Δημιουργική επίλυση προβλημάτων εντός στενών ορίων

Ο Νάβι Ρατζού πέρασε χρόνια μελετώντας «τζουγκάαντ», που επίσης λέγεται ολιγαρκής νεωτερισμός. Αφού πρωτοεφαρμόστηκε από επιχειρηματίες σε αναδυόμενες αγορές που έβρισκαν τρόπους να πάρουν θεαματική απόδοση από περιορισμένους πόρους, πλέον βρίσκει έδαφος παγκοσμίως. Διανθίζοντας την ομιλία του με παραδείγματα ανθρώπινης εφευρετικότητας επί το έργον, ο Ρατζού επίσης μοιράζεται μαζί μας τρεις αρχές του πώς μπορούμε όλοι να καταφέρουμε περισσότερα με λιγότερα.

Όταν μεγαλώνεις όπως εγώ
σε μια αναπτυσσόμενη χώρα όπως η Ινδία,

μαθαίνεις αμέσως πώς να αντλείς
περισσότερη αξία από περιορισμένους πόρους

και βρίσκεις δημιουργικούς τρόπους
για να ξαναχρησιμοποιήσεις αυτό που έχεις.

Πάρτε για παράδειγμα τον Μανσούκ
Πραζαπάτι, έναν Ινδό κεραμοποιό.

Έχει φτιάξει ένα ψυγείο
εξ ολοκλήρου από πυλό

που δεν καταναλώνει ρεύμα.

Διατηρεί φρούτα και λαχανικά φρέσκα
για πολλές μέρες.

Αυτή είναι, στην κυριολεξία,
μια απίθανη εφεύρεση.

Στην Αφρική, αν πέσει η μπαταρία
του κινητού σας, μην πανικοβληθείτε.

Θα βρείτε κάποιους
εφευρετικούς επιχειρηματίες

που μπορούν να φορτίσουν
το κινητό σας με ποδήλατα.

Και μιας και βρισκόμαστε
στη Νότια Αμερική,

ας πάμε στη Λίμα, στο Περού,

μια περιοχή με πολλή υγρασία

και μόλις 2,5 εκατοστά βροχής το χρόνο.

Μια σχολή μηχανολογίας στη Λίμα
σχεδίασε ένα γιγαντιαίο διαφημιστικό πανό

το οποίο απορροφά την υγρασία του αέρα
και τη μετατρέπει σε αποσταγμένο νερό,

παράγοντας πάνω
από 90 λίτρα νερού κάθε μέρα.

Οι Περουβιανοί είναι φοβεροί.

Μπορούν κυριολεκτικά
να παράξουν νερό από το τίποτα.

Τα τελευταία επτά χρόνια,

έχω συναντήσει και μελετήσει
εκατοντάδες επιχειρηματίες

σε Ινδία, Κίνα, Αφρική και Νότια Αμερική
και συνεχώς με εκπλήσσουν.

Πολλοί από αυτούς δεν πήγαν σχολείο.

Δεν εφεύρουν πράγματα σε μεγάλα
εργαστήρια έρευνας και τεχνολογίας.

Ο δρόμος είναι το εργαστήριο.

Γιατί το κάνουν αυτό;

Επειδή δεν διαθέτουν τους βασικούς πόρους
που εμείς θεωρούμε δεδομένους όπως,

το κεφάλαιο και την ενέργεια,

και βασικές υπηρεσίες,
όπως φροντίδα υγείας και εκπαίδευση,

που επίσης σπανίζουν στις περιοχές αυτές.

Όταν σπανίζουν οι εξωτερικοί πόροι
πρέπει να αναζητήσεις μέσα σου

τον ανεξάντλητο πόρο,
την ανθρώπινη εφευρετικότητα,

και να την χρησιμοποιήσεις
για έξυπνες λύσεις με περιορισμένα μέσα.

Στην Ινδία, αυτό αποκαλείται Τζουγκάαντ.

Είναι ινδική λέξη

που δηλώνει την έξυπνη αυτοσχέδια λύση,
λύση που γεννιέται μέσα από αντιξοότητα.

Οι λύσεις τύπου τζουγκάαντ
δεν είναι εξεζητημένες ή τέλειες,

αλλά δημιουργούν περισσότερη αξία
με χαμηλότερο κόστος.

Για μένα, οι επιχειρηματίες
που θα δημιουργήσουν λύσεις «τζουγκάαντ»

είναι κάτι σαν αλχημιστές.

Μπορούν να μετατρέψουν ως δια μαγείας
την αντιξοότητα σε ευκαιρία

και να δώσουν υψηλή αξία
σε κάτι που είχε μικρότερη αξία.

Με άλλα λόγια, τελειοποίησαν την τέχνη
του να κάνουν περισσότερα με λιγότερα,

που είναι και η ουσία
της ολιγαρκούς καινοτομίας.

Πρόκειται για την ικανότητα να δημιουργείς
μεγαλύτερη οικονομική και κοινωνική αξία

χρησιμοποιώντας λιγότερους πόρους.

Ολιγαρκής καινοτομία δεν είναι να βρεις
πρόχειρη λύση αλλά να βελτιώσεις.

Θέλω τώρα να σας δείξω
πώς στις αναδυόμενες οικονομίες

επιχειρηματίες και εταιρείες υιοθετούν
την ολιγαρκή καινοτομία ευρέως

για να παρέχουν με χαμηλό κόστος
φροντίδα υγείας και ενέργεια

σε εκατομμύρια ανθρώπους με μικρό εισόδημα
αλλά πολύ υψηλές φιλοδοξίες.

Ας πάμε πρώτα στην Κίνα

όπου ο μεγαλύτερος πάροχος υπηρεσιών
πληροφορικής, η Νιούσοφτ,

εξέλιξε μια λύση τηλεϊατρικής

για να βοηθήσει τους γιατρούς των πόλεων
να περιθάλπουν εξ αποστάσεως

ηλικιωμένους και φτωχούς ασθενείς
σε χωριά της Κίνας.

Η λύση βασίζεται στον απλό χειρισμό
ιατρικών συσκευών

όπου λιγότερο ειδικευμένοι
επαγγελματίες υγείας,

όπως οι νοσηλευτές, μπορούν
να χρησιμοποιούν σε αγροτικά ιατρεία.

Η Κίνα χρειάζεται απελπισμένα
τέτοιες οικονομικές ιατρικές λύσεις

επειδή έως το 2050 οι ηλικιωμένοι πολίτες
θα έχουν ξεπεράσει το μισό διεκατομμύριο.

Τώρα ας πάμε στην Κένυα,

όπου ο μισός πληθυσμός της χρησιμοποιεί
το M-Pesa, μια λύση πληρωμών μέσω κινητού.

Είναι μια θαυμάσια λύση
για την Αφρικανική ήπειρο

γιατί το 80% των Αφρικανών
δεν διαθέτουν τραπεζικό λογαριασμό

αλλά είναι εκπληκτικό ότι το M-Pesa
δίνει το έναυσμα

για άλλα επαναστατικά εμπορικά μοντέλα
σε τομείς όπως η ενέργεια.

Πάρτε το M-KOPA, τη λύση οικιακής ηλιακής
ενέργειας που χωράει σε ένα κουτί,

το οποίο περιέχει
ένα ηλιακό πάνελ οροφής, τρία φώτα LED,

ένα ηλιακό ραδιόφωνο
και έναν φορτιστή κινητού τηλεφώνου.

Όμως ολόκληρο το σετ κοστίζει 175 ευρώ,
υψηλό κόστος για τους περισσότερους,

και εδώ η κινητή τηλεφωνία
μπορεί να κάνει τη λύση πιο εφικτή.

Σήμερα μπορείς να αγοράσεις το σετ
κάνοντας μια αρχική κατάθεση μόνο 30 ευρώ,

και μετά να ξεπληρώνεις το υπόλοιπο
με καθημερινές μικροπληρωμές των 0,40 ευρώ

μέσω του κινητού τηλεφώνου σου.

Εφόσον έχεις κάνει 365 μικροπληρωμές,
το σύστημα ξεκλειδώνει

και είσαι ιδιοκτήτης του προϊόντος και
αρχίζεις να έχεις καθαρή δωρεάν ενέργεια.

Αυτή είναι μια θαυμάσια λύση για την Κένυα

όπου το 70% του πληθυσμού ζουν
εκτός του δικτύου ενέργειας.

Αυτό δείχνει ότι στην ολιγαρκή καινοτομία
αυτό που έχει σημασία

είναι να παίρνεις ότι είναι σε αφθονία
-τη συνδεσιμότητα των κινητών-

για να αντιμετωπίσεις ότι σπανίζει,
στην προκειμένη περίπτωση, την ενέργεια.

Με την ολιγαρκή καινοτομία
ο παγκόσμιος Νότος μερικές φορές φτάνει

και σε κάποιες περιπτώσεις
κάνει άλματα μπρος από το Βορρά.

Αντί να χτίζει ακριβά νοσοκομεία,
η Κίνα χρησιμοποιεί την τηλεϊατρική

για να περιθάλψει με χαμηλό κόστος
εκατομμύρια ασθενείς,

στην Αφρική, αντί να φτιάχνουν
τράπεζες και δίκτυα ηλεκτρικού ρεύματος.

πάνε απευθείας σε πληρωμές μέσω κινητών
και διανέμουν καθαρή ενέργεια.

Η ολιγαρκής καινοτομία είναι διαμετρικά
αντίθετη με την καινοτομία στο Βορρά.

Ζω στη Σίλικον Βάλεϊ,

όπου διαρκώς κυνηγάμε
το επόμενο μεγάλο τεχνολογικό επίτευγμα.

Σκεφτείτε τα iPhone 5, 6, και μετά 7, 8.

Οι εταιρείες στη Δύση ξοδεύουν εκατομμύρια
πάνω στην τεχνολογική έρευνα

και χρησιμοποιούν τόνους φυσικών πόρων
φτιάχνοντας όλο και πιο περίπλοκα προϊόντα

για να διαφοροποιήσουν τη φίρμα τους
από τον ανταγωνισμό

και χρεώνουν τον πελάτη
παραπάνω χρήματα για νέα χαρακτηριστικά.

Το παραδοσιακό εμπορικό μοντέλο στη Δύση
είναι το «περισσότερα για περισσότερα».

Δυστυχώς όμως, αυτό το μοντέλο
ατονεί για τρεις λόγους:

Πρώτον, μεγάλη μερίδα των πελατών στη Δύση

εξαιτίας της φθίνουσας αγοραστικής δύναμης

δεν μπορούν πλέον να αγοράζουν
αυτά τα ακριβά προϊόντα.

Δεύτερον, λιγοστεύουν οι πόροι
φυσικού νερού και πετρελαίου.

Στην Καλιφόρνια που ζω,
η έλλειψη νερού γίνεται μείζον πρόβλημα.

Και τρίτο και το πιο σημαντικό,

εξαιτίας της αυξανόμενης
εισοδηματικής ανισότητας

μεταξύ πλουσίων και μέσης τάξης στη Δύση,

υπάρχει μεγάλη ασυμφωνία μεταξύ
των υπαρχόντων προϊόντων και υπηρεσιών

και των βασικών αναγκών του πελάτη.

Γνωρίζετε ότι σήμερα

πάνω από 70 εκατομμύρια Αμερικανοί
δεν μπορούν να συναλλάσσονται με τράπεζες

επειδή οι υπάρχουσες τραπεζικές υπηρεσίες

δεν είναι σχεδιασμένες ώστε
να καλύπτουν τις βασικές τους ανάγκες.

Η παρατεταμένη οικονομική κρίση στη Δύση
οδηγεί τους ανθρώπους να πιστεύουν

ότι πρόκειται να χάσουν
το υψηλό βιοτικό επίπεδο

και θα αντιμετωπίσουν στερήσεις.

Θεωρώ ότι ο μόνος τρόπος για να διατηρηθεί
η ανάπτυξη και η ευημερία στη Δύση

είναι να μάθουμε να κάνουμε
περισσότερα με λιγότερα.

Ευτυχώς, αυτό έχει αρχίσει να συμβαίνει.

Πολλές εταιρείες στη Δύση
τώρα υιοθετούν την ολιγαρκή καινοτομία

για να δημιουργήσουν προϊόντα
οικονομικά προσιτά στο δυτικό καταναλωτή.

Θα σας δώσω δύο παραδείγματα.

Όταν είδα πρώτη φορά αυτό το κτίριο,

είπα μέσα μου
ότι είναι μια μεταμοντέρνα κατοικία.

Ουσιαστικά είναι ένα μικρό εργοστάσιο
κατασκευής της Grameen Danone,

μια σύμπραξη της τράπεζας Grameen
του Μοχάμεντ Γιούνους

και της πολυεθνικής τροφίμων Danone,

για να φτιάξουν υψηλής ποιότητας γιαούρτι
στο Μπαγκλαντές.

Το εργοστάσιο είναι το 10% του μεγέθους
των υπαρχόντων εργοστασίων της Danone

και κόστισε πολύ λιγότερο
για να κατασκευαστεί.

Θα το λέγαμε «εργοστάσιο λίγων λιπαρών».

Αυτό το εργοστάσιο, αντίθετα
με τα αυτοματοποιημένα δυτικά εργοστάσια,

βασίζεται πολύ σε χειροκίνητες διαδικασίες
δίνοντας θέσεις εργασίας στην κοινότητα.

Η Danone ενθουσιάστηκε τόσο
από αυτό το μοντέλο

το οποίο συνδυάζει οικονομική απόδοση
και κοινωνική βιωσιμότητα,

που σχεδιάζει να το εφαρμόσει
και σε άλλα μέρη του κόσμου.

Όταν βλέπετε αυτό το παράδειγμα

ίσως σκεφτείτε «Η ολιγαρκής καινοτομία
δεν έχει μεγάλη σχέση με την τεχνολογία».

Στην ουσία, δεν έχει καθόλου.

Η ολιγαρκής καινοτομία θέλει επίσης
να κάνει την υψηλή τεχνολογία

οικονομικά προσιτή και προσβάσιμη
σε περισσότερους ανθρώπους.

Να σας δώσω ένα παράδειγμα.

Στην Κίνα οι μηχανικοί έρευνας
και τεχνολογίας της Siemens Healthcare

σχεδίασαν έναν αξονικό τομογράφο
που μπορεί να τον χειριστεί εύκολα

λιγότερα ειδικευμένο προσωπικό υγείας,
όπως οι νοσηλευτές και οι τεχνικοί.

Αυτή η συσκευή μπορεί να ελέγξει
περισσότερους ασθενείς σε ημερήσια βάση,

κι όμως καταναλώνει λιγότερη ενέργεια,

που είναι πολύ καλό για τα νοσοκομεία
αλλά και για τους ασθενείς

καθώς μειώνει το κόστος περίθαλψης
κατά 30%

και την ποσότητα ακτινοβολίας έως και 60%.

Αυτή η λύση σχεδιάστηκε αρχικά
για την κινεζική αγορά

αλλά τώρα κάνει υψηλές πωλήσεις
σε ΗΠΑ και Ευρώπη,

όπου τα νοσοκομεία πιέζονται να παρέχουν
ποιοτική περίθαλψη σε χαμηλότερο κόστος.

Αλλά η επανάσταση
της ολιγαρκούς καινοτομίας στη Δύση

πραγματικά καθοδηγείται
από δημιουργικούς επιχειρηματίες

που επινοούν εκπληκτικές λύσεις

για να αντιμετωπίσουν βασικές ανάγκες
στις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Θα σας δώσω στα γρήγορα
τρία παραδείγματα νέων επιχειρήσεων

που προσωπικά με ενθουσιάζουν.

Η πρώτη τυχαίνει να βρίσκεται
στη γειτονιά μου στη Σίλικον Βάλεϊ.

Ονομάζεται gThrive.

Φτιάχνουν ασύρματους αισθητήρες
σχεδιασμένους σαν πλαστικούς χάρακες

που οι αγρότες τοποθετούν
σε διάφορα μέρη του αγρού

και συλλέγουν λεπτομερείς πληροφορίες
όπως την κατάσταση του εδάφους.

Τα δυναμικά δεδομένα βοηθούν τον αγρότη
να κάνει καλύτερη χρήση του νερού

βελτιώνοντας παράλληλα την ποιότητα
των προϊόντων και της απόδοσης,

που είναι θαυμάσια λύση για την Καλιφόρνια
με τόσο μεγάλη έλλειψη νερού.

Κάνει απόσβεση κόστους μέσα σε ένα χρόνο.

Δεύτερο παράδειγμα είναι η Be-Bound,
επίσης στη Σίλικον Βάλεϊ,

που σου δίνει τη δυνατότητα
να συνδεθείς στο διαδίκτυο

ακόμα και σε περιοχές χωρίς ευρυζωνικό
ή ασύρματο δίκτυο, χωρίς 3G ή 4G.

Πώς το καταφέρνουν;

Χρησιμοποιούν SMS, μια απλή τεχνολογία
που όμως τυχαίνει να είναι η πιο αξιόπιστη

και πιο ευρέως διαθέσιμη σε όλο τον κόσμο.

Τρία δις άνθρωποι σήμερα με κινητά,
δεν έχουν πρόσβαση το Διαδίκτυο.

Αυτή η λύση τους συνδέει στο διαδίκτυο
με οικονομικό τρόπο.

Και στη Γαλλία, είναι μια νέα επιχείρηση
που λέγεται Compte Nickel,

που φέρνει επανάσταση στον τραπεζικό χώρο.

Επιτρέπει σε χιλιάδες ανθρώπους
να πάνε σε ένα κατάστημα Mom and Pop

και σε πέντε λεπτά να ενεργοποιήσουν
την υπηρεσία που τους δίνει δύο προϊόντα:

ένα διεθνή αριθμό τραπεζικού λογαριασμού
και μια διεθνή χρεωστική κάρτα.

Χρεώνουν σταθερό ετήσιο
τέλος συντήρησης μόνο 20 ευρώ.

Σημαίνει ότι κάνεις
όλες τις τραπεζικές σου συναλλαγές

-στέλνεις και λαμβάνεις χρήματα,
πληρώνεις με τη χρεωστική-

τα πάντα χωρίς καμιά επιπλέον χρέωση.

Αυτό το λέω τραπεζικές συναλλαγές
χαμηλού κόστους χωρίς την τράπεζα.

Είναι εκπληκτικό ότι το 75% των πελατών
που κάνουν χρήση της υπηρεσίας

είναι Γάλλοι της μεσαίας τάξης
που δεν υποφέρουν τα υψηλά τραπεζικά τέλη.

Τώρα, σας μίλησα για ολιγαρκή καινοτομία,
που εφαρμόστηκε αρχικά στο Νότο,

και τώρα υιοθετείται και στο Βορρά.

Τελικά θα θέλαμε να δούμε

αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες

να συμπράττουν και να συνδημιουργούν
ολιγαρκείς λύσεις

που να ωφελούν ολόκληρη την ανθρωπότητα.

Τα συναρπαστικά νέα είναι
ότι αυτό αρχίζει να συμβαίνει.

Ας πάμε στο Ναϊρόμπι να το διαπιστώσουμε.

Το Ναϊρόμπι έχει τρομακτικά προβλήματα
κυκλοφοριακής συμφόρησης.

Όταν τα πρωτοείδα σκέφτηκα,
«Ω, Θεέ μου!»

επειδή όταν οδηγείς στο Ναϊρόμπι
πρέπει να αποφεύγεις ακόμα και αγελάδες.

Για να ανακουφιστεί η κατάσταση,

οι μηχανικοί της ΙΒΜ στην Κένυα εφαρμόζουν
πιλοτικά μια λύση που λέγεται Megaffic,

που αρχικά σχεδιάστηκε
από Γιαπωνέζους μηχανικούς.

Αντίθετα από τη Δύση, το Megaffic
δεν χρειάζεται αισθητήρες στους δρόμους,

που έχουν υψηλό κόστος
εγκατάστασης στο Ναϊρόμπι.

Αντί γι' αυτό, επεξεργάζεται εικόνες,
δεδομένα κυκλοφορίας,

που συλλέγονται από λίγες κάμερες χαμηλής
ανάλυσης στους δρόμους του Ναϊρόμπι,

και μετά με χρήση λογισμικού ανάλυσης
προβλέπονται τα σημεία συμφόρησης,

και μπορούν να αποστέλλουν στους οδηγούς
SMS με εναλλακτικές διαδρομές.

Σαφώς, το Megaffic δεν είναι τόσο
εντυπωσιακό όσο τα αυτόνομα αυτοκίνητα,

αλλά υπόσχεται στους οδηγούς του Ναϊρόμπι
ότι θα μετακινηθούν σε μια διαδρομή

τουλάχιστον 20% γρηγορότερα.

Νωρίτερα φέτος, η UCLA Health ίδρυσε
το Παγκόσμιο Εργαστήριο Καινοτομίας,

που αναζητάει σε όλο τον κόσμο
ολιγαρκείς λύσεις για τη φροντίδα υγείας

που να είναι τουλάχιστον 20% φθηνότερες
από τις ήδη υπάρχουσες στις ΗΠΑ

αλλά ακόμη πιο αποτελεσματικές.

Επίσης προσπαθεί να ενώσει νεωτεριστές
από Βορρά και Νότο

ώστε να φτιάξουν μαζί εφικτές λύσεις
στη φροντίδα υγείας όλης της ανθρωπότητας.

Έδωσα πάμπολλα παραδείγματα
ολιγαρκούς καινοτομίας από όλο τον κόσμο,

αλλά το ερώτημα είναι, πώς θα καταφέρεις
να υιοθετήσεις την ολιγαρκή καινοτομία;

Σταχυολόγησα τρεις βασικές αρχές
νεωτεριστών απ' όλον τον κόσμο

που θέλω να μοιραστώ μαζί σας,

που μπορείτε να εφαρμόσετε
στον δικό σας οργανισμό

για να κάνετε περισσότερα με λιγότερα.

Η πρώτη αρχή είναι:
Επιμένετε στην απλότητα.

Μην δημιουργείτε λύσεις
για να εντυπωσιάσετε τον πελάτη.

Κάντε τες αρκετά εύχρηστες
και ευρέως προσβάσιμες,

όπως τον αξονικό τομογράφο
που είδαμε στην Κίνα.

Δεύτερη αρχή:
Μην ανακαλύπτετε τον τροχό εκ νέου.

Προσπαθήστε να εκμεταλλευτείτε
τους ευρέως διαθέσιμους πόρους και μέσα,

όπως τη χρήση της κινητής τηλεφωνίας
για δώσουμε καθαρή ενέργεια,

ή τα καταστήματα Mom and Pop
για να προσφέρουμε τραπεζικές υπηρεσίες.

Τρίτη αρχή:
Σκεφτείτε και δράστε οριζόντια.

Οι εταιρείες τείνουν
να αναπτύσσονται κάθετα

επικεντρώνοντας τις λειτουργίες
σε μεγάλα εργοστάσια και αποθήκες,

αλλά αν θέλετε να είστε ευέλικτοι και
να καλύψετε την τεράστια ποικιλία πελατών

χρειάζεται να επεκταθείτε οριζόντια
με μια κατανεμημένη αλυσίδα παροχής

από μικρότερες μονάδες
κατασκευής και διανομής,

σύμφωνα με το παράδειγμα της Grameen Bank.

Ο Νότος ξεκίνησε την ολιγαρκή καινοτομία
από καθαρή αναγκαιότητα.

Ο Βορράς τώρα μαθαίνει να κάνει
περισσότερα και καλύτερα με λιγότερα

καθώς αντιμετωπίζει περιορισμούς πόρων.

Ως εκ γενετής Ινδός και Γάλλος πολίτης
που διαμένει στις ΗΠΑ

ελπίδα μου είναι να υπερβούμε
τον τεχνητό διαχωρισμό Βορρά-Νότου

ώστε να αξιοποιήσουμε
τη συλλογική εφευρετικότητα

των νεωτεριστών απ' όλον τον κόσμο

ώστε να δημιουργήσουν από κοινού
ολιγαρκείς λύσεις

που θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής
για όλο τον κόσμο

ενώ παράλληλα δεν θα βλάπτουν
τον πολύτιμο πλανήτη μας.

Ευχαριστώ πάρα πολύ.

(Χειροκρότημα)