Zaskakujący kryzys siły roboczej w 2030 roku: jak go rozwiązać już teraz?

Brzmi to zaskakująco, ale do 2030 roku wiele z największych gospodarek na świecie będzie miało więcej miejsc pracy niż dorosłych obywateli mogących je zajmować. W tej prelekcji, uroczej i pełnej danych, ekspert od zasobów ludzkich, Rainer Strack sugeruje, że państwa powinny szukać mobilnych i chętnych pracowników za granicą. Żeby to zrobić, muszą zacząć od zmiany kultury w miejscu pracy.

Rok 2014 jest dla mnie szczególnie ważny.

20 lat jako konsultant,

20 lat małżeństwa,

do tego za miesiąc skończę 50 lat.

Oznacza to, że urodziłem się w 1964 roku
w niewielkim mieście w Niemczech.

Był to szary listopadowy dzień,

poród się opóźniał.

Personel oddziału położniczego
był mocno zestresowany,

bo bardzo dużo dzieci urodziło się
tego szarego listopadowego dnia.

W samej rzeczy rok 1964

był rekordowy jeśli chodzi
o liczbę urodzeń w Niemczech,

ponad 1,3 miliona.

W 2013 roku urodziło się 600 tysięcy,

czyli połowa mojego rocznika.

Tu widać piramidę wieku w Niemczech,

ten niewielki czarny punkt na górze to ja.

(Śmiech) (Brawa)

Na czerwono zaznaczona jest

populacja w wieku produkcyjnym,

czyli osoby między 15 a 65 rokiem życia,

i zajmę się wyłącznie
tym czerwonym obszarem.

Zróbmy teraz prostą symulację tego,

jak ta struktura wiekowa
zmieni się na przestrzeni lat.

Szczyt przesunie się w prawo,

a ja i mój wyż demograficzny

przejdziemy na emeryturę w 2030.

Swoją drogą wcale nie muszę prognozować

przyrostu naturalnego,
żeby przewidzieć ten czerwony obszar.

Obszar ten,

czyli potencjalna populacja
w wieku produkcyjnym w roku 2030,

już jest ustalony,

chyba że wzrośnie bardzo imigracja.

W porównaniu do obszaru z 2014 r.

obszar z 2030 jest znacznie mniejszy.

Zanim pokażę wykresy dla reszty świata,

co oznacza to dla Niemiec?

Ten wykres mówi nam, że podaż pracowników,

czyli ilość ludzi wykonujących pracę,

zmniejszy się w Niemczech i to znacznie.

A co z popytem na pracowników?

To jest trochę bardziej zawiłe.

Jak wiadomo, ulubioną odpowiedzią
konsultanta na każde pytanie

jest: "To zależy".

Dlatego powiedziałbym, że to zależy.

Nie chcieliśmy prognozować przyszłości,

jest to wysoce spekulatywne.

Zrobiliśmy coś innego.

Spojrzeliśmy na PKB
i przyrost naturalny w Niemczech

na przestrzeni ostatnich 20 lat

i obliczyliśmy następujący scenariusz:

jeżeli Niemcy chcą utrzymać
wzrost PKB i produktywności,

można bezpośrednio obliczyć,

ile osób potrzeba w Niemczech
do utrzymania tego wzrostu.

To ta zielona linia: popyt na pracowników.

Szybko czeka nas duży niedobór talentów.

Zabraknie nam 8 milionów ludzi,

czyli ponad 20% obecnej siły roboczej,

są to naprawdę duże liczby.

Obliczyliśmy kilka scenariuszy

i wyłaniał się z nich zawsze taki obraz.

By wypełnić tę lukę,

Niemcy muszą znacznie zwiększyć migrację,

przyciągnąć do pracy więcej kobiet,

podwyższyć wiek emerytalny,

który akurat w tym roku obniżyliśmy,

wszystko na raz.

W przypadku porażki,
Niemcy wpadną w stagnację.

Nie będzie więcej wzrostu. Dlaczego?

Bo zabraknie pracowników,
którzy by mogli go generować.

Firmy będą musiały
szukać talentów gdzie indziej.

Ale gdzie?

Oszacowaliśmy podaż i popyt na kadry

dla 15 największych światowych gospodarek

stanowiących ponad 70% światowego PKB.

Całościowy obraz do roku 2020
będzie wyglądał tak.

Kolor niebieski to nadwyżka pracowników,

czerwony - ich niedobór,

a szary to kraje na krawędzi.

W 2020 r. w niektórych krajach
wciąż będzie nadmiar pracowników,

na przykład we Włoszech, Francji i USA,

ale zmieni się to dramatycznie do 2030.

Czeka nas globalny kryzys siły roboczej

w większości największych gospodarek,

łącznie z trzema z czterech krajów BRIC.

Czeka to Chiny z powodu
dawnej polityki jednego dziecka,

a także Brazylię i Rosję.

Szczerze mówiąc w rzeczywistości

sytuacja będzie nawet trudniejsza.

Widzicie tutaj wartości średnie.

Pozbawiliśmy je uśrednienia

i rozróżniliśmy poziomy specjalizacji.

Odkryliśmy jeszcze wyższe niedobory

wysoko wyspecjalizowanych pracowników

i częściowy nadmiar
nisko wyspecjalizowanych.

Poza ogólnym niedoborem pracowników

czeka nas też duże
niedopasowanie umiejętności,

co oznacza wielkie wyzwania

jeśli chodzi o
wykształcenie, kwalifikacje,

i szkolenia dla rządów i przedsiębiorstw.

Następnie uwzględniliśmy roboty,

automatyzację, technologię.

Czy technologia zmieni ten obraz
i zwiększy produktywność?

W skrócie nasze obliczenia

już uwzględniają
znaczny wzrost produktywności

spowodowany technologią.

Odpowiedź szczegółowa brzmi:

spójrzmy znów na Niemcy,

Niemcy mają szczególną
reputację w świecie,

jeżeli chodzi o wydajność.

W latach 90. pracowałem
w biurze w Bostonie prawie dwa lata.

Kiedy odchodziłem,
starszy parter powiedział:

"Przyślij mi więcej tych Niemców,
oni pracują jak maszyny".

(Śmiech)

Tak było w 1998 roku.

16 lat później
można powiedzieć coś odwrotnego:

"Przyślij mi więcej tych maszyn,
one pracują jak Niemcy".

(Śmiech) (Brawa)

Technologia zastąpi
wiele zwyczajnych zawodów.

Nie tylko w branży produkcyjnej,

nawet pracownikom biurowym

zagraża zastąpienie przez roboty,

sztuczną inteligencję,
big data albo automatyzację.

Nie chodzi więc o to,
czy technologia zastąpi niektóre zawody,

ale jak szybko to się stanie
i w jakim stopniu?

Innymi słowy,

czy technologia pomoże rozwiązać
globalny kryzys siły roboczej?

Tak i nie.

To bardziej wyrafinowana
wersja "to zależy".

(Śmiech)

Weźmy na przykład branżę samochodową,

bo tam funkcjonuje ponad 40%
robotów przemysłowych

i automatyzacja już jest stosowana.

W 1980 roku mniej niż 10%
kosztu produkcji samochodu

dotyczyło części elektronicznych.

Dzisiaj ta liczba to ponad 30%

i przekroczy 50% w 2030.

Te nowe części elektroniczne i aplikacje

wymagają nowych umiejętności
i stworzyły nowe miejsca pracy,

takie jak inżynier systemów poznawczych,

który usprawnia interakcję

między kierowcą a systemem elektronicznym.

W 1980 roku nikt nie miał pojęcia,

że taki zawód będzie istniał.

Tak naprawdę całkowita liczba osób

zajmujących się produkcją samochodów

mało się zmieniła w ostatnich dekadach,

mimo robotyzacji i automatyzacji.

Co to oznacza?

Tak, technologia zastąpi wiele zawodów,

ale równocześnie na horyzoncie pojawi się

wiele nowych zawodów i umiejętności,

czyli że technologia pogłębi lukę

między umiejętnościami a potrzebami.

Takie eliminowanie uśrednienia

odsłania kluczowe wyzwanie
dla rządów i przedsiębiorstw.

Osoby z wysokimi kompetencjami,

talenty, będą bardzo pożądane
w kolejnej dekadzie.

Skoro są deficytowym zasobem,
trzeba dużo lepiej ich zrozumieć.

Czy zechcą pracować za granicą?

Jakie prace preferują?

By się dowiedzieć,
przeprowadziliśmy globalną ankietę

wśród ponad 200 tysięcy
poszukujących pracy w 189 krajach.

Migracja jest jednym
ze sposobów na wypełnienie luki,

przynajmniej na krótko,

dlatego pytaliśmy o mobilność.

Ponad 60% spośród tych 200 tysięcy osób

było skłonnych pracować za granicą.

Jak dla mnie to wysoka liczba.

U pracowników między 21 a 30 rokiem życia

procent ten będzie nawet większy.

Jeśli podzieli się to na kraje,

owszem, świat jest mobilny,
ale tylko częściowo.

Najmniej mobilne kraje
to Rosja, Niemcy i USA.

Dokąd ci ludzie
chcieliby się przeprowadzić?

28% zgodziłoby się przenieść
do Australii, na 7 miejscu.

Następna jest Francja, Szwajcaria,
Niemcy, Kanada, Wielka Brytania,

a najpopularniejszy
wybór na świecie to USA.

Jakie są preferencje
tych 200 tysięcy osób?

Czego poszukują?

Na liście 26 czynników
płaca jest na ósmym miejscu.

Cztery najważniejsze czynniki
dotyczą kultury.

Numer czwarty,

dobre stosunki z przełożonym;

trzeci, równowaga
między pracą a życiem osobistym;

drugi, dobre relacje ze współpracownikami;

a najważniejszy czynnik na całym świecie

to bycie docenianym za swoją pracę.

Czyli czy otrzymam podziękowanie.

Nie tylko raz na rok
wraz z coroczną bonusową premią,

ale każdego dnia.

Okazuje się, że ogólnoświatowy kryzys
staje się bardzo osobisty.

Ludzie poszukują uznania.

Czy wszyscy nie oczekujemy
uznania za pracę?

Pozwólcie, że połączę kropki.

Staniemy w obliczu
ogólnoświatowego kryzysu,

na który będzie się składać
niedobór siły roboczej

wraz z niedopasowaniem umiejętności,

a także wielkimi zmianami kulturowymi.

Ogólnoświatowy kryzys
nadciąga bardzo szybko,

obecnie znajdujemy się w punkcie zwrotnym.

W takim razie co my,
rządy i firmy, możemy zrobić?

Wszystkie firmy,

ale również wszystkie państwa,

potrzebują strategii związanej z ludźmi

i natychmiastowego jej wdrożenia.

Takie strategie
składają się z czterech części.

Po pierwsze, planu

prognozowania popytu i podaży
na poszczególne stanowiska i umiejętności.

Rozplanowanie siły roboczej
będzie ważniejsze niż plany finansowe.

Po drugie,
planu przyciągania zdolnych ludzi,

pokolenia Y, kobiet, również emerytów.

Po trzecie,
planu ich edukowania i doszkalania.

Stoi przed nami wielkie wyzwanie
związane z doszkalaniem.

Po czwarte,

jak utrzymać najlepszych pracowników,

innymi słowy,

jak stworzyć kulturę uznania i powiązań.

Dodatkowym kluczowym czynnikiem

jest zmiana nastawienia.

Pracownicy są zasobem, kapitałem,

nie są kosztem, pogłowiem,

czy maszynami,

nawet Niemcy.

Dziękuję.

(Brawa)