Return to Video

Jak żyjąc z Aspergerem nauczyłam się dzielić się wewnętrznym światem

  • 0:01 - 0:03
    Chcę dziś opowiedzieć o marzeniach.
  • 0:04 - 0:07
    Przez całe życie śnię świadomie,
  • 0:07 - 0:09
    to lepsze niż filmy.
  • 0:09 - 0:11
    (Śmiech)
  • 0:11 - 0:13
    Poza lataniem, zianiem ogniem
  • 0:13 - 0:16
    i wyczarowywaniem seksownych facetów...
  • 0:16 - 0:18
    (Śmiech)
  • 0:18 - 0:21
    ...umiem też czytać i tworzyć muzykę.
  • 0:21 - 0:25
    Zabawne, że list motywacyjny do szkoły
  • 0:25 - 0:26
    też napisałam we śnie.
  • 0:26 - 0:29
    I zostałam przyjęta.
  • 0:30 - 0:32
    Jestem przede wszystkim wzrokowcem.
  • 0:32 - 0:35
    Myślę obrazami, nie słowami.
  • 0:35 - 0:39
    Dla mnie słowa są bardziej
    jak instynkt i język.
  • 0:40 - 0:42
    Takich ludzi jak ja jest wielu.
  • 0:42 - 0:44
    Nikola Tesla, na przykład.
  • 0:44 - 0:49
    Umiał bezbłędnie wyobrazić sobie,
    projektować, badać i rozwiązywać problemy
  • 0:49 - 0:53
    dotyczące wszystkich swoich wynalazków.
  • 0:55 - 0:58
    Język to wyjątkowa cecha naszego gatunku.
  • 0:58 - 1:00
    Ja jestem bardziej pierwotna.
  • 1:00 - 1:03
    Jak wersja beta Tłumacza Google.
  • 1:03 - 1:05
    (Śmiech)
  • 1:07 - 1:11
    Mój mózg ma umiejętność nadzwyczajnej
    koncentracji na rzeczach dla mnie ważnych.
  • 1:11 - 1:14
    Na przykład, kiedyś miałam
    romans z rachunkiem różniczkowym,
  • 1:14 - 1:17
    który trwał dłużej,
    niż niektóre małżeństwa celebrytów.
  • 1:17 - 1:20
    (Śmiech)
  • 1:21 - 1:23
    Mam jeszcze kilka niezwykłych cech.
  • 1:24 - 1:27
    Pewnie zauważyliście,
  • 1:27 - 1:28
    że słabo intonuję zdania.
  • 1:28 - 1:32
    Dlatego często jestem mylona z nawigacją.
  • 1:32 - 1:34
    (Śmiech)
  • 1:36 - 1:40
    To utrudnia podstawową komunikację,
    chyba że ktoś potrzebuje wskazówek.
  • 1:40 - 1:44
    (Śmiech)
  • 1:44 - 1:46
    Dziękuję.
  • 1:46 - 1:50
    (Brawa)
  • 1:51 - 1:54
    Parę lat temu, kiedy zaczęłam wykłady,
  • 1:54 - 1:56
    poszłam pierwszy raz
    zrobić sobie zdjęcie profilowe.
  • 1:57 - 2:00
    Fotografka poprosiła,
    żebym spojrzała zalotnie.
  • 2:00 - 2:02
    (Śmiech)
  • 2:02 - 2:05
    Nie miałam pojęcia, o czym mówi.
  • 2:05 - 2:07
    (Śmiech)
  • 2:07 - 2:09
    Powiedziała "Zrób tak z oczami,
  • 2:09 - 2:11
    jak kiedy flirtujesz z facetami".
  • 2:11 - 2:13
    "Czyli co?" zapytałam.
  • 2:13 - 2:15
    "No wiesz, zmruż oczy".
  • 2:16 - 2:17
    No to spróbowałam.
  • 2:17 - 2:19
    Wyglądało to mniej więcej tak.
  • 2:19 - 2:22
    (Śmiech)
  • 2:22 - 2:24
    Wyglądałam, jakbym wypatrywała Waldo.
  • 2:25 - 2:27
    (Śmiech)
  • 2:29 - 2:30
    Jest tego przyczyna,
  • 2:30 - 2:33
    tak jak jest przyczyna,
    dlaczego Waldo się ukrywa.
  • 2:33 - 2:37
    (Śmiech)
  • 2:41 - 2:43
    Mam Aspergera,
  • 2:43 - 2:45
    łagodniejszą formę autyzmu,
  • 2:45 - 2:48
    upośledzenie podstawowych dla ludzi
    umiejętności społecznych.
  • 2:51 - 2:54
    Utrudnia życie na wiele sposobów.
  • 2:54 - 2:58
    Dorastając, było mi naprawdę
    trudno dopasować się do grupy.
  • 2:58 - 3:02
    Przyjaciele opowiadali dowcipy,
    ale ja ich nie rozumiałam.
  • 3:02 - 3:07
    Moimi bohaterami byli
    George Carlin i Stephen Colbert
  • 3:07 - 3:09
    i to oni nauczyli mnie poczucia humoru.
  • 3:11 - 3:15
    Gwałtownie zmieniłam osobowość,
    z nieśmiałej i dziwnej
  • 3:15 - 3:18
    stałam się zbuntowana i wulgarna.
  • 3:18 - 3:21
    Nie trzeba dodawać,
    że nie miałam zbyt wielu przyjaciół.
  • 3:22 - 3:24
    Miałam też nadwrażliwość zmysłową.
  • 3:25 - 3:28
    Woda na skórze
    wydawała się niczym szpilki,
  • 3:28 - 3:31
    więc latami odmawiałam prysznica.
  • 3:31 - 3:35
    Teraz mogę was zapewnić,
    że już odpowiednio dbam o higienę.
  • 3:35 - 3:37
    (Śmiech)
  • 3:38 - 3:43
    Żeby znaleźć się tutaj musiałam
    napracować się, a moi rodzice...
  • 3:43 - 3:48
    Sprawy wymknęły się spod kontroli,
    gdy rówieśnik wykorzystał mnie seksualnie,
  • 3:48 - 3:52
    co zmieniło trudną sytuację
    w jeszcze trudniejszą.
  • 3:53 - 3:59
    Pojechałam ponad 3000 km po leczenie,
  • 3:59 - 4:03
    a tam w ciągu kilku dni
    od przepisana nowych leków
  • 4:03 - 4:05
    moje życie zmieniło się
    w rozdział o zombi.
  • 4:06 - 4:09
    Miałam paranoiczne myśli
    i zaczęłam mieć wizje,
  • 4:09 - 4:12
    że ścigają mnie trupy w stanie rozkładu.
  • 4:13 - 4:16
    W końcu uratowała mnie rodzina,
  • 4:16 - 4:20
    ale przez trzy tygodnie
    schudłam prawie 9 kilo,
  • 4:20 - 4:23
    dorobiłam się poważnej anemii
  • 4:23 - 4:25
    i byłam bliska samobójstwa.
  • 4:26 - 4:31
    Przeniesiono mnie do nowego ośrodka,
    gdzie zrozumiano moje lęki,
  • 4:31 - 4:35
    traumy i społeczne fobie,
  • 4:35 - 4:38
    gdzie wiedzieli, jak mnie leczyć,
    i w końcu otrzymałam pomoc.
  • 4:38 - 4:41
    Po 18 miesiącach ciężkiej pracy
  • 4:41 - 4:44
    zaczęłam robić rzeczy niezwykłe.
  • 4:45 - 4:48
    Jedną z częstych cech Aspergera
  • 4:48 - 4:50
    jest bogate życie wewnętrzne.
  • 4:50 - 4:53
    Wiem po sobie, mam barwną osobowość.
  • 4:53 - 4:57
    Bogactwo pomysłów, mnóstwo
    się dzieje w mojej głowie.
  • 4:57 - 5:00
    Ale jest przepaść między moim umysłem,
  • 5:00 - 5:03
    a komunikacją z resztą świata.
  • 5:03 - 5:07
    Podstawowa komunikacja
    jest dlatego wyzwaniem.
  • 5:08 - 5:11
    Przez moje społeczne kłopoty
    niewiele firm chciałoby mnie zatrudnić.
  • 5:11 - 5:14
    Dlatego złożyłam podanie do Waffle House.
  • 5:14 - 5:19
    (Śmiech)
  • 5:20 - 5:24
    Waffle House jest niezwykłym,
    otwartym całą dobę, barem.
  • 5:24 - 5:26
    (Śmiech)
  • 5:26 - 5:29
    (Brawa)
  • 5:29 - 5:31
    Dziękuję.
  • 5:31 - 5:33
    Można tam zamówić placki ziemniaczane
  • 5:33 - 5:36
    na tak wiele sposobów,
    na ile można się pozbyć zwłok.
  • 5:36 - 5:38
    (Śmiech)
  • 5:38 - 5:42
    W plastrach lub w kostkę, poćwiartowane,
    polane, posypane lub przykryte.
  • 5:42 - 5:44
    (Śmiech)
  • 5:44 - 5:46
    Zgodnie z normami społecznymi
  • 5:46 - 5:49
    powinno się tam chodzić
    wyłącznie ciemną nocą.
  • 5:49 - 5:51
    (Śmiech)
  • 5:51 - 5:55
    Pewnego razu, o 2 w nocy,
    zapytałam kelnerkę:
  • 5:55 - 5:58
    "Co cię spotkało w pracy
    najdziwaczniejszego?".
  • 5:59 - 6:02
    Opowiedziała, jak kiedyś
    przyszedł zupełnie nagi facet.
  • 6:02 - 6:03
    (Śmiech)
  • 6:04 - 6:06
    Powiedziałam: "Świetnie! Zapisz
    mnie na nocną zmianę!".
  • 6:06 - 6:09
    (Śmiech)
  • 6:09 - 6:12
    Nie potrzeba dodawać,
    że Waffle House nie dało mi pracy.
  • 6:14 - 6:18
    Posiadanie Aspergera może być
    postrzegane jako problem.
  • 6:18 - 6:20
    I czasem jest naprawdę upierdliwe,
  • 6:20 - 6:22
    ale czasem też odwrotnie.
  • 6:22 - 6:26
    To dar, który pozwala mi
    myśleć po wizjonersku.
  • 6:27 - 6:34
    W wieku 19 lat wygrałam konkurs
    za badania nad rafami koralowymi.
  • 6:34 - 6:35
    Dzięki czemu miałam wykład
  • 6:35 - 6:37
    o zróżnicowaniu biologicznym
    na zjeździe ONZ,
  • 6:37 - 6:39
    gdzie przedstawiłam swoją pracę.
  • 6:39 - 6:41
    (Brawa)
  • 6:41 - 6:42
    Dziękuję.
  • 6:42 - 6:47
    (Brawa)
  • 6:47 - 6:51
    Mam 22 lata, niedługo kończę studia
  • 6:51 - 6:55
    i jestem współfundatorką firmy
    biotechnologicznej AutismSees.
  • 6:56 - 6:57
    (Brawa)
  • 6:57 - 6:59
    Dziękuję.
  • 6:59 - 7:01
    (Brawa)
  • 7:01 - 7:04
    Weźcie pod uwagę, ile mnie to kosztowało.
  • 7:04 - 7:10
    25 terapeutów, 11 błędnych diagnoz,
    lata bólu i traumy.
  • 7:11 - 7:14
    Spędziłam mnóstwo czasu,
    zastanawiając się, czy nie da się inaczej.
  • 7:14 - 7:18
    Odpowiedzią jest technologia
    wspierająca autyków.
  • 7:19 - 7:21
    Technologia, która mogłaby
  • 7:21 - 7:23
    pomóc osobom
    z szerokiego spektrum autyzmu,
  • 7:23 - 7:25
    w skrócie ASD.
  • 7:26 - 7:31
    Aplikacja Podium stworzona
    przez moją firmę, AutismSees,
  • 7:31 - 7:37
    pomaga oszacować i rozwijać
    umiejętności komunikacyjne.
  • 7:37 - 7:42
    Dodatkowo dzięki kamerze
    nadzoruje kontakt wzrokowy,
  • 7:42 - 7:48
    symulując wystąpienia publiczne
    lub rozmowy o pracę.
  • 7:49 - 7:51
    Może pewnego dnia dostanę
    pracę w Waffle House,
  • 7:51 - 7:53
    jak jeszcze trochę poćwiczę.
  • 7:53 - 7:55
    (Śmiech)
  • 7:57 - 8:03
    Co wspaniałe, użyłam Podium,
  • 8:03 - 8:08
    żeby przygotować się na dzisiaj
    i bardzo mi to pomogło.
  • 8:08 - 8:09
    Ale jest coś więcej.
  • 8:09 - 8:11
    Można zrobić więcej
  • 8:12 - 8:15
    dla osób ze spektrum autyzmu.
  • 8:15 - 8:20
    Podejrzewa się, że wielu naukowców,
  • 8:20 - 8:25
    wynalazców, artystów
    i inżynierów ma takie zaburzenia.
  • 8:25 - 8:31
    Emily Dickinson, Jane Austen,
    Isaac Newton i Bill Gates
  • 8:31 - 8:32
    to tylko niektórzy.
  • 8:32 - 8:34
    Problem polega na tym,
  • 8:34 - 8:38
    że genialne pomysły
    często nie zostają przekazane dalej
  • 8:38 - 8:40
    przez bariery komunikacyjne.
  • 8:41 - 8:46
    Dlatego wiele osób z autyzmem
    jest często przeoczanych
  • 8:46 - 8:48
    i wykorzystywanych.
  • 8:49 - 8:53
    Marzę o zmianie sytuacji osób z autyzmem,
  • 8:56 - 8:59
    usunięciu barier komunikacyjnych
    uniemożliwiających powodzenie.
  • 9:00 - 9:02
    Uwielbiam przejrzyste sny,
  • 9:02 - 9:05
    bo to mnie wyzwala,
  • 9:05 - 9:09
    bez społecznego osądzenia
    i materialnych skutków.
  • 9:10 - 9:13
    Kiedy unoszę się nad obrazami
    stworzonymi w mojej głowie,
  • 9:13 - 9:14
    jestem spokojna.
  • 9:15 - 9:17
    Wolna od osądów,
  • 9:17 - 9:19
    mogę robić to, co chcę, rozumiecie?
  • 9:19 - 9:24
    Mogę obściskiwać się z Bradem Pittem,
    a Angelinie to zupełnie nie przeszkadza.
  • 9:24 - 9:26
    (Śmiech)
  • 9:28 - 9:32
    Cele technologii asystującej
    autystykom są szersze
  • 9:32 - 9:33
    i znacznie ważniejsze.
  • 9:34 - 9:38
    Moim celem jest zmiana postrzegania
  • 9:38 - 9:43
    autyzmu i ludzi
    z lżejszym zespołem Aspergera,
  • 9:43 - 9:47
    bo mogą mnóstwo zdziałać.
  • 9:47 - 9:50
    Na przykład Temple Grandin.
  • 9:50 - 9:55
    Dzięki temu umożliwiamy ludziom
    dzielenie się swoim talentem ze światem
  • 9:55 - 9:58
    i postęp dla świata.
  • 9:58 - 10:01
    Dodatkowo dajemy im odwagę
    do realizacji swoich marzeń
  • 10:01 - 10:03
    w prawdziwym świecie i czasie.
  • 10:03 - 10:04
    Dziękuję.
  • 10:04 - 10:08
    (Brawa)
  • 10:08 - 10:09
    Dziękuję.
  • 10:09 - 10:13
    (Brawa)
Title:
Jak żyjąc z Aspergerem nauczyłam się dzielić się wewnętrznym światem
Speaker:
Alix Generous
Description:

Alix Generous jest młodą, pełną pomysłów kobietą, autorką wygrywających nagrody rozpraw naukowych, opracowującą nowe technologie i opowiadającą świetne dowcipy (sami zobaczycie). Ma zespół Aspergera, jedno z zaburzeń ze spektrum autyzmu, który wpływa na podstawowe umiejętności społeczne niezbędne do porozumiewania się. Pracowała ciężko przez wiele lat, żeby nauczyć się dzielić się myślami ze światem. W tej zabawnej i osobistej prelekcji dzieli się swoją historią - i wizją narzędzi, które pomogą ludziom przedstawiać swoje pomysły światu.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
10:26

Polish subtitles

Revisions