Dịch nhầy giúp chúng ta khỏe mạnh như thế nào - Katharina Ribbeck

Xem bài học đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/how-mucus-keeps-us-healthy-katharina-ribbeck

Mỗi ngày có khoảng hơn một lít dịch nhầy được tiết ra trong cơ thể bạn, và khi bạn bị bệnh, nó càng không thể vắng mặt. Nhưng chính xác thì dịch nhầy là gì? Nó có nhiệm vụ gì khác ngoài việc khiến bạn phải khổ sở? Katharina Ribbeck hé lộ cho ta những bí mật của loại chất trong suốt này thông qua quá trình biến hình của nó để làm ẩm và bôi trơn các bộ phận dễ tổn thương của cơ thể ta và giúp ta ẩn tránh khỏi các vi trùng gây bệnh chết người.

Bài học được soạn bởi Katharina Ribbeck, minh họa bởi Anton Bogaty.

Nếu bạn bị cảm lạnh,
dịch nhầy chắc chắn xuất hiện.

Nhưng nó là gì và có nhiệm vụ gì
ngoài việc khiến bạn khổ sở?

Cơ thể bạn sản xuất hơn 1 lít
dịch nhầy mỗi ngày,

và những nơi ẩm ướt trên cơ thể
không được bao bởi da

như mắt,

mũi,

miệng,

phổi

và dạ dày đều có một lớp màng bọc.

Đó là lí do ta gọi chúng là màng nhầy,
hay niêm mạc.

Dịch nhầy đóng rất nhiều vai trò
trong cơ thể bạn.

Nó giữ các mô nhạy cảm
không bị khô và vỡ,

ngăn chặn chúng khỏi
nguy cơ nhiễm trùng.

Nó bôi trơn mắt để
bạn có thể chớp mắt.

Nó bảo vệ thành dạ dày khỏi acid.

Nó giúp bạn không mắc bệnh
bằng cách giữ hoặc loại bỏ

các vật chất mang đến
nguy cơ gây bệnh.

Cuối cùng, nó kiểm soát cả
triệu tỉ con vi khuẩn

trong hệ vi sinh của bạn.

Dịch nhầy chứa rất nhiều
các hợp chất khác nhau

gồm protein, chất béo và muối.

Nhưng thành phần cốt cán là
một loạt các protein gọi chung là "mucin".

Mucin là những phân tử lớn
cơ bản có trong dịch nhầy

làm cho dịch nhầy
trở nên nhầy nhụa.

Nó thuộc loại glycoprotein,
loại protein

cấu thành từ acid amin và đường.

Trong mucin, các chuỗi đường
liên kết với acid amin đặc hiệu

ở khung protein.

Chuỗi đường hút nước này giúp mucin
phân hủy trong dịch cơ thể.

Dịch nhầy chứa đến 90% nước,

được thủy hóa nhờ
những chuỗi đường này.

Một số mucin này tương tác với
các phân tử mucin khác

tạo thành một mạng lưới phức tạp
làm nhiệm vụ cản đường

các mầm bệnh và
những tai họa khác.

Đó là lí do dịch nhầy chính là tiền tuyến
bảo vệ cơ thể khỏi những chất lạ

như vi khuẩn hay bụi.

Dịch nhầy liên tục được sản xuất từ đường hô hấp
như một cái đai nhầy nhụa

để tống khứ sạch những kẻ xâm nhập kia.

Nó khiến vi khuẩn không thể
bám vào những mô phổi nhạy cảm

hay xâm nhập vào máu
và gây nhiễm trùng.

Nhiều vi khuẩn có hại
còn gây bệnh

khi chúng tập hợp lại
thành những màng sinh học nhầy nhụa.

Nhưng dịch nhầy chứa mucin,

các peptide kháng khuẩn,

kháng thể

và cả các virus ăn vi khuẩn
gọi là "bacteriophage"

cùng nhau ngăn cản
sự hình thành màng sinh học.

Nếu vi khuẩn trở nên có hại
khiến bạn bị bệnh,

cơ thể sẽ sản xuất dịch nhầy
để xóa sổ chúng

và hệ miễn dịch còn cho thêm
các tế bào bạch cầu nữa.

Thực ra, chất nhầy xanh
thường liên quan đến sự nhiễm trùng

lấy màu xanh từ enzyme
được tạo ra bởi bạch cầu.

Quá trình tiếp cận nhiều chiều
để kiểm soát vi khuẩn này

là lí do chính giúp
ta không bị bệnh.

Mặc dù dịch nhầy bảo vệ ta
khỏi những vi khuẩn lây nhiễm,

phần lớn vi khuẩn trong hệ vi sinh của ta
không có hại

mà còn có lợi.

Điều này đúng với bọn vi khuẩn
sống trong dịch nhầy,

nơi chúng thực hiện
các chức năng quan trọng

như tổng hợp vitamin,

ức chế viêm nhiễm

và kiểm soát tăng trưởng
của các loài có hại.

Nên dù bạn có nghĩ dịch nhầy
liên quan đến bệnh tật,

chính nó lại là thứ giúp bạn khỏe mạnh đấy.

Chắc chắn đấy, có thể nó hơi gớm,

nhưng bạn có nghĩ ra chất nào khác
có thể bôi trơn,

giữ cơ thể sạch sẽ,

chống nhiễm trùng

và thuần hóa được lũ vi khuẩn không?

Làm gì có, chỉ có dịch nhầy thôi.