Return to Video

Laten we ophouden met leeftijdsdiscriminatie

  • 0:01 - 0:05
    Wat gaat iedereen hier worden?
  • 0:05 - 0:06
    Ouder.
  • 0:06 - 0:09
    En de meesten van ons zijn
    daar uiterst bang voor.
  • 0:09 - 0:11
    Hoe voel je je bij dat woord?
  • 0:12 - 0:13
    Ik had dat vroeger ook.
  • 0:14 - 0:16
    Waar was ik het meest bezorgd over?
  • 0:16 - 0:19
    Kwijlend eindigen in een
    of andere godvergeten instelling.
  • 0:19 - 0:22
    Maar ik leerde dat
    slechts 4% oudere Amerikanen
  • 0:23 - 0:24
    in verpleeghuizen wonen,
  • 0:24 - 0:25
    en dat percentage daalt.
  • 0:26 - 0:28
    Wat was ik nog bezorgd over?
  • 0:28 - 0:29
    Dementie.
  • 0:29 - 0:33
    Blijkt dat de meesten van ons
    goed kunnen denken tot aan hun einde.
  • 0:33 - 0:35
    Dementie neemt ook af.
  • 0:35 - 0:38
    De werkelijke epidemie
    is angst voor geheugenverlies.
  • 0:38 - 0:40
    (Gelach)
  • 0:40 - 0:42
    Ik dacht ook dat
    oude mensen depressief waren
  • 0:42 - 0:46
    omdat ze oud waren
    en snel zouden gaan sterven.
  • 0:46 - 0:47
    (Gelach)
  • 0:47 - 0:49
    Hoe langer mensen leven,
  • 0:49 - 0:51
    hoe minder schrik hebben ze om te sterven,
  • 0:51 - 0:55
    en dat mensen het gelukkigst zijn
    aan het begin en het einde van hun leven.
  • 0:55 - 0:57
    Dat is de U-curve van geluk
  • 0:57 - 1:00
    en het blijkt uit tientallen
    studies over de hele wereld.
  • 1:00 - 1:03
    Je hoeft geen boeddhist
    of miljardair te zijn.
  • 1:03 - 1:07
    De curve toont hoe
    veroudering de hersenen beïnvloedt.
  • 1:07 - 1:10
    Dus begon ik me een stuk beter
    te voelen over ouder worden
  • 1:10 - 1:15
    en ik raakte geobsedeerd over waarom
    zo weinig mensen deze dingen weten.
  • 1:15 - 1:17
    De reden is leeftijdsdiscriminatie:
  • 1:17 - 1:21
    discriminatie en stereotypering
    op grond van leeftijd.
  • 1:21 - 1:25
    We zien het wanneer iemand ervan
    uitgaat dat we ergens te oud voor zijn,
  • 1:25 - 1:28
    in plaats van uit te zoeken wie
    we zijn en wat we kunnen,
  • 1:28 - 1:30
    of te jong.
  • 1:30 - 1:32
    Leeftijdsdiscriminatie
    snijdt aan beide kanten.
  • 1:32 - 1:35
    Alle -ismen zijn
    sociaal geconstrueerde ideeën
  • 1:35 - 1:38
    -- racisme, seksisme, homofobie --
  • 1:38 - 1:40
    en dat betekent dat we ze uitvinden
  • 1:40 - 1:42
    en ze kunnen veranderen.
  • 1:42 - 1:45
    Al deze vooroordelen
    zetten ons tegen elkaar op
  • 1:45 - 1:47
    om de status quo te handhaven,
  • 1:47 - 1:51
    net als autoarbeiders in de V.S.
    concurreren tegen autoarbeiders in Mexico
  • 1:51 - 1:54
    in plaats van zich te organiseren
    voor betere lonen.
  • 1:54 - 1:56
    (Applaus)
  • 1:56 - 1:57
    We weten dat het fout is
  • 1:57 - 2:00
    om te bevoordelen
    op basis van ras of geslacht.
  • 2:00 - 2:04
    Waarom zou het dan oké zijn om jongeren
    voor te trekken op ouderen?
  • 2:05 - 2:08
    Vooroordelen zijn gebaseerd op ‘othering’
    -- het zien van een groep mensen
  • 2:08 - 2:10
    als anders dan onszelf:
  • 2:10 - 2:13
    ander ras, andere religie,
    andere nationaliteit.
  • 2:13 - 2:15
    Het vreemde aan leeftijdsdiscriminatie:
  • 2:16 - 2:18
    dat andere zijn we zelf.
  • 2:18 - 2:20
    Leeftijdsdiscriminatie
    stoelt op ontkenning:
  • 2:20 - 2:24
    onze onwil om te erkennen dat
    wijzelf ooit die oudere persoon gaan zijn.
  • 2:25 - 2:28
    Het is ontkenning als we proberen
    door te gaan voor jonger
  • 2:28 - 2:31
    of als we in verjongingsproducten geloven,
  • 2:31 - 2:34
    of wanneer we denken dat
    onze lichamen ons verraden,
  • 2:34 - 2:36
    gewoon omdat ze aan het veranderen zijn.
  • 2:36 - 2:40
    Waarom stoppen we met het vermogen
    om aanpassing en groei te vieren
  • 2:40 - 2:42
    terwijl we door het leven gaan?
  • 2:42 - 2:45
    Moet goed verouderen inhouden dat
    we er willen uitzien en bewegen
  • 2:45 - 2:47
    als jongere versies van onszelf?
  • 2:48 - 2:50
    Het is beschamend
    om ouder te worden genoemd
  • 2:50 - 2:52
    totdat we stoppen
    er beschaamd over te zijn
  • 2:52 - 2:55
    en het is ongezond om bang voor
    de toekomst door het leven te gaan.
  • 2:55 - 2:59
    Hoe eerder we uit deze tredmolen
    van leeftijdsontkenning stappen,
  • 2:59 - 3:01
    hoe beter het voor ons is.
  • 3:02 - 3:04
    Stereotypen zijn natuurlijk altijd fout,
  • 3:04 - 3:06
    maar vooral wanneer het gaat om leeftijd,
  • 3:06 - 3:07
    want hoe langer we leven,
  • 3:07 - 3:09
    hoe meer we van elkaar gaan verschillen.
  • 3:09 - 3:10
    Toch? Denk erover na.
  • 3:10 - 3:13
    Toch hebben we de neiging om
    iedereen in een bejaardentehuis
  • 3:13 - 3:15
    als even oud te zien: namelijk oud --
  • 3:15 - 3:17
    (Gelach)
  • 3:17 - 3:19
    terwijl het vier decennia kan omvatten.
  • 3:19 - 3:22
    Stel je voor dat we op die manier
    over een groep mensen
  • 3:22 - 3:24
    tussen 20 en 60 zouden denken.
  • 3:25 - 3:28
    Als je naar een feestje gaat, zoek je
    dan mensen van je eigen leeftijd op?
  • 3:28 - 3:31
    Heb je ooit gemopperd
    over die bevoorrechte millennials?
  • 3:32 - 3:35
    Heb je ooit een kapsel, een relatie
    of een uiting geweigerd
  • 3:35 - 3:38
    wegens niet aangepast aan de leeftijd?
  • 3:38 - 3:39
    Voor volwassenen bestaat zoiets niet.
  • 3:40 - 3:42
    Dat is allemaal
    leeftijdsdiscriminerend.
  • 3:42 - 3:43
    We doen het allemaal
  • 3:43 - 3:47
    en we stellen het niet in vraag
    zolang we er ons niet bewust van zijn.
  • 3:47 - 3:48
    Het is niemand aangeboren,
  • 3:48 - 3:50
    maar het begint al vroeg
  • 3:50 - 3:53
    rond de tijd dat houdingen over
    ras en geslacht zich ontwikkelen,
  • 3:53 - 3:57
    omdat media en populaire cultuur
    ons voortdurend overstelpen
  • 3:57 - 4:00
    met negatieve berichten over ouder worden.
  • 4:00 - 4:02
    Toch? Rimpels zijn lelijk.
  • 4:02 - 4:03
    Ouderen zijn zielig.
  • 4:03 - 4:05
    Het is triest om te oud zijn.
  • 4:05 - 4:06
    Kijk naar Hollywood.
  • 4:06 - 4:09
    Een overzicht van
    recente Best Picture-nominaties
  • 4:09 - 4:12
    gaf aan dat slechts 12% van de rollen
  • 4:12 - 4:14
    van leeftijd 60 en hoger waren,
  • 4:14 - 4:17
    en vele personages werden
    voorgesteld als gehandicapt.
  • 4:17 - 4:19
    Oudere mensen zijn vaak
    het meest discriminerend
  • 4:19 - 4:22
    omdat we al een heel leven
    deze berichten moesten slikken
  • 4:22 - 4:25
    en we er nooit aan dachten
    ze in vraag te stellen.
  • 4:25 - 4:26
    Ik moest het erkennen
  • 4:26 - 4:28
    en ophouden er zelf aan mee te doen.
  • 4:28 - 4:30
    Met zeggen “Ik word oud.”
  • 4:30 - 4:32
    stopte ik toen ik besefte
  • 4:32 - 4:35
    dat, toen ik mijn sleutels
    verloor op de middelbare school,
  • 4:35 - 4:36
    dat niet aan ‘jong zijn’ weet.
  • 4:36 - 4:39
    (Gelach)
  • 4:39 - 4:42
    Ik stopte op 64 met mijn zere knie
    de schuld te geven.
  • 4:42 - 4:43
    Mijn andere knie doet geen pijn
  • 4:43 - 4:45
    en die is net zo oud.
  • 4:45 - 4:47
    (Gelach)
  • 4:47 - 4:48
    (Applaus)
  • 4:48 - 4:52
    Wij zijn allemaal bezorgd over
    sommige aspecten van het ouder worden,
  • 4:52 - 4:53
    of het nu geldtekort is,
  • 4:53 - 4:55
    of ziek worden, of alleen vallen.
  • 4:55 - 4:58
    Die angsten zijn legitiem en echt.
  • 4:58 - 5:00
    Maar de meesten van ons
    beseffen nooit
  • 5:00 - 5:02
    dat oud worden
  • 5:02 - 5:05
    beter of slechter kan zijn
    afhankelijk van de cultuur
  • 5:05 - 5:06
    waarin ze plaatsvindt.
  • 5:07 - 5:10
    Niet het hebben van een vagina
    maakt het leven voor vrouwen moeilijker.
  • 5:10 - 5:11
    Het is seksisme.
  • 5:11 - 5:13
    (Applaus)
  • 5:13 - 5:16
    Niet een man liefhebben
    maakt het leven moeilijker voor homo’s.
  • 5:16 - 5:17
    Het is de homofobie.
  • 5:17 - 5:21
    En het is niet het verstrijken
    van de tijd dat ouder worden
  • 5:21 - 5:22
    onnodig moeilijker maakt.
  • 5:22 - 5:24
    Het is leeftijdsdiscriminatie.
  • 5:24 - 5:26
    Etiketten zijn moeilijk te lezen,
  • 5:26 - 5:27
    er is geen leuning,
  • 5:27 - 5:29
    we krijgen die verdomde pot niet open:
  • 5:29 - 5:30
    we geven onszelf de schuld,
  • 5:30 - 5:32
    ons falen om goed oud te worden,
  • 5:32 - 5:36
    in plaats van de leeftijdsdiscriminatie
    die natuurlijke overgangen beschamend
  • 5:36 - 5:40
    en hindernissen aanvaardbaar maakt.
  • 5:41 - 5:43
    Met tevredenheid verdien je geen geld,
  • 5:43 - 5:45
    maar schaamte en angst creëren markten,
  • 5:45 - 5:48
    en kapitalisme is altijd
    op zoek naar nieuwe markten.
  • 5:48 - 5:50
    Wie zegt dat rimpels lelijk zijn?
  • 5:50 - 5:53
    De multi-miljard-dollar huidzorgindustrie.
  • 5:53 - 5:55
    Wie zegt dat perimenopauze,
    lage testosteron
  • 5:55 - 5:58
    en een milde cognitieve stoornis
    medische problemen zijn?
  • 5:59 - 6:01
    De biljoenendollar
    farmaceutische industrie.
  • 6:01 - 6:02
    (Gejuich)
  • 6:02 - 6:04
    Hoe duidelijker we deze krachten zien,
  • 6:04 - 6:07
    hoe makkelijker het is
    om alternatieve, positievere
  • 6:07 - 6:10
    en nauwkeurigere verhalen te vinden.
  • 6:10 - 6:15
    Veroudering is geen op te lossen
    probleem of te genezen ziekte.
  • 6:15 - 6:20
    Het is een natuurlijk, krachtig,
    levenslang proces dat ons allen verenigt.
  • 6:21 - 6:25
    Een cultuur veranderen is geen sinecure,
    weet ik, maar cultuur is vloeiend.
  • 6:25 - 6:28
    Kijk hoezeer de positie van vrouwen
    tijdens mijn leven is veranderd
  • 6:28 - 6:31
    of de ongelooflijke vooruitgang
    van de beweging voor homorechten
  • 6:31 - 6:33
    in slechts een paar decennia, niet?
  • 6:33 - 6:34
    (Applaus)
  • 6:34 - 6:35
    Kijk naar geslacht.
  • 6:35 - 6:38
    We waren gewend het als binair,
    man of vrouw, te zien
  • 6:38 - 6:40
    en nu begrijpen we
    dat het een spectrum is.
  • 6:40 - 6:44
    Het is hoog tijd om ook de oude
    oud-jong-tweeledigheid te begraven.
  • 6:44 - 6:47
    Er is geen scheidslijn tussen oud en jong,
  • 6:47 - 6:48
    waarna het allemaal bergafwaarts gaat.
  • 6:49 - 6:51
    Hoe langer wij wachten om
    dat idee aan te vechten,
  • 6:51 - 6:55
    des te meer schade we onszelf
    en onze plaats in de wereld berokkenen,
  • 6:55 - 6:58
    zoals in het beroepsleven waar
    leeftijdsdiscriminatie dagelijkse kost is.
  • 6:58 - 7:02
    In Silicon Valley krijgen ingenieurs
    een botoxbehandeling en haarinplantingen
  • 7:02 - 7:04
    voor belangrijke interviews --
  • 7:04 - 7:06
    dat zijn geschoolde
    blanke mannen in de 30.
  • 7:06 - 7:09
    Stel je voor hoe het er
    in de lagere echelons aan toegaat.
  • 7:09 - 7:11
    (Gelach)
  • 7:11 - 7:14
    De persoonlijke en economische
    gevolgen zijn verwoestend.
  • 7:14 - 7:18
    Geen enkel stereotype
    over oudere werknemers klopt.
  • 7:18 - 7:22
    Bedrijven zijn niet flexibel en creatief
    omdat hun werknemers jong zijn;
  • 7:22 - 7:25
    ze zijn flexibel en creatief ondanks dat.
  • 7:25 - 7:26
    Bedrijven --
  • 7:26 - 7:28
    (Gelach)
  • 7:28 - 7:30
    (Applaus)
  • 7:30 - 7:34
    Wij weten dat diverse bedrijven niet
    alleen betere plaatsen zijn om te werken;
  • 7:34 - 7:34
    ze werken beter.
  • 7:34 - 7:38
    En net als ras en geslacht is
    leeftijd een criterium voor diversiteit.
  • 7:39 - 7:41
    Steeds meer fascinerend onderzoek
  • 7:41 - 7:43
    toont aan dat
    die houding over veroudering
  • 7:43 - 7:46
    de werking van ons denken en organen
    op cellulair niveau beïnvloedt.
  • 7:46 - 7:49
    Wanneer we zo [spreekt luider]
    met oudere mensen gaan praten
  • 7:49 - 7:51
    of ze ‘lieverd’ of ‘jonge dame’ noemen --
  • 7:51 - 7:53
    het heet ‘elderspeak’ --
  • 7:53 - 7:55
    lijken ze op slag te verouderen
  • 7:55 - 7:57
    en minder goed
    te kunnen lopen en praten.
  • 7:58 - 8:00
    Mensen met positievere
    gevoelens jegens veroudering
  • 8:00 - 8:01
    lopen sneller,
  • 8:01 - 8:03
    doen het beter op geheugentests,
  • 8:03 - 8:05
    genezen sneller en leven langer.
  • 8:06 - 8:09
    Zelfs met hersenen
    vol ‘plaques en tangles’
  • 8:09 - 8:11
    bleven sommige mensen
    scherp tot op het einde.
  • 8:11 - 8:13
    Wat hadden ze gemeen?
  • 8:13 - 8:14
    Een gevoel van doel.
  • 8:14 - 8:18
    Wat vooral verhindert dat gevoel
    van doelgerichtheid in het latere leven?
  • 8:18 - 8:22
    Een cultuur die je vertelt dat oud zijn
    afgang van het toneel betekent.
  • 8:22 - 8:24
    Daarom ontwikkelt
    de Wereldgezondheidsorganisatie
  • 8:24 - 8:27
    een mondiaal initiatief
    tegen leeftijdsdiscriminatie
  • 8:27 - 8:30
    om zowel gezondheid als
    levensduur te laten toenemen.
  • 8:30 - 8:32
    Vrouwen ervaren de dubbele klop
  • 8:32 - 8:34
    van leeftijdsdiscriminatie en seksisme,
  • 8:34 - 8:36
    dus ervaren we veroudering anders.
  • 8:36 - 8:39
    Weer die dubbele moraal
    -- sensatie! --
  • 8:39 - 8:40
    (Gelach)
  • 8:40 - 8:44
    het idee dat veroudering
    mannen verbetert en vrouwen devalueert.
  • 8:45 - 8:49
    Vrouwen versterken deze dubbele standaard
    wanneer we concurreren om jong te blijven,
  • 8:49 - 8:52
    nog eens een bestraffende
    en verliezende stellingname.
  • 8:52 - 8:54
    Gelooft elke vrouw hier echt
  • 8:54 - 8:56
    dat ze een mindere versie is --
  • 8:56 - 9:00
    minder interessant, minder leuk
    in bed, minder waardevol --
  • 9:00 - 9:02
    dan de vrouw die ze ooit was?
  • 9:02 - 9:05
    Deze discriminatie beïnvloedt
    onze gezondheid,
  • 9:05 - 9:06
    ons welzijn en onze inkomsten,
  • 9:06 - 9:08
    en de effecten tellen op in de tijd.
  • 9:09 - 9:11
    Ze worden verder verergerd
    door ras en klasse
  • 9:11 - 9:13
    en daarom zijn overal ter wereld
  • 9:13 - 9:16
    de allerarmsten oude, gekleurde vrouwen.
  • 9:17 - 9:19
    Wat leid je af uit die kaart?
  • 9:20 - 9:22
    Tegen 2050 zal één op de vijf onder ons,
  • 9:22 - 9:24
    bijna twee miljard mensen,
  • 9:24 - 9:26
    60 of ouder zijn.
  • 9:26 - 9:29
    Levensduur is een fundamenteel kenmerk
    van menselijke vooruitgang.
  • 9:29 - 9:32
    Al deze oudere mensen vertegenwoordigen
  • 9:32 - 9:35
    een enorme, ongekende
    en onaangesproken markt.
  • 9:35 - 9:38
    Toch hebben kapitalisme en verstedelijking
  • 9:38 - 9:41
    leeftijdsvooroordelen in alle
    hoeken van de wereld veroorzaakt,
  • 9:41 - 9:44
    van Zwitserland, waar ouderlingen
    het het beste doen,
  • 9:44 - 9:49
    tot Afghanistan, dat aan de bodem
    van de Global AgeWatch Index zit.
  • 9:49 - 9:52
    De helft van de landen in de wereld
    staan niet op deze lijst
  • 9:52 - 9:55
    omdat we niet de moeite nemen gegevens
    te verzamelen over miljoenen mensen
  • 9:55 - 9:57
    omdat ze niet langer jong zijn.
  • 9:58 - 10:00
    Bijna tweederde van de mensen
    ouder dan 60 over de wereld
  • 10:00 - 10:03
    hebben geen goede
    toegang tot gezondheidszorg.
  • 10:03 - 10:07
    Bijna driekwart zegt dat hun inkomen
    geen basisdiensten dekt
  • 10:07 - 10:11
    zoals voedsel, water, elektriciteit
    en fatsoenlijke huisvesting.
  • 10:11 - 10:14
    Is dit de wereld die we willen
    dat onze kinderen,
  • 10:14 - 10:16
    die wel honderd jaar gaan worden,
  • 10:16 - 10:17
    gaan erven?
  • 10:17 - 10:21
    Iedereen -- alle leeftijden,
    alle geslachten, alle nationaliteiten --
  • 10:21 - 10:23
    is oud of gaat oud worden,
  • 10:23 - 10:24
    en tenzij we het stoppen,
  • 10:24 - 10:27
    gaat leeftijdsdiscriminatie
    ons allen onderdrukken.
  • 10:27 - 10:30
    Dat maakt het een perfect doel
    om er samen iets aan te doen.
  • 10:31 - 10:34
    Waarom een ander -isme
    aan de lijst toevoegen
  • 10:34 - 10:36
    wanneer er al zo vele,
    racisme in het bijzonder,
  • 10:36 - 10:37
    oproepen tot actie?
  • 10:37 - 10:38
    Hierom:
  • 10:38 - 10:40
    we hebben geen keuze.
  • 10:40 - 10:43
    Wanneer wij de wereld een betere plek
    maken om in oud te worden,
  • 10:43 - 10:46
    maken we het een betere plek
    voor wie van elders komt,
  • 10:46 - 10:48
    voor wie een handicap heeft,
  • 10:48 - 10:51
    voor wie homo is, niet rijk is,
    niet blank is.
  • 10:51 - 10:56
    En als we met alle leeftijden opdagen
    bij wat voor de meesten onder ons telt --
  • 10:56 - 10:58
    red de walvissen, red de democratie --
  • 10:58 - 11:01
    maken wij niet alleen
    die inspanning doeltreffender,
  • 11:01 - 11:04
    maar doorbreken we
    ook de leeftijdsdiscriminatie.
  • 11:04 - 11:06
    Langer leven zit in de lift.
  • 11:06 - 11:09
    Een beweging tegen leeftijdsdiscriminatie
    is aan de gang.
  • 11:09 - 11:12
    Ik doe mee, en ik hoop dat van jullie ook.
  • 11:12 - 11:16
    (Applaus en gejuich)
  • 11:17 - 11:18
    Dank u.
  • 11:18 - 11:21
    Laten we het doen!
    Laten we het doen!
  • 11:21 - 11:24
    (Applaus)
Title:
Laten we ophouden met leeftijdsdiscriminatie
Speaker:
Ashton Applewhite
Description:

Het is niet het voortschrijden van de tijd die het ouder worden zo moeilijk maakt. Het is leeftijdsdiscriminatie, een vooroordeel dat ons opzet tegen ons toekomstige zelf -- en tegen elkaar. Ashton Applewhite dringt er op aan om die angst tegen te gaan en te mobiliseren tegen het laatste sociaal aanvaardbare vooroordeel. "Veroudering is geen probleem dat we moeten oplossen of een ziekte die we moeten genezen," zegt ze. "Het is een natuurlijk, krachtig, levenslang proces dat ons allen verenigt."

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:37
Christel Foncke approved Dutch subtitles for Let's end ageism
Christel Foncke accepted Dutch subtitles for Let's end ageism
Christel Foncke edited Dutch subtitles for Let's end ageism
Rik Delaet edited Dutch subtitles for Let's end ageism
Rik Delaet edited Dutch subtitles for Let's end ageism
Rik Delaet edited Dutch subtitles for Let's end ageism
Rik Delaet edited Dutch subtitles for Let's end ageism
Rik Delaet edited Dutch subtitles for Let's end ageism
Show all

Dutch subtitles

Revisions