Return to Video

Các siêu đô thị đang vẽ lại bản đồ thế giới như thế nào

  • 0:01 - 0:06
    Bạn hãy hình dung lần nữa về cách
    sự sống được phân bố trên Trái Đất.
  • 0:07 - 0:11
    Nghĩ về hành tinh này
    như một cơ thể sống mà ta trú ngụ.
  • 0:12 - 0:17
    Bộ xương là mạng lưới giao thông
    gồm nhiều con đường và đường sắt,
  • 0:17 - 0:20
    kênh cầu và đường hầm,
    hàng không và cảng biển
  • 0:20 - 0:23
    cho phép chúng ta di chuyển
    xuyên châu lục.
  • 0:23 - 0:26
    Hệ tuần hoàn của cơ thể
  • 0:26 - 0:29
    là các đường ống dẫn
    và mạng lưới điện.
  • 0:29 - 0:30
    phân phối năng lượng.
  • 0:31 - 0:34
    Và hệ thần kinh giao tiếp
  • 0:34 - 0:37
    là dây cáp Internet,
    vệ tinh và mạng di động
  • 0:37 - 0:41
    và các trung tâm dữ liệu cho phép
    chúng ta chia sẻ thông tin.
  • 0:41 - 0:46
    Mạng lưới cơ sở hạ tầng
    ngày càng lớn này
  • 0:46 - 0:51
    hiện tại gồm có 64 triệu
    kilomet đường bộ,
  • 0:51 - 0:54
    4 triệu kilomet đường sắt,
  • 0:54 - 0:57
    2 triệu kilomet đường dẫn khí đốt
  • 0:57 - 1:00
    và 1 triệu kilomet đường mạng Internet.
  • 1:01 - 1:04
    Vậy còn biên giới quốc tế thì sao?
  • 1:05 - 1:09
    Chúng ta có ít hơn 500,000 kilomet
    đường biên giới.
  • 1:10 - 1:12
    Hãy xây dựng một bản đồ thế giới tốt hơn.
  • 1:13 - 1:17
    Đầu tiên, chúng ta hãy thoát khỏi
    những chuyện thần thoại.
  • 1:17 - 1:20
    Có một câu nói mà
    tất cả sinh viên sử học đều biết:
  • 1:21 - 1:24
    "Địa lý là vận mệnh".
  • 1:24 - 1:26
    Nghe thật trang nghiêm phải không?
  • 1:26 - 1:28
    Ngạn ngữ này thật biết dựa
    vào thuyết định mệnh.
  • 1:28 - 1:33
    Nó nói rằng những nước
    không giáp biển là nghèo nàn,
  • 1:33 - 1:36
    nước nhỏ không thể thoát khỏi
    những nước láng giềng lớn,
  • 1:36 - 1:39
    khoảng cách quá lớn
    không thể vượt qua.
  • 1:40 - 1:43
    Nhưng trong mỗi chuyến đi
    vòng quanh thế giới của tôi,
  • 1:43 - 1:47
    tôi nhìn thấy một thế lực rất rớn
    đi qua hành tinh này:
  • 1:48 - 1:49
    tính kết nối.
  • 1:50 - 1:54
    Khả năng kết nối toàn cầu phát triển
    dưới mọi hình thức:
  • 1:54 - 1:57
    giao thông, năng lượng và truyền thông
  • 1:57 - 2:01
    đã gây ra biến đổi lớn tới
    sự lưu động của con người,
  • 2:01 - 2:04
    hàng hoá, tài nguyên, kiến thức,
  • 2:04 - 2:08
    theo cái cách mà ta không thể coi
    địa lý là chủ đề riêng biệt nữa.
  • 2:09 - 2:13
    Thực ra, tôi nghĩ hai nguồn lực này
    đang hoà vào nhau
  • 2:13 - 2:16
    để trở thành cái tôi gọi là
    "Kết nối địa cầu."
  • 2:16 - 2:20
    "Kết nối địa cầu" đại diện cho
    sự thay đổi triệt để
  • 2:20 - 2:24
    về tính lưu động của con người,
    tài nguyên và ý tưởng,
  • 2:24 - 2:25
    nhưng nó cũng đồng thời là bước tiến,
  • 2:26 - 2:32
    giúp phát triển thế giới
    bắt đầu từ lĩnh vực địa lý chính trị,
  • 2:32 - 2:35
    là nền tảng giúp ta phân chia
    thế giới một cách hợp pháp,
  • 2:36 - 2:38
    cho đến lĩnh vực địa lý chức năng,
  • 2:38 - 2:41
    là cách chúng ta sử dụng thế giới này,
  • 2:41 - 2:45
    từ các quốc gia và biên giới,
    đến cơ sở hạ tầng và chuỗi cung ứng.
  • 2:46 - 2:48
    Hệ thống toàn cầu của chúng ta
    đang phát triển
  • 2:49 - 2:53
    từ hình thức nước lớn cai trị nước bé
    trong thế kỷ 19,
  • 2:53 - 2:57
    đến các quốc gia liên minh ngang hàng
    và độc lập trong suốt thế kỷ 20,
  • 2:57 - 3:02
    và trở thành nền văn minh
    kết nối toàn cầu vào thế kỷ 21.
  • 3:03 - 3:07
    Sự kết nối, chứ không phải
    quyền lực tối cao,
  • 3:07 - 3:11
    giờ đã trở thành cơ chế vận hành
    của loài người.
  • 3:11 - 3:14
    (Vỗ tay)
  • 3:15 - 3:19
    Chúng ta đang hoà vào
    mạng lưới văn minh toàn cầu
  • 3:19 - 3:21
    vì chúng ta đang thực sự xây dựng nó.
  • 3:22 - 3:25
    Số tiền chi cho quân sự cộng với
    ngân sách quốc phòng của toàn thế giới
  • 3:25 - 3:28
    tổng cộng chỉ dưới
    2 nghìn tỷ đô mỗi năm.
  • 3:28 - 3:31
    Trong khi đó, tổng chi tiêu cho
    cơ sở hạ tầng toàn cầu
  • 3:31 - 3:34
    được ước tính sẽ tăng đến
    9 nghìn tỷ đô mỗi năm
  • 3:34 - 3:36
    trong thập kỷ sắp tới.
  • 3:36 - 3:37
    Và, đúng là nó nên như thế.
  • 3:37 - 3:40
    Chúng ta đang sống dựa vào
    cơ sở hạ tầng tích trữ
  • 3:40 - 3:43
    dành cho dân số thế giới với
    3 tỷ người,
  • 3:44 - 3:47
    với số dân vượt từ
    ngưỡng 7 tỷ đến 8 tỷ người
  • 3:47 - 3:49
    và có thể đến 9 tỷ hoặc hơn.
  • 3:49 - 3:54
    Theo kinh nghiệm cho thấy, chúng ta
    nên tiêu khoảng 1 nghìn tỷ đô
  • 3:54 - 3:58
    vào cơ sở hạ tầng cơ bản cho mỗi
    1 tỷ người trên thế giới.
  • 3:59 - 4:02
    Không ngạc nhiên lắm,
    Châu Á đang đứng đầu.
  • 4:03 - 4:06
    Vào năm 2015, Trung Quốc đã
    tuyên bố thành lập
  • 4:06 - 4:09
    Ngân hàng Đầu tư Cơ sở Hạ Tầng,
  • 4:10 - 4:13
    cùng với một mạng lưới
    gồm các tổ chức khác
  • 4:13 - 4:16
    hướng tới xây dựng hệ thống
    đường sắt và những con đường tơ lụa,
  • 4:17 - 4:19
    kéo dài từ Thượng Hải đến Lisbon.
  • 4:20 - 4:24
    Và như tất cả các kỹ thuật địa hình này
    mở ra,
  • 4:24 - 4:29
    chúng ta sẽ có thể chi nhiều hơn
    cho cơ sở hạ tầng trong 40 năm tới,
  • 4:29 - 4:33
    chúng ta sẽ xây nhiều nhà cửa hơn
    trong vòng 40 năm sắp tới,
  • 4:33 - 4:35
    so với những gì chúng ta có được
    trong vòng 4000 năm qua.
  • 4:37 - 4:39
    Giờ ta hãy tạm ngừng 1 phút
    để nghĩ xem.
  • 4:40 - 4:44
    Chi tiêu nhiều hơn vào việc xây dựng
    nền móng của xã hội toàn cầu
  • 4:44 - 4:47
    thay vì vào những công cụ để phá vỡ nó
  • 4:47 - 4:50
    sẽ có thể thay đổi sâu sắc được kết quả.
  • 4:50 - 4:53
    Kết nối là cách thức để ta tối ưu hoá
    quá trình phân bố
  • 4:53 - 4:55
    về con người và tài nguyên trên thế giới.
  • 4:55 - 5:00
    Đó là cách giúp con người đạt được
    nhiều hơn những gì mình bỏ ra.
  • 5:01 - 5:03
    Tôi tin đây là điều đang diễn ra.
  • 5:05 - 5:09
    Quá trình kết nối diễn ra theo 2 xu thế
    chính trong thế kỷ 21:
  • 5:09 - 5:11
    đô thị hoá hành tinh.
  • 5:12 - 5:15
    Các thành phố là những
    cơ sở hạ tầng thể hiện chúng ta.
  • 5:16 - 5:19
    Đến 2030, hơn 2 phần 3 dân số thế giới
  • 5:19 - 5:20
    sẽ sống trong thành phố.
  • 5:20 - 5:23
    Và dù các thành phố này chỉ là
    chấm nhỏ trên bản đồ,
  • 5:23 - 5:27
    chúng lại là những quần đảo
    trải dài hàng trăm kilomet.
  • 5:27 - 5:29
    Chúng ta đang ở Vancouver,
  • 5:29 - 5:31
    phần đầu của hành lang Cascadia
  • 5:31 - 5:34
    kéo dài từ phía Nam dọc qua
    biên giới Mỹ đến bang Seattle.
  • 5:35 - 5:37
    Trung tâm công nghệ của Mỹ,
    Thung lũng Silicon
  • 5:37 - 5:40
    trải dài từ phía Bắc của San Francisco
    xuống đến San Jose
  • 5:40 - 5:42
    và dọc bờ vịnh đến Oakland.
  • 5:42 - 5:45
    Địa phận của Los Angeles
    bây giờ vượt cả San Diego
  • 5:45 - 5:47
    qua biên giới Mexico đến Tijuana.
  • 5:47 - 5:50
    San Diego và Tijuana
    bây giờ dùng chung 1 cảng hàng không
  • 5:50 - 5:52
    là nơi để xuất cảnh sang hai nước này.
  • 5:52 - 5:56
    Sau cùng, một hệ thống đường ray
    cao tốc sẽ kết nối cả Thái Bình Dương.
  • 5:58 - 6:02
    Các đô thị lớn ở Đông Bắc nước Mỹ
    mọc lên từ Boston đến New York
  • 6:02 - 6:04
    và từ Philadelphoa đến Washington.
  • 6:04 - 6:06
    Mỗi đô thị sẽ có hơn 50 triệu dân cư
  • 6:06 - 6:09
    và cũng có kế hoạch xây dựng một
    mạng lưới đường ray cao tốc.
  • 6:09 - 6:13
    Nhưng Châu Á là nơi ta có thể thấy
    các siêu đô thị đang hợp lại.
  • 6:13 - 6:18
    Ánh sáng đô thị kéo dài một dải
    từ Tokyo, qua Nagoya rồi Osaka
  • 6:18 - 6:20
    quét qua hơn 80 triệu người dân
  • 6:20 - 6:21
    và gần hết nền kinh tế Nhật Bản.
  • 6:22 - 6:25
    Đây là siêu đô thị lớn nhất thế giới.
  • 6:25 - 6:26
    Tính đến hiện tại.
  • 6:27 - 6:31
    Nhưng ở Trung Quốc, các cụm
    siêu đô thị ngày càng gần nhau hơn
  • 6:31 - 6:32
    với dân số đạt mốc 100 triệu dân.
  • 6:32 - 6:34
    Vành đai Bohai bao quanh Bắc Kinh,
  • 6:34 - 6:36
    Đồng bằng sông Giang Tử
    xung quanh Thượng Hải
  • 6:36 - 6:38
    và Đồng bằng Châu Giang,
  • 6:38 - 6:41
    kéo dài từ Hồng Kông
    phía bắc Quảng Châu.
  • 6:41 - 6:42
    Và ở giữa,
  • 6:42 - 6:45
    cụm siêu đô thị
    Trùng Khánh - Thành Đô,
  • 6:45 - 6:48
    là địa phận có số lượng
    quốc gia chịu ảnh hưởng
  • 6:48 - 6:49
    bằng với cả nước Áo.
  • 6:51 - 6:54
    Và bất cứ ngành nào của các
    cụm siêu đô thị này
  • 6:54 - 6:56
    đều có chỉ số GDP đến
    gần 2 nghìn tỷ đô
  • 6:56 - 6:59
    gần bằng Ấn Độ ngày nay.
  • 7:00 - 7:05
    Vậy hãy tưởng tượng nếu các
    tổ chức ngoại giao toàn cầu, như G20,
  • 7:05 - 7:09
    dựa vào quy mô kinh tế
    để chọn thành viên
  • 7:09 - 7:11
    thay vì lãnh thổ quốc gia, sẽ thế nào.
  • 7:11 - 7:15
    Vài siêu đô thị của Trung Quốc
    có thể trở thành thành viên quyền lực,
  • 7:15 - 7:19
    trong khi toàn bộ những quốc gia,
    như Argentina hoặc Indonesia sẽ bị loại.
  • 7:20 - 7:24
    Chưa tính cả Ấn Độ, nơi có dân số
    sẽ sớm vượt mặt Trung Quốc,
  • 7:24 - 7:26
    nó cũng có vài cụm thành phố lớn,
  • 7:26 - 7:29
    như Vùng Thủ Đô Delhi
  • 7:29 - 7:30
    và Mumbai.
  • 7:30 - 7:31
    tại vùng Trung Đông,
  • 7:31 - 7:34
    Vùng Tehran rộng lớn đang tiếp nhận
    1 phần 3 dân số Iran.
  • 7:34 - 7:36
    Trong số 80 triệu dân Ai Cập
  • 7:36 - 7:39
    hầu hết sống ở hành lang
    giữa Cairo và Alexandria.
  • 7:39 - 7:43
    Và tại vùng vịnh, vành đai
    thành-bang đang hình thành,
  • 7:43 - 7:45
    từ Bahrain và Qatar,
  • 7:45 - 7:48
    qua Các Tiểu Vương Quốc Ả-Rập
    đến Muscat tại Oman.
  • 7:49 - 7:50
    Và sau đó là Lagos,
  • 7:51 - 7:54
    đô thị lớn nhất Châu Phi, cũng là
    đầu mối thương mại tại Nigeria.
  • 7:55 - 7:58
    Nó đang định xây dựng hệ thống
    đường sắt
  • 7:58 - 8:01
    để biến Lagos thành mỏ neo
    của hành lang dọc bờ Đại Tây Dương,
  • 8:01 - 8:04
    kéo dài từ Benin, Togo và Ghana,
  • 8:04 - 8:08
    đến Abidjan, thủ đô của
    Bờ Biển Ngà.
  • 8:08 - 8:11
    Nhưng những nước này là vùng ngoại ô
    của Lagos.
  • 8:12 - 8:14
    Khi bàn về Siêu đô thi,
  • 8:14 - 8:17
    quốc gia có thể trở thành vùng ngoại ô
    của thành phố.
  • 8:19 - 8:25
    Đến 2030, chúng ta sẽ có nhiều hơn
    cỡ 50 cụm siêu đô thị trên thế giới.
  • 8:25 - 8:27
    Vậy thì bản đồ nào thể hiện nhiều hơn?
  • 8:27 - 8:30
    Bản đồ truyền thống với
    200 quốc gia riêng lẻ
  • 8:30 - 8:32
    vốn được treo trên tường nhà,
  • 8:32 - 8:35
    hay bản đồ của 50 cụm siêu đô thị này?
  • 8:36 - 8:39
    Tuy nhiên, nhiêu đó vẫn chưa đủ
  • 8:39 - 8:43
    bởi vì bạn không thể hiểu
    bất cứ một siêu đô thị nào
  • 8:43 - 8:46
    nếu chưa hiểu được mối liên hệ của nó
    với các thành phố khác.
  • 8:47 - 8:49
    Mọi người đến thành thị
    để được kết nối với nhau,
  • 8:49 - 8:52
    và sự kết nối là
    lý do cho những đại đô thị này phất lên.
  • 8:53 - 8:57
    Bất cứ siêu đô thị nào, như Sao Paulo
    hay Istanbul hay Moscow,
  • 8:57 - 9:01
    cũng có chỉ số GDP gần đạt
    hay vượt mốc 1 phần 3
  • 9:01 - 9:03
    50% GDP toàn quốc.
  • 9:04 - 9:06
    Nhưng quan trọng không kém,
  • 9:06 - 9:09
    bạn không thể tính toán được
    giá trị của 1 thành phố
  • 9:09 - 9:12
    mà không hiểu vai trò
    của việc dòng người di cư,
  • 9:12 - 9:14
    của tài chính, của công nghệ
  • 9:14 - 9:16
    giúp chúng phát triển.
  • 9:17 - 9:19
    Đơn cử như vùng Gauteng
    của Nam Phi,
  • 9:19 - 9:23
    nơi có thành phố Johannesburg
    và thủ đô Pretoria.
  • 9:23 - 9:26
    Nó cũng đạt hơn 1 phần 3
    chỉ số GDP của Nam Phi.
  • 9:27 - 9:29
    Quan trọng nữa, đó là nơi quy tụ
    văn phòng làm việc
  • 9:30 - 9:33
    của hầu hết các công ty đa quốc gia
  • 9:33 - 9:35
    trực tiếp đầu tư vào Nam Phi
  • 9:35 - 9:38
    và cả châu Phi nữa, thật như vậy.
  • 9:39 - 9:42
    Các thành phố muốn trở thành 1 phần
    của các chuỗi giá trị toàn cầu.
  • 9:42 - 9:46
    Họ muốn trở thành 1 phần
    của phân công lao động toàn cầu.
  • 9:46 - 9:48
    Đây là cách nghĩ của các thành phố.
  • 9:49 - 9:50
    Tôi chưa gặp thị trưởng nào nói rằng,
  • 9:50 - 9:52
    "Tôi muốn tách biệt thành phố mình."
  • 9:53 - 9:56
    Họ đều biết rõ thành phố của họ
  • 9:56 - 10:01
    thuộc về mạng lưới văn minh toàn cầu,
    như đất nước của họ.
  • 10:03 - 10:06
    Bây giờ, đối với nhiều người,
    đô thị hoá dẫn đến hỗn loạn.
  • 10:07 - 10:09
    Họ nghĩ các đô thị
    đang huỷ hoại hành tinh.
  • 10:10 - 10:11
    Nhưng hiện tại,
  • 10:11 - 10:15
    có hơn 200 thành phố liên tỉnh
    đang học cách phát triển để liên kết.
  • 10:15 - 10:19
    Con số 200 bằng với
    số lượng các tổ chức liên chính phủ
  • 10:19 - 10:20
    mà chúng ta có.
  • 10:20 - 10:24
    Và toàn bộ các mạng lưới liên thành thị
    này đều hết lòng vì 1 mục đích,
  • 10:24 - 10:29
    vì ưu tiên số 1 của loài người
    trong thế kỷ 21:
  • 10:29 - 10:31
    Đô thị hoá bền vững.
  • 10:33 - 10:34
    Điều này có hiệu quả không?
  • 10:35 - 10:36
    Cứ lấy biến đổi khí hậu làm ví dụ.
  • 10:36 - 10:39
    Ta biết rằng những hội nghị thượng đỉnh
    ở New York và Paris
  • 10:39 - 10:42
    sẽ không giảm lượng khí thải nhà kính.
  • 10:43 - 10:46
    Nhưng điều ta có thể thấy chính là:
    sự chuyển giao công nghệ
  • 10:46 - 10:48
    và tri thức, cùng nhiều chính sách
    giữa các thành phố
  • 10:49 - 10:53
    là cách chúng ta có thể bắt đầu giảm
    lượng khí carbon trong kinh tế.
  • 10:53 - 10:55
    Các thành phố đang học tập lẫn nhau.
  • 10:55 - 10:58
    Làm sao để xây dựng các toà nhà
    không thải khí độc,
  • 10:58 - 11:00
    làm sao để triển khai dự án
    dùng chung ôtô điện.
  • 11:00 - 11:02
    Các thành phố lớn ở Trung Quốc,
  • 11:02 - 11:05
    đang thực hiện chính sách
    giới hạn số lượng xe hơi trên đường.
  • 11:05 - 11:07
    Tại nhiều nước phương Tây,
  • 11:07 - 11:09
    thanh niên không còn
    muốn lái xe nữa.
  • 11:10 - 11:12
    Các thành phố từng là vấn đề,
  • 11:12 - 11:14
    giờ lại là 1 phần của giải pháp.
  • 11:15 - 11:19
    Bất bình đẳng là một thử thách lớn nữa
    khi tiến đến đô thị hoá bền vững.
  • 11:20 - 11:23
    Để đi hết một vòng các siêu đô thị,
  • 11:23 - 11:25
    tôi phải mất nhiều giờ hoặc nhiều ngày.
  • 11:26 - 11:29
    Tôi chứng kiến bi kịch của
    sự chênh lệch khủng khiếp
  • 11:29 - 11:31
    trong cùng 1 vị trí địa lý.
  • 11:32 - 11:35
    Và chưa hết, chứng khoán toàn cầu
    trong nguồn tài sản tài chính
  • 11:35 - 11:37
    chưa bao giờ lớn hơn,
  • 11:37 - 11:40
    gần tới 300 nghìn tỷ đô.
  • 11:40 - 11:44
    Gần gấp 4 lần
    chỉ số GDP thế giới trên thực tế.
  • 11:45 - 11:49
    Chúng ta phải gánh những khoản nợ
    khổng lồ từ khùng hoảng tài chính,
  • 11:49 - 11:53
    vậy mà chúng ta có đầu tư số tiền
    đó để phát triển toàn diện chưa?
  • 11:53 - 11:55
    Không, chúng ta vẫn chưa làm điều đó.
  • 11:56 - 12:00
    Chỉ khi chúng ta xây dựng đủ
    nhà ở cho cộng đồng với giá hợp lý,
  • 12:00 - 12:03
    khi chúng ta đầu tư vào
    mạng lưới giao thông vững chãi
  • 12:03 - 12:07
    để mọi người cùng kết nối với nhau
    cả về mặt vật chất lẫn công nghệ,
  • 12:07 - 12:10
    khi đó, các đô thị và xã hội rời rạc
    của chúng ta
  • 12:10 - 12:12
    mới hợp lại thành một được.
  • 12:12 - 12:14
    (Vỗ tay)
  • 12:16 - 12:19
    Và đó là lý do tại sao
    mảng cơ sở hạ tầng được đề cập
  • 12:19 - 12:21
    trong những Chỉ tiêu phát triển
    bền vững của Liên Hợp Quốc,
  • 12:21 - 12:24
    vì nó làm những thứ khác
    đi vào hoạt động.
  • 12:24 - 12:26
    Những vị lãnh đạo chính trị và kinh tế
  • 12:26 - 12:29
    đang tìm hiểu sự kết nối không phải
    là từ thiện,
  • 12:29 - 12:30
    mà là cơ hội.
  • 12:31 - 12:34
    Và đó là lý do vì sao cộng đồng tài chính
    chúng ta phải hiểu
  • 12:34 - 12:39
    sự kết nối là loại tài sản
    quý giá nhất của thể kỷ 21.
  • 12:40 - 12:44
    Hiện giờ, các thành phố có thể giúp
    thế giới trở nên bền vững hơn,
  • 12:45 - 12:47
    cũng có thể giúp nó trở nên
    công bằng hơn,
  • 12:47 - 12:50
    Tôi cũng tin là sự gắn kết
    giữa các thành phố
  • 12:50 - 12:52
    có thể làm thế giới hoà bình hơn.
  • 12:52 - 12:56
    Nếu nhìn vào những quốc gia có liên kết
    chặt chẽ với nhau qua biên giới,
  • 12:56 - 12:59
    chúng ta sẽ thấy được nhiều
    mối giao dịch, đầu tư
  • 12:59 - 13:01
    với độ ổn định cao hơn.
  • 13:01 - 13:03
    Chúng ta đều biết bối cảnh
    châu Âu sau Thế Chiến II,
  • 13:03 - 13:06
    là nơi mà quá trình hợp tác
    công nghiệp đã dẫn đến
  • 13:06 - 13:09
    sự phát triển ngày nay của một
    Liên minh châu Âu hoà bình.
  • 13:09 - 13:12
    Cũng tiện thể, bạn có thể
    thấy nước Nga,
  • 13:12 - 13:16
    là nước có ít kết nối với quyền lực nhất
    trong hệ thống quốc tế.
  • 13:16 - 13:20
    Và sẽ tốn rất nhiều thời gian để
    giải thích sự căng thẳng hiện tại.
  • 13:20 - 13:23
    Những nước nào an toàn hơn
    trong hệ thống,
  • 13:23 - 13:25
    sẽ tổn thất ít hơn khi hệ thống thay đổi.
  • 13:27 - 13:30
    Ở Bắc Mỹ, các đường quan trọng trên bản đồ
  • 13:30 - 13:33
    lại không phải là biên giới Mỹ-Canada
    hay Mỹ-Mexico,
  • 13:33 - 13:37
    mà là sự kết nối dày đặc của đường bộ,
    đường sắt và các đường ống dẫn
  • 13:37 - 13:40
    và mạng lưới điện
    và đến cả kênh rạch
  • 13:40 - 13:44
    đang tạo ra một Bắc Mỹ
    thống nhất trọn vẹn.
  • 13:44 - 13:48
    Bắc Mỹ không cần thêm hàng rào,
    mà cần nhiều kết nối hơn.
  • 13:48 - 13:51
    (Vỗ tay)
  • 13:56 - 14:00
    Nhưng kết nối lại có tiềm năng thực sự
    với những nước từng là thuộc địa.
  • 14:00 - 14:05
    Đó là những vùng đất gặp biến cố
    về biên giới trong lịch sử
  • 14:05 - 14:07
    và là nơi mà các thế hệ lãnh đạo
  • 14:07 - 14:09
    có mối thâm thù khốc liệt với nhau.
  • 14:09 - 14:12
    Nhưng hiện giờ, một nhóm lãnh đạo mới
    đã hình thành
  • 14:12 - 14:13
    và xoá dần hiềm khích.
  • 14:14 - 14:17
    Hãy nói về Đông Nam Á,
    nơi mạng lưới đường cao tốc
  • 14:17 - 14:19
    được hoạch định để nối
    Bangkok và Singapore
  • 14:19 - 14:22
    và giao dịch liền một dải
    từ Việt Nam đến Myanmar.
  • 14:22 - 14:28
    Giờ đây khu vực 600 triệu người cùng
    san sẻ tài nguyên nông nghiệp
  • 14:28 - 14:29
    và sản lượng công nghiệp.
  • 14:30 - 14:34
    Nó đang phát triển thành cái mà
    tôi gọi là Á Châu Hoà bình,
  • 14:34 - 14:37
    nền hoà bình giữa
    các quốc gia Đông Nam Á.
  • 14:38 - 14:41
    Một hiện tượng tương tự
    đang diễn ra ở Đông Phi,
  • 14:41 - 14:43
    nơi hiện có 5, 6 quốc gia
  • 14:43 - 14:46
    đang đầu tư vào tuyến đường sắt
    và các hành lang đa phương
  • 14:46 - 14:49
    để các nước nằm trong đất liền
    có thể đưa hàng hoá vào thị trường.
  • 14:49 - 14:52
    Hiện những nước này đang
    phối hợp các tiện ích mà họ có
  • 14:52 - 14:54
    và các chính sách đầu tư với nhau.
  • 14:54 - 14:58
    Họ cũng đang trở mình để
    trở thành một châu Phi hoà bình.
  • 14:59 - 15:02
    Một vùng đặc biệt nữa có thể sử dụng
    đường lối này mà ta biết
  • 15:02 - 15:03
    chính là vùng Trung Đông.
  • 15:04 - 15:06
    Khi các tiểu bang Ả Rập sụp đổ,
  • 15:06 - 15:09
    sẽ còn lại gì ngoài những thành phố cổ,
  • 15:09 - 15:12
    như Cairo, Beirut và Baghdad?
  • 15:12 - 15:17
    Trên thực tế, có gần 400 triệu người ở
    vương quốc Ả Rập
  • 15:17 - 15:19
    sẽ được đô thị hoá gần như hoàn toàn.
  • 15:19 - 15:21
    Như nhiều xã hội, đô thị,
  • 15:21 - 15:23
    chúng có thể giàu nguồn nước,
    hoặc thiếu nước,
  • 15:23 - 15:25
    giàu hay nghèo về năng lượng.
  • 15:26 - 15:29
    Và cách duy nhất để khắc phục
    những chênh lệch này
  • 15:29 - 15:32
    không phải là tăng cường chiến tranh
    hay phân chia biên giới,
  • 15:32 - 15:35
    mà bằng sự tăng cường kết nối giữa
    các đường ống và kênh đào.
  • 15:36 - 15:40
    Buồn thay, Trung Đông vẫn chưa có
    dự định này.
  • 15:40 - 15:41
    Nhưng họ nên có được
  • 15:43 - 15:46
    một Ả Rập Hoà bình, được kết nối,
  • 15:47 - 15:48
    có nội bộ thống nhất
  • 15:48 - 15:53
    và kết nối hiệu quả với láng giềng:
    Châu Âu, Châu Á và Châu Phi.
  • 15:53 - 15:56
    Hiện giờ có lẽ sự kết nối chưa phải
    là điều cần thiết lắm
  • 15:56 - 15:58
    đối với khu vực hỗn loạn nhất thế giới.
  • 15:59 - 16:02
    Nhưng theo lịch sử, ta biết được
    tăng cường kết nối là cách duy nhất
  • 16:02 - 16:05
    để tạo ra sự ổn định lâu dài.
  • 16:05 - 16:07
    Bởi vì chúng ta biết, dù là
    trong hay ngoài khu vực,
  • 16:07 - 16:10
    sự kết nối sẽ tạo ra một thực tại mới.
  • 16:10 - 16:14
    Nhiều thành phố và quốc gia
    đang học cách hợp lại
  • 16:14 - 16:16
    thành những khối khu vực
    hoà bình và thịnh vượng.
  • 16:18 - 16:20
    Nhưng đây sẽ là thử thách
    thật sự của châu Á.
  • 16:21 - 16:24
    Liệu kết nối có thế khắc phục được
    mối thù điển hình
  • 16:24 - 16:27
    giữa những con rồng phương Đông?
  • 16:27 - 16:31
    Rốt cuộc, châu Á lại là nơi tiềm ẩn
    nguy cơ Thế chiến III.
  • 16:32 - 16:35
    Từ cuối thời Chiến tranh Lạnh,
    vào 25 năm trước,
  • 16:35 - 16:38
    đã có ít nhất 6 cuộc chiến lớn được
    dự đoán xảy ra ở vùng này.
  • 16:38 - 16:40
    Nhưng chưa có gì xảy ra cả.
  • 16:41 - 16:44
    Ví như chiến tranh
    giữa Trung Quốc và Đài Loan.
  • 16:44 - 16:48
    Đây là kịch bản Thế Chiến III hàng đầu
    của mọi người vào những năm 90.
  • 16:48 - 16:50
    Nhưng từ dạo đó,
  • 16:50 - 16:54
    tần suất buôn bán và đầu tư
    dọc eo biển lại trở nên sầm uất
  • 16:54 - 16:56
    đến nỗi tháng 11 vừa qua,
  • 16:56 - 16:58
    lãnh đạo 2 bên đã mở
    hội nghị thượng đỉnh lịch sử
  • 16:58 - 17:01
    để bàn về thống nhất hoà bình trở lại.
  • 17:01 - 17:05
    Và cả cuộc bầu cử đảng cầm quyền
    ở Đài Loan
  • 17:05 - 17:08
    nhằm ủng hộ độc lập vào đầu năm nay
  • 17:08 - 17:10
    cũng không hề coi nhẹ
    động lực căn bản này.
  • 17:11 - 17:14
    Trung Quốc và Nhật Bản đối đầu nhau
    thậm chí lâu hơn
  • 17:14 - 17:17
    và vừa triển khai lực lượng
    không quân và hải quân
  • 17:17 - 17:19
    để thể hiện sức mạnh trong
    tranh chấp biển đảo.
  • 17:19 - 17:21
    Nhưng những năm gần đây,
  • 17:21 - 17:24
    Nhật Bản đã và đang bỏ ra
    khoản đầu tư rất lớn vào Trung Quốc.
  • 17:25 - 17:28
    ôtô Nhật đang được bán ở mức kỷ lục
    tại Trung Quốc.
  • 17:28 - 17:31
    Và đoán xem, số lượng lớn
    người nước ngoài
  • 17:31 - 17:33
    đang cư trú tại Nhật Bản đến từ đâu?
  • 17:34 - 17:36
    Bạn đã đoán được rồi:
    là Trung Quốc.
  • 17:37 - 17:40
    Trung Quốc và Ấn Độ vừa có
    một cuộc đại chiến
  • 17:40 - 17:42
    và 3 cuộc tranh chấp
    biên giới nổi cộm,
  • 17:42 - 17:44
    nhưng hôm nay Ấn Độ
    là cổ đông lớn thứ hai
  • 17:44 - 17:46
    trong Ngân hàng
    Đầu tư Hạ tầng Châu Á.
  • 17:46 - 17:50
    Họ đang xây 1 hành lang thương mại
    kéo dài từ Đông bắc Ấn Độ
  • 17:50 - 17:54
    qua Myanmar và Bangladesh
    đến phía nam Trung Quốc.
  • 17:54 - 17:58
    tần suất giao dịch đã đi từ 20 tỷ đôla
    vào thập kỷ trước
  • 17:58 - 18:00
    đến 80 tỷ đôla vào hôm nay.
  • 18:01 - 18:04
    Ấn Độ và Pakistan vừa có 3
    trận chiến hạt nhân
  • 18:04 - 18:05
    và tiếp đến là tranh chấp Kashmir,
  • 18:05 - 18:09
    nhưng họ cũng thương thảo hiệp định
    thương mại tối huệ quốc
  • 18:09 - 18:11
    và muốn hoàn tất hệ thống ống dẫn
  • 18:11 - 18:15
    kéo dài từ Iran
    qua Pakistan đến Ấn Độ.
  • 18:15 - 18:17
    Và ta hãy nói về Iran.
  • 18:18 - 18:22
    Không phải 2 năm trước cuộc chiến
    với Iran là không thể tránh khỏi?
  • 18:22 - 18:27
    Vậy sao hiện nay, ông lớn nào cũng
    muốn đổ xô đi làm ăn ở đó?
  • 18:29 - 18:30
    Thưa quý vị,
  • 18:30 - 18:34
    Tôi không thể bảo đảm
    Thế Chiến III sẽ không nổ ra.
  • 18:34 - 18:38
    Nhưng chúng ta đều thấy được rõ ràng
    tại sao nó vẫn chưa xảy ra.
  • 18:38 - 18:42
    Mặc dù châu Á là nơi mà lực lượng
    quân đội đang tăng trưởng mạnh mẽ,
  • 18:42 - 18:46
    và cũng chính những nước này
    đang đầu tư hàng tỷ đôla
  • 18:46 - 18:49
    vào cơ sở hạ tầng của nhau,
    cũng như dây chuyền sản xuất.
  • 18:49 - 18:52
    Họ quan tâm hơn đến
    địa lý của nhau vì vai trò thực tế
  • 18:52 - 18:55
    hơn là vì chính trị.
  • 18:56 - 19:01
    Đó là lí do tại sao các lãnh đạo lại
    cân nhắc, lùi lại từ bờ vực chiến tranh,
  • 19:01 - 19:05
    và quyết định coi trọng quan hệ kinh tế
    hơn là tranh chấp lãnh thổ.
  • 19:07 - 19:09
    Vậy nên, dù thế giới trông như
    đang bị chia rẽ,
  • 19:09 - 19:12
    nhưng bằng cách tăng cường kết nối
  • 19:12 - 19:15
    ta sẽ hoá thù thành bạn,
  • 19:16 - 19:17
    cải thiện mối quan hệ rất nhiều.
  • 19:18 - 19:20
    Và bằng cách bao bọc thế giới
  • 19:20 - 19:23
    trong những kết nối liền mạch
    về vật chất và công nghệ,
  • 19:23 - 19:25
    chúng ta sẽ hướng tới một thế giới
  • 19:25 - 19:28
    nơi con người phát triển, vượt lên
    cả giới hạn lãnh thổ.
  • 19:29 - 19:31
    Chúng ta là tế bào và mạch máu
  • 19:31 - 19:35
    chạy qua những kết nối toàn cầu này.
  • 19:35 - 19:39
    Mỗi ngày, hàng trăm triệu người
    lên mạng
  • 19:39 - 19:41
    và làm việc với người
    mà họ chưa bao giờ gặp.
  • 19:41 - 19:45
    Hơn 1 tỷ người ra nước ngoài mỗi năm,
  • 19:45 - 19:49
    và theo dự đoán con số ấy
    sẽ tăng đến 3 tỷ trong thập kỷ tới.
  • 19:50 - 19:53
    Chúng ta không chỉ
    xây dựng mối liên kết,
  • 19:53 - 19:55
    mà còn là hiện thân của nó.
  • 19:55 - 19:58
    Chúng ta là
    mạng lưới văn minh toàn cầu,
  • 19:58 - 20:01
    và đây là bản đồ của chúng ta.
  • 20:01 - 20:06
    Một bản đồ thế giới, trong đó địa lý
    không còn quyết định vận mệnh.
  • 20:07 - 20:11
    Thay vào đó, tương lai ta sẽ có thêm
    1 phương châm mới đầy hy vọng:
  • 20:11 - 20:14
    Kết nối là vận mệnh.
  • 20:14 - 20:15
    Cảm ơn.
  • 20:15 - 20:16
    (Vỗ tay)
Title:
Các siêu đô thị đang vẽ lại bản đồ thế giới như thế nào
Speaker:
Parag Khanna
Description:

"Tôi muốn các bạn tưởng tượng lại cách mà sự sống phân bố trên Trái Đất này,", chiến lượt gia toàn cầu, Parag Khana đã nói như thế. Vì các đô thị đang phát triển của chúng ta đang kết nối với nhau hơn bao giờ hết nhờ hệ thống giao thông, năng lượng và mạng lưới liên lạc, chúng ta dần tiến tới trạng thái mà anh đã gọi là "kết nối địa cầu". Mạng lưới văn minh toàn cầu đang hình thành này hứa hẹn sẽ giảm tình trạng ô nhiễm và bất bình đẳng, và thậm chí là khắc phục được mối thù chính trị trên phương diện lãnh thổ. Trong bài nói chuyện này, Khanna muốn chúng ta sống theo một châm ngôn mới của tương lai: "Kết nối là vận mệnh."

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
20:34

Vietnamese subtitles

Revisions