Return to Video

Çevirmesi en zor sözcüklerden biri ... - Krystian Aparta

  • 0:09 - 0:14
    Bu cümledeki hangi sözcüğü
    çevirmek en zordur?
  • 0:14 - 0:16
    "Bilmek" sözcüğünü çevirmek kolaydır.
  • 0:16 - 0:20
    "Moral toplantısı"'nın birçok dil ve
    kültürde doğrudan bir karşılığı yok,
  • 0:20 - 0:22
    ama aşağı yukarı anlatılabilir.
  • 0:22 - 0:27
    Ama aslında buradaki en zor sözcük,
    en önemsiz gözükenlerden biri: "Sen" (you)
  • 0:27 - 0:28
    Ne kadar basit görünse de,
  • 0:28 - 0:31
    söylenildiği durum hakkında çok daha
    fazla bilgi sahibi olunmadan,
  • 0:31 - 0:36
    "sen" sözcüğünü doğru olarak
    çevirmek çoğu kez imkânsızdır.
  • 0:36 - 0:41
    Öncelikle, konuştuğunuz kişiyle
    ne kadar yakınsınız?
  • 0:41 - 0:44
    Pek çok kültürün değişik
    resmiyet dereceleri vardır.
  • 0:44 - 0:45
    Yakın bir arkadaş,
  • 0:45 - 0:47
    sizden epey yaşlı ya da genç biri,
  • 0:47 - 0:48
    bir yabancı,
  • 0:48 - 0:49
    bir patron.
  • 0:49 - 0:53
    Bunların hepsi birbirinden azıcık
    farklı "sen'lerdir".
  • 0:53 - 0:56
    Pek çok dilde, zamir bu farkları,
  • 0:56 - 1:00
    Sen-Siz ayrımı diye bilinen bir
    ayrımla belirtir.
  • 1:00 - 1:01
    Fransızca'da örneğin,
  • 1:01 - 1:05
    okuldaki arkadaşınızla
    konuşurken "sen" (tu) dersiniz,
  • 1:05 - 1:07
    ama öğretmeninize hitap
    ederken "siz" (vous) dersiniz.
  • 1:07 - 1:10
    İngilizce'de bile bir zamanlar
    benzer bir şey vardı.
  • 1:10 - 1:12
    Eski moda "sen" (thou)'i hatırladınız mı?
  • 1:12 - 1:15
    İşin garibi, bu aslında yakın olduğunuz
    insanlar için kullanılan
  • 1:15 - 1:17
    resmi olmayan zamirdi.
  • 1:17 - 1:20
    Oysa "siz" resmi ve kibar versiyonuydu.
  • 1:20 - 1:23
    İngilizce daima kibar olmaya
    karar verdikten sonra,
  • 1:23 - 1:25
    bu ayrım kaybolmuştur.
  • 1:25 - 1:28
    Ama "sen"'i çevirmenin zorluğu
    burada bitmiyor.
  • 1:28 - 1:31
    Hausa ya da Korana gibi dillerde,
  • 1:31 - 1:34
    "sen" kalıbı dinleyenin
    cinsiyetine göre değişir.
  • 1:34 - 1:38
    Pek çok başkasında, dinleyici tek mi
    çok mu ona göre "sen" kalıbı değişir,
  • 1:38 - 1:41
    Almanca "sen" (Du) veya "siz" (ihr) gibi.
  • 1:41 - 1:42
    İngilizce'de bile,
  • 1:42 - 1:47
    bazı ağızlar "hepiniz" (y'all) ya da
    "siz" (youse)'i aynı şekilde kullanır.
  • 1:47 - 1:50
    Bazı çoğul kalıplar
    -Fransızca "siz" (vous)
  • 1:50 - 1:51
    ve Rusça "siz" (Вы) gibi-
  • 1:51 - 1:53
    tekil kişi için de kullanılır.
  • 1:53 - 1:57
    Hitap edilen kişinin çok daha önemli
    olduğunu vurgulamak için
  • 1:57 - 1:58
    çok asil olan "biz" gibi.
  • 1:58 - 2:01
    Bazı dillerin sadece iki kişiye
    hitap etmek için
  • 2:01 - 2:04
    özel bir kalıbı bile vardır,
  • 2:04 - 2:06
    Slovence "ikiniz" (vidva) sözcüğü gibi.
  • 2:06 - 2:08
    Bu yeterince karışık gelmediyse,
  • 2:08 - 2:14
    resmiyet, sayı ve cinsiyet hepsi aynı
    anda devreye girebilir.
  • 2:14 - 2:17
    İspanyolca'da "sen" (tu) cinsiyet
    belirtmeden resmi olmayan tekil kişi için,
  • 2:17 - 2:20
    "siz" (usted) cinsiyet belirtmeden
    resmi tekil kişi için,
  • 2:20 - 2:23
    "siz" (vosotros) erkek resmi
    olmayan çoğul kişi,
  • 2:23 - 2:27
    "siz" (vosotras) kadın resmi
    olmayan çoğul kişi
  • 2:27 - 2:30
    ve "siz" (ustedes) cinsiyet belirtmeden
    resmi çoğul kişi için kullanılır.
  • 2:30 - 2:32
    Offf!
  • 2:32 - 2:33
    Tüm bunlardan sonra,
  • 2:33 - 2:36
    bazı dillerin sıklıkla ikinci kişi
    zamirini eklemediğini bilmek
  • 2:36 - 2:38
    sizi rahatlatabilir.
  • 2:38 - 2:40
    Romence ve Portekizce gibi dillerde,
  • 2:40 - 2:43
    zamir cümlelerden atılabilir.
  • 2:43 - 2:47
    Çünkü fiilin çekim şekliyle, zamir
    açıkça belirtilmiştir.
  • 2:47 - 2:50
    Korece, Tayca ve Çince gibi dillerde de
  • 2:50 - 2:54
    zamir, dil bilgisel hiçbir ipucu
    olmadan cümleden atılabilir.
  • 2:54 - 2:56
    Konuşmacılar yanlış zamiri kullanıp
  • 2:56 - 2:58
    kaba görünme riskini almaktansa,
  • 2:58 - 3:03
    dinleyicinin zamiri bağlamdan
    tahmin etmesini tercih eder.
  • 3:03 - 3:05
    Yani bir çevirmen olarak çalışırsanız
  • 3:05 - 3:08
    ve hiçbir bağlam olmadan
    şu cümleyle karşılaşırsanız:
  • 3:08 - 3:10
    "Sen ve sen, hayır, sen değil,
  • 3:10 - 3:13
    siz, sizin işiniz 'sen''i kendiniz
    için çevirmek"...
  • 3:13 - 3:15
    Peki, kolay gelsin.
  • 3:15 - 3:18
    Bu videoyu çeşitli dillere çevirecek
  • 3:18 - 3:21
    gönüllü topluluğuna da:
  • 3:21 - 3:22
    Bunun için üzgünüm!
Title:
Çevirmesi en zor sözcüklerden biri ... - Krystian Aparta
Speaker:
Krystian Aparta
Description:

Tüm dersi izleyin: http://ed.ted.com/lessons/one-of-the-most-difficult-words-to-translate-krystian-aparta

Ne kadar basit görünse de, söylenildiği durum hakkında çok daha fazla bilgi sahibi olunmadan, "you" sözcüğünü doğru olarak çevirmek çoğu kez imkânsızdır. Krystian Aparta bunun neden zor olabileceğini birçok farklı dilden örnekler vererek anlatıyor.

Ders: Krystian Aparta, animasyon: Avi Ofer.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:00

Turkish subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.