Plastik topakları okyanus hakimiyeti arayışında - Kim Preshoff
-
0:07 - 0:08Plastik topaklarıyla tanışın.
-
0:08 - 0:13Küçük olabilir, zararsız görünebilir
ve kulağa bir grup çizgi film karakteri -
0:13 - 0:14gibi gelebilirler ama kanmayın.
-
0:14 - 0:17Bu küçük çocuklar okyanusun
hakimiyetine komplo kuruyorlar. -
0:17 - 0:21Plastik topakları, yeryüzündeki göllerde,
nehirlerde ve okyanuslarda bulunan, -
0:21 - 0:25gezegenin en çok yayılmış kirleticileri.
-
0:25 - 0:29Küçük, fabrika yapımı topaklar
kullandığımız her plastik üründeki -
0:29 - 0:31hammaddeyi oluşturuyor.
-
0:31 - 0:34Her yıl milyarlarca plastik topağı
-
0:34 - 0:38üretiliyor, eritiliyor
ve oyuncakların, düğmelerin, -
0:38 - 0:44poşetlerin, kalemlerin, diş fırçalarının
ve boncukların içine kalıplanıyor. -
0:44 - 0:46Her yerdeler.
-
0:47 - 0:51Bir çok şekile, renge ve kılığa
giriyorlar. -
0:51 - 0:55Büyüklükleri, sadece mikroskopla
görülebilen saf noktalardan -
0:55 - 0:57birkaç milimetreye kadar
çeşitlilik gösteriyor. -
0:57 - 1:00Ama okyanus hakimiyetindeki
arayışlarında en büyük avantajları -
1:00 - 1:04bir çevrede nesiller boyunca
kalmalarını sağlayan -
1:04 - 1:08olağanüstü dayanıklılıkları,
çünkü yapay yapıları -
1:08 - 1:10parçalanmalarını önlüyor.
-
1:10 - 1:13Çevrede bulunmadıkları sürece
-
1:13 - 1:15endişelenecek bir şey yok değil mi?
-
1:15 - 1:20Sorun şu ki plastik topaklarının tam
olarak bunun için kurnaz yöntemleri var. -
1:20 - 1:24Birkaç ülkede üretilen ve plastik üretim
tesislerine sevk edilen -
1:24 - 1:27plastik topakları, üretim aşamasında
-
1:27 - 1:30sıklıkla kaçar ve akarsuyla
kıyıya taşınırlar -
1:30 - 1:34ya da nakliyat sırasında
yanlışlıkla dalgalara dökülürler. -
1:34 - 1:38Suya girdikleri anda
akıntılar tarafından hızlıca taşınırlar, -
1:38 - 1:42en sonunda taktiklerini belirlemek
için toplandıkları girdap adı verilen -
1:42 - 1:46dönen okyanus sistemlerinde dağılırlar.
-
1:46 - 1:49Dünya, toplanma noktaları olarak
görülen 5 girdaba sahiptir. -
1:49 - 1:53Ama plastik topağının okyanus
hakimiyeti arayışının merkezi -
1:53 - 1:55girdabın orantılı büyüklüğü
-
1:55 - 1:59ve kirliliğin yoğunluğu
çok büyük olduğu için -
1:59 - 2:03Büyük Pasifik Çöp Girdabı
olarak bilinen Pasifik Okyanusudur. -
2:03 - 2:06Burada plastik topakları
iyi birlik oluştururlar. -
2:06 - 2:09Bu girdap her türde kirliliği toplar,
-
2:09 - 2:12ama parçalanmadıkları için
plastikler nüfuzlu olur -
2:12 - 2:15ve plastik topakları dışında başka
kaynaklardan da gelirler. -
2:15 - 2:19Diş macununuzda ya da sabununuzda
gördüğünüz o küçük boncukları bilirsiniz. -
2:19 - 2:22Sıklıkla plastikten yapılırlar
ve üstlerine sifonu çektiğinizde -
2:22 - 2:25birkaçı bu büyük çöp girdabını boylar.
-
2:25 - 2:29Plastik ordularını kurarlar ki bu da
plastik topaklarının sevincidir. -
2:29 - 2:34Şişeler ve poşetler gibi akıntı
tarafından karadan denize taşınan, -
2:34 - 2:38geri dönüştürülemeyen büyük
plastik çöp parçaları vardır. -
2:38 - 2:43Zamanla plastik yığınları bir çeşit
plastik topağına dönüşürler -
2:43 - 2:47ama fabrikada üretilen değil elementler
tarafından aşındırılmış çeşidine. -
2:47 - 2:49Yeterince tehdit oluşturmuyormuş gibi,
-
2:49 - 2:52tüm o toplu plastik parçalar olan
mikroplastiklerin pürüzlü, -
2:52 - 2:53çukurlu yüzeylerine
-
2:53 - 2:57suyla taşınan kimyasallar yapışarak
-
2:57 - 2:59onları zehirli hale getirir.
-
2:59 - 3:03Bu toplanma o kadar muazzam büyüdü ki
okyanus çöpü girdabının büyüklüğü -
3:03 - 3:09Teksas'dtan Birleşik Devletler'in
büyüklüğüne dönüşebilir. -
3:09 - 3:11Ama bu zehirli kasırga dolaşırken
-
3:11 - 3:16onun etrafında olan kuşlar, balıklar,
süzücüler, balinalar ve kabuklular -
3:16 - 3:21günlük işlerini yürütüyorlar ki bu da
yemek aradıkları anlamına geliyor. -
3:21 - 3:24Ne yazık ki onlar için, suda yüzen
plastik parçacıkları -
3:24 - 3:27balık yumurtasına ve diğer cazip
yiyecek parçalarına çok benziyor. -
3:27 - 3:30Ama bir kez mideye
alındıklarında mikroplastiklerin -
3:30 - 3:34oradan ayrılmamak gibi farklı
ve berbat bir alışkanlıkları var. -
3:34 - 3:38Bir hayvanın midesinde sağlığına sadece
taşıdıkları toksinlerle zarar vermiyorlar -
3:38 - 3:42aynı zamanda açlıktan
ölmesine de yol açıyorlar. -
3:42 - 3:46Çünkü plastik topakları yenilebilmesine
rağmen asla sindirilemezler. -
3:46 - 3:50Bir hayvanı sürekli tok
olduğuna dair kandırırlar -
3:50 - 3:52ve nihai ölümüne yol açarlar.
-
3:52 - 3:56Bir organizma diğerini tükettiğinde
mikroplastikler ve toksinleri -
3:56 - 3:59beslenme zincirinde birinden
diğerine geçerler. -
3:59 - 4:03Plastik topakları amaçlarına
yavaş yavaş böyle ulaşırlar, -
4:03 - 4:07deniz hayatını yok ederek
daha çok yayılır ve büyürler -
4:07 - 4:09ve okyanusun ekosistemini
yeniden şekillendirirler. -
4:09 - 4:11Peki bu döngüyü nasıl kırabiliriz?
-
4:11 - 4:16En iyi çözüm plastikleri denklemden
tamamen çıkarmak olur. -
4:16 - 4:20Bu çok zaman alacaktır fakat
geri dönüşüm, plastiklerin yerine -
4:20 - 4:24kağıt ve cam kullanmak
ve mikroboncukları olan diş macunlarından -
4:24 - 4:27vazgeçmek gibi küçük ve genel
değişimler gerektirir. -
4:27 - 4:29Eğer bunları başarırsak zamanla
-
4:29 - 4:33daha az plastik topağı o
büyük çöp girdabına gidecek, -
4:33 - 4:35plastik orduları güçsüzleşecek
-
4:35 - 4:39ve bir kez daha okyanusu gerçek
sahiplerine teslim edecekler.
- Title:
- Plastik topakları okyanus hakimiyeti arayışında - Kim Preshoff
- Description:
-
Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/the-nurdles-quest-for-ocean-domination-kim-preshoff
Plastik topakları, oyuncaklardan diş fırçasına kadar kullandığımız her plastik ürünün ham maddesini şekillendiren küçük fabrika yapımı topaklardır. Karada oldukça zararsız görünmelerine rağmen okyanuslarımızı mahvedebilirler. Kim Preshoff, plastik topaklarının okyanus hakimiyeti arayışlarını detaylandırarak bu toplu kirleticilerin tüm nesiller boyu sürmesine olanak sağlayan belirli özelliklerine ışık tutuyor.
Ders: Kim Preshoff, Animasyon: Reflective Films.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:55
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for The nurdles' quest for ocean domination - Kim Preshoff | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for The nurdles' quest for ocean domination - Kim Preshoff | ||
Nihal Aksakal accepted Turkish subtitles for The nurdles' quest for ocean domination - Kim Preshoff | ||
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for The nurdles' quest for ocean domination - Kim Preshoff | ||
Sara Ozturk edited Turkish subtitles for The nurdles' quest for ocean domination - Kim Preshoff | ||
Sara Ozturk edited Turkish subtitles for The nurdles' quest for ocean domination - Kim Preshoff | ||
Sara Ozturk edited Turkish subtitles for The nurdles' quest for ocean domination - Kim Preshoff | ||
Sara Ozturk edited Turkish subtitles for The nurdles' quest for ocean domination - Kim Preshoff |