Plastik topakları okyanus hakimiyeti arayışında - Kim Preshoff

Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/the-nurdles-quest-for-ocean-domination-kim-preshoff

Plastik topakları, oyuncaklardan diş fırçasına kadar kullandığımız her plastik ürünün ham maddesini şekillendiren küçük fabrika yapımı topaklardır. Karada oldukça zararsız görünmelerine rağmen okyanuslarımızı mahvedebilirler. Kim Preshoff, plastik topaklarının okyanus hakimiyeti arayışlarını detaylandırarak bu toplu kirleticilerin tüm nesiller boyu sürmesine olanak sağlayan belirli özelliklerine ışık tutuyor.

Ders: Kim Preshoff, Animasyon: Reflective Films.

Plastik topaklarıyla tanışın.

Küçük olabilir, zararsız görünebilir
ve kulağa bir grup çizgi film karakteri

gibi gelebilirler ama kanmayın.

Bu küçük çocuklar okyanusun
hakimiyetine komplo kuruyorlar.

Plastik topakları, yeryüzündeki göllerde,
nehirlerde ve okyanuslarda bulunan,

gezegenin en çok yayılmış kirleticileri.

Küçük, fabrika yapımı topaklar
kullandığımız her plastik üründeki

hammaddeyi oluşturuyor.

Her yıl milyarlarca plastik topağı

üretiliyor, eritiliyor
ve oyuncakların, düğmelerin,

poşetlerin, kalemlerin, diş fırçalarının
ve boncukların içine kalıplanıyor.

Her yerdeler.

Bir çok şekile, renge ve kılığa
giriyorlar.

Büyüklükleri, sadece mikroskopla
görülebilen saf noktalardan

birkaç milimetreye kadar
çeşitlilik gösteriyor.

Ama okyanus hakimiyetindeki
arayışlarında en büyük avantajları

bir çevrede nesiller boyunca
kalmalarını sağlayan

olağanüstü dayanıklılıkları,
çünkü yapay yapıları

parçalanmalarını önlüyor.

Çevrede bulunmadıkları sürece

endişelenecek bir şey yok değil mi?

Sorun şu ki plastik topaklarının tam
olarak bunun için kurnaz yöntemleri var.

Birkaç ülkede üretilen ve plastik üretim
tesislerine sevk edilen

plastik topakları, üretim aşamasında

sıklıkla kaçar ve akarsuyla
kıyıya taşınırlar

ya da nakliyat sırasında
yanlışlıkla dalgalara dökülürler.

Suya girdikleri anda
akıntılar tarafından hızlıca taşınırlar,

en sonunda taktiklerini belirlemek
için toplandıkları girdap adı verilen

dönen okyanus sistemlerinde dağılırlar.

Dünya, toplanma noktaları olarak
görülen 5 girdaba sahiptir.

Ama plastik topağının okyanus
hakimiyeti arayışının merkezi

girdabın orantılı büyüklüğü

ve kirliliğin yoğunluğu
çok büyük olduğu için

Büyük Pasifik Çöp Girdabı
olarak bilinen Pasifik Okyanusudur.

Burada plastik topakları
iyi birlik oluştururlar.

Bu girdap her türde kirliliği toplar,

ama parçalanmadıkları için
plastikler nüfuzlu olur

ve plastik topakları dışında başka
kaynaklardan da gelirler.

Diş macununuzda ya da sabununuzda
gördüğünüz o küçük boncukları bilirsiniz.

Sıklıkla plastikten yapılırlar
ve üstlerine sifonu çektiğinizde

birkaçı bu büyük çöp girdabını boylar.

Plastik ordularını kurarlar ki bu da
plastik topaklarının sevincidir.

Şişeler ve poşetler gibi akıntı
tarafından karadan denize taşınan,

geri dönüştürülemeyen büyük
plastik çöp parçaları vardır.

Zamanla plastik yığınları bir çeşit
plastik topağına dönüşürler

ama fabrikada üretilen değil elementler
tarafından aşındırılmış çeşidine.

Yeterince tehdit oluşturmuyormuş gibi,

tüm o toplu plastik parçalar olan
mikroplastiklerin pürüzlü,

çukurlu yüzeylerine

suyla taşınan kimyasallar yapışarak

onları zehirli hale getirir.

Bu toplanma o kadar muazzam büyüdü ki
okyanus çöpü girdabının büyüklüğü

Teksas'dtan Birleşik Devletler'in
büyüklüğüne dönüşebilir.

Ama bu zehirli kasırga dolaşırken

onun etrafında olan kuşlar, balıklar,
süzücüler, balinalar ve kabuklular

günlük işlerini yürütüyorlar ki bu da
yemek aradıkları anlamına geliyor.

Ne yazık ki onlar için, suda yüzen
plastik parçacıkları

balık yumurtasına ve diğer cazip
yiyecek parçalarına çok benziyor.

Ama bir kez mideye
alındıklarında mikroplastiklerin

oradan ayrılmamak gibi farklı
ve berbat bir alışkanlıkları var.

Bir hayvanın midesinde sağlığına sadece
taşıdıkları toksinlerle zarar vermiyorlar

aynı zamanda açlıktan
ölmesine de yol açıyorlar.

Çünkü plastik topakları yenilebilmesine
rağmen asla sindirilemezler.

Bir hayvanı sürekli tok
olduğuna dair kandırırlar

ve nihai ölümüne yol açarlar.

Bir organizma diğerini tükettiğinde
mikroplastikler ve toksinleri

beslenme zincirinde birinden
diğerine geçerler.

Plastik topakları amaçlarına
yavaş yavaş böyle ulaşırlar,

deniz hayatını yok ederek
daha çok yayılır ve büyürler

ve okyanusun ekosistemini
yeniden şekillendirirler.

Peki bu döngüyü nasıl kırabiliriz?

En iyi çözüm plastikleri denklemden
tamamen çıkarmak olur.

Bu çok zaman alacaktır fakat
geri dönüşüm, plastiklerin yerine

kağıt ve cam kullanmak
ve mikroboncukları olan diş macunlarından

vazgeçmek gibi küçük ve genel
değişimler gerektirir.

Eğer bunları başarırsak zamanla

daha az plastik topağı o
büyük çöp girdabına gidecek,

plastik orduları güçsüzleşecek

ve bir kez daha okyanusu gerçek
sahiplerine teslim edecekler.