Patatesin gözüyle tarih - Leo Bear-McGuinness
-
0:07 - 0:08Fırınlanmış ya da kızartılmış,
-
0:08 - 0:10haşlanmış ya da kavrulmuş,
-
0:10 - 0:12cips ya da patates kızartması olarak.
-
0:12 - 0:15Hayatınızın bir döneminde,
muhtemelen patates yemişsinizdir. -
0:15 - 0:17Lezzetli, şüphesiz, fakat
-
0:17 - 0:21patates tarihimizde bugüne kadar
bildiğimiz ve sevdiğimiz bir besin maddesi -
0:21 - 0:26olmaktan çok daha önemli bir rol
oynamıştır. -
0:26 - 0:28Patates olmasaydı,
-
0:28 - 0:31modern uygarlığımız
hiç var olmayabilirdi. -
0:31 - 0:358,000 yıl önce Güney Amerika'da,
And Dağlarının tepelerinde -
0:35 - 0:39eski Perulular ilk patates
yetiştirenlerdi. -
0:39 - 0:41Gerekli yağlar, vitaminler ve
mineralleri içermesinin -
0:41 - 0:45yanı sıra yüksek miktarda protein
ve karbonhidrat içerdikleri için, -
0:45 - 0:49patatesler, taraçalı tarlalarını inşa
ederken ve işlerken, Kayalık Dağları'nda -
0:49 - 0:52madencilik yaparken, büyük İnka
İmparatorluğunun -
0:52 - 0:54gelişmiş medeniyetini oluştururken
-
0:54 - 0:58İnkalı büyük işçi sınıfı için mükemmel
bir besin kaynağıydı. -
0:58 - 1:01İnka halkı için ne kadar hayati olsa da,
-
1:01 - 1:04And Dağları'ndan dönen İspanyol denizciler
-
1:04 - 1:06patatesi Avrupa'ya ilk getirdiklerinde,
-
1:06 - 1:08patatesler işe yaramazdı.
-
1:08 - 1:10Avrupalılar, şeklen güzelavrat otuyla
-
1:10 - 1:14çok yakından benzerlikler taşıyan
ve yabancı ve yeni bir kıtadan -
1:14 - 1:19gelmiş sıkıcı ve tatsız acayiplikler
olarak gördükleri şeyi yemek istemediler. -
1:19 - 1:21Bu yüzden tüketmek yerine,
-
1:21 - 1:25patatesleri dekoratif bahçe bitkileri
olarak kullandılar. -
1:25 - 1:28Patates Avrupa'da ana besin kaynağı olarak
görülene kadar -
1:28 - 1:31200 yıldan fazla zaman geçecekti,
-
1:31 - 1:32o zaman bile,
-
1:32 - 1:35ağırlıklı olarak alt sınıflar
tarafından tüketilecekti. -
1:35 - 1:37Ancak, 1750'lerde başlayan,
-
1:37 - 1:39ve ucuz ve besleyici patatesin
-
1:39 - 1:43geniş mevcudiyetinin kısmen sayesinde,
-
1:43 - 1:46Avrupalı köylüler, daha iyi besin
güvenliği ile, -
1:46 - 1:47kendilerini artık zamanın
düzenli -
1:47 - 1:52olarak gerçekleşen tahıl kıtlıklarının
insafında görmeyi bıraktılar, -
1:52 - 1:54ve böylece nüfusları sürekli arttı.
-
1:54 - 1:57Sonuç olarak, İngiliz, Hollanda ve Alman
İmparatorlukları, -
1:57 - 2:02gelişen çiftçi, işçi ve asker gruplarının
sırtlarında yükseldiler, -
2:02 - 2:06böylece Batı'yı dünya egemenliği yerine
taşıdılar. -
2:06 - 2:10Ancak, bütün Avrupa ülkeleri
imparatorluklar filizlendirmedi. -
2:10 - 2:12İrlandalılar patatesi benimsedikten sonra,
-
2:12 - 2:15ana besin maddesi olarak patatese bağımlı
olarak, -
2:15 - 2:19nüfusları dramatik bir şekilde arttı.
-
2:19 - 2:21Fakat daha sonra felaket vurdu.
-
2:21 - 2:241845'ten 1852'ye,
-
2:24 - 2:29dünya tarihindeki en ölümcül kıtlıklardan
biri olan İrlanda Patates Kıtlığı'na -
2:29 - 2:31sebep olan patates yanığı hastalığı,
İrlanda'nın -
2:31 - 2:34patates hasadının büyük bir kısmını
harap etti. -
2:34 - 2:37Bir milyondan fazla İrlanda yerlisi
açlıktan öldü ve -
2:37 - 2:412 milyondan fazlası evlerini
arkalarında bıraktı. -
2:41 - 2:44Fakat elbette, bu patates için
bir son değildi. -
2:44 - 2:46Ekin neticede kurtarıldı,
-
2:46 - 2:49ve Avrupa halkı, özellikle işçi sınıfı,
-
2:49 - 2:51artmaya devam etti.
-
2:51 - 2:54İrlandalı göçmen akının yardımıyla,
-
2:54 - 2:58Avrupa, Sanayi Devrimi aracılığıyla
modern dünyayı meydana getirecek -
2:58 - 3:01gelişmekte olan fabrikalara iş gücü
olabilecek, büyük, -
3:01 - 3:06sürdürülebilir ve iyi beslenmiş nüfus
kazandı. -
3:06 - 3:10Bu yüzden, patatessiz bir dünya düşünmek
neredeyse imkansız. -
3:10 - 3:12Sanayi Devrimi gerçekleşir miydi?
-
3:12 - 3:15Bu İttifak askerlerini besleyen
kolay yetiştirilen ürün -
3:15 - 3:19olmasaydı 2. Dünya Savaşı İttifak
devletleri tarafından kaybedilir miydi? -
3:19 - 3:21Başlar mıydı hatta?
-
3:21 - 3:22Böyle düşünürseniz,
-
3:22 - 3:27dünya tarihindeki birçok önemli kilometre
taşı tamamen ya da en azından kısmen -
3:27 - 3:31Peru tepeleri arasından gelen basit
patateslere bağlanabilir.
- Title:
- Patatesin gözüyle tarih - Leo Bear-McGuinness
- Description:
-
Tüm dersi izlemek için: http://ed.ted.com/lessons/history-through-the-eyes-of-the-potato-leo-bear-mcguinness
Fırınlanmış ya da kızartılmış, haşlanmış ya da kavrulmuş, cips ya da patates kızartması olarak.Hayatınızın bir döneminde, muhtemelen patates yemişsinizdir. patates tarihimizde bugüne kadar bildiğimiz ve sevdiğimiz bir besin maddesi olmaktan çok daha önemli bir rol oynamıştır. Leo Bear-McGuinness patates olmadan nasıl günümüz medeniyetlerin oluşmayabileceğini paylaşıyor.
Ders Leo Bear-McGuinness, animasyon Black Powder Design tarafından hazırlandı.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 03:47
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for History through the eyes of the potato - Leo Bear-McGuinness | ||
Sancak Gülgen edited Turkish subtitles for History through the eyes of the potato - Leo Bear-McGuinness | ||
Sancak Gülgen accepted Turkish subtitles for History through the eyes of the potato - Leo Bear-McGuinness | ||
Sancak Gülgen edited Turkish subtitles for History through the eyes of the potato - Leo Bear-McGuinness | ||
Sancak Gülgen edited Turkish subtitles for History through the eyes of the potato - Leo Bear-McGuinness | ||
Merve Ay edited Turkish subtitles for History through the eyes of the potato - Leo Bear-McGuinness | ||
Merve Ay edited Turkish subtitles for History through the eyes of the potato - Leo Bear-McGuinness |