Czemu tak trudno wprowadzać poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych? - Peter Paccone

Pełna wersja prelekcji: http://ed.ted.com/lessons/why-is-the-us-constitution-so-hard-to-amend-peter-paccone

Gdy Konstytucja USA została ratyfikowana w 1789 roku, to nie tylko wprowadzała rządy ludu. Pozwalała też na wprowadzanie do niej poprawek. Z biegiem czasu zaproponowano prawie 11 000 poprawek, z czego zaledwie 27 przetrwało do 2016 roku. Peter Paccone wyjaśnia, czemu tak trudno jest zmieniać Konstytucję USA.

Lekcja: Peter Paccone, animacja: Augenblick Studios.

Gdy Amerykańska Konstytucja
została ratyfikowana w 1789,

to nie tylko wprowadzała rządy ludu.

Pozwalała też na wprowadzanie poprawek.

Z czasem zaproponowano prawie
11 000 poprawek,

z czego zaledwie 27
przetrwało do 2016 roku.

Czemu tak trudno jest zmienić konstytucję?

Krótko mówiąc - przez jej twórców.

Założyciele USA chcieli
stworzyć jednolite państwo

z trzynastu różnych kolonii,

które potrzebowały gwarancji,
że ich umów nie da się łatwo obalić.

Oto co ustalono:

Aby poprawka została zaproponowana,

musi otrzymać 2/3 głosów

w obydwu izbach kongresu

lub gdy 2/3 wszystkich stanów zagłosują,

by zwołać Konwencję Narodową.

A to dopiero pierwszy krok.

Aby faktycznie zmienić Konstytucję,

poprawkę musi ratyfikować
3/4 wszystkich stanów.

W tym celu ustawodawcy w każdym stanie
muszą zagłosować za poprawką

lub mogą zwołać
osobną konwencję ratyfikacyjną

z delegatami wybranymi przez wyborców.

Ustawienie tak wysokich progów powoduje,

że Konstytucja USA jest dość statyczna

Większość innych demokracji
zatwierdza poprawki co kilka lat.

W USA ostatnią zatwierdzono w 1992 roku.

Pewnie zastanawiacie się, jak w ogóle
zatwierdzono którąkolwiek z poprawek.

Pierwsze dziesięć, znane jako Karta Praw,

zawiera najbardziej znane
amerykańskie wolności,

takie jak wolność słowa

i prawo do sprawiedliwego procesu.

Wszystkie ratyfikowano jednocześnie,

by rozwiązać konflikty z pierwszej
Konstytucyjnej Konwencji.

Lata później 13. poprawka,
znosząca niewolnictwo

oraz poprawki 14. i 15

przeszły dopiero
po krwawej Wojnie Secesyjnej.

Ratyfikacja poprawek
stała się trudniejsza,

bo kraj się rozrastał
i stawał coraz bardziej różnorodny,

Pierwsza poprawka zaproponowana

przez reprezentantów kongresu

była na skraju ratyfikacji
pod koniec XVIII wieku.

Lecz wraz z rosnącą liczbą stanów w unii

rosły tez progi do osiągnięcia 3/4 głosów,

a poprawki nie ratyfikowano do dziś.

Obecnie jest wiele sugerowanych poprawek

takich jak zakaz palenia flagi,

wprowadzenie limitów kadencji w kongresie

czy uchylenie 2. poprawki.

Choć wiele z nich ma silne poparcie,
szanse ich ratyfikacji są niewielkie.

USA jest dziś najbardziej spolaryzowane
politycznie od czasów Wojny Secesyjnej,

co praktycznie uniemożliwia
dojście do porozumienia.

Nieżyjący już Antonin Scalia,
sędzia Sądu Najwyższego,

obliczył, że na skutek
reprezentatywnego systemu władzy,

2% populacji może zablokować
ratyfikację poprawki.

Oczywiście najprostszym sposobem,
by zatwierdzać poprawki,

byłoby obniżenie progów potrzebnych
do ich zgłaszania i ratyfikacji.

Ale do tego potrzeba osobnej poprawki.

Zamiast tego rozwiązanie przyszło
ze strony Sądu Najwyższego,

mianowicie, rozszerzono interpretacje
istniejącym prawom konstytucyjnym,

by dotrzymywały kroku czasom obecnym.

Sędziowie Sądu Najwyższego
nie są wybierani

lecz mianowani do końca życia,

co jest dalekie od demokracji.

Co ciekawe, założyciele USA
przewidzieli ten problem dużo wcześniej.

W liście do Jamesa Madisona

Thomas Jefferson napisał,
że prawa powinny wygasać po 19 latach

zamiast je zmieniać lub uchylać,

bo każdy proces polityczny
jest pełen przeszkód,

które wypaczają wolę ludu.

Choć uważał,

że podstawowe zasady
konstytucji będą trwać,

zaznaczył że Ziemia należy do żyjących,

a nie do umarłych.