Mój radykalny plan małych reaktorów jądrowych
-
0:01 - 0:03Mam ważne ogłoszenie
-
0:03 - 0:06i bardzo się z tego cieszę.
-
0:06 - 0:09Może to trochę zaskoczy tych z was,
-
0:09 - 0:11którzy znają moje badania
-
0:11 - 0:13i osiągnięcia.
-
0:13 - 0:16Próbowałem rozwiązać poważne problemy,
-
0:16 - 0:19jak walka z terroryzmem,
terroryzm jądrowy, -
0:19 - 0:22opieka zdrowotna,
diagnozowanie i leczenie raka. -
0:22 - 0:25Po zastanowieniu zdałem sobie sprawę,
-
0:25 - 0:29że największym problemem,
-
0:29 - 0:32z którego wynikają wszystkie inne,
-
0:32 - 0:35jest energia, elektryczność,
przepływ elektronów. -
0:35 - 0:38Zdecydowałem się spróbować
-
0:38 - 0:42rozwiązać ten problem.
-
0:42 - 0:46Pewnie nie tego się spodziewacie.
-
0:46 - 0:47Spodziewacie się pewnie,
-
0:47 - 0:49że będę mówić o reakcji termojądrowej,
-
0:49 - 0:51bo tym zajmowałem się większość życia.
-
0:51 - 0:54Ale to w zasadzie prelekcja o...
-
0:54 - 0:57(Śmiech)
-
0:57 - 1:00Prelekcja o rozszczepieniu
jądra atomowego, -
1:00 - 1:02dopracowaniu do perfekcji czegoś starego
-
1:02 - 1:04i wprowadzenie go do XXI wieku.
-
1:04 - 1:09Pomówmy, na czym polega
rozszczepienie jądra atomowego. -
1:09 - 1:10W elektrowni atomowej znajduje się
-
1:10 - 1:13wielki kocioł z wodą
pod wysokim ciśnieniem -
1:13 - 1:15i pręty paliwowe,
-
1:15 - 1:17które są obłożone cyrkonem
-
1:17 - 1:20i znajdują się tam małe kulki
paliwa z dwutlenku uranu, -
1:20 - 1:24Rozszczepienie jądra atomu kontroluje się
i utrzymuje na prawidłowym poziomie, -
1:24 - 1:27ta reakcja podgrzewa wodę,
-
1:27 - 1:30woda zamienia się w parę,
która obraca turbinę -
1:30 - 1:32i wytwarza prąd elektryczny.
-
1:32 - 1:35Właśnie tak wytwarzamy elektryczność
-
1:35 - 1:38za pomocą turbiny parowej od 100 lat.
-
1:38 - 1:41Reakcja nuklearna była wielkim postępem
-
1:41 - 1:43w podgrzewaniu wody,
-
1:43 - 1:47ale nadal podgrzewamy wodę
i para obraca turbiną. -
1:47 - 1:51Pomyślałem, czy to jest najlepszy sposób?
-
1:51 - 1:54Czy rozszczepienie atomu to już wszystko,
-
1:54 - 1:57czy da się jeszcze coś wynaleźć
w tej dziedzinie? -
1:57 - 1:59Zdałem sobie sprawę, że natrafiłem na coś,
-
1:59 - 2:04co ma ogromny potencjał zmienić świat.
-
2:04 - 2:07I to jest właśnie to.
-
2:07 - 2:10To mały reaktor modułowy.
-
2:10 - 2:14Nie jest tak duży,
jak reaktor na diagramie. -
2:14 - 2:17Ten ma od 50 do 100 megawatów.
-
2:17 - 2:19Ale to ogromna ilość mocy.
-
2:19 - 2:22Przy przeciętnym użyciu
-
2:22 - 2:27to energia dla około 25 000
do 100 000 gospodarstw. -
2:27 - 2:30Najciekawsze w tych reaktorach jest to,
-
2:30 - 2:32że powstają w fabryce.
-
2:32 - 2:34To reaktory modułowe,
-
2:34 - 2:36powstające na linii produkcyjnej.
-
2:36 - 2:38Można je zawieźć
w dowolne miejsce na świecie, -
2:38 - 2:40postawić - i prąd zaczyna płynąć.
-
2:40 - 2:44Ten obszar tutaj to reaktor.
-
2:44 - 2:46Co ważne, zakopano go pod ziemią.
-
2:46 - 2:49Jako ktoś, kto zajmował się
walką z terroryzmem, -
2:49 - 2:52nie mogę się tego nachwalić,
-
2:52 - 2:54bo pod względem bezpieczeństwa
-
2:54 - 2:58zakopywanie pod ziemią to dobry pomysł.
-
2:58 - 3:02Wewnątrz tego reaktora
jest roztopiona sól, -
3:02 - 3:05więc każdy, kto jest fanem toru
-
3:05 - 3:06będzie tym podekscytowany,
-
3:06 - 3:11bo te reaktory są naprawdę dobre
-
3:11 - 3:14w powielaniu i spalaniu
cyklu paliwowego toru, -
3:14 - 3:16uranu-233.
-
3:16 - 3:18Ale paliwo tak naprawdę mnie nie martwi.
-
3:18 - 3:22Reaktory są naprawdę żarłoczne,
-
3:22 - 3:24są jak zubożone jądra broni nuklearnej,
-
3:24 - 3:27czyli wysoce wzbogacony uran
i pluton do zastosowań bojowych, -
3:27 - 3:29które zubożono
-
3:29 - 3:32i przetworzono tak dalece,
że nie nadają się na broń atomową, -
3:32 - 3:35ale i tak mają amatorów.
-
3:35 - 3:37Mnóstwo tego leży odłogiem,
-
3:37 - 3:39bo jest to wielki problem.
-
3:39 - 3:41Podczas zimnej wojny
powstał wielki arsenał -
3:41 - 3:43broni nuklearnej, wspaniale,
-
3:43 - 3:46ale już jej nie potrzebujemy.
-
3:46 - 3:49Co teraz zrobić z odpadami?
-
3:49 - 3:51Co zrobić z jądrami broni nuklearnej?
-
3:51 - 3:53Zabezpieczamy je, ale byłoby lepiej,
-
3:53 - 3:55gdyby dało się je spalić, zużyć,
-
3:55 - 3:57a ten reaktor uwielbia te materiały.
-
3:57 - 4:00To reaktor wykorzystujący stopioną sól.
-
4:00 - 4:04Ma rdzeń, ma też wymiennik
ciepła z gorącej soli, -
4:04 - 4:08radioaktywnej soli, na zimną sól,
która nie jest radioaktywna. -
4:08 - 4:11Jest wciąż termicznie ciepła,
ale nieradioaktywna. -
4:11 - 4:12Produkt tego wymiennika ciepła
-
4:12 - 4:16to naprawdę interesująca strona projektu,
-
4:16 - 4:19bo ciepło wymienia się na gaz.
-
4:19 - 4:21Wracając do produkcji energii
-
4:21 - 4:24innej niż fotowoltaiczna,
-
4:24 - 4:28produkowanej przez parę i obroty turbiny.
-
4:28 - 4:31To wcale nie jest wydajne.
-
4:31 - 4:33W elektrowni jądrowej takiej jak ta
-
4:33 - 4:38wydajność sięga tylko od 30 do 35%.
-
4:38 - 4:40To stosunek energii termicznej
oddawanej przez reaktor -
4:40 - 4:42do ilości wyprodukowanej
energii elektrycznej. -
4:42 - 4:45Powodem tak niskiej wydajności jest to,
-
4:45 - 4:47że reaktory działają
w niskiej temperaturze. -
4:47 - 4:48Pracują w przedziale
-
4:48 - 4:52od 200 do 300 stopni Celsjusza.
-
4:52 - 4:56Moje reaktory działają w temperaturze
600 do 700 stopni Celsjusza, -
4:56 - 4:59co oznacza, że im wyższa temperatura,
-
4:59 - 5:02tym, według termodynamiki,
większa wydajność. -
5:02 - 5:05Ten reaktor nie używa wody, używa gazu.
-
5:05 - 5:08Nadkrytyczny dwutlenek węgla lub hel
-
5:08 - 5:09trafia do turbiny,
-
5:09 - 5:11co nazywamy obiegiem Braytona-Joule’a.
-
5:11 - 5:14To cykl termodynamiczny,
który produkuje elektryczność, -
5:14 - 5:16osiągając prawie 50% wydajności,
-
5:16 - 5:19od 45 do 50% wydajności.
-
5:19 - 5:21To fantastyczne,
-
5:21 - 5:23bo to bardzo kompaktowy rdzeń.
-
5:23 - 5:27Reaktory na stopioną sól
są bardzo kompaktowe z natury, -
5:27 - 5:31a w dodatku produkują
znacznie więcej elektryczności -
5:31 - 5:33w stosunku do ilości
rozszczepionego uranu, -
5:33 - 5:35nie wspominając o fakcie ich spalania.
-
5:35 - 5:37Ich spalanie jest dużo wyższe.
-
5:37 - 5:41Znacznie większa część paliwa
jest zużywana. -
5:41 - 5:45W tradycyjnej elektrowni jądrowej, jak ta,
-
5:45 - 5:49mamy pręty platerowane w cyrkonie,
-
5:49 - 5:52a w środku kulki tlenku uranu.
-
5:52 - 5:54Tlenek uranu jest ceramiczny,
-
5:54 - 5:57a ceramika nie lubi
wypuszczania zawartości. -
5:57 - 5:59To tak zwane jądro ksenonowe,
-
5:59 - 6:02a niektóre z produktów rozszczepienia
lubią neutrony. -
6:02 - 6:04Uwielbiają neutrony, które poruszają się
-
6:04 - 6:05i pomagają w zajściu tej reakcji.
-
6:05 - 6:06Pożerają je,
-
6:06 - 6:10a ponieważ powłoka
nie wytrzymuje zbyt długo, -
6:10 - 6:12taki reaktor może działać
-
6:12 - 6:16może 18 miesięcy bez uzupełniania paliwa.
-
6:16 - 6:21Moje reaktory działają przez 30 lat
bez uzupełniania paliwa, -
6:21 - 6:24co moim zdaniem jest niesamowite,
-
6:24 - 6:26bo oznacza zapieczętowany system.
-
6:26 - 6:29Brak tankowania oznacza,
że można je zaplombować -
6:29 - 6:31usuwając ryzyko rozprzestrzeniania się.
-
6:31 - 6:35Nie będzie ani nuklearnego
-
6:35 - 6:36ani radiologicznego materiału
-
6:36 - 6:39rozprzestrzeniającego się z ich rdzeni.
-
6:39 - 6:42Wróćmy jednak do kwestii bezpieczeństwa.
-
6:42 - 6:45Po Fukushimie należało ocenić ponownie
bezpieczeństwo nuklearne. -
6:45 - 6:48W planach reaktora założyłem,
-
6:48 - 6:52że ma być pasywny i iskrobezpieczny.
-
6:52 - 6:54Jestem podekscytowany
-
6:54 - 6:56z dwóch powodów.
-
6:56 - 6:59Po pierwsze, nie pracuje
pod wysokim ciśnieniem. -
6:59 - 7:01Tradycyjne reaktory,
-
7:01 - 7:04jak reaktor wodny ciśnieniowy
lub reaktor wodny wrzący, -
7:04 - 7:05stosują bardzo gorącą wodę
-
7:05 - 7:07pod wysokim ciśnieniem,
-
7:07 - 7:10czyli że w razie wypadku,
-
7:10 - 7:14jeśli dojdzie do rozerwania
nierdzewnej stali naczynia ciśnieniowego, -
7:14 - 7:17chłodziwo opuszcza rdzeń.
-
7:17 - 7:20Moje reaktory pracują zasadniczo
przy ciśnieniu atmosferycznym, -
7:20 - 7:24więc produkty rozszczepienia
nie mają tendencji -
7:24 - 7:26do opuszczania reaktora w razie wypadku.
-
7:26 - 7:28Pracują także w wysokich temperaturach,
-
7:28 - 7:31paliwo jest płynne,
więc nie może się przetopić, -
7:31 - 7:36ale gdyby reaktor wyszedł kiedyś
poza wartości tolerancji -
7:36 - 7:40lub stracił zasilanie, jak w Fukushimie,
-
7:40 - 7:41istnieje zbiornik zrzutu.
-
7:41 - 7:46Ponieważ paliwo jest płynne
i połączone z chłodziwem, -
7:46 - 7:48można właściwie po prostu spuścić rdzeń
-
7:48 - 7:51do tak zwanego ustawienia sub-krytycznego.
-
7:51 - 7:53Jest to zbiornik
umieszczony pod reaktorem, -
7:53 - 7:54który ma pochłaniacze neutronów.
-
7:54 - 7:58To bardzo ważne,
bo reakcja zostaje zahamowana. -
7:58 - 8:01W dawnym rodzaju reaktora
nie można tego zrobić. -
8:01 - 8:05Paliwo jest ceramiczne, zanurzone
w cyrkonowych prętach paliwowych, -
8:05 - 8:07a w razie wypadku reaktora tego typu,
-
8:07 - 8:09jak Fukushima i Three Mile Island...
-
8:09 - 8:13Analizując Three Mile Island,
nie dostrzegaliśmy tego przez jakiś czas, -
8:13 - 8:16ale cyrkonowe okładziny
na prętach paliwowych, -
8:16 - 8:19w zestawieniu z wysokociśnieniową wodą,
-
8:19 - 8:21parą, w środowisku utleniającym,
-
8:21 - 8:23produkują wodór,
-
8:23 - 8:26który ma właściwości wybuchowe.
-
8:26 - 8:28Dochodzi do uwolnienia
produktów rozszczepienia. -
8:28 - 8:31Rdzeń mojego reaktora
nie jest pod ciśnieniem -
8:31 - 8:33i nie ma takiej reaktywności chemicznej,
-
8:33 - 8:36a produkty rozszczepienia
nie będą próbowały -
8:36 - 8:38wyciekać z reaktora.
-
8:38 - 8:40Nawet jeśli dojdzie do wypadku,
-
8:40 - 8:43reaktor, owszem, może ulec zniszczeniu,
-
8:43 - 8:46co będzie przykre dla firmy energetycznej,
-
8:46 - 8:48ale nie zanieczyści
ogromnych połaci ziemi. -
8:48 - 8:53Uważam, że przez te 20 lat,
-
8:53 - 8:56jakie zajmie nam urzeczywistnienie
syntezy termojądrowej, -
8:56 - 8:59to mogłoby być źródłem energii,
-
8:59 - 9:01które dostarcza elektryczność
bez potrzeby użycia węgla. -
9:01 - 9:03Elektryczność bez węgla.
-
9:03 - 9:06To niesamowita technologia,
-
9:06 - 9:09ponieważ nie tylko walczy
ze zmianami klimatu, -
9:09 - 9:11ale jest innowacją.
-
9:11 - 9:14Jest sposobem dostarczenia energii
dla rozwijającego się świata, -
9:14 - 9:16bo jest tania i produkowana fabrycznie.
-
9:16 - 9:18Może stanąć w dowolnym miejscu.
-
9:18 - 9:22No i może coś jeszcze.
-
9:22 - 9:24Gdy byłem dzieckiem,
fascynował mnie kosmos. -
9:24 - 9:27Fascynowała mnie również fizyka nuklearna,
-
9:27 - 9:29ale przedtem miałem obsesję
na punkcie kosmosu. -
9:29 - 9:32Bardzo chciałem zostać astronautą
-
9:32 - 9:33i projektować rakiety,
-
9:33 - 9:35to zawsze mnie fascynowało.
-
9:35 - 9:39Chyba muszę do tego wrócić,
-
9:39 - 9:42bo wyobraźcie sobie taki
niewielki reaktor w rakiecie, -
9:42 - 9:45który produkuje od 50 do 100 megawatów.
-
9:45 - 9:48To marzenie projektantów rakiet.
-
9:48 - 9:52Kogoś, kto projektuje
środowisko na innej planecie. -
9:52 - 9:54Otrzymujemy nie tylko
od 50 do 100 megawatów -
9:54 - 9:58do zasilania napędu środka transportu,
-
9:58 - 10:00ale także energię na miejscu.
-
10:00 - 10:03Projektanci rakiet
używają paneli słonecznych -
10:03 - 10:06lub ogniw paliwowych
o mocy kilku watów czy kilowatów. -
10:06 - 10:08Wydaje się, że to dużo energii.
-
10:08 - 10:10Tu mowa o prawie 100 megawatach.
-
10:10 - 10:11To ogrom mocy.
-
10:11 - 10:13To mogłoby zasilić marsjańską osadę,
-
10:13 - 10:15zasilić rakietę, by tam dotrzeć.
-
10:15 - 10:18Zatem mam nadzieję,
-
10:18 - 10:20że może będę miał okazję rozwijać
-
10:20 - 10:25równocześnie pasję do rakiet
i do fizyki nuklearnej. -
10:25 - 10:28Słyszę pytania: "Wysyłasz to coś
-
10:28 - 10:30radioaktywne w kosmos, a co z wypadkami?".
-
10:30 - 10:33Ale cały czas wysyłamy
plutonowe baterie jądrowe. -
10:33 - 10:35Wszyscy się cieszyli łazikiem Curiosity,
-
10:35 - 10:38zasilanym plutonowymi bateriami,
-
10:38 - 10:40z plutonu-238,
-
10:40 - 10:42choć ma większą określoną aktywność
-
10:42 - 10:46niż nisko wzbogacone paliwo z uranu
ze stopionych reaktorów solnych. -
10:46 - 10:50Oznacza to, że efekty byłyby nieistotne,
-
10:50 - 10:51bo wysyłamy zimny reaktor
-
10:51 - 10:55i aktywujemy go
dopiero w przestrzeni kosmicznej. -
10:55 - 10:56Jestem naprawdę podekscytowany.
-
10:56 - 10:59Uważam, że zaprojektowałem reaktor,
-
10:59 - 11:03który będzie innowacyjnym źródłem energii,
-
11:03 - 11:06zapewni zasilanie
wielu aplikacji naukowych. -
11:06 - 11:09Jestem naprawdę gotów to zrobić.
-
11:09 - 11:12Ukończyłem liceum w maju i...
-
11:12 - 11:16(Śmiech) (Brawa)
-
11:16 - 11:18Ukończyłem liceum w maju
-
11:18 - 11:21i zdecydowałem, że otworzę firmę,
-
11:21 - 11:23by skomercjalizować technologie
mojego projektu, -
11:23 - 11:26rewolucyjne czujniki
do skanowania kontenerów -
11:26 - 11:28i systemy do produkcji
izotopów medycznych. -
11:28 - 11:32Ale naprawdę chcę robić to
i powoli zacząłem zbierać -
11:32 - 11:34zespół niesamowitych ludzi,
-
11:34 - 11:36z którymi miałem już szansę współpracować
-
11:36 - 11:39i jesteśmy gotowi to urzeczywistnić.
-
11:39 - 11:42Patrząc na tę technologię, uważam,
-
11:42 - 11:47że będzie tańsza lub w podobnej cenie
co gaz naturalny -
11:47 - 11:49i nie trzeba uzupełniać paliwa
przez 30 lat, -
11:49 - 11:52co jest zaletą
dla rozwijającego się świata. -
11:52 - 11:55Zakończę może trochę filozoficznie,
-
11:55 - 11:57co jest trochę dziwne dla naukowca.
-
11:57 - 11:59Ale myślę, że jest coś
naprawdę poetyckiego -
11:59 - 12:03w używaniu energii jądrowej
do wysłania nas w gwiazdy, -
12:03 - 12:06bo gwiazdy są ogromnymi
reaktorami termojądrowymi, -
12:06 - 12:08gigantycznymi nuklearnymi
kotłami na niebie. -
12:08 - 12:12Energia, dzięki której mogę dzisiaj mówić,
-
12:12 - 12:14zanim zmieniła się
w energię chemiczną w pokarmie, -
12:14 - 12:17pierwotnie pochodziła
z reakcji nuklearnej. -
12:17 - 12:20Zatem jest coś poetyckiego
-
12:20 - 12:23w doskonaleniu rozszczepienia jądrowego
-
12:23 - 12:26i używaniu go jako źródła
innowacyjnej energii. -
12:26 - 12:28Dzięki.
-
12:28 - 12:33(Brawa)
- Title:
- Mój radykalny plan małych reaktorów jądrowych
- Speaker:
- Taylor Wilson
- Description:
-
Taylor Wilson miał 14 lat, kiedy zbudował nuklearny reaktor jądrowy w garażu swoich rodziców. Teraz, mając 19 lat, powraca na scenę TED, by zaprezentować nowe spojrzenie na stary temat: rozszczepienie jądra atomowego. Wilson, który wygrał wsparcie na stworzenie firmy i realizację swojej wizji, wyjaśnia, dlaczego jest tak podekscytowany swoim innowacyjnym projektem dla małych modułowych reaktorów jądrowych i dlaczego mógłby to być kolejny wielki krok w rozwiązaniu globalnego kryzysu energetycznego.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 12:53
Rysia Wand approved Polish subtitles for My radical plan for small nuclear fission reactors | ||
Rysia Wand accepted Polish subtitles for My radical plan for small nuclear fission reactors | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for My radical plan for small nuclear fission reactors | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for My radical plan for small nuclear fission reactors | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for My radical plan for small nuclear fission reactors | ||
Lena Capa edited Polish subtitles for My radical plan for small nuclear fission reactors | ||
Lena Capa edited Polish subtitles for My radical plan for small nuclear fission reactors | ||
Lena Capa edited Polish subtitles for My radical plan for small nuclear fission reactors |