Przesłona gwiezdna w kształcie płatków kwiatu, która może pomóc w odkryciu planet podobnych do Ziemi
-
0:01 - 0:04Wszechświat jest pełen planet.
-
0:04 - 0:06Chcę, żebyśmy w następnej dekadzie
-
0:06 - 0:08zbudowali teleskop, który pozwoli uchwycić
-
0:08 - 0:10Ziemię w pobliżu innej gwiazdy
-
0:10 - 0:13i odkryć, czy jest na niej życie.
-
0:13 - 0:16Razem z pracownikami Labolatorium
Napędu Odrzutowego NASA -
0:16 - 0:18w Princeton pracujemy nad technologią,
-
0:18 - 0:22która pozwoli to zrealizować
w najbliższych latach. -
0:22 - 0:24Obecnie astronomowie uważają,
-
0:24 - 0:26że każda gwiazda w galaktyce ma planetę
-
0:26 - 0:28i szacują, że nawet jedna na pięć
-
0:28 - 0:29ma planetę jak Ziemia,
-
0:29 - 0:31na której może istnieć życie,
-
0:31 - 0:33ale żadnej jeszcze nie widzieliśmy.
-
0:33 - 0:35Wykrywamy je tylko pośrednio.
-
0:35 - 0:38To jest słynne zdjęcie
"Błękitnej kropki" NASA. -
0:38 - 0:41Zostało zrobione
przez sondę Voyager w 1990 roku, -
0:41 - 0:44kiedy opuszczała Układ Słoneczny
obrócono ją, -
0:44 - 0:46aby zrobiła zdjęcie Ziemi
-
0:46 - 0:48z odległości 6 miliardów kilometrów.
-
0:48 - 0:50Chcę zrobić takie zdjęcie
-
0:50 - 0:52planety w pobliżu innej gwiazdy.
-
0:52 - 0:55Czemu tego nie zrobiliśmy
i czemu to takie trudne? -
0:55 - 0:56Wyobraźmy sobie, że bierzemy
-
0:56 - 0:58Kosmiczny Teleskop Hubble'a,
-
0:58 - 1:00obracamy go i przenosimy
-
1:00 - 1:01na orbitę Marsa.
-
1:01 - 1:02Zobaczymy coś takiego,
-
1:02 - 1:05nieco rozmazany obraz Ziemi,
-
1:05 - 1:07bo to dość mały teleskop
-
1:07 - 1:08na orbicie Marsa.
-
1:08 - 1:10Teraz przenieśmy się dziesięć razy dalej.
-
1:10 - 1:12Jesteśmy na orbicie Urana.
-
1:12 - 1:15Jest mniejsza, mniej wyraźna.
-
1:15 - 1:17Wciąż można dostrzec mały Księżyc,
-
1:17 - 1:19ale znów przenieśmy się
dziesięć razy dalej. -
1:19 - 1:21Jesteśmy na granicy Układu Słonecznego
-
1:21 - 1:22w Pasie Kuipera.
-
1:22 - 1:24Teraz obraz jest całkiem niewyraźny.
-
1:24 - 1:26Teraz to "Błękitna kropka" Carla Sagana.
-
1:26 - 1:28Przenieśmy się znowu dziesięć razy dalej.
-
1:28 - 1:30Jesteśmy w Obłoku Oorta
-
1:30 - 1:31poza Układem Słonecznym
-
1:31 - 1:33i zaczynamy widzieć, jak Słońce
-
1:33 - 1:34przesuwa się w pole widzenia,
-
1:34 - 1:36w miejsce, gdzie jest planeta.
-
1:36 - 1:38Przenieśmy się dziesięć razy dalej.
-
1:38 - 1:40Jesteśmy przy Alfa Centauri,
-
1:40 - 1:41najbliższej gwieździe,
-
1:41 - 1:42a planeta zniknęła.
-
1:42 - 1:45Widać tylko promienną gwiazdę
-
1:45 - 1:48dziesięć miliardów razy
jaśniejszą niż planeta, -
1:48 - 1:50która powinna być
w miejscu czerwonego kółka. -
1:50 - 1:52To chcemy zobaczyć.
Dlatego to jest trudne. -
1:52 - 1:54Światło gwiazdy ulega dyfrakcji.
-
1:54 - 1:56Rozprasza się wewnątrz teleskopu,
-
1:56 - 1:57tworząc ten jasny obraz,
-
1:57 - 1:59który zamazuje planetę.
-
1:59 - 2:00Aby więc dostrzec planetę,
-
2:00 - 2:03trzeba coś zrobić z tym światłem.
-
2:03 - 2:04Trzeba się go pozbyć.
-
2:04 - 2:05Wielu moich kolegów pracuje
-
2:05 - 2:07nad niesamowitymi technologiami,
-
2:07 - 2:09ale chcę powiedzieć o jednej,
-
2:09 - 2:11chyba najfajniejszej
-
2:11 - 2:13i najprawdopodobniej ona ukaże nam Ziemię
-
2:13 - 2:14w najbliższej dekadzie.
-
2:14 - 2:16Zaproponował ją Lyman Spitzer,
-
2:16 - 2:20ojciec kosmicznego teleskopu, w 1962 roku,
-
2:20 - 2:22zainspirowany zaćmieniem.
-
2:22 - 2:24Wszyscy to widzieli - zaćmienie Słońca.
-
2:24 - 2:26Księżyc przesunął się przed Słońce.
-
2:26 - 2:28Zasłonił większość światła tak,
-
2:28 - 2:30że widać wokół niego przyćmioną koronę.
-
2:30 - 2:32To tak, jakbym palcem
-
2:32 - 2:34zasłonił światło wpadające do oka,
-
2:34 - 2:36widzę was w tylnym rzędzie.
-
2:36 - 2:38Co się dzieje?
-
2:38 - 2:40Księżyc rzuca cień na Ziemię.
-
2:42 - 2:45W tym cieniu umieszczamy
teleskop lub aparat, -
2:45 - 2:47znów patrzymy na Słońce
-
2:47 - 2:48i większość światła została usunięta,
-
2:48 - 2:50widać przyćmioną, drobną strukturę
-
2:50 - 2:52w koronie.
-
2:52 - 2:54Spitzer proponował zrobić to w kosmosie.
-
2:54 - 2:57Zbudować wielki ekran, polecieć w kosmos,
-
2:57 - 2:59umieścić go przed gwiazdą,
-
2:59 - 3:01zasłonić większość światła,
-
3:01 - 3:04wysłać kosmiczny teleskop
do uzyskanego cienia, -
3:04 - 3:06i bum - możemy zobaczyć planety.
-
3:06 - 3:08Tak by to mniej więcej wyglądało.
-
3:08 - 3:10Jest ogromny ekran
-
3:10 - 3:11i nie ma planet,
-
3:11 - 3:13bo niestety to tak nie działa,
-
3:13 - 3:16gdyż światło faluje
-
3:16 - 3:18i fale ulegają dyfrakcji wokół tego ekranu
-
3:18 - 3:20tak samo jak w teleskopie.
-
3:20 - 3:23Tak jak woda opływa kamień w strumieniu,
-
3:23 - 3:25światło zakłóca ten cień.
-
3:25 - 3:27Okropny cień. I nie widać planet.
-
3:27 - 3:29Ale Spitzer znał odpowiedź.
-
3:29 - 3:32Jeśli złagodzi się krawędzie,
-
3:32 - 3:33aby kontrolować dyfrakcję,
-
3:33 - 3:35można zobaczyć planetę.
-
3:35 - 3:37Przez 10 ostatnich lat
-
3:37 - 3:39znaleziono optymalne rozwiązanie.
-
3:39 - 3:42Wygląda mniej więcej tak.
-
3:42 - 3:45Nazywamy to przesłoną gwiezdną
z płatków kwiatów. -
3:45 - 3:48Jeśli krawędzie tych płatków
będą odpowiednie, -
3:48 - 3:49to przez ich kontrolę
-
3:49 - 3:51możemy kontrolować dyfrakcję,
-
3:51 - 3:52i uzyskać doskonały cień.
-
3:52 - 3:55Jest około 10 miliardów razy
ciemniejszy niż wcześniej -
3:55 - 3:58i widać, jak pojawiają się planety.
-
3:58 - 4:00Musi być oczywiście większe niż palec.
-
4:00 - 4:02Ta przesłona gwiezdna
-
4:02 - 4:03jest wielkości połowy boiska
-
4:03 - 4:07i musi odlecieć na 50 tysięcy kilometrów
od teleskopu, -
4:07 - 4:09pozostać dokładnie w cieniu
-
4:09 - 4:11i wtedy można zobaczyć planety.
-
4:11 - 4:12Brzmi to wspaniale,
-
4:12 - 4:15ale genialni inżynierowie,
moi koledzy z laboratorium, -
4:15 - 4:18stworzyli cudowny projekt
uzyskania tego cienia, -
4:18 - 4:19a wygląda to tak.
-
4:19 - 4:21Najpierw jest owinięty wokół centrum.
-
4:21 - 4:23Oddziela się od teleskopu.
-
4:23 - 4:25Płatki rozwijają się, otwierają,
-
4:25 - 4:27teleskop obraca się,
-
4:27 - 4:29następnie przekręca się i odlatuje
-
4:29 - 4:3250 tysięcy kilometrów od teleskopu.
-
4:32 - 4:35Przemieści się przed gwiazdę,
-
4:35 - 4:38właśnie tak, tworząc cudowny cień.
-
4:38 - 4:42Gotowe, mamy planety
krążące na orbicie. -
4:42 - 4:44(Brawa)
-
4:44 - 4:46Dziękuję.
-
4:46 - 4:48To nie jest science fiction.
-
4:48 - 4:51Pracujemy nad tym
od pięciu czy sześciu lat. -
4:51 - 4:53Tego lata przeprowadziliśmy fajny test
-
4:53 - 4:56w Northrop Grumman w Kaliforni.
-
4:56 - 4:57Oto cztery płatki.
-
4:57 - 4:59To gwiezdny cień w małej skali.
-
4:59 - 5:01Jest może połowę mniejszy niż ten,
który widzieliście. -
5:01 - 5:03Płatki rozwijają się.
-
5:03 - 5:05Te cztery płatki zbudowało
czterech studentów -
5:05 - 5:07w czasie letniego stażu w laboratorium.
-
5:07 - 5:09Jak widzicie otwiera się.
-
5:09 - 5:11Płatki muszą obrócić się na miejsce.
-
5:11 - 5:12Podstawa płatków
-
5:12 - 5:14musi zawsze trafić w to samo miejsce
-
5:14 - 5:16z dokładnością
do dziesiątych części milimetra. -
5:16 - 5:17Test przeprowadziliśmy 16 razy
-
5:17 - 5:20i 16 razy trafiła w to samo miejsce
-
5:20 - 5:22do dziesiątych części milimetra.
-
5:22 - 5:24Musi to być zrobione bardzo precyzyjnie,
-
5:24 - 5:26ale jeśli stworzymy tę technologię
-
5:26 - 5:28i gdy przeniesiemy ją do kosmosu,
-
5:28 - 5:29można będzie zobaczyć coś takiego.
-
5:29 - 5:32To zdjęcie jednej z najbliższych gwiazd,
-
5:32 - 5:34zrobione Kosmicznym Teleskopem Hubble'a.
-
5:34 - 5:37Jeśli będziemy mogli
podobny kosmiczny teleskop, -
5:37 - 5:38trochę większy,
-
5:38 - 5:39umieścić tam,
-
5:39 - 5:41a przed niego wysłać przesłonę,
-
5:41 - 5:43moglibyśmy zobaczyć coś takiego,
-
5:43 - 5:46to portret rodzinny naszego
Układu Słonecznego, ale nie naszego. -
5:46 - 5:49Mamy nadzieję, że będzie to
Układ Słoneczny kogoś innego, -
5:49 - 5:50widziany przez gwiezdną przesłonę,
-
5:50 - 5:51jak ta.
-
5:51 - 5:53Możecie zobaczyć Jowisza, Saturna,
-
5:53 - 5:56Urana, Neptuna, a pośrodku,
-
5:56 - 5:57obok szczątkowego światła
-
5:57 - 5:59jest ta "Błękitna kropka". To Ziemia.
-
5:59 - 6:01Chcemy zobaczyć, czy jest tam woda,
-
6:01 - 6:02tlen, ozon,
-
6:02 - 6:05które mogłyby wskazać na to,
czy istnieje na niej życie. -
6:05 - 6:08To chyba najfajniejsza dziedzina nauki.
-
6:08 - 6:09Zacząłem to robić,
-
6:09 - 6:11bo myślę, że to zmieni świat.
-
6:11 - 6:14Wszystko się zmieni, kiedy to zobaczymy.
-
6:14 - 6:15Dziękuję.
-
6:15 - 6:19(Brawa)
- Title:
- Przesłona gwiezdna w kształcie płatków kwiatu, która może pomóc w odkryciu planet podobnych do Ziemi
- Speaker:
- Jeremy Kasdin
- Description:
-
Astronomowie uważają, że każda gwiazda w galaktyce ma planetę, przy czym na jednej piątej z nich może istnieć życie. Tyle tylko, że nie widzieliśmy jeszcze żadnej z nich. Jeremy Kasdin i jego zespół chcą to zmienić, projektując i konstruując niezwykły sprzęt: przesłonę gwiezdną w kształcie płatków kwiatu, która umożliwi zrobienie zdjęć teleskopem umieszczonym 50 tysięcy kilometrów od niej. Jak mówi, jest to "najfajniejsza dziedzin nauki".
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 06:38
Rysia Wand approved Polish subtitles for The flower-shaped starshade that might help us detect Earth-like planets | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for The flower-shaped starshade that might help us detect Earth-like planets | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for The flower-shaped starshade that might help us detect Earth-like planets | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for The flower-shaped starshade that might help us detect Earth-like planets | ||
Mateusz Radziwonowicz edited Polish subtitles for The flower-shaped starshade that might help us detect Earth-like planets | ||
Mateusz Radziwonowicz edited Polish subtitles for The flower-shaped starshade that might help us detect Earth-like planets | ||
Mateusz Radziwonowicz accepted Polish subtitles for The flower-shaped starshade that might help us detect Earth-like planets | ||
Mateusz Radziwonowicz edited Polish subtitles for The flower-shaped starshade that might help us detect Earth-like planets |