WEBVTT

00:00:09.343 --> 00:00:13.652
Bu cümledeki hangi sözcüğü
çevirmek en zordur?

00:00:13.652 --> 00:00:15.720
"Bilmek" sözcüğünü çevirmek kolaydır.

00:00:15.720 --> 00:00:19.975
"Moral toplantısı"'nın birçok dil ve
kültürde doğrudan bir karşılığı yok,

00:00:19.975 --> 00:00:21.824
ama aşağı yukarı anlatılabilir.

00:00:21.824 --> 00:00:26.609
Ama aslında buradaki en zor sözcük,
en önemsiz gözükenlerden biri: "Sen" (you)

00:00:26.609 --> 00:00:27.994
Ne kadar basit görünse de,

00:00:27.994 --> 00:00:31.348
söylenildiği durum hakkında çok daha
fazla bilgi sahibi olunmadan,

00:00:31.348 --> 00:00:35.993
"sen" sözcüğünü doğru olarak
çevirmek çoğu kez imkânsızdır.

00:00:35.993 --> 00:00:40.716
Öncelikle, konuştuğunuz kişiyle
ne kadar yakınsınız?

00:00:40.716 --> 00:00:44.138
Pek çok kültürün değişik
resmiyet dereceleri vardır.

00:00:44.138 --> 00:00:45.228
Yakın bir arkadaş,

00:00:45.228 --> 00:00:47.147
sizden epey yaşlı ya da genç biri,

00:00:47.147 --> 00:00:48.075
bir yabancı,

00:00:48.075 --> 00:00:49.305
bir patron.

00:00:49.305 --> 00:00:53.071
Bunların hepsi birbirinden azıcık
farklı "sen'lerdir".

00:00:53.071 --> 00:00:56.288
Pek çok dilde, zamir bu farkları,

00:00:56.288 --> 00:00:59.976
Sen-Siz ayrımı diye bilinen bir
ayrımla belirtir.

00:00:59.976 --> 00:01:01.311
Fransızca'da örneğin,

00:01:01.311 --> 00:01:04.849
okuldaki arkadaşınızla
konuşurken "sen" (tu) dersiniz,

00:01:04.849 --> 00:01:07.445
ama öğretmeninize hitap
ederken "siz" (vous) dersiniz.

00:01:07.453 --> 00:01:09.922
İngilizce'de bile bir zamanlar
benzer bir şey vardı.

00:01:09.922 --> 00:01:12.340
Eski moda "sen" (thou)'i hatırladınız mı?

00:01:12.340 --> 00:01:15.407
İşin garibi, bu aslında yakın olduğunuz
insanlar için kullanılan

00:01:15.407 --> 00:01:16.813
resmi olmayan zamirdi.

00:01:16.813 --> 00:01:20.345
Oysa "siz" resmi ve kibar versiyonuydu.

00:01:20.345 --> 00:01:23.371
İngilizce daima kibar olmaya
karar verdikten sonra,

00:01:23.371 --> 00:01:25.286
bu ayrım kaybolmuştur.

00:01:25.286 --> 00:01:28.469
Ama "sen"'i çevirmenin zorluğu
burada bitmiyor.

00:01:28.469 --> 00:01:31.057
Hausa ya da Korana gibi dillerde,

00:01:31.057 --> 00:01:34.076
"sen" kalıbı dinleyenin
cinsiyetine göre değişir.

00:01:34.076 --> 00:01:37.858
Pek çok başkasında, dinleyici tek mi
çok mu ona göre "sen" kalıbı değişir,

00:01:37.858 --> 00:01:40.949
Almanca "sen" (Du) veya "siz" (ihr) gibi.

00:01:40.949 --> 00:01:42.250
İngilizce'de bile,

00:01:42.250 --> 00:01:46.970
bazı ağızlar "hepiniz" (y'all) ya da
"siz" (youse)'i aynı şekilde kullanır.

00:01:46.970 --> 00:01:49.650
Bazı çoğul kalıplar
-Fransızca "siz" (vous)

00:01:49.650 --> 00:01:50.990
ve Rusça "siz" (Вы) gibi-

00:01:50.990 --> 00:01:53.160
tekil kişi için de kullanılır.

00:01:53.160 --> 00:01:56.627
Hitap edilen kişinin çok daha önemli
olduğunu vurgulamak için

00:01:56.627 --> 00:01:58.473
çok asil olan "biz" gibi.

00:01:58.473 --> 00:02:01.318
Bazı dillerin sadece iki kişiye
hitap etmek için

00:02:01.318 --> 00:02:04.081
özel bir kalıbı bile vardır,

00:02:04.081 --> 00:02:06.173
Slovence "ikiniz" (vidva) sözcüğü gibi.

00:02:06.173 --> 00:02:08.169
Bu yeterince karışık gelmediyse,

00:02:08.169 --> 00:02:13.643
resmiyet, sayı ve cinsiyet hepsi aynı
anda devreye girebilir.

00:02:13.643 --> 00:02:17.401
İspanyolca'da "sen" (tu) cinsiyet
belirtmeden resmi olmayan tekil kişi için,

00:02:17.401 --> 00:02:20.250
"siz" (usted) cinsiyet belirtmeden
resmi tekil kişi için,

00:02:20.250 --> 00:02:23.290
"siz" (vosotros) erkek resmi
olmayan çoğul kişi,

00:02:23.294 --> 00:02:26.546
"siz" (vosotras) kadın resmi
olmayan çoğul kişi

00:02:26.550 --> 00:02:30.372
ve "siz" (ustedes) cinsiyet belirtmeden
resmi çoğul kişi için kullanılır.

00:02:30.372 --> 00:02:31.668
Offf!

00:02:31.668 --> 00:02:32.733
Tüm bunlardan sonra,

00:02:32.733 --> 00:02:36.300
bazı dillerin sıklıkla ikinci kişi
zamirini eklemediğini bilmek

00:02:36.300 --> 00:02:37.748
sizi rahatlatabilir.

00:02:37.748 --> 00:02:40.426
Romence ve Portekizce gibi dillerde,

00:02:40.426 --> 00:02:42.636
zamir cümlelerden atılabilir.

00:02:42.640 --> 00:02:46.666
Çünkü fiilin çekim şekliyle, zamir
açıkça belirtilmiştir.

00:02:46.676 --> 00:02:50.090
Korece, Tayca ve Çince gibi dillerde de

00:02:50.090 --> 00:02:53.739
zamir, dil bilgisel hiçbir ipucu
olmadan cümleden atılabilir.

00:02:53.739 --> 00:02:56.008
Konuşmacılar yanlış zamiri kullanıp

00:02:56.008 --> 00:02:58.288
kaba görünme riskini almaktansa,

00:02:58.288 --> 00:03:02.716
dinleyicinin zamiri bağlamdan
tahmin etmesini tercih eder.

00:03:02.740 --> 00:03:04.965
Yani bir çevirmen olarak çalışırsanız

00:03:04.965 --> 00:03:08.000
ve hiçbir bağlam olmadan
şu cümleyle karşılaşırsanız:

00:03:08.000 --> 00:03:09.540
"Sen ve sen, hayır, sen değil,

00:03:09.540 --> 00:03:13.094
siz, sizin işiniz 'sen''i kendiniz
için çevirmek"...

00:03:13.094 --> 00:03:14.971
Peki, kolay gelsin.

00:03:14.971 --> 00:03:18.215
Bu videoyu çeşitli dillere çevirecek

00:03:18.215 --> 00:03:20.712
gönüllü topluluğuna da:

00:03:20.712 --> 00:03:22.372
Bunun için üzgünüm!