Sáng tạo để giải quyết vấn đề với nguồn lực có hạn.

Navi Radjou đã dành ra nhiều năm để nghiên cứu "jugaad", còn được biết đến là những phát kiến / giải pháp với chi phí thấp. Được tiên phong bởi những thị trường mới nổi, nơi tìm cách thu về giá trị to lớn từ nguồn lực hạn chế, phương thức này ngày một phổ biến trên toàn cầu. Thêm vào câu chuyện ví dụ phong phú về sức sáng tạo của con người, Radjou chia sẻ ba nguyên tắc giúp làm được nhiều hơn với ít nguồn lực hơn.

Lớn lên ở một nước đang phát triển
như tôi, Ấn Độ, bạn sẽ học được cách

thu về nhiều lợi ích hơn
từ những nguồn lực hạn chế

và tìm kiếm một phương thức sáng tạo
để tái sử dụng những gì bạn có.

Như Mansukh Prajapati,
một thợ gốm ở Ấn Độ.

Anh ta tạo ra một cái tủ lạnh
hoàn toàn từ đất sét

không sử dụng điện.

Anh ấy có thể giữ rau củ tươi
trong nhiều ngày.

Một phát minh tuyệt vời,
theo đúng nghĩa đen.

Ở châu Phi, nếu điện thoại của bạn
hết pin, đừng lo lắng.

Bạn sẽ tìm được vài cửa hàng
khá thú vị,

giúp bạn sạc điện thoại
bằng xe đạp.

Và ở Nam Mỹ,

hãy đến Lima ở Peru,

vùng có độ ẩm cao

nhận lượng mưa chỉ 2.54mm
mỗi năm.

Một kỹ sư ở Lima đã thiết kế
bảng quảng cáo khổng lồ

hấp thu chất ẩm trong không khí
và chuyển nó thành nước sạch,

tạo ra hơn 90 lít nước mỗi ngày.

Người Peru thật đáng kinh ngạc.

Họ có thể thuần túy thu được nước
từ không khí loãng.

Từ bảy năm trước,

tôi đã gặp và nghiên cứu
hàng trăm doanh nghiệp

ở Ấn Độ, Trung Quốc, châu Phi và Nam Mỹ,
và họ liên tục làm tôi kinh ngạc.

Nhiều người trong số họ
chưa bao giờ đến trường.

Họ không phát minh trong
những phòng nghiên cứu & phát triển lớn.

Phòng thí nghiệm của họ ở lề đường.

Vì sao họ làm thế?

Bởi vì họ không có những nguồn lực cơ bản
hỗ trợ như chúng ta,

như vốn và năng lượng,

những dịch vụ cơ bản,
như chăm sóc sức khỏe và giáo dục

ở những nơi đó
cũng rất khan hiếm.

Khi nguồn lực bên ngoài khan hiếm,
họ phải tìm từ bên trong

một nguồn lực phong phú khác:
sức sáng tạo của con người,

và dùng sự sáng tạo đó,
tìm tòi những phương thức khéo léo

để giải quyết vấn đề
với nguồn lực hạn chế.

Ở Ấn Độ, chúng tôi gọi là Jugaad.

Jugaad trong tiếng Hindi

nghĩa là cách ứng biến, một giải pháp
khéo léo trong điều kiện không thuận lợi.

Những giải pháp Jugaad
không tinh tế hay hoàn hảo,

nhưng lại tạo thêm giá trị
với chi phí thấp hơn.

Với tôi, doanh nghiệp nào
có thể tạo ra những giải pháp Jugaad

thì cũng như những nhà giả kim vậy.

Họ có thể biến bất lợi thành cơ hội
một cách thần kỳ,

và chuyển thứ có giá trị thấp
thành thứ có giá trị cao.

Nói cách khác, họ là bậc thầy
trong nghệ thuật

làm được nhiều hơn với ít nguồn lực hơn,

cốt lõi của những phát kiến
trong điều kiện thiếu thốn nguồn lực.

Giải pháp giá rẻ là khả năng tạo ra
nhiều giá trị kinh tế và xã hội hơn

sử dụng ít nguồn lực / tài nguyên hơn.

Phát kiến giá rẻ không dừng lại
ở làm được, mà là làm tốt hơn.

Bây giờ, tôi muốn cho các bạn thấy,
ở các thị trường mới nổi,

doanh nghiệp và công ty thực hiện
phát kiến giá rẻ với quy mô lớn thế nào

để cung cấp dịch vụ sức khỏe & năng lượng
cho hàng tỷ người một cách hiệu quả,

những người có thu nhập thấp
nhưng khát vọng cao.

Trước hết, hãy đến Trung Quốc,

tại Neusoft, nhà cung cấp dịch vụ IT
lớn nhất quốc gia

phát triển giải pháp y khoa
để giúp các bác sĩ ở thành phố

điều trị từ xa
cho những bệnh nhân già, nghèo khó

ở những làng mạc.

Giải pháp này dựa trên
những thiết bị y khoa dễ sử dụng

không cần nhân viên y tế trình độ cao,
mà y tá ở vùng nông thôn có thể sử dụng.

Trung Quốc thật sự rất cần
những giải pháp y khoa chi phí thấp này

bởi vì sẽ có hơn nửa tỷ người già
tại đây vào năm 2050.

Bây giờ, hãy đến Kenya,

một nửa dân cư ở đây sử dụng M-Pesa,
giải pháp thanh toán điện thoại di động.

Một giải pháp tuyệt vời
cho lục địa châu Phi

bởi vì 80% người châu Phi
không có tài khoản ngân hàng,

nhưng điều thú vị là
M-Pesa giờ là điểm khởi đầu

cho những mô hình kinh doanh riêng rẻ
trong lĩnh vực như năng lượng.

Lấy M-KOPA, giải pháp năng lượng mặt trời
tại nhà, được làm đơn giản

từ tấm quang năng trên mái nhà,
ba bóng đèn LED,

đài phát thanh năng lượng mặt trời
và sạc điện thoại.

Cả bộ dụng cụ, giá 200 đô la,
quá đắt đối với hầu hết người Kenya,

nhường chỗ cho hệ thống điện thoại
thực hiện nó một cách phù hợp hơn.

Ngày nay, bạn có thể mua bộ dụng cụ này
với tiền cọc chỉ 35 đô la,

sau đó, trả góp phần còn lại
ở mức 45 cents mỗi ngày

thông qua điện thoại của mình.

Sau 365 kỳ góp,
hệ thống sẽ mở khóa,

sản phẩm thuộc về bạn, và bạn bắt đầu
nhận được nguồn điện sạch miễn phí.

Một giải pháp hay cho Kenya,

nơi 70% người dân
không có điện để sử dụng.

Điều này cho thấy
với giải pháp tiết kiệm

bạn khai thác nguồn lực dồi dào nhất,
kết nối điện thoại chẳng hạn,

để đổi lấy thứ khan hiếm,
ví dụ như năng lượng.

Với giải pháp tiết kiệm,
phía Nam địa cầu đang bắt kịp

và trong vài trường hợp
thậm chí vượt mặt phía Bắc.

Thay vì xây dựng những bệnh viện đắt tiền,
Trung Quốc sử dụng y khoa từ xa

để điều trị cho hàng triệu bệnh nhân
hiệu quả về chi phí,

và ở châu Phi, thay vì xây dựng
ngân hàng và lưới điện,

tiến thẳng đến thanh toán điện thoại
và phân phối năng lượng sạch.

Phát kiến giá rẻ hoàn toàn trái ngược
với cách đổi mới ở phía Bắc.

Tôi sống tại thung lũng Silicon,

nơi ta không ngừng theo đuổi
những thành tựu kỹ thuật to lớn.

Hãy nghĩ đến iPhone 5, 6, rồi 7, 8.

Các công ty phương Tây chi hàng tỷ đô la
cho nghiên cứu và phát triển,

sử dụng hàng tấn tài nguyên thiên nhiên
để tạo ra sản phẩm ngày một phức tạp,

nhằm tạo sự khác biệt trong cạnh tranh,

và moi thêm tiền từ khách hàng
cho những tính năng mới.

Thế nên, mô hình kinh doanh
của phương Tây là

"làm thêm để được thêm".

Đáng buồn là, nhiên liệu cho mô hình này
đang cạn dần, vì 3 lý do:

Đầu tiên, phần lớn khách hàng
ở phương Tây,

dưới sức mua giảm,

không thể chấp nhận thêm
những sản phẩm đắt đỏ này.

Thứ hai, chúng ta đang cạn kiệt
nguồn nước tự nhiên và dầu mỏ.

Ở California, nơi tôi sống,

khan hiếm nước
dần trở thành vấn đề nghiêm trọng.

Thứ ba, quan trọng nhất,

vì thu nhập gia tăng không đồng đều

giữa nhóm giàu và nhóm trung lưu
ở phương Tây,

có một khoảng cách lớn giữa
những sản phẩm và dịch vụ hiện tại

và nhu cầu căn bản của người tiêu dùng.

Bạn có biết rằng,
ngày nay,

có hơn 70 triệu người Mỹ
ít khi sử dụng đến ngân hàng,

bởi những dịch vụ ngân hàng hiện có

không được thiết kế để phục vụ
cho nhu cầu cơ bản của họ.

Khủng hoảng kinh tế kéo dài ở phương Tây
làm người ra nghĩ rằng

họ đang mất dần cuộc sống
tiêu chuẩn cao

và dần rơi xuống đáy.

Tôi tin rằng cách duy nhất giúp ta
duy trì sự thịnh vượng và phát triển

ở phương Tây là học cách
làm được nhiều hơn với ít nguồn lực hơn.

Tin tốt là,
điều đó đang bắt đầu diễn ra.

Vài công ty ở phương Tây đang
tiếp cận giải pháp chi phí thấp

để tạo những sản phẩm phù hợp hơn
với người tiêu dùng phương Tây.

Tôi sẽ cho bạn 2 ví dụ.

Khi lần đầu
nhìn thấy tòa nhà này,

tôi tự nhủ, chắc đây là một trong những
thiết kế hiện đại nhất.

Thật ra, đó là một nhà máy sản xuất nhỏ
xây dựng bởi Grameen Danone,

liên doanh giữa ngân hàng Grameen
của Muhammad Yunus

và công ty thực phẩm Danone

để sản xuất sữa chua
chất lượng cao ở Bangladesh.

Nhà máy này chỉ cỡ bằng 10%
các nhà máy hiện tại của Danone

và chi phí xây dựng giảm đi rất nhiều.

Tôi đoán các bạn sẽ gọi nó là
nhà máy "ít béo".

Nhà máy này, không giống như ở
phương Tây, được tự động hóa mức độ cao,

mà dựa vào nhiều công đoạn thủ công
để tạo việc làm cho dân địa phương.

Mô hình này
truyền cảm hứng cho Danone

trong việc kết hợp hiệu quả kinh tế
và bền vững xã hội.

đến nỗi họ đang lên kế hoạch
triển khai ở những nơi khác.

Bây giờ, nhìn vào ví dụ này,

bạn có thể nghĩ:
"À, giải pháp giá rẻ là kỹ thuật thấp."

Thật ra, không.

Giải pháp giá rẻ cũng là
làm cho kỹ thuật cao

trở nên dễ chấp nhận và tiếp cận hơn
với nhiều người.

Để tôi cho bạn một ví dụ.

Ở Trung Quốc, các kỹ sư R&D
của Siemens Healthcare

thiết kế máy quét C.T.
dễ sử dụng

dành cho những người có chuyện môn thấp,
như y tá và kỹ thuật viên.

Thiết bị này quét được
nhiều bệnh nhân hơn mỗi ngày,

và tốn ít năng lượng hơn,

tốt cho bệnh viện ,
và cũng tốt cho bệnh nhân

vì nó giảm thiểu
chi phí điều trị lên đến 30%

và liều lượng bức xạ đến 60%.

Giải pháp này ban đầu
được thiết kế cho Trung Quốc.

nhưng bây giờ bán đắt,
như tôm tươi, ở Mỹ và châu Âu,

nơi bệnh viện đang chịu áp lực cung cấp
chăm sóc chất lượng cao với chi phí thấp.

Quá trình thực hiện
các giải pháp giá rẻ

ở phương Tây, thật sự đang được dẫn dắt
bởi những doanh nghiệp sáng tạo

cùng với những giải pháp đáng kinh ngạc

để giải quyết những nhu cầu cơ bản
ở Mỹ và châu Âu.

Để tôi cho bạn
3 ví dụ khởi nghiệp

truyền cảm hứng
cho bản thân tôi.

Cái thứ nhất được khởi đầu bởi người
hàng xóm của tôi ở thung lũng Silicon.

Gọi là gThrive.

Họ tạo cảm biến không dây
thiết kế giống như những cây thước nhựa,

nông dân có thể dán ở
nơi khác nhau trên cánh đồng

và thu thập
thông tin chi tiết như điều kiện đất.

Dữ liệu chức năng này cho phép họ
tối ưu lượng thủy năng sử dụng

đồng thời cải thiện
chất lượng sản phẩm và năng suất,

một giải pháp tốt cho California,
nơi đang đối mặt với việc thiếu hụt nước.

Nó hoàn vốn trong một năm.

Ví dụ thứ hai là Be-Bound,
cũng ở thung lũng Silicon,

giúp bạn truy cập internet

ngay cả ở nơi không có băng thông
wifi hay 3G hay 4G.

Họ làm điều đó như thế nào?

Đơn giản là dùng SMS,
công nghệ cơ bản, nhưng đáng tin cậy nhất

và phủ sóng rộng nhất
khắp thế giới.

Ba tỷ người ngày này dùng điện thoại
không thể kết nối internet.

Giải pháp này kết nối họ với internet
theo một phương thức giá rẻ.

Và ở Pháp, một doanh nghiệp
vừa khởi nghiệp, gọi là Compte Nickel,

đang làm cuộc cách mạng
cho ngành ngân hàng.

Họ cho phép hàng ngàn người
vào cửa hàng tạp hoá

chỉ tốn 5 phút để kích hoạt dịch vụ,
cung cấp cho họ 2 sản phẩm:

một số tài khoản ngân hàng quốc tể
và một thẻ debit quốc tế.

Họ thu phí duy trì hàng năm
chỉ ở mức 20 Euro.

Bạn có thế thực hiện
mọi giao dịch ngân hàng --

gửi, nhận tiền và chi trả
với thẻ debit --

mà không tốn thêm
một khoản phí nào.

Tôi gọi đây là giao dịch ngân hàng
chi phí thấp không cần ngân hàng.

Thật ngạc nhiên, 75% khách hàng
sử dụng dịch vụ này,

là người Pháp trung lưu, không chi trả nổi
mức phí cao của ngân hàng,

Tôi đang nói về giải pháp giá rẻ,
khởi đầu tiên phong ở phía Nam,

dần được chấp nhận ở phía Bắc.

Cuối cùng, chúng ta muốn thấy

những quốc gia phát triển
và đang phát triển

cùng nhau tạo ra những
giải pháp chi phí thấp

để đem lại lợi ích
cho chính loài người.

Tin tốt là
điều đó đang bắt đầu diễn ra.

Hãy đến Nairobi.

Nairobi kẹt xe kinh khủng.

Lần đầu tiên chứng kiến,
tôi đã nghĩ: "Holy Cow."

Theo đúng nghĩa đen, bạn phải né tránh
những con bò khi lái xe.

Để tình hình trở nên dễ dàng hơn,

các kỹ sư ở phòng thí nghiệm IBM, Kenya
thử nghiệm một giải pháp, gọi là Megaffic,

được thiết kế ban đầu bởi
những kỹ sư Nhật Bản.

Không giống như ở phương Tây, Megaffic
không dựa vào cảm biến dọc lề đường,

vốn rất đắt đỏ để lắp đặt ở Nairobi.

Thay vào đó, họ xử lý hình ảnh,
tín hiệu giao thông,

thu thập từ số máy quay ít ỏi,
chất lượng thấp từ đường phố Nairobi,

dùng phần mềm phân tích
để dự đoán các điểm tắt nghẽn,

và nhắn tin cho các tài xế
sử dụng đường khác.

Cứ như vậy, Megaffic
tuy không hấp dẫn như xe tự lái,

nhưng cam kết giúp tài xế
ở Nairobi, từ điểm A đến điểm B

nhanh hơn ít nhất 20%.

Đầu năm nay, UCLA Health mở

phòng thí nghiệm toàn cầu cho đổi mới

nơi tìm kiếm các giải pháp tiết kiệm cho

vấn đề chăm sóc sức khỏe
khắp nơi trên thế giới

có chi phí giảm ít nhất 20% so với
giải pháp hiện thời tại Mỹ,

và hiệu quả hơn nữa.

Họ cũng cố gắng tập hợp những
nhà phát kiến từ phía Nam và phía Bắc

cùng tạo ra những giải pháp
chăm sóc sức khỏe giá rẻ cho nhân loại.

Tôi đã đưa ra nhiều ví dụ về
các nhà đổi mới khắp thế giới,

nhưng câu hỏi là, làm sao có được
những giải pháp giá rẻ?

Tôi có 3 nguyên tắc muốn chia sẻ

để các bạn có thể áp dụng cho
chính tổ chức của mình

để làm được nhiều hơn
với ít nguồn lực hơn.

Nguyên tắc đầu tiên:
Giữ cho nó đơn giản.

Đừng tạo ra những giải pháp
nhằm gây ấn tượng với khách hàng.

Giữ cho nó đủ đơn giản
để sử dụng và tiếp cận rộng khắp,

giống như máy quét C.T.
ở Trung Quốc.

Nguyên tác thứ hai:
Đừng phí thời gian cho thứ đã chạy tốt.

Cố gắng tận dụng những nguồn lực

và của cải có sẵn, dễ dàng tiếp cận,

giống như sử dụng hệ thống điện thoại

để cung cấp năng lượng sạch

hay các cửa hàng tạm hoá

cung cấp dịch vụ ngân hàng.

Nguyên tắc thứ ba:

Suy nghĩ và hành động theo chiều ngang.

Các công ty có xu hướng leo thang
theo chiều thẳng đứng

bằng cách vận hành tập trung

trong các nhà máy, nhà kho lớn,

nhưng nếu muốn trở nên
linh động và thích ứng

với sự đa dạng của khách hàng,

bạn cần phát triển theo chiều ngang

sử dụng chuỗi cung ứng được phân bổ
với đơn vị sản xuất và phân phối nhỏ hơn,

như trường hợp của ngân hàng Grameen.

Phía Nam tiên phong cho giải pháp
giá rẻ vì họ cần.

Phía Bắc đang học cách làm nhiều hơn,
với ít nguồn lực hơn

vì họ đang đối mặt với
nguồn tài nguyên bị kiềm hãm.

Là một người Ấn Độ, sinh ra ở Pháp
sống ở Mỹ,

tôi hy vọng chúng ta có thể
vượt qua sự phân chia Bắc - Nam

để cùng nhau tiếp sức

cho sự sáng tạo của
những nhà phát kiến khắp thế giới,

cùng tạo ra những giải pháp giá rẻ,

cải tiến chất lượng cuộc sống
cho mọi người,

đồng thời, bảo vệ hành tinh quý giá
của chúng ta.

Xin cảm ơn.

(Vỗ tay)