Paradoks wartości - Akshita Agarwal

Zobacz pełną lekcję na: http://ed.ted.com/lessons/the-paradox-of-value-akshita-agarwal

Wyobraźcie sobie, że bierzecie udział w grze i macie do wyboru dwie nagrody: diament albo... butelkę wody. Wybór jest prosty. W końcu diamenty są o wiele bardziej wartościowe. A teraz wyobraźcie sobie, że znów dokonujecie wyboru, ale tym razem jesteście nie w show, a na pustyni bez wody od kilku dni. Czy teraz wybierzecie inaczej? Dlaczego? Czyż diamenty dalej nie są cenniejsze? O paradoksie wartości opowie Akshita Agarwal.

Lekcja: Akshita Agarwal, animacje: Qa'ed Mai.

Wyobraź sobie, że bierzesz udział
w grze i masz do wyboru dwie nagrody:

diament

albo butelkę wody.

Łatwy wybór.

Diamenty są o wiele bardziej wartościowe.

Teraz wyobraź sobie kolejny wybór,

ale tym razem nie jesteś w show,

a na pustyni, od kilku dni bez wody.

Czy teraz wybierzesz inaczej?

Dlaczego? Czyż diamenty
nie są nadal cenniejsze?

To paradoks wartości,

opisany przez pioniera
ekonomii, Adama Smitha.

Określenie wartości wcale nie jest
takie proste, jak mogłoby się wydawać.

Biorąc udział w show, myślisz o wartości
wymiennej każdego przedmiotu,

to znaczy ile pieniędzy
uzyskasz za towar.

Jednak w sytuacjach kryzysowych,
jak na wymienionej pustyni,

o wiele bardziej liczy się
wartość użytkowa,

czyli na ile przydatny okaże się
w tym przypadku dany towar.

Ponieważ możemy wybrać
tylko jedną możliwość,

musimy wziąć pod uwagę
też koszt alternatywny,

a więc co tracimy,
nie wybierając tego towaru.

W końcu jaką korzyść ma cena diamentu,

jeśli nigdy nie uda się opuścić pustyni.

Współcześni ekonomiści
rozpatrują paradoks wartości,

odnosząc swoje rozważania
do pojęcia użyteczności,

czyli w jakim stopniu coś
zaspokaja potrzeby człowieka.

Pojęcie korzyści dotyczy wszystkiego:
od podstawowej potrzeby jedzenia

po przyjemność słuchania
ulubionej piosenki.

Będzie się różnić w zależności
od człowieka i okoliczności.

Gospodarka rynkowa pozwala
łatwo śledzić korzyść z towaru.

Krótko mówiąc, towar jest wart tyle,

ile godzisz się za niego zapłacić.

Wyobraź sobie siebie
z powrotem na pustyni.

Tym razem masz do wyboru
diament albo butelkę wody co pięć minut.

Większość ludzi najpierw wybierze
dostatecznie dużo wody, by przeżyć,

a potem tyle diamentów, ile da się unieść.

Nazywa się to użytecznością krańcową.

To znaczy, że wybierając
między diamentami a wodą,

porównujesz użyteczność
każdej dodatkowej butelki wody

z użytecznością każdego diamentu.

Robisz to przy każdym wyborze.

Pierwsza butelka wody jest warta
więcej niż jakakolwiek ilość diamentów,

ale w pewnej chwili
będziesz mieć dosyć wody.

Po pewnym czasie każda dodatkowa
butelka stanie się problemem.

To wtedy przerzucisz się na diamenty.

I nie chodzi tu tylko
o takie zasoby jak woda.

Ze wzrostem posiadania,

każda nabytek traci wartość i korzyść.

To prawo użyteczności krańcowej.

Z chęcią kupisz dwie lub trzy
porcje ulubionej potrawy,

ale czwarta spowoduje obrzydzenie,

a setna prędzej się zepsuje,
niż po nią sięgniesz.

Czy ktoś płaciłby za oglądanie ciągle
tego samego filmu aż do znudzenia,

albo aż wszystko wyda?

W każdym razie kiedyś nastąpi moment,

w którym użyteczność krańcowa kupna
kolejnego biletu na film wyniesie zero.

Pojęcie użyteczności dotyczy nie tylko
zakupów, ale wszystkich naszych decyzji.

Intuicyjny sposób na zwiększenie korzyści
i jednoczesne zmniejszenie kosztów

to zmiana podejścia
do zarządzania czasem i zasobami.

Po zaspokojeniu podstawowych potrzeb

teoretycznie można by
zajmować się tylko tym,

co użyteczne lub przyjemne.

Oczywiście to, jak każdy z nas
poradzi sobie z tym zadaniem,

to osobna kwestia.

Przypomina to jednak o tym,
że to my decydujemy o wartości,

potrzebach, którymi się dzielimy,

rzeczach, które nas cieszą,

i wyborach, których dokonujemy.