Istoty nie z tego świata z najgłębszych głębi oceanu - Lidia Lins

Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/the-otherworldly-creatures-in-the-ocean-s-deepest-depths-lidia-lins

Blisko 60 procent oceanu to zimny, ciemny obszar, sięgający 11 tysięcy metrów w dół. Ta strefa zwana jest głębokim oceanem, wydaje się przez to niegościnnym i dalekim zakątkiem naszej planety, tymczasem to jedno z najwspanialszych środowisk na Ziemi. Lidia Lins bada, w jaki sposób tak wiele gatunków żyje w tym tajemniczym podwodnym świecie.

Lekcja: Lidia Lins, animacja: Viviane Leezer.

Łatwo zapomnieć, jak wielki
i głęboki jest ocean.

Około 60% to zimny i ciemny obszar

zwany głębią oceanu.

Sięga 11 000 metrów w głąb.

Ta głębia to jedno z najwspanialszych
środowisk Ziemi,

dom dla różnorodnych organizmów,

od ogromnych kałamarnic
i rekinów goblinów,

po maleńkie zwierzęta,
mniejsze niż milimetr.

Jakim cudem tak wiele gatunków
żyje w tym podwodnym świecie?

Przez lata nieustraszeni naukowcy
udawali się tam, by to sprawdzić.

W miarę zanurzania ciśnienie rośnie

i maleje ilość światła.

Na 200 metrach ustaje fotosyneza

a temperatura w porównaniu do powierzchni

spada o 20 stopni Celsjusza.

Na 1000 metrów
światło słoneczne już nie dociera.

Życie bez światła
wydaje się nam niemożliwe.

Dlatego w 1844 roku
naturalista Edward Forbes

stworzył teorię azoiczną.

"Azoiczny" znaczy "bez zwierząt".

Forbes był pewien, że nic
nie przeżyje poniżej 600 metrów

z powodu braku światła.

Odkrycie gatunków głębinowych
podważyło jego teorię.

Forbes nie wziął pod uwagę
tak zwanego śniegu morskiego,

co brzmi lepiej niż wygląda.

To materia organiczna,

fragmenty martwych alg, roślin, zwierząt,

opadających powoli na dno,

żywiąc istoty w głębinie.

To dzięki niemu życie
może kwitnąć w ciemności,

przystosowane do surowych warunków,
gdzie tylko dziwy i cuda mogą przetrwać.

Ryby z przepastnymi paszczami,

z ostrymi zębami wystającymi ze szczęk,

z niby-lampami wystającymi z głowy.

Żabnicokształtne wabią ofiary
zwodniczym blaskiem.

Różne stworzenia morskie
udoskonaliły technikę

zwaną bioluminescencją,

aby wabić ofiary,

odstraszać drapieżniki

czy przyciągać partnera.

Niektóre używają jej do kamuflażu.

W głębinie, gdzie dociera
jedynie bladoniebieskie światło,

zwierzęta świecą,

żeby dopasować się do tej poświaty.

Drapieżniki lub ofiary patrzące z dołu

są oszukane przez ten kamuflaż,

bo nie widzą sylwetki zwierzęcia.

Podobne niesamowite adaptacje powstają,

aby w porę zlokalizować
i złapać pożywienie.

Niektóre morskie zwierzęta,
jak meduzy, żebropławy i salpidy

migrują między rożnymi głębokościami,

częściowo dlatego, że ciało
złożone w 90% z wody

pozwala im wytrzymać ogromne ciśnienie.

Ale są wyjątkiem.

Większość istot morskich
żyje na określonej głębokości,

gdzie zasoby są niewielkie,

bo jedzenie z powierzchni

szybko opada na dno.

Im głębiej, tym więcej
egzotycznych stworzeń.

Niektóre są karłowate,

są miniaturową wersją zwierząt

żyjących bliżej powierzchni.

Uważa się, że niedożywienie
powoduje karłowacenie.

Tylko niewielka cześć jedzenia
z powierzchni dociera do dna.

Małe stworzenia
nie potrzebują dużo energii,

co sprzyja adaptacji.

Mimo to, morze jest domem gigantów.

Kałamarnica kolosalna osiąga
18 metrów długości.

Równonogi truchtają po dnie morza
niczym ogromne stonogi.

Są tam długonogie
japońskie kraby pacyficzne

i wstęgor królewski, długi na 15 metrów.

To cecha zwana gigantyzmem,
swego rodzaju zagadka.

Mówi się, ze wysoki poziom tlenu
powoduje intensywny wzrost,

a niższe temperatury wydłużają życie,

pozwalając zwierzętom
urastać do wielkich rozmiarów.

Wiele tych egzotycznych morskich bestii
nigdy nie ujrzy słońca.

Niektóre zapuszczą się w górę na żer,

a kilka naprawdę przełamie fale,

przypominając na powierzchni

o niesamowitych zdolnościach przeżycia
mieszkańców najgłębszego oceanu.

Co zdumiewające, 95% oceanu
wciąż czeka na zbadanie.

Te głębie pozostają wielką zagadką.

Jakie jeszcze niesłychane cuda
kryją się w głębi, czekając na odkrycie?