Dlaczego niektórzy mają alergie sezonowe? - Eleanor Nelsen

Pełna lekcja: http://ed.ted.com/lessons/why-do-some-people-have-seasonal-allergies-eleanor-nelsen

Ach, wiosna. Trawa rośnie, kwiaty kwitną, drzewa wypuszczają nowe liście. Ale jeśli jesteś alergikiem, ta eksplozja życia zapewne wywołuje więcej przerażenia niż radości. Co więc stoi za tym atakiem wydzielin? Eleanor Nelsen wyjaśnia, co się dzieje, kiedy buntuje się system odpornościowy.

Lekcja: Eleanor Nelson, animacja: TED-Ed.

Ach, wiosna.

Trawa rośnie, kwiaty kwitną,
drzewa wypuszczają nowe liście,

ale jeśli jesteś alergikiem,

ta eksplozja życia zapewne wywołuje
więcej przerażenia niż radości.

Wychodzisz na zewnątrz i w kilka minut
zaczynasz kichać i masz zatkany nos.

Dostajesz kataru,

oczy puchną i zachodzą łzami,

drapie cię w gardle.

Dla ciebie i milionów innych ludzi
to pora alergii sezonowych.

Co więc stoi za tym atakiem wydzielin?

Odpowiedź znajduje się w twoim ciele.

To twój system odpornościowy.

Alergie, zwane też katarem siennym
lub alergicznym nieżytem nosa,

to nadwrażliwość układu odpornościowego
na właściwie nieszkodliwe czynniki.

Pyłki drzew, traw

i zarodniki małych grzybów pleśniowych
dostają się do błon śluzowych,

a organizm atakuje
tych niewinnych podróżników,

jak atakowałby bakterie.

System odpornościowy ma własną pamięć.

Kiedy obca substancja
zostaje oznaczona jako groźna,

białe krwinki produkują
odpowiednie przeciwciała,

które następnym razem
rozpoznają winowajcę

i natychmiast angażują do pracy
zespoły obronne organizmu.

Czasem jednak system odpornościowy
przypadkowo dyskryminuje

niegroźne substancje jak pyłki.

Kiedy nadlatują ponownie,
przeciwciała z powierzchni białych krwinek

rozpoznają je i atakują.

Powoduje to wydzielanie z krwinek
zapalnych substancji chemicznych,

jak histamina,

które stymulują komórki nerwowe

i sprawiają, że naczynia krwionośne
w śluzówce pęcznieją i wydzielają płyn.

Innymi słowy, wywołują swędzenie,
kichanie, niedrożność nosa i katar.

Alergie przeważnie, ale nie zawsze,
pojawiają się w dzieciństwie.

Dlaczego niektórzy je mają, a inni nie?

Alergie często są dziedziczne,
więc winna może być genetyka.

Błędy w genach odpowiedzialnych
za regulację układu odpornościowego

są wiązane z częstszym
występowaniem alergii.

Ważne też jest środowisko,
w którym dorastamy.

Kontakt z alergenem w dzieciństwie

zmniejsza prawdopodobieństwo
wystąpienia alergii na niego.

Osoby, które wychowywały się na farmach,

w dużych rodzinach

i krajach rozwijających się także mają
mniejsze tendencje do alergii,

chociaż istnieje wiele wyjątków,
częściowo z powodu genetyki.

Według jednej z teorii, jako dzieci

napotykają oni więcej
bakterii i pasożytów,

które ewoluowały wraz z tradycyjnymi
społeczeństwami zbieracko-łowieckimi.

Tak zwana "hipoteza higieniczna" głosi,

że w przypadku braku kontaktu

układu odpornościowego
ze znanymi mu drobnoustrojami

zajmie się on obroną
przed niegroźnymi czynnikami,

jak pyłki.

Według innej teorii, układ odpornościowy
wzmocniony pod naporem patogenów

rzadziej przesadnie reaguje na alergeny.

Pyłki są częstym winowajcą,
bo napotykamy ich bardzo wiele,

ale lista tych substancji jest długa:

kurz,

łupież zwierzęcy,

jad owadów,

lekarstwa,

pewne pokarmy,

które mogą silnie pobudzić
system odpornościowy.

Niektóre reakcje mogą być przerażające.

Alergia może wywołać
wstrząs anafilaktyczny,

który zwykle powoduje silną opuchliznę,

trudności w oddychaniu

i bardzo niskie ciśnienie krwi.

Może to doprowadzić do śmierci.

Organizm może też mieć
reakcję alergiczną na siebie,

co prowadzi do chorób autoimmunologicznych

jak stwardnienie rozsiane,
toczeń czy cukrzyca typu 1.

Nawet niegroźne symptomy
mogą dać się we znaki.

Co więc można z nimi zrobić?

Objawy można złagodzić lekarstwami.

Te najczęściej stosowane zapobiegają
wiązaniu się histaminy w komórkach.

Leki przeciwhistaminowe
powstrzymują reakcję zapalną.

Za pomocą sterydów można zmniejszyć
aktywność układu odpornościowego.

Na dłużej zadziała immunoterapia.

Kontrolowana ekspozycja

na stopniowo zwiększane dawki alergenu

może nauczyć system odpornościowy,
że dana substancja jest niegroźna.

A jeśli masz ochotę na eksperymenty,
istnieje też mniej typowa opcja,

czyli pasożyty jelitowe.

Kiedy tęgoryjec wczepia się
w ścianę jelita,

wydziela substancje, które osłabiają
działanie systemu odpornościowego.

Z niektórych badań wynika,
że tęgoryjec może leczyć alergie,

co może być kolejnym powodem,

dla którego alergie są częstsze
w krajach rozwiniętych,

gdzie tęgoryjce rzadko występują.

Oczywiście zawsze możesz po prostu
przeczekać sezonowe alergie.

Do połowy lata atak
wiosennych pyłków ustaje,

ustępując miejsca sezonowi na ambrozję.