İdam cezası mahkumlarından dersler

Bir cinayetten önce neler olur? İdam cezası vakalarının sayısını azaltmak için yollar ararken, David R. Dow fark etti ki, idam mahkumlarının şaşırtıcı çoğunluğu benzer biyografilere sahiptiler. Bu konuşmasında, cinayetleri önleyebilecek olan, cesur bir planı anlatıyor. (TEDxAustin'de çekilmiştir.)

İki hafta önce

eşim Katya ile beraber

mutfakta oturuyorduk ve

bugün size anlatacağım konu hakkında konuşuyorduk.

11 yaşında bir oğlumuz var, adı Lincoln. O da bizimle aynı masada oturuyor

ve matematik ödevini yapıyordu.

Katya ile konuşurken bir ara verdiğimde

Lincoln'e baktım

ve bir anda bir müvekkilimin anısı ile

beynimden vurulmuşa döndüm.

Müvekkilim Will isminde bir adamdı.

Kendisi Kuzey Teksas'tandı.

Babasını hiç tanıyamamıştı, çünkü babası

annesi ona hamile iken çekip gitmişti.

Ve bu sayede o yalnız bir anne ile büyütüldü

ki bu normalde bir sorun oluşturmayabilirdi.

Yalnız bu tek ebeveyn

paranoyak bir şizofrendi

ve Will beş yaşındayken onu bir kasap bıçağıyla öldürmeye çalışmıştı.

Anne

yetkililer tarafından bir psikiyatri hastanesine yerleştirildi

ve sonraki birkaç sene Will kendisinden daha büyük olan ağabeyi ile yaşadı

ta ki ağabeyi kendini kalbinden vurarak intihar edene kadar.

Bu olaydan sonra

Will bir aileden diğerine gezip durdu

9 yaşına geldiğinde aslında kendi başına yaşıyordu.

O sabah Katya ve Lincoln ile otururken oğluma baktım,

ve fark ettim ki, müvekkilim Will

aslında onun yaşındaydı

ve iki senedir kendi başının çaresine bakıyordu.

Will sonunda bir çeteye katıldı

ve pek çok

ciddi suç işledi

hatta bunlardan en ciddisi

korkunç, trajik bir cinayetti.

En sonunda ise bu suçuna ceza olarak

Will idam edildi.

Ama ben bugün

ölüm cezası hakkında

konuşmak istemiyorum. Kesinlikle müvekkilimin

öldürülmemesi gerektiğini düşünüyorum fakat onun yerine bugün yapmak istediğim

ölüm cezası hakkında

hiç konuşulmayanları konuşmak,

bunu da

tartışmalara kesinlikle yol açmayacak şekilde yapacağım.

Bunun mümkün olduğunu düşünüyorum

çünkü ölüm cezası tartışmalarında

bir nokta vardır

ve muhtemelen en önemli noktadır

ki bu noktada herkes aynı fikirdedir,

en tutkulu idam cezası savunucuları

ve en çok düşüncelerini dile getiren köleliğin kaldırılması yanlıları

bile aynı şeyleri düşünürler.

Benim keşfetmek istediğim bu nokta.

Bunu yapmadan önce, size birkaç dakika boyunca bir ölüm cezası davasının

nasıl çözüldüğünü anlatmak

ve sonrasında bir idam cezası avukatı olarak yüzden fazla vakanın bu şekilde çözülmesini izleyerek

geçirdiğim 20 yıl içerisinde

öğrendiğim iki dersten bahsetmek istiyorum.

Bir idam vakasını dört bölümü olan

bir hikaye olarak da düşünebilirsiniz.

Her vakanın ilk bölümü hepsinde hemen hemen aynıdır

ve trajiktir.

Masum bir insanın

cinayeti ile başlar

ve katilin suçunun kanıtlanıp ölümüne karar verildiği

bir mahkeme ile devam eder

ve bu ölüm cezasın eninde sonunda

eyalet temyiz mahkemesi tarafından da onaylanır.

İkinci bölüm eyalet mahkemeleri önüne çıkarılma olarak da bilinen

karışık bir yasal süreçten oluşur.

Üçüncü bölüm ise daha da karışıktır ve

federal yargı önüne çıkarma süreci olarak bilinir.

Ve dördüncü bölüm

pek çok olasılığın olduğu bir bölümdür. Avukatlar özel af talebinde bulunabilirler,

hatta daha karmaşık davalar açabilirler,

ya da hiçbir şey yapmayabilirler.

Ama son bölüm her zaman

bir infaz ile sonlanır.

20 yıldan fazla zaman önce, idam cezası mahkumlarını temsil etmeye başladığım zaman,

ölüm hücrelerindeki insanların hikayenin ikinci veya

dördüncü bölümlerinde bir avukat tutma hakları yoktu.

Kendi başlarınalardı.

Aslında, hikayenin üçüncü bölümünde

bir avukat tutma hakkını

1980'lerin sonuna kadar elde edemediler.

Ölüm cezası mahkumlarının yasal süreçlerini halletmeleri için

tek yapmaları gereken

gönüllü avukatlara güvenmekti.

Problem, bu konularda çalışmak isteyen ve yeterli uzmanlığa sahip avukatların

idam mahkumlarından çok daha az sayıda olmasıydı.

Kaçınılmaz olarak

avukatlar hali hazırda dördüncü bölümde olan vakalara sürükleniyordu,

ki bu son derece mantıklıydı. Bunlar en acil olan vakalardı

çünkü buralardaki mahkum infaza en yakın olanlardı.

Bu avukatlardan bazıları başarılıydı, müvekkilleri için yeni duruşma hakları alabildiler.

Diğerleri müvekkillerinin yaşam sürelerini uzatmayı başarabildi, bazen yıllarca,

bazen sadece birkaç ay.

Ama asla gerçekleşmeyen bir şey vardı,

Teksas'ın yıllık infaz sayılarında hiçbir zaman

sürekli bir azalma gözlenmedi.

Aslında, bu grafikten görebileceğiniz üzere Teksas infaz araçları

orta ve geç 90'larda etkili olmaya başladıktan sonra

sadece birkaç yıl boyunca yıllık infaz sayısı

20'nin altına düştü.

Teksas'ta sıradan bir yıl sırasında

ayda ortalama

iki insan infaz ediliyordu.

Bazı yıllarda Teksas'ta yaklaşık 40 kişiyi infaz ettik ve bu sayı

geçtiğimiz 15 yıl içerisinde önemli bir düşüş göstermedi.

Ve hala, her yıl yaklaşık aynı sayıda insanı

öldürmeye devam ederken,

ölüme mahkum olan insanların sayısı

yıllık bazda

hızlı bir şekilde azalıyor.

Sonuç olarak şöyle bir paradoks var,

Yıllık infaz sayısı yüksek kalırken

yeni infaz cezalarının sayısı azalıyor.

Peki bunun nedeni ne?

Öldürme vakalarının sayısındaki azalışa bağlanamaz

çünkü o oran grafikteki kırmızı hat kadar

hızlı bir şekilde azalmamıştı.

Onun yerine, aslında olan

jürinin gittikçe artan sayıda insanı

ölüm odasına göndermek yerine,

şartlı tahliye şansı olmadan ömür boyu hapse mahkum etmesiydi.

Bu niye olmuştu?

İdam cezasına olan desteğin azalması yüzünden olmamıştı.

İdam cezası karşıtları Teksas'taki oranların tarihteki en düşük

seviye olması ile teselli buluyorlardı.

Teksas tarihindeki en düşük oranın ne anlama geldiğini biliyor musunuz?

Anlamı, düşük yüzde 60'lık kısımda olması.

Şu an bu oran 1980'lerin ortalarına kıyasla oldukça iyi,

ki o zaman oran yüzde 80'in üzerindeydi,

ama idam sayısındaki azalış ve şartlı tahsiye olmaksızın ömür boyu hapis arasındaki yakınlığı

idam cezasına olan desteğin azalmasıyla açıklayamayız,

çünkü insanlar hâlâ idam cezasını destekliyor.

Bu fenomene yol açan ne oldu?

Olan

idam mahkumlarını temsil eden avukatların

ilgilerini ölüm cezası hikayesinin

daha önceki bölümlerine çevirmeleri oldu.

Yani 25 yıl önce onlar dördüncü bölüme odaklanmışlardı.

Ve onlar 1980'lerin sonunda, 25 yılda, dördüncü bölümden

üçüncü bölüme geçtiler.

Üçüncü bölümden ikinci bölüme ise

90'ların ortalarında bir geçiş oldu ve 1990'ın ortalarından sonlarına doğru olan zamanda ise

hikayenin ilk bölümüne odaklanmaya başladılar:

Şu an idam cezalarındaki azalış ve ömür boyu hapislerdeki artışın

iyi mi kötü mü olduğunu düşünüyor olabilirsiniz.

Bununla ilgili bir konuşmayı bugün yapmak istemiyorum.

Size anlatmak istediğim tek şey, bunun oluş sebebinin

idam cezası avukatlarının anladığı şu gerçek:

bir vakaya ne kadar erken müdahale ederseniz

müvekkilinizin hayatını kurtarma şansınız o kadar artar.

Bu benim ilk öğrendiğim şey.

İkinci öğrendiğim ise:

Müvekkilim Will

bu kurala bir istisna oluşturmuyordu;

o aslında kuralın kendisiydi.

Bazen derim ki, bana bir idam mahkumunun ismini söylerseniz

içinde bulunduğu durumu bilmesem, onunla hiç tanışmamış olsam bile

size onun biyografisini yazabilirim.

Ve her 10 biyagrafinin sekizinde

bu biyografinin detayları

aşağı yukarı aynı olacaktır.

Bunun nedeni, ölümü bekleyen insanların yüzde 80'inin

Will'de olduğu gibi kötü bir aile düzeninden gelmesi.

Ölümü bekleyen insanların yüzde 80'i

çocuk adalet sistemine

maruz kalmıştır.

İşte bu da benim öğrendiğim

ikinci derstir.

Tam şu an, herkesin anlaşacağı

bir dönüm noktasındayız.

Bu odadaki insanlar

Will'in idam edilip edilmemesi gerektiği konusunda anlaşamayabilir,

ama bence herkes

bu hikayenin en iyi versiyonunun

hiçbir öldürme vakasının olmadığı

bir versiyonu olduğu konusunda hemfikir olacaktır.

Bunu nasıl yapıyoruz?

Oğlum Lincoln, iki hafta önce o matematik sorusu üzerinde çalışırken

o problem çok büyük, devasa bir problemdi.

Ve o, devasa bir problemin çözümünün

bazen onu daha küçük parçalara bölmekte yattığını öğreniyordu.

Bu bizim pek çok problem karşısında yaptığımız şeydir - matematik veya fizikte, hatta bazen sosyal politikalar da bile -

onları daha küçük, daha kolay yönetilebilir problemlere çeviririz.

Ama arada bir

Dwight Eisenhower'ın dediği gibi

bazı problemleri çözmenin yolu

onu büyütmekten geçer.

Bu problemi çözüş şeklimiz

idam cezası konusunu büyütmekten geçiyor.

Bunu kabul etmemiz gerekir.

İdam cezası hikayesinin

dört bölümüne sahibiz,

ama daha öykü başlamadan önce

neler oluyor?

Bir katilin yaşamına

o katil olmadan nasıl müdahale edebiliriz?

O insanın yolunu değiştirmek için

sahip olduğumuz seçenekler

nelerdir ki,

bu herkesin

- idam cezasını savunanların ve eleştirenlerin-

hala kötü bir sonuç olduğunu düşündüğü

sonuca, masum bir insanın öldürülmesine,

yol açmasın?

Bildiğiniz gibi, bazen insanlar

bir şeyin

uzay bilimi olmadığını söylerler.

Bununla kastettikleri, uzay biliminin çok karmaşık olduğu

ve konuşulan problemin ona kıyasla çok daha basit olduğudur.

İşte bu uzay bilimi;

bir roket tarafından ortaya çıkan tepkinin

matematiksel ifadesidir.

Bizim bugün konuştuğumuz konu ise,

en az onun kadar karmaşıktır.

Üzerinde durduğumuz mesele

bir uzay bilimidir.

Müvekkilim Will

ve ölümü bekleyen insanların yüzde 80'i

hayatlarında ölüm hikayesinin

4 bölümünden önce gelen

5 bölüme sahiptir.

Ben bu beş bölümü bir müdahale olarak görüyorum,

onların hayatlarında halkın

müdahale edebileceği ve üzerindeki bulundukları yolu değiştirebilecekleri

bu sayede hepimizin - idamı savunan

ve eleştirenlerin-

kötü sayacakları sonucu etkileyeceğini düşünüyorum.

Bu beş bölümün her biri sırasında:

annesi ona hamileyken;

erken çocukluk yıllarında;

ilkokuldayken;

ortaokul ve lisedeyken;

ve çocuk adalet sistemindeyken - her beş bölüm boyunca

halkın yapabileceği pek çok şey vardı.

Aslında, sadece bu beş bölümde

halkın yapabileceği beş değişik müdahale tipinin olduğunu

hayal edebilirsek

ve bunları istediğimiz şekilde birleştirip karıştırabileceğimizi,

3000 - hatta 3000'den fazla- olası stratejinin olduğunu

ve bunları Will gibi çocukların yolunu değiştirmek için kullanabileceğimizi

anlayabiliriz.

Sonuç olarak, ben bugün burada

elimde bir çözümle durmuyorum.

Ama şunu söyleyebilirim ki, hala öğrenmemiz gereken çok şey olduğu gerçeği

şu an hiçbir şey bilmediğimiz anlamına gelmiyor.

Diğer eyaletlerdeki deneyimler sayesinde biliyoruz ki,

müdahalenin pek çok yolu var,

Teksas'ta ve bu yolları kullanmayan diğer eyaletlerde kullanılabilecek,

sonucunda da kötü olduğunu düşündüğümüz sonucu değiştirebilecek.

Sadece birkaç tanesinden bahsedeceğim.

Yasal sistemde bir reforma gidilmesi gerektiğinden konuşmayacağım.

Bu muhtemelen bir oda dolusu avukat ve hakimlerle konuşulması gereken bir konu.

Bunun yerine, hepimizin katkıda bulunabileceği

birkaç müdahale yöntemini anlatacağım,

çünkü bunlar

yasa yapıcıların, vergi ödeyenlerin ve vatandaşların

şu an ne yapıyor olmamız

ve paramızı nasıl harcıyor olmamız gerektiği konusunda anlaşabilecekleri noktalar.

Ekonomik yönden dezavantajlı ve sorunlu çocuklara

erken çocukluklarında bakım sağlayabilir ve

bunu ücretsiz yapabiliriz.

Bu sayede Will gibi çocukların hayatlarını etkilemiş oluruz.

Bunu yapan başka eyaletler var ama biz yapmıyoruz.

Ortaokul ve lisede hatta

ekonomik ve diğer türlü dezavantajlı çocukları, özellikle

çocuk adalet sistemine maruz kalmış olanları,

destekleyen K-5 okullarında

özel eğitim sağlıyor olabilirdik.

Bunu yapan bir avuç dolusu eyalet var,

ama Teksas onlardan biri değil.

Yapabileceğimiz diğer bir şey,

tabi ki diğer pek çok şeyin yanında, bahsedeceğim ve yapıyor olabileceğimiz diğer bir şey,

bugün söyleyeceğim

tek tartışmaya yol açabilecek şey olacak.

Çok daha agresif bir şekilde

tehlikeli gördüğümüz düzene sahip evlere

müdahale ederek

anneleri kasap bıçağıyla onları öldürmekle tehdit etmeden

çocukları oradan çıkarmak.

Eğer bunu yapacaksak,

onları koyacak bir yere ihtiyacımız olacak.

Bunların hepsini yapsak bile, bazı çocuklar çatlaklardan içeri düşecek

ve katil olmadan hemen önceki bölüme geçecekler

ve çocuk adalet sistemine dahil olacaklar.

Bu duruma gelmiş bile olsa,

aslında çok geç değil.

Hala onları değiştirecek fırsatımız var,

tabi ki onları cezalandırmak yerine

değiştirmeyi düşünüyorsak.

Kuzeydoğu'da iki profesör var - biri Yale diğer Maryland'de -

çocuk hapishanesinin hemen yanında

bir okul açtılar.

Çocuklar hapishanedeler fakat sabah sekizden

akşam dörde kadar okula gidiyorlar.

Bakıldığında lojistik olarak zor görünüyordu.

Bir hapishanenin içinde eğitim verebilecek öğretmenler

bulmaları, okulda çalışanları ve hapishane yetkililerini

kesin bir çizgiyle ayırmaları,

ve en ürkütücü olarak yeni bir müfredat yaratmaları gerekiyordu,

niye biliyor musunuz?

Çünkü insanlar hapishaneye bir okul dönemi bazında girip çıkmıyorlar.

Ama tüm bunları yaptılar.

Şimdi, tüm bu anlattıklarımın ortak noktası ne?

Bu ortak nokta şu ki, hepsi para gerektiriyor.

Aranızdakilerin bazıları eski yağ filtresi reklamındaki

adamı hatırlayacak kadar yaşlı olabilir.

O, "Bana şu an ödeyebilirsiniz ya da

daha sonra ödeyebilirsiniz" derdi.

Bizim idam cezası sisteminde

yaptığımız şey,

daha sonra ödemek.

Ama sorun şu ki,

o erken bölümlerde

ekonomik olarak veya başka yönden dezavantajlı çocukların hayatına

müdahale için harcadığımız her 15 000 dolar,

yol boyunca suçla ilişkili masraflardan 80 000 dolar kar etmemiz anlamına geliyor.

Ahlaki olarak aynı fikirde olmasanız bile,

bunu yapmamız en azından

ekonomik olarak oldukça mantıklı.

Size Will ile yaptığım son görüşmeyi anlatmak istiyorum.

Onun idam edileceği gündü,

ve sadece muhabbet ediyorduk.

Onun için yapılacak

hiçbir şey kalmamıştı.

Ve onun hayatı hakkında konuşuyorduk.

Anlattığı ilk şey babası hakkındaydı, çok az tanıdığı,

ölmüş olan

ve hemen sonra ise annesi geldi,

tanıdığı

ve hala hayatta olan.

Ona dedim ki,

"Bu hikayeyi biliyorum.

Kayıtlarını okudum.

Seni öldürmeye çalıştığını biliyorum."

"Ama hep merak ettiğim şey, bunu hala

hatırlayıp hatırlamadığın." dedim.

"Ben beş yaşındayken

başıma gelenleri hatırlamıyorum.

Belki sadece başkasının sana söylediğini hatırlıyorsundur" dedim.

Bana baktı ve öne doğru eğildi,

dedi ki, "Profesör," - beni 12 yıldır tanımasına rağmen bana hala Profesör diyordu -

"Profesör, bunu lütfen yanlış anlamayın

ama anneniz

sizden daha büyük görünen bir kasap bıçağını eline aldığında,

ve bağırarak sizi öldüreceğini söyleyerek sizi kovaladığında,

ve kendinizi banyoya kitleyip kapıya dayanarak polis gelene kadar

yardım için bağırdığınızda"

bana baktı ve dedi ki,

"işte bu unutamayacağınız bir şeydir."

Umuyorum ki, şunu asla unutmazsınız:

Bu sabah buraya gelmenizden öğle arası vermemize kadar geçen süre

Birleşik Devletler'de

dört adet cinayet olacak.

Bu cinayetleri işleyen kişileri cezalandırmak için çok büyük paralar harcayacağız,

ve bu makul karşılanacak, çünkü

kötü şeyler yapanları cezalandırmalıyız.

Ama bu suçların üçü önlenebilir.

Eğer büyük resme bakar

ve dikkatimizi daha erken bölümlere verirsek,

ölüm cezası hikayesinin ilk cümlesini

asla yazmak zorunda kalmayız.

Teşekkürler.

(Alkış)