Return to Video

Wpływ węglowodanów na zdrowie człowieka. - Richard J. Wood

  • 0:07 - 0:10
    Który z tych produktów
    ma najmniej węglowodanów?
  • 0:10 - 0:11
    Bułka?
  • 0:11 - 0:12
    Miseczka ryżu?
  • 0:12 - 0:14
    A może napój gazowany?
  • 0:14 - 0:15
    To podchwytliwe pytanie.
  • 0:15 - 0:20
    Choć pewnie różnią się ilością tłuszczów,
    witamin i innych składników odżywczych,
  • 0:20 - 0:23
    pod względem węglowodanów,
    są bardzo podobne.
  • 0:23 - 0:26
    Więc jakie ma to właściwie
    znaczenie dla twojej diety?
  • 0:26 - 0:30
    Po pierwsze, węglowodany to
    wielocząsteczkowe substancje odżywcze,
  • 0:30 - 0:34
    które są przez organizm
    rozkładane na cukry.
  • 0:34 - 0:39
    W zależności od struktury,
    węglowodany dzielimy na proste i złożone.
  • 0:39 - 0:43
    Tak wyglądają cukry proste,
    inaczej monosacharydy.
  • 0:43 - 0:47
    Do tej grupy należą glukoza,
    fruktoza i galaktoza.
  • 0:47 - 0:51
    Po połączeniu dwóch monosacharydów,
    powstają disacharydy,
  • 0:51 - 0:55
    laktoza, maltoza czy sacharoza.
  • 0:55 - 0:58
    Natomiast węglowodany złożone,
  • 0:58 - 1:01
    składają się z trzech lub więcej
    połączonych cząsteczek cukrów prostych.
  • 1:01 - 1:04
    Te zawierające od 3 do 10 cukrów
  • 1:04 - 1:06
    to oligosacharydy.
  • 1:06 - 1:10
    Gdy jest ich ponad 10,
    to już polisacharydy.
  • 1:10 - 1:11
    Podczas trawienia
  • 1:11 - 1:14
    organizm rozkłada węglowodany złożone,
  • 1:14 - 1:17
    na ich budulec, węglowodany proste,
  • 1:17 - 1:19
    które są źródłem energii dla komórek.
  • 1:19 - 1:22
    Po zjedzeniu produktów
    bogatych w węglowodany,
  • 1:22 - 1:27
    poziom cukru we krwi,
    zwykle około łyżeczki, rośnie.
  • 1:27 - 1:32
    Jednak układ pokarmowy nie reaguje
    tak samo na wszystkie węglowodany.
  • 1:32 - 1:34
    Weźmy skrobię i błonnik,
  • 1:34 - 1:35
    należące do polisacharydów
  • 1:35 - 1:37
    i pochodzenia roślinnego,
  • 1:37 - 1:42
    złożone z setek a nawet tysięcy
    połączonych monocukrów,
  • 1:42 - 1:44
    jednak różniące się połączeniami,
  • 1:44 - 1:47
    co zmienia ich wpływ na twój organizm.
  • 1:47 - 1:52
    W skrobiach, magazynowanych dla energii
    w korzeniach i nasionach roślin,
  • 1:52 - 1:56
    cząsteczki glukozy
    połączone są wiązaniami alfa,
  • 1:56 - 2:00
    których większość jest łatwo rozdzielana
    przez enzymy układu pokarmowego.
  • 2:00 - 2:06
    W błonniku, cząsteczki cukrów prostych
    połączone są wiązaniami beta,
  • 2:06 - 2:08
    których organizm nie potrafi rozłożyć.
  • 2:08 - 2:13
    Błonnik może również blokować
    rozkład niektórych skrobi,
  • 2:13 - 2:16
    w wyniku czego powstaje skrobia oporna.
  • 2:16 - 2:20
    Żywność bogata w skrobię,
    jak krakersy czy biały chleb,
  • 2:20 - 2:21
    trawi się łatwo,
  • 2:21 - 2:25
    szybko uwalniając
    duże ilości glukozy do krwi,
  • 2:25 - 2:29
    jak po wypiciu napoju gazowanego
    bogatego w glukozę.
  • 2:29 - 2:32
    Te produkty mają
    wysoki indeks glikemiczny,
  • 2:32 - 2:36
    czyli znacznie podnoszą
    poziom cukru we krwi.
  • 2:36 - 2:40
    Napoje gazowane i biały chleb
    mają podobny indeks glikemiczny,
  • 2:40 - 2:43
    bo mają zbliżony wpływ
    na poziom cukru we krwi.
  • 2:43 - 2:47
    Po zjedzeniu bogatych w błonnik warzyw,
    owoców i produktów pełnoziarnistych,
  • 2:47 - 2:53
    wyrzut glukozy do krwi jest spowolniony
    przez nietrawione wiązania beta.
  • 2:53 - 2:55
    Te produkty mają
    niższy indeks glikemiczny,
  • 2:55 - 3:01
    a najniższy mają jajka, sery i mięsa.
  • 3:01 - 3:04
    Kiedy cukier dostaje się
    z układu pokarmowego do krwiobiegu,
  • 3:04 - 3:08
    organizm zaczyna dostarczać go do tkanek,
  • 3:08 - 3:11
    gdzie jest przetwarzany
    i używany jako źródło energii.
  • 3:11 - 3:15
    Insulina, hormon syntetyzowany w trzustce,
  • 3:15 - 3:18
    jest odpowiedzialna
    za regulację poziomu cukru we krwi.
  • 3:18 - 3:21
    Po posiłku, poziom cukru we krwi rośnie
  • 3:21 - 3:23
    i następuje wyrzut insuliny do krwi.
  • 3:23 - 3:27
    Glukoza wnika do komórek
    mięśniowych i tłuszczowych
  • 3:27 - 3:31
    i zaczyna się przetwarzanie
    cukru na energię.
  • 3:31 - 3:34
    Stopień, do którego insulina
    obniża poziom cukru we krwi,
  • 3:34 - 3:37
    pomaga zrozumieć
    pojęcie wrażliwości insulinowej.
  • 3:37 - 3:41
    Im bardziej dawka insuliny
    obniża poziom cukru we krwi,
  • 3:41 - 3:43
    tym wyższa wrażliwość insulinowa.
  • 3:43 - 3:48
    Spadek wrażliwości insulinowej
    powoduje insulinooporność.
  • 3:48 - 3:50
    Trzustka dalej produkuje insulinę,
  • 3:50 - 3:55
    jednak komórki, zwłaszcza mięśniowe,
    coraz słabiej na nią reagują,
  • 3:55 - 3:57
    przez co poziom cukru we krwi
    nie obniża się,
  • 3:57 - 4:01
    a poziom insuliny ciągle wzrasta.
  • 4:01 - 4:04
    Długotrwałe spożywanie
    dużej ilości węglowodanów
  • 4:04 - 4:06
    może być przyczyną insulinooporności,
  • 4:06 - 4:09
    a to, jak twierdzi wielu naukowców,
  • 4:09 - 4:13
    prowadzi do poważnego schorzenia
    zwanego zespołem metabolicznym.
  • 4:13 - 4:16
    Do jego objawów zaliczamy,
  • 4:16 - 4:17
    wysoki poziom cukru we krwi,
  • 4:17 - 4:19
    zwiększony obwód talii,
  • 4:19 - 4:21
    i wysokie ciśnienie.
  • 4:21 - 4:23
    To zwiększa ryzyko
    powstawania takich schorzeń
  • 4:23 - 4:25
    jak choroby układu krążenia,
  • 4:25 - 4:27
    i cukrzyca typu 2.
  • 4:27 - 4:32
    Ich występowanie na świecie
    gwałtownie wzrasta.
  • 4:32 - 4:37
    Już 32% populacji USA
    cierpi na zespół metaboliczny.
  • 4:38 - 4:40
    Wróćmy zatem to twojej diety.
  • 4:40 - 4:44
    Słodkie czy nie, cukier to cukier,
  • 4:44 - 4:47
    a nadmiar węglowodanów może być problemem,
  • 4:47 - 4:50
    więc może następnym razem zrezygnujesz
  • 4:50 - 4:54
    z tej kanapki z makaronem, sushi,
    pitą, burrito, pączkiem i burgerem.
Title:
Wpływ węglowodanów na zdrowie człowieka. - Richard J. Wood
Speaker:
Richard J. Wood
Description:

Produkty, które jemy i pijemy każdego dnia, mogą mieć ogromny wpływ na nasze zdrowie. Na przykład, zbyt duża ilość węglowodanów może powodować insulinooporność, która przyczynia się do chorób układu krążenia i cukrzycy typu 2. Ale czym tak naprawdę są węglowodany i jaki mają wpływ na nasz organizm? Wyjaśnia Richard J. Wood.

Lekcja: Richard J. Wood, animacja: Qa'ed Mai.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:11

Polish subtitles

Revisions