.
  • 6:25 - 6:26
    Kendime soruyorum.
  • 6:28 - 6:29
    Geçtiğimiz iki ayda,
  • 6:29 - 6:32
    masum görgü tanıkları olan iki arkadaşımı
  • 6:32 - 6:34
    silah şiddeti yüzünden kaybettim.
  • 6:35 - 6:38
    Birisi eve yürürken araçtan
    açılan ateşle hayatını kaybetti.
  • 6:39 - 6:42
    Diğeri de Miami'de tatildeydi,
  • 6:42 - 6:44
    bir kafede kahvaltı yapıyordu.
  • 6:46 - 6:49
    Onları öldüren insanlardaki
    kurtarıcı ilişki değerini görüp
  • 6:49 - 6:51
    göremeyeceğimi soruyorum kendime,
  • 6:52 - 6:54
    çünkü kendi değerimi görmem zor bir iş.
  • 6:55 - 6:59
    Kolaylıkla görmemeyi tercih ettiğimiz
  • 6:59 - 7:01
    insanların yaşantılarını
    tamamen anlayarak,
  • 7:01 - 7:03
    insanlığı tam olarak
  • 7:03 - 7:06
    tecrübe edip sınırlarımızı
    zorlamaya davet ediyorum,
  • 7:08 - 7:11
    çünkü kahramanlar
    fark edilmeyi bekliyorlar,
  • 7:11 - 7:13
    müzik de çalınmayı.
  • 7:14 - 7:15
    Teşekkürler.
  • 7:15 - 7:19
    (Alkışlar)
Title:
Ben insan değil miyim? Ceza adaleti reformu için bir çağrı
Speaker:
Marlon Peterson
Description:

20'li yaşlarının başında işlediği bir suç için mahkeme, Marlon Peterson'ı 10 yıl hapis cezasıyla yargıladı ve söylediğine göre, ömür boyu ilgisizlikle. Peterson parmaklıklar ardındayken, Brooklyn'deki öğrencilerle düzenlediği bir mektuplaşma programı aracılığıyla kendisini kurtardı. Bu cesur konuşmada Peterson bizlere, toplumun yok saymayı ve görmezden gelmeyi tercih ettiği bu insanlara neden insanlık yatırımı yapmamız gerektiğini anımsatıyor.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
07:32

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.