Làm sao một chiếc xe không người lái thấy được đường đi

Theo thống kê, phấn ít tin tưởng nhất của chiếc xe là ... người lái xe. Chris Urmson đứng đầu chương trình xe không người lái của Google, một trong những nỗ lực đưa con người ra khỏi chổ ngồi lái. Anh nói về chương trình này đang đi đến đâu, và trình bày những những đạn phim thú vị giải thích làm sao chiếc xe thấy được đường đi và tự giải quyết tình huống.

Năm 1885, Karl Benz chế tạo ra xe ô tô

Cùng năm đó, ông trình diễn
thử nghiệm lái ra mắt,

và - chuyện thật nhé - đâm luôn vào tường.

Trong suốt 130 năm qua,

chúng ta tìm cách giải quyết phần
bất cẩn nhất của chiếc xe, người tài xế.

Ta chế tạo ra xe mạnh hơn.

Chúng ta thêm dây an toàn, thêm túi hơi,

và trong thập kỉ trước,
chúng ta mới thật sự làm ra chiếc xe thông minh

để sửa cái lỗi đó, người tài xế.

Hôm nay, tôi sẽ
nói với các bạn một chút về sự khác biệt

giữa việc sửa vá víu
lỗi người lái bằng các chương trình hỗ trợ

và việc tạo ra
những chiếc xe hoàn hoàn tự lái

và những gì chúng mang lại cho thế giới.

Tôi cũng sẽ nói cho bạn
chút xíu về chiếc xe của chúng tôi

và cho bạn thấy cách nó nhìn nhận thế giới
xung quanh, chức năng, cách nó phản ứng,

Nhưng đầu tiên tôi sẽ
nói sơ qua về vấn đề hiện tại

Đó là một vấn đề lớn:

trên thế giới có 1.2 triệu người
tử nạn trên đường mỗi năm.

Riêng nước Mỹ đã có
33,000 người chết mỗi năm.

Nói cho dễ hiểu thì

số người chết tương đương với
tai nạn máy bay 737 mỗi ngày làm việc 8 tiếng.

Thật không thể tin nổi!

Quảng cáo xe trông như thế này,

nhưng thật ra, tài xế lái thế này.

Phải không? Trời thì âm u,

bạn chẳng muốn cầm lái tí nào.

Và lý do là như thế này:

Giao thông trở nên tệ hơn.

Ở Mỹ, từ năm 1990 đến 2010,

số dặm xe lưu thông tăng 38 phần trăm.

Chúng ta tăng sáu phần trăm đường xá,

Không phải bạn tưởng tượng đâu.

Đúng là giao thông
thật sự trở nên tồi tệ hơn trước.

Và tất cả những điều này có giá trả bằng mạng người.

Nếu bạn lấy thời gian đi lại
trung bình ở Mỹ, độ khoảng 50 phút,

bạn nhân lên cho số
120 triệu công nhân chúng ta có,

thành ra là khoảng 6 tỉ phút

hao phí cho việc di chuyển mỗi ngày.

Giờ đây đó là con số lớn,
hãy đặt nó trong bối cảnh khác.

Bạn lấy số sáu tỉ phút đó

và bạn chia cho tuổi thọ trung bình
của một người,

thì ước tính là 162 đời người

bị hao phí mỗi ngày,

chỉ để di chuyển từ A đến B.

Thật không tưởng tượng nổi.

Và rồi, có những người
trong chúng ta không có đặc quyền

ngồi lái xe.

Đây là Steve.

ông là người hoàn toàn minh mẫn,

nhưng anh không may bị mù,

và điều đó có nghĩa là 30 phút
lái xe đi làm vào buổi sáng,

trở thành thử thách 2 tiếng
xô đẩy trên những phương tiện công cộng

hay nhờ bạn bè và gia đình chở giúp.

Anh không có sự tự do
lái xe đi lại như bạn và tôi.

Chúng ta nên làm gì đó.

Suy nghĩ thông thường sẽ là

ta chỉ cần lấy hệ thống
trợ giúp người lái thế này thế kia

rồi chúng ta sẽ thúc đẩy
và từng bước cải tiến nó,

dần dần, chúng sẽ biến chúng thành
những chiếc xe tự lái.

Vâng, tôi ở đây để nói với bạn rằng
điều đó cũng giống như

nếu tôi tập nhảy chăm chỉ,
ngày kia tôi sẽ có thể bay được.

Chúng ta thật sự cần làm gì đó khác hơn thế,

Nên tôi sẽ nói với bạn về ba điểm

hệ thống tự lái khác với
hệ thống trợ giúp người lái.

Tôi sẽ bắt đầu với
vài kinh nghiệm của chính chúng tôi.

Hồi năm 2013,

lúc chúng tôi
thử nghiệm xe tự lái đầu tiên

thay cho người bình thường lái.

À, cũng không bình thường lắm,
họ là nhân viên Google,

nhưng họ không làm việc cho dự án này.

Chúng tôi đưa cho họ chiếc xe và cho phép
họ lái nó trong cuộc sống hằng ngày.

nhưng khác với một chiếc xe tự lái thật,
xe này có một dấu hoa thị lớn trên xe:

Họ phải chú ý,

bởi vì đây là xe thử nghiệm.

Chúng tôi thử nghiệm rất nhiều lần,
nhưng vẫn không thành công.

Và chúng tôi huấn luyện tài xế hai giờ,

chúng tôi cho họ vô xe,
chúng tôi để họ lái.

điều chúng tôi
nghe phản hồi rất tuyệt vời,

giống như khi người ta đưa
một sản phẩm vào thực tế.

Từng người nói với chúng tôi họ thích nó.

Thật ra, ngay ngày đầu
có một người vốn lái xe Porsche đến và nói

"Cái xe này hoàn toàn ngu ngốc.
Chúng ta đang nghĩ gì vậy chứ?"

Nhưng đến cuối buổi thử nghiệm,
anh ta nói, "Không chỉ tôi nên có nó,

mà mọi người cũng nên có bởi vì
mọi người toàn là những tay lái mạo hiểm"

Lời đó như âm nhạc rót vào tai chúng tôi.

nhưng rồi chúng tôi bắt đầu nhìn
những gì mà người trong xe đang làm,

và đó là khám phá đáng ngạc nhiên,

Câu chuyện thú vị là
người đàn ông này

nhìn xuống chiếc điện thoại
và nhận ra rằng pin sắp hết.

anh xoay người như thế này trong xe
và lục tung ba lô lên,

kéo máy tính xách tay của anh ra,

để lên ghế.

lục giỏ tiếp,

lục lần nữa, kéo ra dây xạc điện thoại

loay hoay tìm, cắm dây vào máy,
cắm nó vào điện thoại.

Được rồi, điện thoại đang xạc

trong lúc anh đang lái 65 dặm/giờ
trên đường cao tốc.

Hay không? Không tin được.

Chúng tôi nghĩ điều này và
chúng tôi nói nó hiển nhiên, phải không?

Công nghệ càng tân tiến,

người lái xe càng ít được tin tưởng.

Việc tạo ra những chiếc xe
thông minh hơn trước một chút

sẽ làm ta không nhận ra những
thành tựu chúng ta thật sự cần.

Xin cho tôi nói về kỹ thuật chút ở đây

hãy nhìn biểu đồnày,
trục ngang phía dưới

là bao nhiêu lần chiếc xe đạp thắng
khi không cần thiết

Bạn có thể phớt lờ hầu hết trục đó

bởi vì nếu bạn lái xe khắp thành phố,
mà chiếc xe cứ ngừng ngẫu nhiên,

bạn sẽ không thèm mua chiếc xe đó.

Và trục đứng chỉ ra bao nhiêu lần xe phải thắng

để giúp bạn tránh tai nạn.

Bây giờ, nếu chúng ta nhìn
góc trái dưới ở đây,

đây là xe cổ điển của bạn.

Nó không thắng cho bạn,
nó không làm bất kỳ cái gì ngốc nghếch,

nhưng nó cũng không
giúp bạn tránh được tai nạn.

Nếu chúng ta muốn mang
hệ thống trợ giúp người lái vào trong xe,

như là thắng giảm va chạm,

chúng ta sẽ đặt vài gói công nghệ vào đó,

và đường cong này, nó sẽ
có nhiều đặc điểm điều hành,

nhưng nó cũng sẽ
không tránh được mọi tai nạn,

bởi vì nó không có được khả năng đó.

Nhưng nếu chúng ta đạt được
vài điểm dọc đường cong này,

và tránh được
nửa số tai nạn mà tài xế né được,

thì thật ngoạn mục phải không?

Chúng ta giảm hẳn nửa số tai nạn trên đường.

Hiện nay ta giảm được
17,000 người chết mỗi năm ở Mỹ.

Nhưng nếu chúng ta
muốn một chiếc xe tự lái,

ta cần một đường cong
kỹ thuật như thế này.

Chúng ta sẽ phải gắn
nhiều cảm biến trên xe,

ta sẽ chọn nhiều điểm điều hành ở đây

khi mà về cơ bản không bao giờ bị đụng xe.

Nó sẽ xảy ra, nhưng với tầng số rất thấp.

Bạn và tôi có thể nhìn biểu đồ mà tranh cãi

về chuyện liệu tần số có gia tăng hay không,
theo "luật 80-20"

con số tăng lên
trên đường cong màu cam không.

Nhưng hãy nhìn vào từ một hướng khác.

Hãy nhìn vào số lần
kỹ thuật này phải ra quyết định đúng.

Chấm xanh ở đây là
một hệ thống trợ giúp người lái.

Hoá ra là những tài xế con người

sơ xuất dẫn đến tai nạn theo tỷ lệ

khoảng một lần trên mỗi
100,000 dặm ở nước Mỹ.

Ngược lại, hệ thống
tự động lái ra quyết định điểu khiển xe

khoảng 10 lần một giây,

vậy thì tính theo độ lớn tương quan,

là chừng 1000 quyết định một dặm.

Nếu bạn so sánh khoảng cách giữa hai điểm,

chênh nhau trăm triệu lần, phải không?

Số mười cùng 7 số không.

Việc này giống như so sánh tốc độ chạy bộ

với tốc độ ánh sáng.

Tôi có cố luyện chạy cỡ nào
cũng không bao giờ bắt kịp.

Một khoảng cách khá lớn.

Điểm cuối cùng là,
hệ thống này có thể xử lý sự không chắc chắn.

Người bộ hành ở đây có thể
bước xuống đường, có thể không.

Tôi không biết,
cũng không thuật toán nào biết.

Trong trường hợp
hệ thống trợ giúp người lái xe,

nếu không biết rõ nó không thể ra hành động,

vì nếu nó đạp thắng bất ngờ,
điều đó hoàn toàn không chấp nhận được.

Trong khi hệ thống tự động lái
có thể nhìn người bộ hành đó và nghĩ,

Tôi không biết họ sắp làm gì,

nên tôi sẽ chạy chậm lại, nhìn kỹ hơn,
rồi sau đó mới phản ứng cho chính xác.

Vì vậy nó có thể an toàn hơn
hệ thống trợ giúp người lái nhiều

Bàn về sự khác biệt
giữa hai hệ thống thế là đủ rồi.

Chúng ta hãy nói về cách chiếc xe
nhìn thế giới như thế nào.

Đây là chiếc xe của chúng ta

Nó bắt đầu bằng việc
hiểu vị trí nó ở đâu trên thế giới,

bằng cách kết hợp chụp bản đồ và cảm ứng dữ liệu

và rồi chồng thêm lên đó
những gì nó đang nhìn thấy.

Ở đây, tất cả những hộp màu tím
là những chiếc xe khác trên đường,

và thứ màu đỏ ở bên hông đây
là một người chạy xe đạp,

và đằng xa kia, nếu bạn nhìn thật gần,

bạn có thể thấy hình nón giao thông.

Thế là chúng ta biết
chiếc xe đang ở đâu lúc này rồi,

nhưng chúng ta phải làm tốt hơn thế:
chúng ta phải phán đoán điều gì sắp xảy ra.

Chiếc xe tải phía trên bên phải
sắp đổi sang làn đường trái

bởi vì đường phía trước bị cấm,

nên nó cần thoát ra.

Nhận biết được là chiếc xe tải khá to,

ta còn phải biết điều mọi phương tiện
tham gia giao thông đang nghĩ nữa,

nên nó thành ra vấn đề khá phức tạp.

Và nhờ vậy, chúng ta tính toán được
chiếc xe nên xử lý lúc đó thế nào,

quỹ đạo nào nó nên theo,
nó nên chậm lại hay tăng tốc.

và rồi tất cả thông tin đó quay lại
theo một đường:

quay tay lái trái hay phải,
đạp ga hay thắng.

Quyết định cuối cùng chỉ gồm 2 yếu đó đó.

Vây việc tính toán đó thật sự khó cỡ nào?

Trở lại lúc chúng tôi bắt đầu năm 2009

đây là những gì hệ thống chúng tôi có.

Bạn có thể thấy xe chúng tôi ở giữa
và những cái hộp ở trên đường,

đang lái trên xa lộ.

Xe cần phải hiểu nơi nó đang ở
và gần như những xe khác đang ở đâu.

Nó như là thế giới dưới con mắt hình học.

Một khi chúng tôi bắt đầu lái xe xung quanh
và trên đường phố,

vấn đề nâng lên mức độ khó khăn mới.

Bạn thấy người bộ hành băng qua trước mặt,
xe băng qua trước mặt chúng tôi

di chuyển nhiều chiều,

đèn giao thông, băng qua đường.

Đó là một vấn đề cực kỳ phức tạp
nếu so đem ra suy ngẫm.

Nhưng một khi bạn
giải quyết được vấn đề đó,

chiếc xe phải có thể chạy trên
những khu đang xây dựng.

Có nhiều hình nón giao thông ở trái
buộc xe phải chạy bên phải,

nhưng không chỉ nơi xây dựng riêng lẻ,
dĩ nhiên.

Xe phải đối diện với người qua lại
trong khu vực xây dựng nữa.

Dĩ nhiên, nếu ai đó vi phạm luật,
cảnh sát ở đó ngay.

và xe phải hiểu cái đèn nhấp nháy
trên nóc chiếc xe

có nghĩa là nó không chỉ là một cái xe,
nó thật sự là một cảnh sát viên.

Tương tự vậy, hộp màu cam bên mặt kia
ở đây,

là xe rước học sinh,

và chúng ta phải xử lý một cách khác.

Khi chúng ta ra ngoài đường,
những người khác mong mỏi:

Khi một người lái xe giơ cánh tay lên,

có nghĩa là họ xin chiếc xe nhường cho họ
và giữ khoảng cách với họ

để họ đổi làn đường chạy.

Khi một cảnh sát viên đứng giữa đường,

chiếc xe của chúng ta nên hiểu
điều đó có nghĩa là dừng lại,

khi cảnh sát ra hiệu cho đi,
chúng ta có thể đi được.

Bây giờ cách chúng ta đạt được điều này
là chia sẻ thông tin giữa các xe với nhau.

Mẫu đầu tiên thô sơ nhất của xe này

là khi một chiếc xe thấy khu vực xây dựng.

thông báo cho xe khác biết
để nó có thể đi đúng làn chạy

tránh nhiều khó khăn.

Chúng tôi thật sự có sự hiểu biết
thật sâu về vấn đề này.

Ta có thể thu thập dữ liệu những xe đều thấy
qua thời gian dài,

dữ liệu về hàng trăm ngàn người đi bộ, chạy xe,

và xe cộ đã từng đi ngang

để hiểu kiểu hành vi của chúng

và dùng nó để nhận biết những xe cộ khác
trông như thế nào

và những người đi bộ trông như thế nào.

và rồi thậm chí quang trọng hơn nữa
chúng ta thu thập một mẫu

về cách ta dự đoán mọi thứ di chuyển
trên thế giới này.

Hộp màu vàng là
người bộ hành băng qua trước mặt.

Hộp xanh này là
người chạy xe đạp, ta dự đoán

họ sẽ lách qua xe ô tô và vòng sang bên phải.

Đây là một người
chạy xe đạp sắp xuống đường

và chúng ta biết
họ sẽ tiếp tục chạy men theo hình đường

Ở đây có người quẹo phải,

Và lúc này, có người sắp quay đầu xe
trước mặt chúng ta,

chúng ta có thể
đoán hành vi và phản ứng đúng đắn.

Mọi chuyện đều tốt đẹp cả,

nhưng dĩ nhiên,
bạn đối mặt với nhiều thứ trước giờ

bạn chưa từng thấy.

Chỉ cách đây hai tháng,

xe của chúng tôi
chạy qua khu Mountain View,

và đây là những gì
chúng tôi gặp.

Đây là một phụ nữ trên chiếc xe lăn điện

đang rượt một con vịt chạy
vòng tròn trên đường (TIếng cười)

Thành ra không có chỗ nào
trong cẩm nang của DMV

chỉ cách xử lý tình huống đó,

nhưng xe của chúng tôi
có thể làm được điều đó,

chậm lại, và lái một cách an toàn.

Chúng ta ngày nay
không phải đối mặt với vịt.

Nhìn con chim này bay ngang qua chúng ta.
Chiếc xe phản ứng lại điều đó.

Đây là đối mặt với người chạy xe đạp

mà bạn sẽ không bao giờ
nghĩ là thấy ở nơi khác ngoài Mountain View.

Dĩ nhiên, phải đối mặt với người tài xế,

thậm chí với những người rất là nhỏ.

Người nào đó bên phải nhảy
ra khỏi chiếc xe tải này hướng về chúng tôi.

Bây giờ xem bên trái khi chiếc xe
với cái hộp xanh lá quyết định

anh ta cần quẹo phải cực gấp.

Đây, khi chúng tôi đổi làn xe,
chiếc xe bên trái quyết định

cũng làm giống vậy.

Đây, chúng tôi thấy một chiếc xe
vượt đèn đỏ

và phải nhường cho nó.

Tương tự, ở đây, một người lái xe đạp
cũng chạy vượt đèn đó.

Dĩ nhiên, chiếc xe phản ứng
một cách an toàn.

Và dĩ nhiên, chúng tôi có những người
mà tôi không biết

đôi khi trên đường, như anh chàng này
dừng lại làm gì đó giữa hai chiếc xe tự lái.

Bạn phải hỏi, "Bạn đang nghĩ gì vậy?"

(Tiếng cười)

Tôi đang gắng cho bạn xem càng nhiều càng tốt,

Tôi sẽ trình bày
một cách khá nhanh.

Cái chúng ta đang thấy
lại là cảnh người lái xe đạp,

và bạn có thể để ý phía dưới,
người xe đạp chưa đi vào tầm nhìn

nhưng chiếc xe có nhìn thấy:
đó là hộp xanh dương ở trên kia,

do thông tin tia laser mang tới

nhưng thông tin không thật sự dễ hiểu,

nên chúng tôi
vặn dữ liệu tia laser đó lên xem kỹ.

Nếu bạn thật sự giỏi nhìn dữ liệu tia laser,
bạn có thể thấy

có vài chấm ở dường cong đây,

ngay đây, và cái hộp xanh
là người lái xe đạp

Khi đèn bật đỏ,

thì đèn của người lái xe đạp
đã bật vàng rồi,

và nếu bạn nheo mắt lại,
bạn thấy đèn vàng trong hình chiếu.

Nhưng người chạy xe, chúng ta thấy đó,
sắp chạy ngang qua giao lộ.

Đèn của ta giờ bật xanh,
còn đèn của anh đã bật đỏ,

và chúng ta dự đoán rằng xe đạp này
sắp băng ngang qua.

Không may là những người lái xe
bên cạnh không chú ý lắm.

Họ đã vọt lên, và may cho mọi người,

người đi xe đạp này phản ứng,
tránh được,

và băng qua được giao lộ.

Chúng ta trống đường để đi.

Như bạn thấy đó, chúng tôi đã tạo ra
vài tiến bộ đáng khích lệ,

và cho tới thời điểm này,
chúng tôi chắc chắn

công nghệ này sẵn sàng tung ra thị trường.

Chúng tôi thử nghiệm ba triệu dặm
trên mô hình mỗi ngày,

nên bạn có thể hình dung kinh nghiệm
dày dặn mà các xe đã tích luỹ

Chúng tôi mong mỏi
đưa kỹ thuật này lên đường,

và chúng tôi nghĩ
con đường đúng đắn là để cho xe tự lái

hơn là sử dụng trợ giúp người lái

bởi vì quá nhiều tình huống khẩn cấp.

Lúc tôi đang nói chuyện ở đây,

34 người bị chết trên đường.

Bao lâu nữa chúng ta
có thể công bố xe tự lái?

Vâng, khó mà nói được bởi vì đó là
một vấn đề phức tạp,

nhưng đây là hai đứa con của tôi.

Đứa lớn 11 tuổi,
có nghĩa là bốn năm rưỡi nữa,

nó sẽ có thể thi bằng lái xe.

Nhóm của chúng tôi và tôi hứa rằng chắc chắn
điều đó không xảy ra.

Cảm ơn.

(Tiếng cười) (Vỗ tay)

Chris Anderson: Chris, Tôi có một câu hỏi cho anh.

Chris Urmson: Được thôi.

CA: Dĩ nhiên, ý tưởng chiếc xe của anh khá dị thường.

Trong buổi tranh luận giữa
trợ giúp người lái và hoàn toàn tự lái này--

Ý tôi, là thật sự có
sự tranh luận gay gắt đang diễn ra.

Nhiều công ty, ví dụ như Tesla,

đang dùng sự trợ giúp người lái.

Điều anh đang nói
nghe như đang đi đến ngõ cụt

bởi vì anh không thể chỉ cứ
cải thiện theo hướng đó và tạo ra hoàn hoàn tự lái

đến thời điểm nào đó,
người tài xế sẽ thấy, " Xe có vẻ an toàn,"

và trèo ra phía sau, rồi điều tồi tệ sẽ xảy ra.

CU: Đúng.
Không, Điều đó cực kỳ đúng, ý tôi không phải

hệ thống trợ lái không cực kỳ đáng giá.

Nó có thể cứu nhiều mạng sống trong khoảng thời gian này,

nhưng để thấy được cơ hội đổi đời
cho người như Steve đi lại

thật sự đến nơi đến nơi chốn an toàn,

có dịp thay đổi bộ mặt
thành phố của chúng ta,

thoát khỏi những ổ gà chúng ta gọi là chỗ đậu xe,

thì tự lái hoàn toàn
là điều cực kỳ cần thiết.

CA: Chúng tôi sẽ quan tâm theo dõi bước tiến của anh.

Cảm ơn rất nhiều, Chris. CU: Cảm ơn anh. (Vỗ tay)