Return to Video

Güç nasıl anlanır - Eric Liu

  • 0:11 - 0:12
    Hayatının her günü,
  • 0:12 - 0:15
    başka insanların oluşturduğu
    güç sistemleri içinde hareket ediyorsun.
  • 0:15 - 0:17
    Onları hissediyor musun?
  • 0:17 - 0:19
    Gücü anlıyor musun?
  • 0:19 - 0:21
    Neden önemli olduğunun farkında mısın?
  • 0:21 - 0:24
    Güç genellikle hakkında konuşmaktan
    rahatsız olduğumuz bir şey.
  • 0:24 - 0:29
    Bu özellikle toplum içinde birlikte yaşama
    biçimimiz olan sivil yaşam için doğru.
  • 0:29 - 0:34
    Demokraside gücün
    insanlara ait olması gerekirdi.
  • 0:34 - 0:37
    Güç hakkında daha fazla konuşma
    ve gerçekten ona sahip olan kişi
  • 0:37 - 0:41
    biraz edepsiz belki de
    şeytani bile görünüyor;
  • 0:41 - 0:45
    ama güç esasen ateşten ya da fizikten
    daha iyi ya da kötü değil.
  • 0:45 - 0:47
    Güç sadece güçtür.
  • 0:47 - 0:50
    Herhangi bir tarzdaki hükümetin
    nasıl çalışacağını kontrol eder.
  • 0:50 - 0:53
    Oyunun kurallarını
    kimin belirleyeceğini tayin eder.
  • 0:53 - 0:55
    Dolayısıyla etkili olmak,
  • 0:55 - 1:01
    ciddiye alınmak ve kullanılmamak için
    gücün nasıl işlediğini öğrenmek önemlidir.
  • 1:01 - 1:04
    Bu derste, gücün nereden geldiğini,
    nasıl uygulandığını ve
  • 1:04 - 1:10
    toplumsal yaşamda daha güçlü olman için
    neleri yapabileceğini göz önüne alacağız.
  • 1:10 - 1:12
    Basit bir tanımla başlayalım.
  • 1:12 - 1:16
    Güç, başkalarına yaptırtmak istediğin
    şeyleri onlara yaptırabilme becerisidir.
  • 1:16 - 1:18
    Tabi ki, bu aileden iş yerine,
    ilişkilere kadar
  • 1:18 - 1:24
    hayatın her alanında geçerlidir.
  • 1:24 - 1:27
    Biz sivil yaşam alanına odaklanacağız.
  • 1:27 - 1:30
    Bu alanda güç, bir topluluğa istediğin
    seçimi yaptırabilme ve
  • 1:30 - 1:33
    istediğin bir harekette
    bulunmalarını sağlama anlamında.
  • 1:33 - 1:35
    Sivil gücün 6 temel kaynağı vardır.
  • 1:35 - 1:39
    Birincisi fiziksel güç ve
    şiddet kapasitesidir.
  • 1:39 - 1:42
    Polis teşkilatı ya da ordu içinde olsun
    şiddet araçlarının kontrolü
  • 1:42 - 1:45
    en ilkel biçimdeki güçtür.
  • 1:45 - 1:48
    Gücün ikinci ana kaynağı zenginliktir.
  • 1:48 - 1:54
    Para sonuçları ve neredeyse her türlü
    gücü satın alma becerisini yaratır.
  • 1:54 - 1:58
    Üçüncü güç biçimi
    devlet faaliyetidir, hükümettir.
  • 1:58 - 2:01
    Bu, insanları bazı şeyleri yapmayı ya da
    yapmamayı zorunlu kılmak için
  • 2:01 - 2:04
    kanun ve bürokrasi kullanımıdır.
  • 2:04 - 2:08
    Mesela, demokraside
    halk, teorik olarak,
  • 2:08 - 2:11
    hükümete gücünü seçim yoluyla verir.
  • 2:11 - 2:15
    Diktatörlükte, güç şiddet tehdidi
    altında ortaya çıkar,
  • 2:15 - 2:17
    yönetilenin rızasıyla değil.
  • 2:17 - 2:22
    Dördüncü tarz güç sosyal normlardır veya
    başkalarının uygun gördükleri şeylerdir.
  • 2:22 - 2:25
    Normlar hükümetin merkezileştirilmiş
    mekanizmasına sahip değildir.
  • 2:25 - 2:28
    Normlar akrandan akrana
    daha yumuşak bir şekilde işler.
  • 2:28 - 2:32
    Kesinlikle insanların davranışlarını
    hatta kanunları bile değiştirebilir.
  • 2:32 - 2:36
    Evlilikte eşitlik hakkındaki normların son
    günlerde nasıl değişime uğradığını düşün.
  • 2:36 - 2:39
    Beşinci güç biçimi fikirlerdir.
  • 2:39 - 2:43
    Bireysel özgürlükler ya da
    ırkların eşitliği gibi bir fikir
  • 2:43 - 2:47
    fikirlerini ve hareketlerini değiştirmesi
    için yeterince insanı motive ederse
  • 2:47 - 2:50
    sınırsız miktarda güç yaratabilir.
  • 2:50 - 2:54
    Gücün altıncı kaynağı
    sayılardır, birçok insandır.
  • 2:54 - 2:56
    İnsanlardan oluşan sesli kitle,
  • 2:56 - 2:59
    topluca yoğun şekilde
    paylaşılan çıkarın ifade edilmesiyle ve
  • 2:59 - 3:01
    meşruluğun savunulmasıyla gücü yaratır.
  • 3:01 - 3:04
    Arap Baharı'nın ya da
    Çay Partisi'nin yükselişini düşün.
  • 3:04 - 3:06
    Kalabalıklar değerlidir.
  • 3:06 - 3:10
    Bunlar gücün ana altı kaynağı.
    Güç bunlardır.
  • 3:10 - 3:14
    Şimdi, gücün nasıl işlediğini düşünelim.
  • 3:14 - 3:18
    Gücün incelemeye değer 3 tane kuralı var.
  • 3:18 - 3:21
    Birinci kural:
    Güç hiçbir zaman durağan değildir.
  • 3:21 - 3:25
    Sivil toplum alanında her zaman
    ya artar ya da azalır.
  • 3:25 - 3:30
    Dolayısıyla eğer harekete geçmiyorsan,
    başkaları senin üzerinde etki eder.
  • 3:30 - 3:34
    İkinci kural: Güç su gibidir.
  • 3:34 - 3:37
    Günlük yaşamda, bir akıntı gibi akar.
  • 3:37 - 3:41
    Politika, bu akıntıyı tercih ettiğin yöne
    yönlendirme işidir.
  • 3:41 - 3:46
    Yasa oluşturma bir güç akımını dondurma
    ve sürekli kılma çabasıdır.
  • 3:46 - 3:49
    Yasalar donmuş güçtür.
  • 3:49 - 3:52
    Üçüncü kural: Güç yoğunlaşır.
  • 3:52 - 3:56
    Güç daha fazla güce yol açar ve
    güçsüzlükte böyledir.
  • 3:56 - 3:58
    Üçüncü kuralın sadece bir kişinin
  • 3:58 - 4:02
    bütün güce sahip olmasına
    engel olan tek şey
  • 4:02 - 4:07
    birinci ve ikinci kuralı
    nasıl uyguladığımızdır.
  • 4:09 - 4:14
    Birkaç insanın çok fazla güç
    biriktirmemeleri için ve
  • 4:14 - 4:18
    ayrıcalıklarını politikada yüceltmemeleri
    için hangi kuralları oluşturmalıyız?
  • 4:18 - 4:20
    Bu demokrasi konusu ve
  • 4:20 - 4:25
    bu işleyen kuralların her birini
    herhangi bir haberde görebilirsin.
  • 4:25 - 4:28
    Düşük ücretli işçiler daha yüksek
    ücret için organize oluyorlar.
  • 4:28 - 4:31
    Petrol şirketleri büyük bir boru hattını
    onaylattırmaya çalışıyorlar.
  • 4:31 - 4:34
    Gey ve lezbiyen çiftler evlenmek için
    yasal haklarını arıyorlar.
  • 4:34 - 4:37
    Şehirdeki ebeveynler okul için
    para yardımı talep ediyorlar.
  • 4:37 - 4:40
    Bu çabaları destekliyor ya da
    desteklemiyor olabilirsin.
  • 4:40 - 4:44
    İstediğini elde edip etmemen güç konusunda
    ne kadar becerikli olduğuna bağlı ki bu da
  • 4:44 - 4:49
    bizi sonunda toplumsal yaşamda daha güçlü
    olman için neler yapabileceğine getirir.
  • 4:49 - 4:52
    Burada okuryazarlık bakımından
    düşünmek yararlıdır.
  • 4:52 - 4:56
    Gücün nasıl okunduğunu ve yazıldığını
    öğrenmek senin aşman gereken zor bir iş.
  • 4:56 - 5:01
    Gücü okuma birçok güçle ilgili yazıya
    dikkati vermen anlamına geliyor.
  • 5:01 - 5:03
    Sadece kitapları kastetmiyorum.
  • 5:03 - 5:06
    Toplumu yazılar yığını olarak
    görmeyi kastediyorum.
  • 5:06 - 5:09
    Kampüsünde, şehrinde ya da ülkende
    bazı şeylerden memnun değil misin?
  • 5:09 - 5:14
    Kimin nasıl bir güce sahip olduğunu, hangi
    sistem içinde gücün düzenlendiğini belirle.
  • 5:14 - 5:16
    Neden böyle bir duruma dönüştüğünü,
  • 5:16 - 5:20
    kimin bu durumu bu hale getirdiğini ve
    kimin böyle kalmasını istediğini anla.
  • 5:20 - 5:24
    Böyle durumlarda başka kişilerin
    kullandığı stratejileri araştır:
  • 5:24 - 5:28
    Doğrudan atak mı yoksa dolaylı yoldan mı?
  • 5:28 - 5:32
    Koalisyon mu yoksa karizmatik otorite mi?
  • 5:32 - 5:35
    Yazabilmen için oku.
  • 5:35 - 5:37
    Gücü yazmak ilk olarak yazmaya ve
  • 5:37 - 5:41
    değişimin yazarı olmaya hakkın olduğuna
    inanmanı gerektirir.
  • 5:41 - 5:42
    Hakkın var.
  • 5:42 - 5:45
    Diğer her türlü yazın gibi
    kendini ifade etmeyi,
  • 5:45 - 5:48
    özgün bir söylemle
    fikirlerini anlatmayı öğrenirsin.
  • 5:48 - 5:51
    Fikirlerini organize et ve ondan sonra
    başka insanları organize et.
  • 5:51 - 5:53
    Görüş birliği oluşturmanın pratiğini yap.
  • 5:53 - 5:55
    Tartışma pratiği yap.
  • 5:55 - 5:57
    Yazı yazma gibi
    hepsi pratik yapmakla ilgili.
  • 5:57 - 6:01
    Her gün pratik yapma şansın var,
    komşu çevrende ve ötesinde.
  • 6:01 - 6:04
    Amaçlarını belirle ve
    sonra daha büyük olanlara başla.
  • 6:04 - 6:06
    İşleyiş düzenini gözlemle ve
    neyin işe yaradığını gör.
  • 6:06 - 6:08
    Uyum sağla, tekrar et.
  • 6:08 - 6:12
    Bu vatandaşlıktır.
  • 6:12 - 6:15
    Bu kısa derste sivil gücün
    nereden geldiğini,
  • 6:15 - 6:19
    nasıl işlediğini ve onu uygulamak
    için neler yapabileceğini keşfettik.
  • 6:19 - 6:23
    Güçle ilgili geriye kalan
    önemli bir soru "neden" sorusudur.
  • 6:23 - 6:28
    Gücü herkes için mi yoksa
    sadece kendin için mi istiyorsun?
  • 6:28 - 6:31
    Amaçların toplumdan yana mı?
    topluma karşı mı?
  • 6:31 - 6:33
    Bu soru strateji ile ilgili değil.
  • 6:33 - 6:37
    Karakterle ilgili ve
    bu başka bir ders konusu;
  • 6:37 - 6:39
    ama şunu hatırla:
  • 6:39 - 6:42
    Karakter artı güç
    iyi bir vatandaşa eşittir ve
  • 6:42 - 6:45
    öyle biri olmak için güce sahipsin.
Title:
Güç nasıl anlanır - Eric Liu
Speaker:
Eric Liu
Description:

Bütün derse buradan ulaşın: http://ed.ted.com/lessons/how-to-understand-power-eric-liu

Her gün başka insanların oluşturduğu güç sistemleri içinde hareket ediyoruz ve çalışıyoruz; ama genellikle güç hakkında konuşmaktan rahatsız oluyoruz. Neden? Eric Liu gücün altı kaynağını tanımlıyor ve bunları nasıl anladığımızın etkili bir vatandaş olmadaki önemini açıklıyor.

Ders Eric Liu, animasyon KAPWA Studioworks tarafından hazırlanmıştır.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
07:02
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for How to understand power
Sancak Gülgen edited Turkish subtitles for How to understand power
Sancak Gülgen accepted Turkish subtitles for How to understand power
Sancak Gülgen edited Turkish subtitles for How to understand power
Sancak Gülgen edited Turkish subtitles for How to understand power
firdevs altuntov edited Turkish subtitles for How to understand power
firdevs altuntov edited Turkish subtitles for How to understand power
firdevs altuntov edited Turkish subtitles for How to understand power
Show all

Turkish subtitles

Revisions