Czy nie jestem człowiekiem? Wezwanie do reformy sądownictwa karnego
-
0:01 - 0:02Napisała:
-
0:03 - 0:06"Kiedy będę sławna, powiem
wszystkim, że znam bohatera, -
0:06 - 0:08który nazywa się Marlon Peterson".
-
0:08 - 0:10Bohaterowie rzadko wyglądają jak ja.
-
0:12 - 0:14Wyglądam raczej jak śmieć.
-
0:14 - 0:17Nie jest to najlepszy sposób
na rozpoczęcie prelekcji -
0:17 - 0:19lub nawiązanie rozmowy.
-
0:19 - 0:22Może macie teraz mnóstwo pytań.
-
0:22 - 0:25Dlaczego ten człowiek
mówi o sobie takie rzeczy? -
0:25 - 0:26O co mu chodzi?
-
0:26 - 0:30Jak ktoś może widzieć w nim bohatera,
skoro on sam uważa się za śmiecia? -
0:31 - 0:34Myślę, że uczymy się więcej
z pytań niż z odpowiedzi. -
0:34 - 0:37Bo gdy coś kwestionujemy,
-
0:37 - 0:40angażujemy się w przyswajanie
nowych informacji -
0:40 - 0:44albo zmagamy się z ignorancją,
przez co czujemy się nieswojo. -
0:44 - 0:46Właśnie po to tu jestem:
-
0:46 - 0:48Żeby zmusić do zadawania pytań,
-
0:48 - 0:50nawet jeśli to budzi niepokój.
-
0:50 - 0:53Moi rodzice są z Trynidadu i Tobago,
-
0:53 - 0:55wyspy na samym południu Karaibów.
-
0:55 - 0:59Trynidad jest również ojczyzną
jedynego akustycznego instrumentu -
0:59 - 1:00wynalezionego w XX wieku,
-
1:00 - 1:02steel pan.
-
1:02 - 1:05Pochodzi od afrykańskich bębnów
-
1:05 - 1:08i wyewolułował z geniuszu
jednego z gett w Trynidadzie, -
1:08 - 1:10miasta zwanego Laventille,
-
1:10 - 1:13oraz z braku szacunku
amerykańskiego wojska... -
1:14 - 1:15Musicie wiedzieć,
-
1:15 - 1:18że podczas II wojny światowej
Amerykanie mieli bazy w Trynidadzie, -
1:18 - 1:20a kiedy wojna się skończyła
-
1:20 - 1:23zostawili wyspę zaśmieconą
pustymi beczkami na ropę, -
1:23 - 1:24niechcianymi odpadami.
-
1:25 - 1:29Ludzie z Laventille wykorzystali
pozostawione beczki, -
1:29 - 1:31zmienili je w pełną skalę chromatyczną,
-
1:31 - 1:33tak powstał steel pan.
-
1:33 - 1:37Teraz gra się na nim
Beethovena, Boba Marleya, 50 Centa. -
1:37 - 1:42Ci ludzie stworzyli muzykę ze śmieci.
-
1:43 - 1:4512 dni przed dwudziestymi urodzinami
-
1:45 - 1:49zostałem aresztowany za udział
w brutalnej próbie kradzieży -
1:49 - 1:50na dolnym Manhattanie.
-
1:51 - 1:53Ludzie siedzieli w kawiarni,
-
1:54 - 1:56cztery osoby zostały postrzelone.
-
1:57 - 1:59Dwie zostały zabite.
-
2:00 - 2:01Aresztowano nas pięciu.
-
2:02 - 2:05Wszyscy byliśmy z Trynidadu i Tobago.
-
2:05 - 2:07Byliśmy tymi "złymi imigrantami"
-
2:07 - 2:11lub dziećmi imigrantów, które Trump
i miliony Amerykanów tak łatwo oczerniają. -
2:12 - 2:15Zostałem odrzucony jak odpad,
-
2:15 - 2:17dla wielu bardzo słusznie.
-
2:17 - 2:21Odsiedziałem w więzieniu
10 lat, 2 miesiące i 7 dni. -
2:22 - 2:27Zostałem skazany na dekadę
odsiadki w zakładzie karnym. -
2:28 - 2:31Zostałem skazany na brak znaczenia,
-
2:31 - 2:32przeciwieństwo człowieczeństwa.
-
2:33 - 2:35Co ciekawe,
-
2:35 - 2:39właśnie podczas lat w więzieniu
uratowała mnie seria listów, -
2:39 - 2:43pomogła mi wydostać się
z ciemności i poczucia winy -
2:43 - 2:46związanego z najgorszym
momentem mojej młodości. -
2:46 - 2:48Dzięki nim poczułem się pożyteczny.
-
2:49 - 2:51Miała 13 lat.
-
2:51 - 2:54Napisała, że widzi we mnie bohatera.
-
2:54 - 2:56Pamiętam, jak to czytałem,
-
2:56 - 2:59pamiętam, jak płakałem, czytając te słowa.
-
2:59 - 3:02Była jednym z ponad 50 uczniów,
-
3:02 - 3:04z którymi wymieniłem
150 listów w programie -
3:04 - 3:06korespondencyjnego mentorstwa
-
3:06 - 3:08który stworzyłem z przyjacielem,
-
3:08 - 3:10nauczycielem z gimnazjum w Brooklynie,
-
3:10 - 3:11mojej rodzinnej dzielnicy.
-
3:11 - 3:14Nazwaliśmy go Young Scholars Program.
-
3:14 - 3:18Zawsze, gdy ci młodzi ludzie
dzielili się ze mną swoimi historiami, -
3:18 - 3:19swoimi bataliami,
-
3:19 - 3:22zawsze, gdy wysyłali mi rysunki
-
3:22 - 3:25z bohaterami ulubionych kreskówek,
-
3:25 - 3:29zawsze, gdy mówili, że polegają
na moich listach i moich radach, -
3:29 - 3:31znów czułem się wartościowy.
-
3:32 - 3:35To pokazało mi, jak mogę
przysłużyć się tej planecie. -
3:36 - 3:37Zmieniło moje życie.
-
3:38 - 3:40Ich listy i to, czym się ze mną dzielili,
-
3:40 - 3:42historie życia nastolatków,
-
3:42 - 3:44dały mi pozwolenie i odwagę,
-
3:44 - 3:47żeby przyznać przed samym sobą,
-
3:47 - 3:50że były powody, nie wymówki,
-
3:50 - 3:54powody, dla których wydarzył się
ten dzień w październiku 1999 roku, -
3:55 - 3:57że uraz związany
z życiem w społeczeństwie, -
3:57 - 4:00gdzie łatwiej zdobyć pistolet niż buty;
-
4:01 - 4:07uraz związany z byciem
ofiarą gwałtu w wieku 14 lat, -
4:08 - 4:10że to były moje powody,
-
4:10 - 4:12dla których podjęcie tej decyzji,
-
4:12 - 4:13tej fatalnej decyzji,
-
4:13 - 4:15nie było przypadkiem.
-
4:16 - 4:19Te listy znaczyły dla mnie tak wiele,
-
4:19 - 4:20pisanie i otrzymywanie ich,
-
4:20 - 4:23bycie w kontakcie z tymi dzieciakami
-
4:23 - 4:24tak bardzo wpłynęło na moje życie,
-
4:24 - 4:27że postanowiłem podzielić się
tą możliwością z przyjaciółmi, -
4:27 - 4:29którzy siedzieli razem ze mną.
-
4:29 - 4:30Moi przyjaciele Bill, Cory i Arocks,
-
4:30 - 4:33również skazani za brutalne przestępstwa,
-
4:33 - 4:36tak jak ja podzielili się swoją
mądrością z młodymi ludźmi, -
4:36 - 4:38a w zamian otrzymali
poczucie, że coś znaczą. -
4:38 - 4:42Jesteśmy teraz pisarzami,
innowatorami programów młodzieżowych, -
4:42 - 4:43specjalistami od traumy,
-
4:43 - 4:45przeciwnikami przemocy z bronią w ręku,
-
4:45 - 4:48prelegentami TED i... dobrymi ojcami.
-
4:49 - 4:52To jest właśnie dobry zwrot inwestycji.
-
4:53 - 4:56Ten program nauczył mnie przede wszystkim,
-
4:56 - 4:58że kiedy zasiejemy ziarno,
-
4:58 - 5:02zainwestujemy w człowieczeństwo ludzi
bez względu na to, gdzie się znajdują, -
5:02 - 5:04możemy zebrać wspaniałe plony.
-
5:05 - 5:07W erze reform sądownictwa karnego
-
5:07 - 5:10często zastanawiam się,
-
5:10 - 5:13dlaczego tak wielu ludzi uważa,
-
5:13 - 5:16że tylko skazani za przestępstwa
narkotykowe bez użycia przemocy -
5:16 - 5:20zasługują na empatię
i poczucie człowieczeństwa. -
5:21 - 5:24Reforma sądownictwa karnego
to ludzka sprawiedliwość. -
5:24 - 5:25Czy ja nie jestem człowiekiem?
-
5:27 - 5:31Kiedy inwestujemy środki
zwiększające znaczenie ludzi -
5:31 - 5:33w społecznościach takich jak Laventille,
-
5:33 - 5:35niektóre części Brooklynu,
getta w waszej okolicy, -
5:35 - 5:38można stworzyć pożądane społeczności.
-
5:38 - 5:40Może być lepiej.
-
5:40 - 5:43To może być lepsze niż inwestycja
w egzekwowanie prawa, -
5:43 - 5:46bo ono nie daje nam
poczucia, że coś znaczymy, -
5:46 - 5:50przez co wielu z nas robi złe rzeczy
-
5:50 - 5:52w poszukiwaniu znaczenia.
-
5:53 - 5:57Przemoc z użyciem broni to
efekt wielu skrywanych urazów. -
5:58 - 6:02Kiedy inwestujemy w zbawienną
wartość poczucia, że się coś znaczy, -
6:02 - 6:04przywracamy odpowiedzialność osobistą,
-
6:04 - 6:06ale też leczymy.
-
6:06 - 6:09Zależy mi na pracy ludzi,
-
6:09 - 6:10bo ludzie pracują.
-
6:11 - 6:17Kochani, proszę was o ciężką pracę,
-
6:17 - 6:20o obdarzanie niezasłużoną życzliwością
-
6:20 - 6:22tych, których traktuje się jak śmieci,
-
6:22 - 6:24których łatwo lekceważyć i odrzucać.
-
6:25 - 6:26Proszę też siebie.
-
6:28 - 6:29Przez ostatnie dwa miesiące
-
6:29 - 6:32straciłem dwóch przyjaciół
w wyniku przemocy z użyciem broni. -
6:32 - 6:34Byli przypadkowymi świadkami.
-
6:35 - 6:38Jeden zginął w drodze do domu
podczas ulicznej strzelaniny. -
6:39 - 6:42Drugi jadł śniadanie w kawiarni
-
6:42 - 6:44w czasie wakacji w Miami.
-
6:46 - 6:49Proszę siebie o dostrzeżenie
wartości poczucia, że się coś znaczy -
6:49 - 6:51w ludziach, którzy ich zamordowali,
-
6:52 - 6:54bo ktoś wysilił się,
żeby dostrzec ją we mnie. -
6:55 - 6:59Nalegam na rzucenie wyzwania umiejętności
-
6:59 - 7:01pełnego doświadczania człowieczeństwa
-
7:01 - 7:03poprzez zrozumienie biografii ludzi,
-
7:03 - 7:06których z łatwością ignorujemy,
-
7:08 - 7:11bo bohaterowie czekają, by ich rozpoznać,
-
7:11 - 7:13a muzyka czeka, by ją tworzyć.
-
7:14 - 7:15Dziękuję.
-
7:15 - 7:19(Brawa)
- Title:
- Czy nie jestem człowiekiem? Wezwanie do reformy sądownictwa karnego
- Speaker:
- Marlon Peterson
- Description:
-
Za przestępstwo popełnione w wieku dwudziestu lat sąd skazał Marlona Petersona na 10 lat więzienia, oraz, jak on sam to określa, na życie pozbawione znaczenia. Za kratkami odnalazł on odkupienie w programie korespondencyjnego mentorstwa ze studentami z Brooklynu. W swojej odważnej prelekcji przypomina, dlaczego trzeba inwestować w człowieczeństwo ludzi, których społeczeństwo lekceważy i odrzuca.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 07:32
Rysia Wand approved Polish subtitles for Am I not human? A call for criminal justice reform | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for Am I not human? A call for criminal justice reform | ||
Rysia Wand accepted Polish subtitles for Am I not human? A call for criminal justice reform | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for Am I not human? A call for criminal justice reform | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for Am I not human? A call for criminal justice reform | ||
Mateusz Rosłoń edited Polish subtitles for Am I not human? A call for criminal justice reform | ||
Mateusz Rosłoń edited Polish subtitles for Am I not human? A call for criminal justice reform | ||
Mateusz Rosłoń edited Polish subtitles for Am I not human? A call for criminal justice reform |