"အာဏာ"အကြောင်း ဘယ်လိုနားလည်နိုင်မလဲ။
-
0:11 - 0:13သင့်ဘဝရဲ့နေ့တိုင်း
-
0:13 - 0:15သူတပါးရဲ့ အာဏာစနစ်အောက်မှာ
လှုပ်ရှားနေရတယ်ဆိုတာ -
0:15 - 0:17သတိပြုမိပါသလား။
-
0:17 - 0:19"အာဏာ" ဆိုတာ သင် နားလည်ပါသလား။
-
0:19 - 0:21ဘာလို့ အရေးကြီးတာလဲဆိုတာ သင်သိပါသလား။
-
0:21 - 0:24လူ့အသိုင်းအဝိုင်းမှာ နေထိုင်ကြတဲ့
နိုင်ငံသားတွေအနေနဲ့တော့ -
0:24 - 0:29အာဏာဆိုတာ ဆွေးနွေးလို့မကောင်းတဲ့
ခေါင်းစဉ်တစ်ခုပါ။ -
0:29 - 0:34ဒီမိုကရေစီစနစ်မှာ အာဏာက
ပြည်သူလက်ထဲမှာပဲ ရှိရမယ်။ ဒါပဲ။ -
0:34 - 0:37ဒါကို ဘယ်သူ့မှာ အာဏာရှိသင့်တယ် စတာတွေ
ဆက်ပြောနေမယ် ဆိုရင်တော့ -
0:37 - 0:41မကောင်းတဲ့အရာ အကြောင်း
ပြောနေရသလိုပဲ။ -
0:41 - 0:45ဒါပေမဲ့ အာဏာက မီး (သို့) ရူပဗေဒ
တို့လိုပဲ ကောင်းသည် ဆိုးသည်မပြောနိုင်ဘူး။ -
0:45 - 0:47သူ့ဟာ နဲ့သူပဲလေ။
-
0:47 - 0:50အစိုးရတစ်ခုက ဘယ်လိုပုံစံ အလုပ်လုပ်လဲ
ထိန်းချုပ်ထားပြီး၊ -
0:50 - 0:53စည်းမျည်းတွေ ဘယ်သူကချမှတ်မလဲ
ဆုံးဖြတ်ပေးတယ်။ -
0:53 - 0:57ဒီတော့ အာဏာက ဘယ်လိုပုံစံအလုပ်လုပ်လဲ
နားလည်ခြင်းကသာ -
0:57 - 1:01ထိရောက်မှုရှိပြီး၊လေးစားခြင်းခံရကာ၊
အခွင့်ကောင်းယူခြင်းလည်း မခံရမှာ ဖြစ်တယ်။ -
1:01 - 1:04ဒီသင်ခန်းစာမှာ အာဏာဘယ်ကလာသလဲ၊
-
1:04 - 1:10ဘယ်လိုကျင့်သုံးမလဲနဲ့၊ ပြည်သူတစ်ယောက်အနေနဲ့
အာဏာပိုရှိလာအောင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ လေ့လာပါမယ်။ -
1:10 - 1:12အခြေခံအဓိပ္ပါယ် ဖွင့်ဆိုချက်ကနေ
စကြပါစို့။ -
1:12 - 1:16မိမိလုပ်စေချင်တာ သူတစ်ပါးလုပ်လာအောင်
လုပ်နိုင်စွမ်းကို အာဏာလို့ခေါ်တယ်။ -
1:16 - 1:18ဒီအချက်က ဘဝသက်တမ်းတစ်လျှောက်
-
1:18 - 1:24မိသားစု ၊အလုပ်ခွင်နှင့် ဆက်ဆံရေးများအထိ
ဒီပုံစံအတိုင်းပဲ။ -
1:24 - 1:27ပြည်သူလူထုအပေါ်
အဓိကဦးတည်ပြီး၊ -
1:27 - 1:29ကိုယ့်ရဲ့ရွေးချယ်မှုနဲ့
လုပ်စေချင်တဲ့အရာကို -
1:29 - 1:33လူ့အသိုင်းအဝိုင်းမှ
ဆောင်ရွက်စေမှာဖြစ်တယ်။ -
1:33 - 1:35အာဏာဖြစ်ပေါ်စေနိုင်တဲ့
အဓိကရင်းမြစ် (၆)ခုရှိတယ်။ -
1:35 - 1:39ပထမတစ်ခုက ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာဖိအားပေးမှု
နှင့် အကြမ်းဖက်နိုင်စွမ်းတို့ဖြစ်ပြီး၊ -
1:39 - 1:42အင်အားသုံးထိန်းချုပ်ခြင်းဖြစ်ကာ၊
ရဲတပ်ဖွဲ့သို့မဟုတ် စစ်အင်အားက -
1:42 - 1:45အာဏာရဲ့ အဓိက မူလရင်းမြစ်ဖြစ်တယ်။
-
1:45 - 1:48ဒုတိယ အဓိကရင်းမြစ်ကတော့
ချမ်းသာကြွယ်ဝခြင်းဖြစ်တယ်။ -
1:48 - 1:54ငွေကြေးက အာဏာအမျိုးအစား အားလုံးနီးပါး နဲ့
ရလဒ်တွေကို ဝယ်နိုင်စွမ်းရှိစေတယ်။ -
1:54 - 1:58တတိယ အာဏာအမျိုးအစားကတော့
အစိုးရမှ အရေးယူဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်တယ်။ -
1:58 - 2:01ဥပဒေနှင့် ဗျူရိုကရေစီသုံးပြီး
ကိစ္စအချို့ကို -
2:01 - 2:04အတင်းအကျပ် လုပ်စေခြင်း(သို့၊
မလုပ်စေခြင်း တို့ဖြစ်တယ်။ -
2:04 - 2:08ဥပမာ ဒီမိုကရေစီစနစ်မှာ
လူထုက ရွေးကောက်ပြီး -
2:08 - 2:11အစိုးရကို အာဏာပေးတယ်။
-
2:11 - 2:15အာဏာရှင်စနစ်မှာတော့ အစိုးရက
အုပ်ချုပ်ခံများရဲ့ သဘောတူညီချက်မပါဝင်ပဲ -
2:15 - 2:17ခြိမ်းခြောက်ဖိအားပေးကာ အာဏာရယူပါတယ်။
-
2:17 - 2:22စတုတ္ထ အမျိုးအစားက အခြားသူ၏ထင်မြင်ချက်များ
ပါဝင်တဲ့ လူမှုသတ်မှတ်ချက်များ ဖြစ်တယ်။ -
2:22 - 2:25သတ်မှတ်ချက်တွေက အစိုးရနဲ့မဆိုင်ဘဲ
-
2:25 - 2:28လူအချင်းချင်းမှလာတဲ့
ပျော့ပျောင်းတဲ့ ပုံစံဖြစ်တယ်။ -
2:28 - 2:32သူတို့က လူအချို့ရဲ့အပြုအမူနဲ့ ဥပဒေများအထိ
ပြောင်းလဲပစ်စေနိုင်တယ်။ -
2:32 - 2:36ယနေ့ ထိမ်းမြားခြင်း သတ်မှတ်ချက်များ
ဘယ်လိုဖြစ်ပေါ်လာလဲ တွေးကြည့်ပါ။ -
2:36 - 2:39ပဉ္စမတစ်ခုကတော့
စိတ်ကူးအကြံအစည်များ ဖြစ်တယ်။ -
2:39 - 2:43စိတ်ကူးတစ်ခု၊ တစ်ဦးချင်းလွတ်လပ်ခွင့်
(သို့)လူမျိုးရေးတန်းတူညီမျှမှုတွေက -
2:43 - 2:45လူများရဲ့ အတွေးအခေါ်နဲ့ လုပ်ရပ်ကို
ပြောင်းစေနိုင်မဲ့ -
2:45 - 2:50လှုံ့ဆော်မှုပေးနိုင်ရင် အကန့်အသတ်မဲ့
အာဏာကို ဖြစ်စေတယ်။ -
2:50 - 2:54ဆဌမ အာဏာအရင်းအမြစ်က ကိန်းဂဏန်းများဖြစ်ပြီး
လူအများကြီးကို ဆိုလိုတယ်။ -
2:54 - 2:57လူအများက တူညီတဲ့
စိတ်အားထက်သန်မှုများကို -
2:57 - 2:59ပူးပေါင်းပြီး၊ လူထုအသံ ထုတ်ဖော်ခြင်းဖြင့်
-
2:59 - 3:01တရားဝင်အာဏာကို ဖန်တီးနိုင်တယ်။
-
3:01 - 3:04အာရပ်နွေဦး (သို့) လက်ဖက်ရည်ပါတီများ
ဖြစ်ပေါ်လာပုံကို တွေးကြည့်ပါ။ -
3:04 - 3:06လူစုလူဝေးက တကယ့်ကို
အရေးပါတယ်။ -
3:06 - 3:10ဒါတွေကတော့ အာဏာဆိုတာဘာလဲ နဲ့
၎င်းရဲ့ ရင်းမြစ်(၆)ခု ပဲဖြစ်တယ်။ -
3:10 - 3:14အခု အာဏာက ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်သလဲ
စဉ်းစားကြည့်ရအောင်။ -
3:14 - 3:18လေ့လာကြည့်သင့်တဲ့ အာဏာရဲ့
ဥပဒေသ (၃)ခုရှိတယ်။ -
3:18 - 3:21ဥပဒေသနံပါတ်(၁)
အာဏာက ဘယ်တော့မှ တည်ငြိမ်ခြင်းမရှိဘူး။ -
3:21 - 3:25သူက ကြီးထွားလာမယ်
(သို့) ပျက်သုဉ်းသွားမဲ့အရာဖြစ်တယ်။ -
3:25 - 3:30ဒါကြောင့် သူ့ကို မထိန်းချုပ်လျှင်
သူက ပြန်ထိန်းချုပ်သွားမှာဖြစ်တယ်။ -
3:30 - 3:34ဥပဒေသ နံပါတ်(၂)
အာဏာက ရေကဲ့သို့ ဖြစ်တယ်။ -
3:34 - 3:37ရေစီးကြောင်းလိုမျိုး
နေ့စဉ်အသက်တာမှာ စီးဆင်းနေတယ်။ -
3:37 - 3:41နိုင်ငံရေးက ဒီရေစီးကြောင်းကို လိုချင်တဲ့
လမ်းကြောင်းအတိုင်း စီးစေခြင်းဖြစ်တယ်။ -
3:41 - 3:46မူဝါဒချမှတ်ခြင်းက အာဏာလမ်းကြောင်း
တည်စေဖို့ ကန့်သတ်ထိန်းချုပ်ခြင်းဖြစ်တယ်။ -
3:46 - 3:49မူဝါဒက ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ အာဏာဖြစ်တယ်။
-
3:49 - 3:52ဥပဒေသနံပါတ် (၃)
အာဏာက တစ်ပေါင်းတစ်စည်းထဲ ဖြစ်တယ်။ -
3:52 - 3:56အာဏာကြောင့် အာဏာပိုရှိစေပြီး၊
အာဏာမရှိသူကလည်း ပိုအားနည်းစေမှာဖြစ်တယ်။ -
3:56 - 3:59ဥပဒေသနံပါတ် (၁)နဲ့(၂)ကို
ကောင်းစွာအသုံးပြုပြီး -
3:59 - 4:02တစ်ဦးတည်းက အာဏာတည်စေတဲ့
-
4:02 - 4:09ဥပဒေသ နံပါတ်(၃) အခြေအနေကို
ရောက်ရှိစေမှာဖြစ်တယ်။ -
4:09 - 4:14လူအနည်းစုမှာသာ အာဏာကြီးထွားတဲ့
အခြေအနေ မရောက်အောင်နဲ့ -
4:14 - 4:18အခွင့်ထူးခံမူဝါဒ မရှိရအောင်
ဘာစည်းမျဉ်းတွေ ချမှတ်ကြမလဲ။ -
4:18 - 4:20ဒါက ဒီမိုကရေစီဖြစ်မလား
ဆိုတဲ့ မေးခွန်းလိုပါပဲ။ -
4:20 - 4:25သတင်းတွေမှာ ဒီဥပဒေ ဖြစ်နေပုံကိုတော့
တွေ့နေရမှာပါ။ -
4:25 - 4:28လုပ်ခနည်းဝန်ထမ်းတွေ
လစာတိုးမြှင့်ဖို့ စုစည်းကြတာ၊ -
4:28 - 4:31ရေနံကုမ္ပဏီများ ပိုက်လိုင်းကြီးတွေရဖို့
ဖိအားပေးကြတာ -
4:31 - 4:34လိင်တူချစ်သူစုံတွဲများ တရားဝင်
လက်ထပ်နိုင်ဖို့ ကြိုးပမ်းကြတာ၊ -
4:34 - 4:37မြို့နေမိဘများ အစိုးရမှ ကျောင်းဘောင်ချာ
ထုတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုတာ -
4:37 - 4:39ဒါတွေကို ထောက်ခံချင်
ခံမယ် မခံချင်လည်း မခံပါဘူး။ -
4:39 - 4:44လိုချင်တဲ့အရာရဖို့ ၎င်းကို ကျွမ်းကျင်စွာ
ကိုင်တွယ်နိုင်စွမ်း ပေါ်မူတည်ပြီး -
4:44 - 4:49လူထုအာဏာပိုရှိလာအောင်
ဘာလုပ်နိုင်မလဲ သိစေနိုင်တယ်။ -
4:49 - 4:52ဒီမှာ စာတတ်မြောက်မှုကို
ထည့်သွင်းစဉ်းစားဖို့ လိုပြီ။ -
4:52 - 4:56စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုက အာဏာအကြောင်းဖတ်ထားပြီး
ပညာသားပါပါရေးတတ်ဖို့လိုတယ်။ -
4:56 - 5:01အာဏာအကြောင်းဖတ်ထားဖို့က
စာအုပ်တွေကိုပဲ ဆိုလိုတာမဟုတ်ဘူး -
5:01 - 5:03ပတ်ဝန်းကျင်က အာဏာပုံစံများကို
အာရုံစိုက်ကြည့်တာ၊ -
5:03 - 5:06လူတွေဘာလိုချင်သလဲ
လေ့လာထားခြင်းတို့ကို ပြောခြင်းဖြစ်တယ်။ -
5:06 - 5:09ကျောင်း၊ မြို့ (သို့) နိုင်ငံမှာ
ဖြစ်နေတဲ့ မကြိုက်တဲ့အချက်ရှိလား။ -
5:09 - 5:14အာဏာကို ဘယ်သူက ဘယ်ပုံစံနဲ့
ပြုလုပ်နေလဲ ရှာကြည့်ပါ။ -
5:14 - 5:16ဘာလို့ဒီပုံစံဖြစ်နေလဲ။
-
5:16 - 5:19ဘယ်သူကဒီလိုလုပ်ထားလဲ နဲ့
ဘယ်သူက ဒီပုံစံဖြစ်ချင်တာလဲ နားလည်ပါ။ -
5:19 - 5:24ထိုအခြေအနေများတွင်အခြားသူများသုံးတဲ့
ဗျူဟာများက -
5:24 - 5:28တိုက်ရိုက်လား။
သွယ်ဝိုက် တိုက်ခိုက်ခြင်းလား။ -
5:28 - 5:32ညွှန့်ပေါင်း (သို့) သြဇာအခွင့်အာဏာ လား။
စသည်ဖြင့် လေ့လာပါ။ -
5:32 - 5:35ပညာသားပါပါရေးနိုင်ဖို့အတွက်
လေ့လာပါ။ -
5:35 - 5:39အာဏာကိုပြောင်းလဲသွားအောင်
ရေးသားတဲ့ သူဖြစ်နိုင်ဖို့ -
5:39 - 5:41သင့်မှာ ရေးပိုင်ခွင့် ရှိကြောင်း
-
5:41 - 5:42ဦးဆုံးယုံကြည်ဖို့လိုမယ်။
-
5:42 - 5:45တစ်ခြားရေးသားနည်းတွေလိုပဲ မိမိကိုယ်ကို
ဖော်ပြတတ်ဖို့လိုမယ်။ -
5:45 - 5:47မှန်ကန်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုပါ။
-
5:47 - 5:51မိမိနဲ့ အခြားသူတွေရဲ့ အကြံဉာဏ်များကို
စုစည်းပါ။ -
5:51 - 5:53သဘောတူညီမှု
ရယူတည်ဆောက်နိုင်ရန် -
5:53 - 5:55နှင့် ပဋိပက္ခများကို လေ့ကျင့်ပါ။
-
5:55 - 5:57စာရေးသလိုပဲ လေ့ကျင့်တာကလည်း
အရေးကြီးတယ်။ -
5:57 - 6:01နေ့တိုင်း အနီးအနား မှာ လေ့ကျင့်ဖို့
အခွင့်အလမ်းတွေရှိတယ်။ -
6:01 - 6:03ရည်ရွယ်ချက်တွေ တဆင့်ချင်း တိုးချသွားပါ။
-
6:03 - 6:06ဘယ်ပုံစံက အလုပ်ဖြစ်မလဲ
စောင့်ကြည့်ပါ။ -
6:06 - 6:08အသားကျအောင်လုပ်ပါ
ထပ်ခါတလဲလဲ လေ့ကျင့်ပါ။ -
6:08 - 6:12ဒါက နိုင်ငံသားတွေလုပ်ရမယ့်အရာ
ဖြစ်ပါတယ်။ -
6:12 - 6:15ဒီသင်ခန်းစာလေးမှာတော့ ပြည်သူ့အာဏာ
ဘယ်ကလာသလဲ -
6:15 - 6:19သူက ဘယ်လိုပုံစံ အလုပ်လုပ်သလဲ၊ သူ့ကို
အသုံးပြုနိုင်ဖို့ဘာတွေလုပ်မလဲ လေ့လာကြတယ်။ -
6:19 - 6:23ကျန်နေသေးတဲ့ အရေးကြီးမေးခွန်းတစ်ခုက
ဘာလို့ အာဏာရအောင် လုပ်မှာလဲ။ -
6:23 - 6:28လူတိုင်းအကျိုး အတွက်လား၊
ဒါမှမဟုတ် သင်တစ်ဦးတစ်ယောက်ထဲ အတွက်လား။ -
6:28 - 6:31သင့်ရဲ့ရည်ရွယ်ချက်က လူမှုရေး
လိုက်စားဖို့လား၊ ဆန့်ကျင်ဖို့လား။ -
6:31 - 6:33ဒီမေးခွန်းက နည်းဗျူဟာ နဲ့
ပတ်သက်တာ မဟုတ်ဘဲ -
6:33 - 6:37အကျင့်စရိုက်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စပါ။
နောက်သင်ခန်းစာတစ်ခုမှာ ပြောပြမှာပါ။ -
6:37 - 6:39ဒါပေမဲ့ တစ်ခုသိထားပါ။
-
6:39 - 6:42အာဏာနဲ့ အကျင့်စရိုက် ပေါင်းရင်
နိုင်ငံသားကောင်းတစ်ယောက်ဖြစ်လာပြီး၊ -
6:42 - 6:45ဒီလိုဖြစ်ဖို့ သင့်မှာ
အာဏာအပြည့် ရှိပါတယ်။
- Title:
- "အာဏာ"အကြောင်း ဘယ်လိုနားလည်နိုင်မလဲ။
- Speaker:
- Eric Liu
- Description:
-
more » « less
ကျွန်တော်တို့ဟာ နေ့တိုင်း အခြားသူတွေတည်ဆောက်ထားတဲ့ အာဏာစနစ်အောက်မှာ လှုပ်ရှား၊ အလုပ်လုပ် နေကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ အာဏာအကြောင်းပြောဖို့ ကျွန်တော်တို့ ကသိကအောက်ဖြစ်ကြတယ်။ ဒါက ဘာကြောင့်လဲ။ Eric Liu က အာဏာအရင်းအမြစ်ခြောက်ခု အကြောင်း ပြောပြပြီး၊ ၎င်းတို့ကို နားလည်ခြင်းက နိုင်ငံသားကောင်းဖြစ်ဖို့ အဓိကသော့ချက်ဖြစ်ကြောင်းရှင်းပြခဲ့ပါတယ်။
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 07:02
|
sann tint approved Burmese subtitles for How to understand power | |
|
|
sann tint accepted Burmese subtitles for How to understand power | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for How to understand power | |
|
Mie Cho edited Burmese subtitles for How to understand power | |
|
|
Mie Cho edited Burmese subtitles for How to understand power | |
|
|
Mie Cho edited Burmese subtitles for How to understand power | |
|
|
Mie Cho edited Burmese subtitles for How to understand power | |
|
|
Mie Cho edited Burmese subtitles for How to understand power |