0:00:06.654,0:00:07.967
Ach, wiosna.

0:00:07.967,0:00:11.738
Trawa rośnie, kwiaty kwitną,[br]drzewa wypuszczają nowe liście,

0:00:11.738,0:00:13.567
ale jeśli jesteś alergikiem,

0:00:13.567,0:00:19.136
ta eksplozja życia zapewne wywołuje[br]więcej przerażenia niż radości.

0:00:19.136,0:00:23.127
Wychodzisz na zewnątrz i w kilka minut[br]zaczynasz kichać i masz zatkany nos.

0:00:23.127,0:00:24.421
Dostajesz kataru,

0:00:24.421,0:00:26.283
oczy puchną i zachodzą łzami,

0:00:26.283,0:00:27.896
drapie cię w gardle.

0:00:27.896,0:00:32.559
Dla ciebie i milionów innych ludzi[br]to pora alergii sezonowych.

0:00:32.559,0:00:35.492
Co więc stoi za tym atakiem wydzielin?

0:00:35.492,0:00:38.328
Odpowiedź znajduje się w twoim ciele.

0:00:38.328,0:00:39.775
To twój system odpornościowy.

0:00:39.775,0:00:44.245
Alergie, zwane też katarem siennym[br]lub alergicznym nieżytem nosa,

0:00:44.245,0:00:49.205
to nadwrażliwość układu odpornościowego[br]na właściwie nieszkodliwe czynniki.

0:00:49.205,0:00:51.067
Pyłki drzew, traw

0:00:51.067,0:00:56.442
i zarodniki małych grzybów pleśniowych[br]dostają się do błon śluzowych,

0:00:56.442,0:00:59.182
a organizm atakuje [br]tych niewinnych podróżników,

0:00:59.182,0:01:02.303
jak atakowałby bakterie.

0:01:02.303,0:01:04.366
System odpornościowy ma własną pamięć.

0:01:04.366,0:01:07.552
Kiedy obca substancja[br]zostaje oznaczona jako groźna,

0:01:07.552,0:01:10.476
białe krwinki produkują[br]odpowiednie przeciwciała,

0:01:10.476,0:01:14.309
które następnym razem[br]rozpoznają winowajcę

0:01:14.309,0:01:17.432
i natychmiast angażują do pracy[br]zespoły obronne organizmu.

0:01:17.432,0:01:20.751
Czasem jednak system odpornościowy[br]przypadkowo dyskryminuje

0:01:20.751,0:01:24.096
niegroźne substancje jak pyłki.

0:01:24.096,0:01:27.887
Kiedy nadlatują ponownie,[br]przeciwciała z powierzchni białych krwinek

0:01:27.887,0:01:30.126
rozpoznają je i atakują.

0:01:30.126,0:01:33.644
Powoduje to wydzielanie z krwinek[br]zapalnych substancji chemicznych,

0:01:33.644,0:01:34.717
jak histamina,

0:01:34.717,0:01:36.427
które stymulują komórki nerwowe

0:01:36.427,0:01:41.483
i sprawiają, że naczynia krwionośne[br]w śluzówce pęcznieją i wydzielają płyn.

0:01:41.483,0:01:46.151
Innymi słowy, wywołują swędzenie,[br]kichanie, niedrożność nosa i katar.

0:01:46.151,0:01:52.035
Alergie przeważnie, ale nie zawsze,[br]pojawiają się w dzieciństwie.

0:01:52.035,0:01:55.640
Dlaczego niektórzy je mają, a inni nie?

0:01:55.640,0:02:00.078
Alergie często są dziedziczne,[br]więc winna może być genetyka.

0:02:00.078,0:02:03.951
Błędy w genach odpowiedzialnych[br]za regulację układu odpornościowego

0:02:03.951,0:02:06.716
są wiązane z częstszym[br]występowaniem alergii.

0:02:06.716,0:02:09.668
Ważne też jest środowisko,[br]w którym dorastamy.

0:02:09.668,0:02:12.216
Kontakt z alergenem w dzieciństwie

0:02:12.216,0:02:15.957
zmniejsza prawdopodobieństwo[br]wystąpienia alergii na niego.

0:02:15.957,0:02:17.927
Osoby, które wychowywały się na farmach,

0:02:17.927,0:02:19.041
w dużych rodzinach

0:02:19.041,0:02:22.898
i krajach rozwijających się także mają[br]mniejsze tendencje do alergii,

0:02:22.898,0:02:27.660
chociaż istnieje wiele wyjątków,[br]częściowo z powodu genetyki.

0:02:27.660,0:02:29.865
Według jednej z teorii, jako dzieci

0:02:29.865,0:02:32.561
napotykają oni więcej[br]bakterii i pasożytów,

0:02:32.561,0:02:36.619
które ewoluowały wraz z tradycyjnymi[br]społeczeństwami zbieracko-łowieckimi.

0:02:36.619,0:02:39.128
Tak zwana "hipoteza higieniczna" głosi,

0:02:39.128,0:02:41.451
że w przypadku braku kontaktu

0:02:41.451,0:02:44.990
układu odpornościowego[br]ze znanymi mu drobnoustrojami

0:02:44.990,0:02:49.592
zajmie się on obroną[br]przed niegroźnymi czynnikami,

0:02:49.592,0:02:50.972
jak pyłki.

0:02:50.972,0:02:55.161
Według innej teorii, układ odpornościowy[br]wzmocniony pod naporem patogenów

0:02:55.161,0:02:58.730
rzadziej przesadnie reaguje na alergeny.

0:02:58.730,0:03:02.817
Pyłki są częstym winowajcą,[br]bo napotykamy ich bardzo wiele,

0:03:02.817,0:03:04.895
ale lista tych substancji jest długa:

0:03:04.895,0:03:05.667
kurz,

0:03:05.667,0:03:06.682
łupież zwierzęcy,

0:03:06.682,0:03:07.860
jad owadów,

0:03:07.860,0:03:08.966
lekarstwa,

0:03:08.966,0:03:10.096
pewne pokarmy,

0:03:10.096,0:03:13.704
które mogą silnie pobudzić[br]system odpornościowy.

0:03:13.704,0:03:15.829
Niektóre reakcje mogą być przerażające.

0:03:15.829,0:03:19.175
Alergia może wywołać[br]wstrząs anafilaktyczny,

0:03:19.175,0:03:21.492
który zwykle powoduje silną opuchliznę,

0:03:21.492,0:03:22.775
trudności w oddychaniu

0:03:22.775,0:03:24.965
i bardzo niskie ciśnienie krwi.

0:03:24.965,0:03:26.636
Może to doprowadzić do śmierci.

0:03:26.636,0:03:30.288
Organizm może też mieć[br]reakcję alergiczną na siebie,

0:03:30.288,0:03:32.306
co prowadzi do chorób autoimmunologicznych

0:03:32.306,0:03:36.762
jak stwardnienie rozsiane,[br]toczeń czy cukrzyca typu 1.

0:03:36.762,0:03:41.128
Nawet niegroźne symptomy[br]mogą dać się we znaki.

0:03:41.128,0:03:42.799
Co więc można z nimi zrobić?

0:03:42.799,0:03:45.500
Objawy można złagodzić lekarstwami.

0:03:45.500,0:03:49.071
Te najczęściej stosowane zapobiegają[br]wiązaniu się histaminy w komórkach.

0:03:49.071,0:03:52.810
Leki przeciwhistaminowe[br]powstrzymują reakcję zapalną.

0:03:52.810,0:03:56.222
Za pomocą sterydów można zmniejszyć[br]aktywność układu odpornościowego.

0:03:56.222,0:03:59.926
Na dłużej zadziała immunoterapia.

0:03:59.926,0:04:01.954
Kontrolowana ekspozycja

0:04:01.954,0:04:04.948
na stopniowo zwiększane dawki alergenu

0:04:04.948,0:04:09.458
może nauczyć system odpornościowy,[br]że dana substancja jest niegroźna.

0:04:09.458,0:04:12.929
A jeśli masz ochotę na eksperymenty,[br]istnieje też mniej typowa opcja,

0:04:12.929,0:04:15.341
czyli pasożyty jelitowe.

0:04:15.341,0:04:18.549
Kiedy tęgoryjec wczepia się[br]w ścianę jelita,

0:04:18.549,0:04:21.938
wydziela substancje, które osłabiają[br]działanie systemu odpornościowego.

0:04:21.938,0:04:26.249
Z niektórych badań wynika,[br]że tęgoryjec może leczyć alergie,

0:04:26.249,0:04:27.798
co może być kolejnym powodem,

0:04:27.798,0:04:30.989
dla którego alergie są częstsze[br]w krajach rozwiniętych,

0:04:30.989,0:04:34.273
gdzie tęgoryjce rzadko występują.

0:04:34.273,0:04:37.650
Oczywiście zawsze możesz po prostu[br]przeczekać sezonowe alergie.

0:04:37.650,0:04:41.978
Do połowy lata atak[br]wiosennych pyłków ustaje,

0:04:41.978,0:04:44.310
ustępując miejsca sezonowi na ambrozję.