Si të bëhesh mik me stresin
-
0:00 - 0:05Dua t'iu rrëfej diçka
-
0:05 - 0:08por së pari, dua që ju
-
0:08 - 0:11të më rrëfeni diçka të vockël.
-
0:11 - 0:15Vitin e kaluar, dua që të ngrini vetëm dorën
-
0:15 - 0:18nëse keni përjetuar relativisht pak stres.
-
0:18 - 0:21Ndonjëri?
-
0:21 - 0:23Po një sasi të moderuar stresi?
-
0:23 - 0:26Kush ka përjetuar shumë stres?
-
0:26 - 0:29Po! Edhe une.
-
0:29 - 0:31Por, nuk është ky rrëfimi im.
-
0:31 - 0:35Rrëfimi im është ky: Unë jam një psikologe shëndeti
-
0:35 - 0:39dhe misioni im është të ndihmoj njerëzit që të jenë më të lumtur e të shëndetshëm.
-
0:39 - 0:43Por kam frike se diçka që kam mësuar
-
0:43 - 0:47për 10 vitet e fundit po bën më shumë dem se sa mirë,
-
0:47 - 0:50dhe kjo ka të bëjë me stresin.
-
0:50 - 0:53Për vite me radhe u kam thëne njerëzve që stresi ju sëmur.
-
0:53 - 0:56Rrit rrezikun e çdo gjëje nga një ftohje e zakonshme
-
0:56 - 0:58deri te sëmundjet kardiovaskulare.
-
0:58 - 1:02Praktikisht, e kam kthyer stresin në një armik.
-
1:02 - 1:05Por kam ndryshuar mendim rreth stresit,
-
1:05 - 1:09dhe sot, dua te ndryshoj tuajin.
-
1:09 - 1:11Po ia nis me studimin që më bëri të rimendoj
-
1:11 - 1:14të gjithë qasjen time ndaj stresit.
-
1:14 - 1:17Ky studim ndoqi 30.000 te rritur ne SHBA
-
1:17 - 1:21për tetë vjete, dhe ata filluan të pyetnin njerezit,
-
1:21 - 1:25"Sa stres keni përjetuar në vitin e fundit?"
-
1:25 - 1:28Ata pyetën gjithashtu, "A besoni
-
1:28 - 1:32se stresi është i dëmshëm për shëndetin tuaj?"
-
1:32 - 1:34E më pas ata përdorën regjistrimet publike të vdekjeve
-
1:34 - 1:36për të gjetur kush kishte vdekur.
-
1:36 - 1:37(E qeshur)
-
1:37 - 1:41Ok. Disa lajme të këqija si fillim.
-
1:41 - 1:45Njerëzit që kishin përjetuar shumë stres vitin e shkuar
-
1:45 - 1:48kishin 43% më shumë rrezik për vdekje.
-
1:48 - 1:52Por kjo qëndronte e vërtetë vetëm për njerëzit
-
1:52 - 1:57të cilët besonin se stresi ishte i dëmshëm për shëndetin.
-
1:57 - 1:59(E qeshur)
-
1:59 - 2:01Njerëzit të cilët përjetuan shumë stres
-
2:01 - 2:03por nuk e shihnin stresin si të dëmshëm
-
2:03 - 2:05nuk kishim më shumë gjasa për të vdekur.
-
2:05 - 2:08Në fakt, ata kishin rrezikun më të vogël të vdekjes
-
2:08 - 2:10se çdo kush në studim, përfshirë njerëzit
-
2:10 - 2:13që kishin relativisht pak stres.
-
2:13 - 2:15Tashmë kërkuesit po vlerësonin që gjatë tetë viteve
-
2:15 - 2:17qe po ndiqnin vdekjet,
-
2:17 - 2:20182,000 Amerikane vdiqën para-kohe
-
2:20 - 2:23jo nga stresi, por nga besimi
-
2:23 - 2:26se stresi është i dëmshëm për ju. (E qeshur).
-
2:26 - 2:30Kjo do të thotë mbi 20,000 vdekje në vit.
-
2:30 - 2:33Tani, nëse kjo llogaritje është e saktë
-
2:33 - 2:35kjo do ta bënte besimin se stresi është i keq për ju
-
2:35 - 2:37shkakun e 15te më të madh të vdekjes
-
2:37 - 2:39ne SHBA vitin e kaluar,
-
2:39 - 2:41duke vrare më shumë njerëz se kanceri i lekurës,
-
2:41 - 2:44HIV/AIDS dhe vetëvrasja.
-
2:44 - 2:47(E qeshur)
-
2:47 - 2:50Ju mund të kuptoni pse ky studim më tmerroi.
-
2:50 - 2:54Ja tek kam shpenzuar shume energji duke u thëne njerëzve
-
2:54 - 2:57se stresi është i keq për shëndetin tuaj.
-
2:57 - 2:59Ndaj ky studim më bëri të mendoj:
-
2:59 - 3:01A mundet që ndryshimi i mënyrës se si mendojmë rreth stresit
-
3:01 - 3:05t'ju bëjë më të shëndetshëm? Këtu, shkenca thote po.
-
3:05 - 3:07Kur ju ndryshoni mendjen tuaj rreth stresit,
-
3:07 - 3:10ju mund të ndryshoni përgjigjen e trupit tuaj nga stresit.
-
3:10 - 3:12Tani për të shpjeguar se si ndodh kjo,
-
3:12 - 3:15dua që ju të gjithë të pretendoni se jeni pjesëmarres
-
3:15 - 3:18në një studim të formuluar për t'ju stresuar.
-
3:18 - 3:21Quhet Testi i Stresit Social.
-
3:21 - 3:23Ju vini në laborator,
-
3:23 - 3:26dhe u thuhet që duhet të jepni një
-
3:26 - 3:29fjalim të improvizuar 5 minutësh mbi dobësitë personale
-
3:29 - 3:33para një komisioni më ekspertë vlerësues të ulur përballe jush,
-
3:33 - 3:35e për t'u siguruar që ju e ndjeni presionin,
-
3:35 - 3:38ka drita të shndritshme dhe nje kamera në fytyren tuaj,
-
3:38 - 3:41diçka e tillë.
-
3:41 - 3:43Dhe, vlerësuesit janë trajnuar
-
3:43 - 3:48t'u japin feedback dekurajues dhe jo-verbal të tillë.
-
3:53 - 3:57(E qeshur)
-
3:57 - 3:59Tanimë që jeni të demoralizuar mjaftueshem
-
3:59 - 4:02është momenti për pjesën e dytë: testi i matematikes.
-
4:02 - 4:04Dhe pa dijeninë tuaj,
-
4:04 - 4:08eksperimentuesi është trajnuar t'ju ngacmoje gjatë tij.
-
4:08 - 4:11Tani do t'a bëjmë këtë të gjithë bashkë.
-
4:11 - 4:12Do të jetë gallatë.
-
4:12 - 4:13Për mua.
-
4:13 - 4:18Ok. Dua që të gjithë ju të numëroni mbrapsht
-
4:18 - 4:21nga 996 duke hequr nga shtatë.
-
4:21 - 4:23Do ta bëni këtë me zë të lartë
-
4:23 - 4:27sa me shpejt qe te mundeni, duke filluar nga 996.
-
4:27 - 4:28Fillo!
-
4:28 - 4:29Publiku: (Duke numëruar)
-
4:29 - 4:32Më shpejt! Më shpejt ju lutem.
-
4:32 - 4:34Jeni shumë avash.
-
4:34 - 4:36Stop. Stop, stop, stop.
-
4:36 - 4:38Ai djali aty bëri një gabim.
-
4:38 - 4:40Do të fillojmë nga fillmi të gjithën përsëri. (E qeshur)
-
4:40 - 4:43Ju s'jeni shumë të zotët në këtë, apo jo?
-
4:43 - 4:45Ok, pra e kuptuat idene.
-
4:45 - 4:46Tani, nëse do të ishit realisht në këtë studim,
-
4:46 - 4:48ka shumë mundësi qe do të ishit paska të stresuar.
-
4:48 - 4:50Zemra juaj mund të ishte duke rrahur,
-
4:50 - 4:53mund të kishit frymëmarrje më të shpejtë, mbase edhe të djerësitnit.
-
4:53 - 4:56E normalisht, ne i interpretojmë këto ndryshime fizike
-
4:56 - 4:58si ankth
-
4:58 - 5:01ose shenja që ne nuk po e përballojme fort mirë presionin.
-
5:01 - 5:03Po sikur ti shikonit ato në të kundert,
-
5:03 - 5:05si shenja që trupi juaj është energjizuar,
-
5:05 - 5:09po ju përgatit që ju të kalonit këtë sfide?
-
5:09 - 5:12Kjo ishte pikërisht çfarë ju tha pjesëmarrësve në
-
5:12 - 5:14studimin e kryer nga Universiteti i Harvard.
-
5:14 - 5:17Para së të kalonin nëpër testin e stresit social,
-
5:17 - 5:20ata mësuan të rimendojne përgjigjet e stresit si ndihmesë.
-
5:20 - 5:24Ajo rrahje zemre po ju pergatit për aksion.
-
5:24 - 5:27Nëse keni frymëmarrje të shpejtë, s'ka problem.
-
5:27 - 5:30Po dërgon më shumë oksigjen në trurin tuaj.
-
5:30 - 5:33Dhe pjesëmarresit u mësuan të shikojnë përgjigjen e stresit
-
5:33 - 5:35si ndihmesë për përformancen e tyre,
-
5:35 - 5:36mirë, ata ishin më pak të stresuar,
-
5:36 - 5:38më pak të shqetësuar, më të sigurtë
-
5:38 - 5:40por gjetja më magjepsëse për mua
-
5:40 - 5:44ishte se si pergjigja fizike ndaj stresit ndryshoi.
-
5:44 - 5:46Tani, në një përgjigje tipike mdaj stresit,
-
5:46 - 5:48shkalla e rrahjeve të zemrës rritet,
-
5:48 - 5:52dhe enët e gjakut ngushtohen si kjo.
-
5:52 - 5:55Dhe kjo është nje nga arsyet që stresi kronik
-
5:55 - 5:58është nganjëhere i lidhur me sëmundjen kardiovaskulare.
-
5:58 - 6:01Nuk është aspak e shëndetshme të jesh në këtë gjendje gjatë gjithë kohës.
-
6:01 - 6:03Por në studim, kur pjesëmarrësit panë
-
6:03 - 6:06përgjigjen e stresit të tyre si ndihmesë,
-
6:06 - 6:09enet e tyre të gjakut mbetën të çliruara si këtu.
-
6:09 - 6:10Zemra e tyre po rrihte,
-
6:10 - 6:14por ky është një profil kardiovaskular shumë më i shëndetshëm.
-
6:14 - 6:16Faktikisht, ngjan shumë me çka ndodh
-
6:16 - 6:21në momente gëzimi dhe kurajoje.
-
6:21 - 6:24Pas një jete me eksperienca stresuese
-
6:24 - 6:27ky ndryshim biologjik i vetem
-
6:27 - 6:28mund të jetë ndryshimi
-
6:28 - 6:31ndërmjet atakut të zemres prej stresit në moshën 50 vjeçare
-
6:31 - 6:34dhe jetesës së mirë deri në të 90-tat tuaja.
-
6:34 - 6:37Dhe kjo është çka shkenca e re mbi stresin zbulon,
-
6:37 - 6:41që mënyra se si ju mendoni rreth stresit është e rendesishme.
-
6:41 - 6:44Pra, qellimi im si psikologe shëndeti ka ndryshuar.
-
6:44 - 6:46Unë nuk dua më që të heq stresin tuaj.
-
6:46 - 6:49Dua t'iu bëj më të zotët në stres.
-
6:49 - 6:52Dhe na duhet vetem pak ndërhyrje.
-
6:52 - 6:53Nëse keni ngritur doren dhe thoni
-
6:53 - 6:56që keni patur shume stres vitin e kaluar,
-
6:56 - 6:57ne mund t'u kishim shpëtuar jeten,
-
6:57 - 6:59sepse me shpresë herën tjeter që
-
6:59 - 7:01zemra juaj do të rrahë prej stresit
-
7:01 - 7:03ju do të kujtoni këtë fjalim
-
7:03 - 7:05dhe do të mendoni me veten tuaj,
-
7:05 - 7:10ky është trupi im që më ndihmon të ngrihem ndaj kësaj sfide.
-
7:10 - 7:13Dhe kur e shikoni stresin në këtë mënyre,
-
7:13 - 7:15trupi juaj ju beson,
-
7:15 - 7:18dhe përgjigja juaj ndaj stresit bëhet me e shëndetshme.
-
7:18 - 7:22Pra, unë thashë që kam mbi një dekadë që e demonizoj stresin
-
7:22 - 7:24për të shpenguar veten time prej tij,
-
7:24 - 7:27ndaj do te bejme nje nderhyrje tjeter.
-
7:27 - 7:29Dua t'u tregoj një nga aspektet më pak
-
7:29 - 7:32të vlerësuara të përgjigjes së stresit,
-
7:32 - 7:34dhe idea është:
-
7:34 - 7:37Stresi ju bën sociale.
-
7:37 - 7:39Për të kuptuar këtë anë të stresit,
-
7:39 - 7:42ne duhet të flasim për nje hormon, oxytocinen,
-
7:42 - 7:45dhe e di oxytocina ka popullaritet tashmë
-
7:45 - 7:47aq shumë sa çmund te kete një hormon.
-
7:47 - 7:50Ka edhe nofken e vet të lezetshme, hormoni i përqafimit,
-
7:50 - 7:53sepse clirohet kur ju përqafoni dike.
-
7:53 - 7:57Por kjo është vetem një pjesë e vogël e asaj qe përfshin oxytocina.
-
7:57 - 8:00Oxytocina është një neuro-hormon.
-
8:00 - 8:03Rregullon instiktet sociale të trurit tuaj.
-
8:03 - 8:06Ju shtyn të bëni gjëra
-
8:06 - 8:09që përforcojnë lidhjet e ngushta.
-
8:09 - 8:12Oxytocina bën që ju të dëshironi kontakt fizik
-
8:12 - 8:14me miqtë dhe familjen tuaj.
-
8:14 - 8:16Nxit empatinë tuaj.
-
8:16 - 8:19Ju bën edhe më të disponueshem për të ndihmuar e mbështetur
-
8:19 - 8:22njerëzit për të cilet interesoheni.
-
8:22 - 8:23Disa njerëz kanë sugjeruar edhe
-
8:23 - 8:27që ne duhet të shfrytezojne oxytocinen
-
8:27 - 8:31për t'u bërë më shumë të dhemshur dhe të kujdesshem.
-
8:31 - 8:34Por kjo është çka pjesa me e madhe e njerezve nuk kuptojne
-
8:34 - 8:36rreth oxytocines.
-
8:36 - 8:39Eshtë një hormon stresi.
-
8:39 - 8:42Gjendra juaj e hipofizes e pompon këtë
-
8:42 - 8:44si pjesë e përgjigjes ndaj stresit.
-
8:44 - 8:46Eshtë po aq pjesë e përgjigjes ndaj stresit
-
8:46 - 8:50sa ç'është adrenalina që bën të rrahë zemren tuaj.
-
8:50 - 8:53Dhe kur oxytocina çlirohet në pergjigjen e stresit,
-
8:53 - 8:56ju motivon qe te kerkoni mbeshtetje.
-
8:56 - 8:58Përgjigja juaj biologjike e stresit
-
8:58 - 9:02po ju nxit që t'i thoni dikujt se si ndiheni
-
9:02 - 9:04në vend që të mbylleni përbrenda.
-
9:04 - 9:07Përgjigja e stresit tuaj dëshiron të sigurohet që ju e vini re
-
9:07 - 9:10kur dikush tjetër në jetën tuaj po mundohet
-
9:10 - 9:12në mënyrë që ju të mbështetni njëri tjetrin.
-
9:12 - 9:16Kur jeta juaj është e vështire, përgjigja e stresit tuaj do që ju
-
9:16 - 9:21të rrethoheni nga njerëz që interesohen për ju.
-
9:21 - 9:24OK, si mundet të njohurit e kësaj anë të stresit
-
9:24 - 9:26t'a bëje jeten tuaj më të shëndetshme?
-
9:26 - 9:28Atëhere, oxytocina nuk vepron vetëm në trurin tuaj.
-
9:28 - 9:31Vepron gjithashtu në trupin tuaj,
-
9:31 - 9:33dhe një nga rolet kryesore në trupin tuaj
-
9:33 - 9:36është të mbrojë sistemin kardiovaskular
-
9:36 - 9:38nga efektet e stresit.
-
9:38 - 9:41Eshtë një anti-inflamator natyral.
-
9:41 - 9:44Gjithashtu ndihmon enët e gjakut të mbeten të relaksuara gjatë stresit.
-
9:44 - 9:47Por, efekti im i preferuar në trup është ai në zemër.
-
9:47 - 9:51Zemra juaj ka receptorë për këtë hormon,
-
9:51 - 9:55dhe oxytocina ndihmon qelizat e zemres te rigjenerojne
-
9:55 - 9:59dhe të shërojnë çdo dëm të shkaktuar nga stresi.
-
9:59 - 10:03Ky hormon stresi forcon zemrën tuaj,
-
10:03 - 10:07dhe gjëja interesante është se të gjitha këto përfitime fizike
-
10:07 - 10:10të oxytocines janë të përmirësuara nga kontakti social
-
10:10 - 10:12dhe nga mbështetja sociale,
-
10:12 - 10:15ndaj kur ju kontaktoni të tjeret nën stres,
-
10:15 - 10:18si për të kërkuar mbështetje apo për të ndihmuar dikënd tjeter
-
10:18 - 10:20you çlironi më shumë nga ky hormon,
-
10:20 - 10:22përgjigja e stresit tuaj bëhet më e shëndetshme,
-
10:22 - 10:25dhe ju praktikisht shëroheni më shpejt nga stresi.
-
10:25 - 10:28Mua më duket e mrekullueshme,
-
10:28 - 10:32që përgjigja e stresit ka një sistem të përbrendshëm
-
10:32 - 10:34për rezistencë ndaj stresit,
-
10:34 - 10:39dhe që mekanizmi është lidhja njerëzore.
-
10:39 - 10:42Dua të përfundoj duke ju treguar nje studim tjetër.
-
10:42 - 10:46Dhe dëgjoni me kujdes, pasi ky studim mundet gjithashtu, të shpëtojë jetë.
-
10:46 - 10:50Ky studim ndoqi 1,000 madhorë ne SHBA,
-
10:50 - 10:54dhe ata klasifikoheshin në moshë prej 34 në 93,
-
10:54 - 10:56e ata filluan studimin duke pyetur,
-
10:56 - 11:01"Sa stres keni përjetuar në vitin e fundit?"
-
11:01 - 11:04Gjithashtu pyeten, "Sa kohë keni shpenzuar duke
-
11:04 - 11:07ndihmuar miqtë, komshinjtë,
-
11:07 - 11:10njerezit në komunitetin tuaj?"
-
11:10 - 11:13E më pas ata përdorin regjistrimet publike për pesë vitet në vijim
-
11:13 - 11:16për të gjetur kush kishte vdekur.
-
11:16 - 11:18OK, pra lajmet e këqija fillimisht:
-
11:18 - 11:21Për çdo eksperiencë madhore stresuese në jetë
-
11:21 - 11:24si vështiresitë financiare apo krizat familjare,
-
11:24 - 11:28që rriste rrezikun e vdekjes me 30 perqind.
-
11:28 - 11:32Por - dhe imagjinoj po pritnit një por tashmë -
-
11:32 - 11:35por kjo s'është e vërtetë për të gjithë.
-
11:35 - 11:39Njerëzit që shpenzojnë kohë duke u kujdesur për të tjerët
-
11:39 - 11:45nuk shfaqin absolutisht rritje në stresin e lidhur me vdekjen. Zero.
-
11:45 - 11:48Të kujdesesh krijon ripërtëritje.
-
11:48 - 11:50Dhe kështu në shohim edhe një herë
-
11:50 - 11:52që efektet e dëmshme të stresit në shëndetin tuaj
-
11:52 - 11:54janë të pashmangshme.
-
11:54 - 11:57Mënyra se si mendoni dhe veproni
-
11:57 - 12:01mund të transformojë eksperiencen tuaj të stresit.
-
12:01 - 12:03Kur ju zgjidhni të shikoni përgjigjen tuaj të stresit
-
12:03 - 12:06si ndihmesë,
-
12:06 - 12:11ju krijoni një biologji të guximit.
-
12:11 - 12:14Dhe kur ju zgjidhni të lidheni me të tjerë nën stres,
-
12:14 - 12:17ju mund të krijoni ripërtërim.
-
12:17 - 12:20Tani, nuk do të kërkoja domosdoshmërisht
-
12:20 - 12:23eksperienca më stresuese në jeten time,
-
12:23 - 12:25por shkenca më ka dhënë
-
12:25 - 12:29një qasje komplet të re për stresin.
-
12:29 - 12:34Stresi na lejon te hyjme në zemrat tona.
-
12:34 - 12:38Zemra e dhembshur që gjen gëzim dhe kuptim
-
12:38 - 12:39në lidhjet me të tjerët,
-
12:39 - 12:43dhe po, rrahja e zemrës tuaj fizike,
-
12:43 - 12:48që punon kaq fort për t'iu dhënë forcë dhe energji,
-
12:48 - 12:51dhe kur ju zgjidhni ta shihni stresin në ketë mënyre,
-
12:51 - 12:54jo vetem ju për përmirësoheni në stres,
-
12:54 - 12:58ju po bëni faktikisht një deklaratë shumë të thellë.
-
12:58 - 13:01Ju po thoni që besoni në vetvete
-
13:01 - 13:04per te perballuar sfidat e jetes
-
13:04 - 13:07dhe ju po mbani mend qe
-
13:07 - 13:09s'keni pse ti përballni ato vetëm.
-
13:09 - 13:11Faleminderit.
-
13:11 - 13:20(Duarttrokitje)
-
13:20 - 13:23Chris Andreson: Kjo që po na tregon është diçka e mrekullueshme.
-
13:23 - 13:27Më duket e mrekullueshme se si një besin mbi stresin
-
13:27 - 13:32mund të bëjë kaq shumë diferencë në pritshmëritë e jetës së dikujt.
-
13:32 - 13:34Si mund të shtrihet kjo në një këshillë,
-
13:34 - 13:36dmth, nëse dikush po bën një zgjedhje për stilin e jetës,
-
13:36 - 13:40lë të themi, ndërmjet një pune stresuese e jo stresuese,
-
13:40 - 13:42a ka rëndësi në cilin drejtim shkojnë ata?
-
13:42 - 13:46A është njësoj e mençur të shkosh pas një punë stresuese
-
13:46 - 13:48për aq kohë sa ju besoni se mund t'a përballoni atë, në një farë sensi?
-
13:48 - 13:50Kelly McGonigal: Po, diçka që dimë me siguri
-
13:50 - 13:53është se të ndjekësh kuptimin është më mirë për shëndetin tuaj
-
13:53 - 13:54se sa të provosh të evitosh shqetësimin.
-
13:54 - 13:57E do të thoja që kjo është mënyra më e mirë për të marrë vendime
-
13:57 - 14:00është të shkoni pas asaj çka përbën kuptim në jetën tuaj
-
14:00 - 14:03e më pas besojini vetevetes në përballimin e stresit që ndjek.
-
14:03 - 14:06CA: Shumë faleminderit, Kelly. Ishte shumë bukur.
KM: Faleminderit. -
14:06 - 14:10(Duarttrokitje)
- Title:
- Si të bëhesh mik me stresin
- Speaker:
- Kelly McGonigal
- Description:
-
Stresi. Ben zemren tuaj të rrahë, frymëmarrjen tuaj të shpeshtohet dhe ballin tuaj të djersitet. Por ndërkohë që stresi është bërë armiku i shëndetit publik, kërkime të reja tregojnë që stresi mund të jetë i keq per ju nese ju besoni se është i tillë.
Psikologia Kelly McGonigal na nxit ta shohim stresin si dicka pozitive, dhe na prezanton me një mekanizëm të pathënë për reduktimin e stresit: të komunikosh me të tjeret. - Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 14:28
Helena Bedalli approved Albanian subtitles for How to make stress your friend | ||
Helena Bedalli edited Albanian subtitles for How to make stress your friend | ||
Helena Bedalli edited Albanian subtitles for How to make stress your friend | ||
Helena Bedalli edited Albanian subtitles for How to make stress your friend | ||
Helena Bedalli accepted Albanian subtitles for How to make stress your friend | ||
Ardita Gjeçi edited Albanian subtitles for How to make stress your friend | ||
Ardita Gjeçi edited Albanian subtitles for How to make stress your friend |