Return to Video

Nước của Trái Đất đến từ đâu? - Zachary Metz

  • 0:07 - 0:13
    Không màu, không mùi, không vị và
    ta có thể nhìn xuyên thấu.
  • 0:13 - 0:16
    Nó bao phủ 70% bề mặt Trái Đất
  • 0:16 - 0:21
    tuần hoàn từ đại dương và sông
    đến mây và lặp lại
  • 0:21 - 0:25
    Nó cấu thành nên 60% cơ thể chúng ta.
  • 0:25 - 0:28
    Với nước xung quanh và bên trong cơ thể ta
  • 0:28 - 0:31
    Ta thường dễ coi sự hiện diện của nước là
    điều hiển nhiên.
  • 0:31 - 0:37
    Nhưng trong phần còn lại của hệ mặt trời
    tìm kiếm nước gần như là bất khả thi.
  • 0:37 - 0:40
    Vậy tại sao hành tinh của chúng ta lại
    có nhiều lượng chất này như vậy?
  • 0:40 - 0:43
    Và nó đến từ đâu?
  • 0:43 - 0:44
    Như bạn có thể đã biết,
  • 0:44 - 0:47
    Nguyên tử nước bao gồm
    hai thành phần cơ bản
  • 0:47 - 0:50
    Hidrô, nguyên tố đơn giản nhất
  • 0:50 - 0:54
    đã có mặt ngay từ thuở sơ khai của vũ trụ.
  • 0:54 - 0:58
    Ôxi chỉ xuất hiện sau đó vài triệu năm,
  • 0:58 - 1:00
    khi các ngôi sao đầu tiên được tạo nên.
  • 1:00 - 1:05
    dưới áp lực khổng lồ từ tâm của
    những hỏa ngục này
  • 1:05 - 1:09
    các nguyên tử Hiđrô hợp nhất
    lại tạo nên Hêli.
  • 1:09 - 1:13
    Heli sau đó lại hợp thành
    các nguyên tố nặng hơn
  • 1:13 - 1:21
    như beri, cacbon và oxi
    trong phản ứng hợp hạch.
  • 1:21 - 1:26
    Khi các ngôi sao lụi tàn và nổ tung
    thành các siêu tân tinh
  • 1:26 - 1:29
    những nguyên tố mới này
    phát tán khắp vũ trụ.
  • 1:29 - 1:35
    và kết hợp lại thành các hợp chất
    mới như là H2O quen thuộc
  • 1:35 - 1:38
    Những nguyên tử nước này tồn tại
    trong các đám mây bụi
  • 1:38 - 1:40
    tạo nên hệ mặt trời.
  • 1:40 - 1:44
    và va chạm với hành tinh của
    chúng ta sau khi được tạo thành
  • 1:44 - 1:47
    Nhưng còn một câu hỏi
    lớn chưa được trả lời:
  • 1:47 - 1:51
    Bao nhiêu nước đã đến
    trái đất, và khi nào?
  • 1:51 - 1:53
    Theo một giả thuyết,
  • 1:53 - 1:57
    Một lượng nước khá nhỏ đã có trên
    trái đất khi đá được tạo thành
  • 1:57 - 2:01
    nhiệt độ cao và không có bầu khí quyển
  • 2:01 - 2:04
    là nguyên nhân khiến nó bộc hơi
    trở lại ngoài không gian.
  • 2:04 - 2:07
    Sẽ không còn nước trên hành tinh
  • 2:07 - 2:09
    cho đến hàng trăm năm sau
  • 2:09 - 2:13
    khi bầu khí quyển được tạo thành qua
    quá trình bốc khí
  • 2:13 - 2:16
    xuất hiện khi lớp lõi
    nóng chảy của trái đất
  • 2:16 - 2:19
    phun trào khí núi lửa tới bề mặt,
  • 2:19 - 2:22
    tạo ra 1 lớp mà có thể
    tránh sự thoát nước.
  • 2:22 - 2:25
    Vậy làm cách nào nước trở lại hành tinh?
  • 2:25 - 2:27
    Các nhà khoa học dự đoán rằng
  • 2:27 - 2:30
    phần lớn chúng được mang bởi các sao chổi
    mang băng,
  • 2:30 - 2:35
    hoặc các tiểu hành tinh có khả năng va đập
    Trái đất qua hàng triệu năm.
  • 2:35 - 2:38
    Nghiên cứu gần đây đã thách thức lý thuyết này.
  • 2:38 - 2:41
    Khi kiểm tra cac-bon
    thiên thạch Chondrite
  • 2:41 - 2:44
    hình thành ngay sau sự khai sinh
    của hệ mặt trời
  • 2:44 - 2:47
    các nhà khoa học đã tìm ra nó không chỉ
    chứa nước
  • 2:47 - 2:51
    mà hợp chất khoáng sản của chúng khớp với
    đá trên Trái Đất
  • 2:51 - 2:56
    và mẫu các tiểu hành tinh được hình thành
    cùng thời điểm với trái đất
  • 2:56 - 2:59
    Nó chỉ ra rằng có lẽ trái đất đã tích trữ
  • 2:59 - 3:03
    1 lượng nước đáng kể có thể được giữ lại
  • 3:03 - 3:05
    dù không có bầu khí quyển,
  • 3:05 - 3:08
    mặc dù các tiểu hành tinh có lẽ đem theo
    các ion
  • 3:08 - 3:10
    Nếu điều này là đúng,
  • 3:10 - 3:14
    sự sống có lẽ được hình thành
    sớm hơn dự kiến.
  • 3:14 - 3:18
    Vậy chúng ta chưa biết chính xác liệu
    nước của Trái đất
  • 3:18 - 3:19
    đã là sự hình thành ban đầu của nó,
  • 3:19 - 3:21
    sau đó bị ảnh hưởng,
  • 3:21 - 3:23
    hoặc sự kết hợp của cả 2.
  • 3:23 - 3:28
    Dù sao đi nữa, nước từ vòi sen, uống từ
    đài phun nước hay vòi nước
  • 3:28 - 3:32
    là thứ không chỉ đến từ cái hồ hay
    dòng sông gần đó,
  • 3:32 - 3:37
    nhưng trước tiên nó đã trải qua
    hành trình hỗn loạn của vũ trụ để tới đây
Title:
Nước của Trái Đất đến từ đâu? - Zachary Metz
Description:

Xem toàn bộ bài học tại: http://ed.ted.com/lessons/where-did-earth-s-water-come-from-zachary-metz

Nước chiếm hơn 70% bề mặt Trái đất, tuần hoàn từ các đại dương và sông tới những đám mây và ngược lại. Nó thậm chí còn chiếm khoảng 60% cơ thể chúng ta. Nhưng trong phần còn lại của hệ mặt trời, nước hầu như không thể tìm thấy. Vì vậy, làm thế nào mà hành tinh chúng ta có rất nhiều lượng chất này? Và nó đến từ đâu? Zachary Metz vạch ra nguồn gốc xa xưacủa nước trên Trái Đất.

Bài học của Zachary Metz, minh họa bởi The Moving Company Animation Studio.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:53

Vietnamese subtitles

Revisions