Πώς να μιλήσετε για την περίοδο χωρίς ταμπού

Είναι αλήθεια: η συζήτηση για την περίοδο κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται άβολα. Και αυτό το ταμπού έχει τις συνέπειές του: στην Ινδία, 3 από 10 κορίτσια δε γνωρίζουν καν τι είναι η περίοδος τη στιγμή που την αποκτούν για πρώτη φορά, και τα περιοριστικά έθιμα σχετικά με τις περιόδους προκαλούν ψυχολογικά πλήγματα στα νέα κορίτσια. Έχοντας μεγαλώσει η ίδια με αυτό το ταμπού, η Αντίτι Γκούπτα ήξερε ότι ήθελε να βοηθήσει τα κορίτσια, τους γονείς και τους δασκάλους να συζητήσουν για την περίοδο με άνεση και χωρίς ντροπή. Μας λέει πώς το έκανε.

Περίοδοι.

Αίμα.

Εμμηνόρροια.

Αηδία.

Μυστικό.

Κρυμμένο.

Γιατί;

Μια φυσική βιολογική διαδικασία

που κάθε κορίτσι και γυναίκα
περνάει κάθε μήνα,

για περίπου τη μισή ζωή της.

Ένα φαινόμενο τόσο σημαντικό,

που από αυτό εξαρτάται η επιβίωση
και αναπαραγωγή του είδους μας.

Ωστόσο το θεωρούμε ακόμη ταμπού.

Αισθανόμαστε άβολα και ντροπή,
όταν το συζητάμε.

Όταν είχα τις πρώτες μου περιόδους,

μου είπαν να το κρατήσω μυστικό
από τους άλλους -

ακόμη και από τον πατέρα
και τον αδερφό μου.

Αργότερα, όταν αυτό το κεφάλαιο
μπήκε στα σχολικά βιβλία,

η δασκάλα της βιολογίας παρέλειψε το θέμα.

(Γέλια)

Ξέρετε τι έμαθα από αυτό;

Έμαθα ότι είναι πολύ ντροπιαστικό
να το συζητάμε.

Έμαθα να ντρέπομαι για το σώμα μου.

Έμαθα να αγνοώ τις περιόδους μου

για να παραμείνω αξιοπρεπής.

Έρευνες σε διάφορα μέρη της Ινδίας

δείχνουν ότι 3 σε κάθε 10 κορίτσια
δε γνωρίζουν για την εμμηνόρροιά τους

όταν αποκτούν την πρώτη τους περίοδο.

Σε ορισμένα μέρη της Ρατζαστάν

ο αριθμός αυτός αυξάνεται στα 9 από τα 10
κορίτσια που δε γνωρίζουν για την περίοδο.

Θα σας ξάφνιαζε αν γνωρίζατε

ότι τα περισσότερα κορίτσια
με τα οποία μίλησα,

που δε γνώριζαν για την περίοδο
τη στιγμή που την απέκτησαν,

νόμιζαν ότι είχαν καρκίνο του αίματος

και ότι επρόκειτο να πεθάνουν.

Η εμμηνορροϊκή υγιεινή είναι
πολύ σημαντικός παράγοντας κινδύνου

για τις μολύνσεις
του αναπαραγωγικού συστήματος.

Στην Ινδία, μόνο το 12%
των κοριτσιών και γυναικών

έχουν πρόσβαση σε υγιεινούς τρόπους
για τη διαχείριση της περιόδου τους.

Εάν το υπολογίσετε,

88% των κοριτσιών και γυναικών
χρησιμοποιούν ανθυγιεινούς τρόπους.

Ήμουν μία από αυτές.

Μεγάλωσα στη μικρή πόλη Γκαργουάντ,
στη Τζαρκάντ,

που ακόμα κι η αγορά σερβιετών
θεωρείται ντροπή.

Έτσι, όταν άρχισα να έχω περίοδο

χρησιμοποιούσα πανιά.

Με κάθε χρήση, τα έπλενα
και τα χρησιμοποιούσα ξανά.

Για να τα αποθηκεύσω όμως,

τα έκρυβα και τα κρατούσα
σ' ένα σκοτεινό και υγρό μέρος

ώστε να μην καταλάβει κανείς
ότι είχα περίοδο.

Λόγω της συνεχούς πλύσης,
το πανί γινόταν τραχύ,

και συχνά είχα εξανθήματα
και μολύνσεις όταν τα χρησιμοποιούσα.

Τα φορούσα ήδη για πέντε χρόνια,
μέχρι που έφυγα από εκείνη την πόλη.

Ένα ακόμα θέμα που έφερε
η περίοδος στη ζωή μου

ήταν εκείνο των κοινωνικών περιορισμών

που επιβάλλονται σ' εμάς τα κορίτσια
και γυναίκες για όταν έχουμε περίοδο.

Νομίζω ότι όλοι πρέπει να το γνωρίζετε,

αλλά θα το πω για όσους δεν το ξέρουν.

Δε μου επιτρεπόταν να αγγίζω
ή να τρώω πίκλες.

Δε μου επιτρεπόταν να κάθομαι στον καναπέ
ή στο κρεβάτι συγγενικού μου προσώπου.

Έπρεπε να πλένω τα σεντόνια
μετά από κάθε περίοδο,

ακόμα κι αν δεν ήταν λερωμένα.

Θεωρούμουν μολυσμένη

και μου απαγορευόταν να λατρεύω
ή να αγγίζω τα θρησκευτικά αντικείμενα.

Θα βρείτε ταμπέλες έξω από τους ναούς

που απαγορεύουν την είσοδο
σε γυναίκες με περίοδο.

Κατά ειρωνεία της τύχης,

τις πιο πολλές φορές
είναι η μεγαλύτερη γυναίκα

που επιβάλλει τέτοιους περιορισμούς
στα νεότερα κορίτσια της οικογένειας.

Εξάλλου, έχουν μεγαλώσει αποδεχόμενες
αυτούς τους περιορισμούς ως κανόνες.

Με την απουσία οποιασδήποτε παρέμβασης

είναι ο μύθος κι η παρανόηση

που προάγεται από γενιά σε γενιά.

Όσα χρόνια δουλεύω σε αυτό το χώρο

έχω ακούσει ιστορίες

για κορίτσια που έπρεπε να τρώνε
και να πλένουν τα πιάτα τους ξεχωριστά.

Δεν πρέπει να κάνουν μπάνιο
όταν έχουν περίοδο,

και σε κάποια σπίτια απομονώνονται
από τα άλλα μέλη της οικογένειας.

Περίπου το 85% των κοριτσιών
και γυναικών στην Ινδία

θα τηρήσει ένα ή περισσότερα
περιοριστικά έθιμα μια φορά το μήνα.

Μπορείτε να φανταστείτε τι κάνει
στον αυτοσεβασμό

και στην αυτοπεποίθηση
ενός νέου κοριτσιού;

Το ψυχολογικό τραύμα που προκαλείται,

επηρεάζει την προσωπικότητά της,

την ακαδημαϊκή της απόδοση

και κάθε πλευρά της εξέλιξής της
στα χρόνια της ανάπτυξής της.

Ακολούθησα ευλαβικά
όλα αυτά τα έθιμα για 13 χρόνια,

μέχρι που μια συζήτηση
με τον σύντροφό μου, Τούχιν,

άλλαξε για πάντα την αντίληψή μου
για την περίοδο.

Το 2009, ο Τούχιν κι εγώ κάναμε
μεταπτυχιακό στο σχέδιο.

Ερωτευτήκαμε

και αισθανόμουν άνετα
να συζητάμε για την περίοδο.

Ο Τούχιν ήξερε ελάχιστα για την περίοδο.

(Γέλια)

Έμεινε έκπληκτος όταν έμαθε
ότι τα κορίτσια έχουν επώδυνες κράμπες

κι ότι ματώνουμε κάθε μήνα.

(Γέλια)

Ναι.

Ξαφνιάστηκε τελείως όταν έμαθε

για τους περιορισμούς που μας επιβάλλονται
όταν έχουμε περίοδο

από τις οικογένειές μας και την κοινωνία.

Για να με βοηθήσει με τις κράμπες,

έψαχνε στο διαδίκτυο για να μάθει
περισσότερα για την εμμηνόρροια.

Όταν μοιράστηκε όσα βρήκε μαζί μου,

κατάλαβα πόσα λίγα γνώριζα
η ίδια για την περίοδο.

Πολλά από τα πιστεύω μου
κατέληξαν να είναι μύθοι.

Τότε αναρωτηθήκαμε:

Αν εμείς, τόσο καλά εκπαιδευμένοι,

γνωρίζουμε τόσα λίγα την περίοδο,

θα υπήρχαν εκατομμύρια κορίτσια εκεί έξω
που θα γνώριζαν επίσης ελάχιστα.

Για να μελετήσω -

να καταλάβω καλύτερα το πρόβλημα,

ανέλαβα μια ετήσια έρευνα για τη μελέτη
της έλλειψης ενημέρωσης για την περίοδο

και την αιτία πίσω από αυτήν.

Ενώ γενικά πιστεύεται

ότι η άγνοια για την εμμηνόρροια
και η παρανόηση είναι αγροτικό φαινόμενο,

κατά την έρευνά μου,

ανακάλυψα ότι είναι επίσης
και φαινόμενο της πόλης.

Υπάρχει επίσης και στη μορφωμένη
αστική τάξη.

Ενώ μιλούσα με πολλούς γονείς
και καθηγητές,

ανακάλυψα ότι πολλοί από αυτούς ήθελαν
να μιλήσουν στα κορίτσια για την περίοδο

πριν αρχίσει η έμμηνος ρύση τους.

Και -

αλλά οι ίδιοι δεν είχαν τα κατάλληλα μέσα.

Κι εφόσον αποτελεί ταμπού,

αισθάνονται αμηχανία και ντροπή
όταν το συζητάνε.

Σήμερα τα κορίτσια αποκτούν περίοδο
όταν είναι στην έκτη κι έβδομη τάξη

αλλά το εκπαιδευτικό μας πρόγραμμα

διδάσκει την περίοδο στα κορίτσια
στην όγδοη και ένατη τάξη.

Εφόσον είναι ταμπού,

οι δάσκαλοι ακόμη προσπερνάνε όλο το θέμα.

Επομένως, το σχολείο δε διδάσκει
στα κορίτσια για την περίοδο,

οι γονείς δε μιλάνε γι' αυτήν.

Πού πηγαίνουν τα κορίτσια;

Πριν δύο δεκαετίες και τώρα -

δεν έχει αλλάξει τίποτα.

Μοιράστηκα όσα ανακάλυψα με τον Τούχιν
και αναρωτηθήκαμε:

Τι θα γινόταν αν φτιάχναμε κάτι

που θα βοηθούσε τα κορίτσια να καταλάβουν
από μόνες τους την περίοδο -

κάτι που θα βοηθούσε γονείς
και δασκάλους

ώστε να μιλάνε άνετα για την περίοδο
στα νέα κορίτσια;

Κατά την έρευνά μου,

συγκέντρωνα πολλές ιστορίες.

Ήταν ιστορίες για τις εμπειρίες κοριτσιών
κατά τη διάρκεια της περιόδου τους.

Οι ιστορίες έκαναν τα κορίτσια
να είναι περίεργα και να ενδιαφέρονται

να συζητήσουν για την εμμηνόρροια
στον κοντινό τους κύκλο.

Αυτό θέλαμε.

Θέλαμε κάτι που θα έκανε τα κορίτσια
ακόμα πιο περίεργα

και θα τα ωθούσε να μάθουν περισσότερα.

Θα χρησιμοποιούσαμε τις ιστορίες
για να τους διδάξουμε για την περίοδο.

Έτσι, αποφασίσαμε να φτιάξουμε ένα κόμικ,

στο οποίο οι χαρακτήρες
θα ενσάρκωναν αυτές τις ιστορίες

ενημερώνοντας τα κορίτσια για την περίοδο
με αστείο και ενδιαφέροντα τρόπο.

Για να εκπροσωπηθούν
τα διαφορετικά στάδια της εφηβείας,

έχουμε τρεις χαρακτήρες.

Την Πίνκι, που δεν έχει ακόμα περίοδο,

την Τζία που αποκτά περίοδο
κατά τη διάρκεια της διήγησης

και τη Μίρα που έχει ήδη περίοδο.

Υπάρχει ένας τέταρτος χαρακτήρας,
η Πρίγια Ντίντι.

Μέσω αυτής, τα κορίτσια μαθαίνουν
τα διάφορα στάδια της εξέλιξης

και τη διαχείριση της υγιεινής.

Όταν φτιάχναμε το βιβλίο, φροντίσαμε

ώστε καμία από τις απεικονίσεις
να μην είναι ανάρμοστη

και να σέβονται τον πολιτισμό.

Με τη δοκιμή του πρωτοτύπου ανακαλύψαμε
ότι τα κορίτσια αγάπησαν το βιβλίο.

Τους άρεσε να το διαβάζουν

και μάθαιναν από μόνες τους
περισσότερα για την περίοδο.

Γονείς και δάσκαλοι ένιωθαν άνετα
να συζητάνε για την περίοδο

με τα κορίτσια που είχαν το βιβλίο

και μερικές φορές ακόμα και τα αγόρια
ήθελαν να το διαβάσουν.

(Γέλια)

(Χειροκρότημα)

Το κόμικ βοήθησε στη δημιουργία
ενός περιβάλλοντος

όπου η περίοδος δεν είναι πια ταμπού.

Πολλοί εθελοντές πήραν το πρωτότυπο
για να ενημερώσουν τα κορίτσια

κι έφτιαξαν εργαστήρια ενημέρωσης
σε πέντε πολιτείες της Ινδίας.

Ένας εθελοντής πήρε το πρωτότυπο
για την εκπαίδευση των νέων μοναχών

και το πήγε στο μοναστήρι στο Λαντάκ.

Φτιάξαμε την τελική έκδοση του βιβλίου,
με τίτλο «Κόμικ Περιόδου»

και κυκλοφόρησε πέρσι το Σεπτέμβριο.

Και μέχρι στιγμής,

περισσότερα από 4.000 κορίτσια
έχουν ενημερωθεί από το βιβλίο στην Ινδία-

(Χειροκρότημα)

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)

Και σε 10 διαφορετικές χώρες.

Μεταφράζουμε διαρκώς το βιβλίο
σε διαφορετικές γλώσσες

και συνεργαζόμαστε με τοπικούς οργανισμούς

για να γίνει αυτό το βιβλίο
διαθέσιμο σε διάφορες χώρες.

15 σχολεία σε διαφορετικά μέρη της Ινδίας

έχουν εντάξει το βιβλίο
ως μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος

για τη διδασκαλία της εμμηνόρροιας.

(Χειροκρότημα)

Εκπλήσσομαι να βλέπω πως εθελοντές,

άτομα, γονείς, δάσκαλοι, διευθυντές,

έχουν συγκεντρωθεί

και χρησιμοποιούν αυτή την ενημέρωση
στις κοινότητες τους,

βεβαιώνονται ότι τα κορίτσια
μαθαίνουν σε σωστή ηλικία για την περίοδο

και βοηθάνε στην καταπολέμηση του ταμπού.

Ονειρεύομαι ένα μέλλον,
όπου η περίοδος δε θα είναι κατάρα,

ούτε και ασθένεια,

αλλά μια καλοδεχούμενη αλλαγή
στη ζωή των κοριτσιών.

Και θα -

(Χειροκρότημα)

Θα ήθελα να κλείσω,

με μια μικρή παράκληση
προς τους γονείς εδώ μέσα.

Αγαπητοί γονείς,

εάν ντρέπεστε για τις περιόδους,

τότε θα ντρέπονται και οι κόρες σας.

Σας παρακαλώ
να είστε θετικοί απέναντί της.

(Γέλια)

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)