Dlaczego kocham kraj, który mnie zdradził
-
0:00 - 0:03Byłem członkiem załogi Enterprise.
-
0:03 - 0:05(Śmiech) (Brawa)
-
0:05 - 0:08W Star Treku przemierzałem galaktykę
-
0:08 - 0:11za sterami ogromnego statku kosmicznego.
-
0:11 - 0:15Z załogą pochodzącą
ze wszystkich stron świata. -
0:15 - 0:18Z ludźmi różnych ras i kultur,
-
0:19 - 0:20różnego pochodzenia,
-
0:20 - 0:22pracującymi razem.
-
0:22 - 0:27Naszą misją było
poznanie nowych, obcych światów, -
0:27 - 0:30poszukiwanie nowego życia
i nowych cywilizacji, -
0:30 - 0:35śmiało zmierzając tam,
gdzie nie dotarł jeszcze żaden człowiek. -
0:35 - 0:36Tak właśnie było.
-
0:37 - 0:42(Brawa)
-
0:43 - 0:48Jestem wnukiem japońskich emigrantów,
-
0:48 - 0:50którzy wyjechali do Ameryki,
-
0:50 - 0:56śmiało zmierzając do nowego, obcego świata
w poszukiwaniu nowych możliwości. -
0:56 - 0:59Mama urodziła się
w Sacramento w Kalifornii. -
0:59 - 1:02Ojciec jest z San Francisco.
-
1:02 - 1:05Poznali się i pobrali w Los Angeles,
-
1:05 - 1:07i tam urodziłem się ja.
-
1:09 - 1:11Miałem cztery lata,
-
1:11 - 1:14gdy Japonia zbombardowała Pearl Harbor
-
1:14 - 1:177 grudnia 1941 roku.
-
1:18 - 1:23Z dnia na dzień wojna ogarnęła cały świat.
-
1:25 - 1:29Amerykę opanowała gwałtowna histeria.
-
1:31 - 1:38Amerykanie japońskiego pochodzenia
byli traktowani podejrzliwie, -
1:38 - 1:44z lękiem i jawną nienawiścią.
-
1:45 - 1:47Tylko dlatego, że wyglądaliśmy jak ci,
-
1:47 - 1:49którzy zaatakowali Pearl Harbor.
-
1:50 - 1:53Histeria wciąż przybierała na sile,
-
1:53 - 1:57aż w lutym 1942 roku
-
1:57 - 2:02prezydent Stanów Zjednoczonych
Franklin Delano Roosevelt -
2:02 - 2:05nakazał zatrzymanie
Amerykanów japońskiego pochodzenia -
2:05 - 2:06z Zachodniego Wybrzeża Ameryki,
-
2:06 - 2:09wyłapania ich wszystkich,
-
2:09 - 2:12bez aktów oskarżenia, bez rozprawy,
-
2:12 - 2:14bez procesu.
-
2:15 - 2:19Sprawiedliwy proces to trzon
naszego wymiaru sprawiedliwości. -
2:19 - 2:20To wszystko zniknęło.
-
2:21 - 2:23Internowano nas
-
2:24 - 2:28i osadzono za drutami
dziesięciu obozów przesiedleńczych, -
2:28 - 2:32w najmniej zaludnionych zakątkach Ameryki:
-
2:32 - 2:35piekielnie gorących pustyniach Arizony,
-
2:35 - 2:39parnych mokradłach Arkansas,
-
2:39 - 2:42jałowych ziemiach Wyoming,
Idaho, Utah, Kolorado -
2:43 - 2:46i dwóch najbardziej opuszczonych
terenach Kalifornii. -
2:48 - 2:5320 kwietnia skończyłem pięć lat.
-
2:53 - 2:56Kilka tygodni później
-
2:56 - 2:59rodzice obudzili młodszego brata,
-
2:59 - 3:03moją malutką siostrę i mnie,
bardzo wcześnie rano. -
3:03 - 3:06Ubrali nas w pośpiechu.
-
3:06 - 3:08Byliśmy z bratem w salonie,
-
3:08 - 3:12wyglądaliśmy przez okno
-
3:12 - 3:15i zobaczyliśmy dwóch żołnierzy
maszerujących podjazdem do naszego domu. -
3:15 - 3:19Na lufach karabinów mieli bagnety.
-
3:20 - 3:23Ich kroki zadudniły na ganku,
-
3:23 - 3:25załomotali w drzwi.
-
3:25 - 3:27Ojciec im otworzył;
-
3:27 - 3:31żołnierze kazali nam opuścić nasz dom.
-
3:32 - 3:36Ojciec dał bratu i mnie
małe pakunki do niesienia. -
3:36 - 3:40Wyszliśmy i staliśmy na podjeździe,
-
3:40 - 3:42czekając na mamę.
-
3:42 - 3:46A kiedy w końcu wyszła,
-
3:46 - 3:49na jednym ramieniu
niosła naszą siostrzyczkę -
3:49 - 3:52na drugim wielki tobół,
-
3:52 - 3:56a łzy ciekły jej po obu policzkach.
-
3:58 - 4:01Nigdy nie zapomnę tego widoku.
-
4:01 - 4:04Wyrył się w mojej pamięci.
-
4:06 - 4:08Zabrano nas z domu
-
4:08 - 4:11i wpakowano do wagonów
-
4:11 - 4:13z innymi japońsko-amerykańskimi rodzinami.
-
4:14 - 4:19Strażnicy pilnowali
obu stron każdego z wagonów, -
4:19 - 4:20jakbyśmy byli przestępcami.
-
4:21 - 4:24Przewieziono nas
o dwie trzecie szerokości kraju. -
4:26 - 4:30Kolebaliśmy się w pociągu
przez cztery dni i trzy noce, -
4:30 - 4:32aż do mokradeł Arkansas.
-
4:34 - 4:36Nadal pamiętam ogrodzenie
z drutu kolczastego, -
4:36 - 4:37za którym byłem uwięziony.
-
4:38 - 4:41Pamiętam wysokie wieże strażnicze
-
4:41 - 4:44z karabinami maszynowymi
wycelowanymi w naszą stronę. -
4:45 - 4:49Pamiętam światło reflektora,
śledzące mnie, -
4:49 - 4:51kiedy biegałem nocą z baraku do latryny.
-
4:52 - 4:55Mój pięcioletni umysł sądził,
-
4:55 - 4:56że to całkiem miło,
-
4:56 - 4:58że oświetlają mi drogę, kiedy idę siku.
-
4:58 - 5:00(Śmiech)
-
5:00 - 5:02Byłem dzieckiem,
-
5:02 - 5:06zbyt małym, by rozumieć
okoliczności pobytu w tym miejscu. -
5:07 - 5:11Dzieci przystosowują się niezwykle łatwo.
-
5:12 - 5:15To groteskowe wynaturzenie
-
5:15 - 5:18stało się moją normalnością
-
5:18 - 5:20w wojennym obozie przesiedleńczym.
-
5:22 - 5:28Rutyną było stanie trzy razy dziennie
w kolejce po marne jedzenie -
5:28 - 5:29w hałaśliwej stołówce.
-
5:30 - 5:34Zwyczajne stało się chodzenie z ojcem
myć się w grupowych prysznicach. -
5:36 - 5:40Bycie w więzieniu, w obozie
otoczonym drutem kolczastym, -
5:40 - 5:42stało się moją normalnością.
-
5:43 - 5:45Kiedy wojna się skończyła,
-
5:45 - 5:46wypuszczono nas.
-
5:47 - 5:52Dostaliśmy bilet w jedną stronę
do dowolnego miejsca w Stanach. -
5:53 - 5:54Rodzice postanowili wrócić do domu,
-
5:54 - 5:56do Los Angeles.
-
5:57 - 6:00Ale nie było to przyjazne miejsce.
-
6:02 - 6:03Byliśmy bez grosza.
-
6:03 - 6:05Odebrano nam wszystko,
-
6:05 - 6:08a wrogość innych była dotkliwa.
-
6:08 - 6:11Nasz pierwszy dom był w Skid Row,
-
6:11 - 6:15czyli najgorszej części miasta,
-
6:15 - 6:18wśród bezdomnych, pijaków,
-
6:18 - 6:19i ludzi niespełna rozumu.
-
6:20 - 6:27Wszędobylski odór moczu
na ulicy, w zaułku, w korytarzu. -
6:28 - 6:31Okropne przeżycie.
-
6:31 - 6:34A dla nas, dzieci, było to przerażające.
-
6:35 - 6:37Pamiętam, jak kiedyś zataczający się pijak
-
6:37 - 6:42na naszych oczach przewrócił się
-
6:42 - 6:43i zwymiotował.
-
6:44 - 6:48Moja siostrzyczka powiedziała:
"Mamo, wróćmy do domu". -
6:49 - 6:51Bo tamto miejsce za drutem kolczastym
-
6:51 - 6:55dla nas było domem.
-
6:57 - 7:00Rodzice ciężko pracowali,
żeby znów stanąć na nogach. -
7:00 - 7:02Straciliśmy wszystko.
-
7:02 - 7:04Byli w średnim wieku
-
7:04 - 7:06i zaczynali od zera.
-
7:06 - 7:08Pracowali bez wytchnienia
-
7:08 - 7:12i w końcu zdołali zebrać pieniądze
-
7:12 - 7:17wystarczające na kupno domu
z trzema pokojami, w dobrej okolicy. -
7:18 - 7:19Miałem kilkanaście lat
-
7:19 - 7:23i zacząłem interesować się okresem,
który jako dziecko spędziłem w obozie. -
7:24 - 7:27Czytałem książki o prawach obywatelskich,
-
7:27 - 7:30które mówiły o ideałach
amerykańskiej demokracji. -
7:31 - 7:33Że wszyscy ludzie stworzeni są równymi,
-
7:34 - 7:36że mamy niezbywalne prawo
-
7:36 - 7:41do życia, wolności i dążenia do szczęścia.
-
7:41 - 7:43Nie potrafiłem tego pogodzić
-
7:43 - 7:47z przeżytym w dzieciństwie uwięzieniem.
-
7:47 - 7:49Czytałem książki historyczne,
-
7:49 - 7:52w których nie było niczego na ten temat.
-
7:52 - 7:56Wciągałem więc ojca
po obiedzie w dyskusje, -
7:56 - 8:00długie i czasem burzliwe.
-
8:00 - 8:03Odbyliśmy wiele takich rozmów.
-
8:04 - 8:06To, co z nich wyniosłem,
-
8:06 - 8:08to mądrość mojego ojca.
-
8:08 - 8:11To on wycierpiał najwięcej
-
8:11 - 8:14w trakcie pobytu w obozie,
-
8:14 - 8:17a jednak rozumiał amerykańską demokrację.
-
8:18 - 8:21Powiedział mi, że nasza demokracja
-
8:21 - 8:23jest ludzka.
-
8:23 - 8:26Może być tak wspaniała jak jej obywatele
-
8:26 - 8:30i tak samo omylna.
-
8:31 - 8:33Powiedział mi, że amerykańska demokracja
-
8:33 - 8:37jest całkowicie zależna od dobrych ludzi,
-
8:37 - 8:41którzy hołdują jej ideałom
-
8:41 - 8:47i angażują się w proces
utrzymywania jej przy życiu. -
8:48 - 8:51Zabrał mnie do sztabu wyborczego,
-
8:51 - 8:55kiedy gubernator Illinois
startował w wyborach prezydenckich. -
8:55 - 9:00I wprowadził mnie
w amerykański system wyborczy. -
9:00 - 9:02Opowiedział mi też historie
-
9:02 - 9:05o młodych Amerykanach
japońskiego pochodzenia -
9:05 - 9:06w trakcie II Wojny Światowej.
-
9:07 - 9:10Po ataku na Pearl Harbor,
-
9:10 - 9:13jak wszyscy młodzi Amerykanie,
-
9:13 - 9:15pospieszyli zaciągnąć się do wojska,
-
9:15 - 9:18zgłaszając się na ochotnika,
by walczyć za ojczyznę. -
9:19 - 9:21Odpowiedzią na ten akt patriotyzmu
-
9:21 - 9:24był wymierzony im policzek.
-
9:26 - 9:29Odmówiono nam służby wojskowej
-
9:29 - 9:34i przypisano kategorię
"wróg nie-cudzoziemiec". -
9:34 - 9:38Skandaliczne jest nazywanie wrogiem kogoś,
-
9:38 - 9:41kto zgłasza się na ochotnika,
by walczyć za swój kraj. -
9:41 - 9:45Ale gorsze jeszcze było połączenie
ze słowem "nie-cudzoziemiec", -
9:45 - 9:52które jest przeciwieństwem
słowa "obywatel". -
9:52 - 9:56Odebrano nam nawet tytuł "obywatela",
-
9:56 - 10:00i uwięziono na pełny rok.
-
10:00 - 10:03Potem rząd uświadomił sobie,
-
10:03 - 10:07że brakuje ludzi na froncie
-
10:07 - 10:11i równie nagle, jak zarządzono łapankę,
-
10:11 - 10:13zezwolono na pełnienie służby wojskowej
-
10:13 - 10:16młodym Amerykanom japońskiego pochodzenia.
-
10:16 - 10:18Zupełnie irracjonalnie.
-
10:19 - 10:24Niesamowite i osłupiające
w tym wszystkim jest to, -
10:24 - 10:29że tysiące młodych kobiet i mężczyzn
japońskiego pochodzenia -
10:29 - 10:32wyszło zza ogrodzenia z kolczastego drutu,
-
10:32 - 10:36nałożyło ten sam mundur,
który nosili nasi strażnicy, -
10:36 - 10:39opuszczając swoje uwięzione rodziny,
-
10:39 - 10:41by walczyć za ten kraj.
-
10:42 - 10:44Powiedzieli, że będą walczyć
-
10:44 - 10:50nie tylko o uwolnienie swoich rodzin
zza drutów obozu, -
10:50 - 10:53ale też dlatego, że hołubili wartościom,
-
10:53 - 10:55za którymi opowiada się nasz rząd.
-
10:55 - 10:57Albo wartościom, za którymi
powinien się opowiadać, -
10:57 - 11:02jednak w rzeczywistości
unieważniał je swoim działaniem. -
11:03 - 11:05Wszyscy ludzie stworzeni są równymi.
-
11:06 - 11:09I tak poszli walczyć za ten kraj.
-
11:09 - 11:14Utworzono z nich osobne oddziały,
dla Amerykanów japońskiego pochodzenia, -
11:14 - 11:16i wysłano na europejski front.
-
11:16 - 11:19A oni ruszyli do boju
-
11:19 - 11:24i walczyli z niezwykłą odwagą i męstwem.
-
11:26 - 11:29Wysyłano ich na najbardziej
niebezpieczne misje -
11:29 - 11:32i ponieśli najwyższe straty w ludziach
-
11:32 - 11:34w porównaniu do innych oddziałów.
-
11:36 - 11:38Obrazuje to jedna z bitew.
-
11:39 - 11:42Szturm na Linię Gotów.
-
11:42 - 11:49Niemieckie pozycje znajdowały się
na skalistym zboczu góry, -
11:49 - 11:51w jaskiniach nie do zdobycia.
-
11:51 - 11:56Trzy bataliony aliantów prowadziły ostrzał
-
11:56 - 11:58przez sześć miesięcy
-
11:58 - 11:59i sytuacja była patowa.
-
12:00 - 12:03Wezwano 442 pułk,
-
12:03 - 12:05by dołączył do szturmu.
-
12:06 - 12:08Żołnierze pułku 442
-
12:08 - 12:13wpadli na oryginalny,
ale niebezpieczny pomysł. -
12:14 - 12:18Tylne zbocze góry
było stromym, skalnym urwiskiem. -
12:18 - 12:23Niemcy myśleli, że atak
z tamtej strony był niemożliwy. -
12:24 - 12:28Żołnierze z pułku 442
postanowili dokonać niemożliwego. -
12:29 - 12:32Pewnej ciemnej, bezksiężycowej nocy
-
12:32 - 12:36zaczęli wspinaczkę po skalnej ścianie,
-
12:36 - 12:39wysokiej na ponad 300 metrów.
-
12:40 - 12:43W pełnym umundurowaniu
-
12:43 - 12:48przez całą noc wspinali się
po stromym zboczu. -
12:51 - 12:56W ciemności niektórzy tracili
oparcie dla ręki lub nogi -
12:56 - 12:59i spadli na pewną śmierć.
-
13:01 - 13:04Ale spadali w ciszy.
-
13:05 - 13:07Żaden nie krzyknął,
-
13:07 - 13:09żeby nie zdradzić swojej obecności.
-
13:11 - 13:14Wspinali się bez przerwy przez 8 godzin.
-
13:14 - 13:16Ci, którzy dotarli na szczyt,
-
13:18 - 13:21poczekali na pierwsze promienie słońca.
-
13:22 - 13:26Gdy zaczęło świtać, ruszyli do ataku.
-
13:27 - 13:30Zaskoczyli Niemców i zdobyli wzgórze,
-
13:30 - 13:32przerywając Linię Gotów.
-
13:33 - 13:38442 pułk rozwiązał sześciomiesięczny pat
-
13:38 - 13:40w 32 minuty.
-
13:40 - 13:42To był niezwykły wyczyn.
-
13:44 - 13:47I gdy wojna się skończyła,
-
13:47 - 13:53442 pułk wrócił do USA
z większą liczbą odznaczeń, -
13:53 - 13:55niż jakikolwiek inny oddział
w II Wojnie Światowej. -
13:56 - 14:01Prezydent Truman powitał ich
w ogrodach Białego Domu słowami: -
14:01 - 14:04"Stawialiście czoła nie tylko wrogowi,
-
14:04 - 14:07ale także uprzedzeniom - i wygraliście."
-
14:09 - 14:11Są moimi bohaterami.
-
14:12 - 14:19Nie porzucili wiary
w dumne ideały tego kraju -
14:19 - 14:23i udowodnili, że bycie Amerykaninem
-
14:23 - 14:26nie jest tylko dla wybranych,
-
14:26 - 14:31i że rasa nie wchodzi w skład
definicji amerykańskości. -
14:31 - 14:35Poszerzyli znaczenie słowa "Amerykanin"
-
14:35 - 14:37o Amerykanów japońskiego pochodzenia
-
14:37 - 14:41odbieranych z lękiem,
podejrzliwością i nienawiścią. -
14:42 - 14:44To oni doprowadzili do zmiany.
-
14:45 - 14:48I zostawili mi takie dziedzictwo.
-
14:49 - 14:51Dla mnie to bohaterzy,
-
14:51 - 14:54jak mój ojciec,
-
14:54 - 14:56który rozumiał demokrację
-
14:56 - 14:58i pokazał mi jej sedno.
-
14:59 - 15:02Zostawili mi dziedzictwo,
-
15:02 - 15:05a z nim odpowiedzialność.
-
15:06 - 15:10Zależy mi na zmianie mojego kraju
-
15:10 - 15:13w jeszcze lepszą Amerykę,
-
15:13 - 15:18a naszego ustroju
w jeszcze pełniejszą demokrację. -
15:19 - 15:22Dzięki moim bohaterom
-
15:22 - 15:25i walce, którą przeszliśmy,
-
15:26 - 15:28mogę stać tu przed wami,
-
15:28 - 15:31ja - gej, Amerykanin
japońskiego pochodzenia, -
15:31 - 15:33a także, co jeszcze ważniejsze...
-
15:34 - 15:36Ja - człowiek dumny z tego,
że jest Amerykaninem. -
15:37 - 15:39Dziękuję bardzo.
-
15:39 - 15:41(Brawa)
- Title:
- Dlaczego kocham kraj, który mnie zdradził
- Speaker:
- George Takei
- Description:
-
W dzieciństwie George Takei został osadzony wraz z rodziną w wojennym obozie przesiedleńczym dla Amerykanów japońskiego pochodzenia. Ta operacja, która zasięgiem objęła cały kraj, została podjęta przez rząd USA w trakcie II Wojny Światowej, w charakterze tzw. „środków bezpieczeństwa”. Takei opisuje, jak pobyt w obozie ukształtował jego zaskakujące, osobiste rozumienie patriotyzmu i demokracji.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 15:58
Krystian Aparta approved Polish subtitles for Why I love a country that once betrayed me | ||
Krystian Aparta accepted Polish subtitles for Why I love a country that once betrayed me | ||
Krystian Aparta edited Polish subtitles for Why I love a country that once betrayed me | ||
Krystian Aparta edited Polish subtitles for Why I love a country that once betrayed me | ||
Krystian Aparta edited Polish subtitles for Why I love a country that once betrayed me | ||
Krystian Aparta edited Polish subtitles for Why I love a country that once betrayed me | ||
Krystian Aparta edited Polish subtitles for Why I love a country that once betrayed me | ||
Krystian Aparta edited Polish subtitles for Why I love a country that once betrayed me |
Małgorzata Kuś
After uploading my Polish translation I clicked "complete" by mistake before I managed to translate the description. I'm adding it below along with a Polish title:
George Takei: Dlaczego kocham kraj który mnie zdradził
W dzieciństwie George Takei został umieszczony wraz z rodziną w wojennym obozie przesiedleńczym dla Amerykanów japońskiego pochodzenia. Operacja ta, która zasięgiem objęła cały kraj, została podjęta przez rząd USA w trakcie II Wojny Światowej, w ramach tzw. "środków bezpieczeństwa". Takei opisuje jak pobyt w obozie ukształtował jego zaskakujące i osobiste rozumienie patriotyzmu i demokracji."
Rysia Wand
Sending back to translator
O, teraz widzę, że pisałaś o tym tytule w komentarzach. No nic, już wysłałam.
==============================
1.Proszę dodać tłumaczenie tytułu i opisu.
2. Proszę przepracować wszystkie linijki z czerwonymi wykrzyknikami.
Tekst musi się mieścić w limicie 21 znaków na sekundę i 42 znaków na linijkę (poradnik tutaj: http://www.youtube.com/watch?v=yvNQoD32Qqo).
Czasem wystarczy linijkę złamać, ale czasem trzeba coś skrócić lub przesunąć czas w pasku Timeline (patrz tutaj: https://youtu.be/kQ2CZonFYgA?t=1m54s). Jeśli go nie widzisz, kliknij w ikonkę narzędzi obok “Editing Polish”.
Wskazówki, jak skracać linijki znadziesz tutaj: (http://translations.ted.org/wiki/Compressing_subtitles). Tutaj wskazówki nt. łamania linijek http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines). Przed puszczeniem tekstu na trzeba upewnić się, że wszystkie wykrzykniki zostały usunięte. Najłatwiej poszukać je funkcją ctrl+F.
3. Połączyć w jedną linijkę boksy takie jak 2:01 Nie trzeba dzielić linijki, jeśli bez trudu mieści się w limicie 42 znaków, ani łączyć dwóch jednolinijkowych boksów w jeden dwulinijkowy, jeśli każdy mieścił się w limicie czasowym. Tworząc dwie linijki tekstu przesłania się więcej ekranu, więc jeśli można, trzeba tego unikać.
Daj znać, jeśli masz pytania.
Małgorzata Kuś
There must have been some edits to the video because the synchro is completely messed up now. I remebemer doing it offline and checking it twice so there is no way it was like this to begin with ;/. Unfortunately, I won't be able to fix it today because it took me 4 h already and i'm not in halfway through it...I'll try to take on the task again tomorrow. I do realize I shouldn't have waited for the last call but I'd really like to finish this trnslation. The talk is amazing. Rysia thank you for your comments and most of all for taking on this review!