Alerta coas neuroparvadas

O cerebro aparece na publicidade por todas partes. Os titulares proclaman que os bocadillos de queixo axudan a tomar decisións, hai unha "neurobebida" que afirma reducir o estrés. Só hai un problema, segundo a neurocientífica Molly Crocket: os beneficios destes "neuropotenciadores" non están cientificamente probados. No cerne da súa charla, Crockett explica os límites da interpretación dos datos científicos e por que debemos ser conscientes deles.

Son unha neurocientífica,
e estudo a toma de decisións.

Estudo como as substancias
químicas do cerebro

inflúen nas decisións que tomamos.

E veño contarvos o segredo

dunha boa toma de decisións:

un bocadillo de queixo.

Así é. Segundo os científicos,
un bocadillo de queixo

é a solución para todas
as túas decisións complicadas.

Que por que o sei?
Son a científica que fixo ese estudo.

Hai uns anos, os meus colegas
e mais eu estabamos interesados

en como unha substancia química do cerebro

chamada serotonina inflúe
na toma de decisións en contextos sociais.

En concreto, queriamos saber como
afecta a serotonina

ao xeito en que reacciona a xente
cando recibe un trato inxusto.

Así que fixemos un experimento.

Manipulamos os niveis de serotonina
dos participantes

dándolles a beber esta limoada
artificial de sabor noxento,

que extrae do cerebro o precursor
da serotonina,

un aminoácido chamado triptófano.

E atopamos que, cando o nivel
de triptófano estaba baixo,

a xente tiña máis tendencia a desquitarse

cando era tratada inxustamente.

Este foi o estudo que fixemos,

e aquí tedes algúns titulares

que apareceron a continuación.

[Só precisas un bocadillo de queixo
para tomar decisións adecuadas]

["O queixo: o noso mellor amigo"]

Agora estarédesvos preguntando
"que me perdín?"

[Oficial: o chocolate sácache o cabreo ]
Queixo? Chocolate?

De onde sae todo isto?

Iso pensei eu cando apareceron,

porque o noso estudo nada tiña que ver
co queixo nin co chocolate.

Dabámoslle á xente unha bebida noxenta

que afectaba os niveis de triptófano.

Pero resulta que tamén hai triptófano

no queixo e no chocolate.

E, por suposto, se a ciencia di
que o queixo e o chocolate

axudan a tomar mellores decisións,
seguro que captamos a atención do público.

Así que aquí o tedes:

A evolución dun titular.

Cando pasou isto, por un lado pensei,

vaites, que máis ten?

Os medios simplifican algo as cousas,
pero total,

só e cousa das noticias.

E penso que así o ven moitos científicos.

Pero o problema é que este tipo de cousas
pasan continuamente,

e non só coas historias
que les nas noticias

tamén cos produtos que ves nos andeis.

Cando se espallaron estes titulares,

empezaron a chamar os publicistas.

Estaría disposta a proporcionarlle
soporte científico

a unha botella de auga
que levante o ánimo?

Podería ir a un programa de TV amosarlle

á audiencia, en directo,

que alimentos axudan a sentirse mellor?

Creo que estes tipos entenderon ben;
pero se aceptase as súas propostas,

estaría indo alén da ciencia,

e os bos científicos
cóidanse de facer tal.

No entanto, a neurociencia está
cada vez máis presente nos mercados.

Aquí tedes un exemplo: as neurobebidas,

unha liña de produtos,
que inclúe este Neuro Bliss,

que segundo a etiqueta reduce o estrés,

levanta o ánimo, axuda a concentrarse,

e promove o optimismo.

Teño que dicir que soa estupendo.

(Risas)

Puiden tomado hai 10 minutos.

Cando vin isto na tenda do meu barrio,

pregunteime pola investigación
que sustentaba esas afirmacións.

Así que entrei na web
da empresa na procura

dalgún ensaio controlado
con estes produtos.

Pero non atopei nada.

Con ou sen ensaios,
as afirmacións aparecían

no centro da etiqueta,
ao lado do debuxo dun cerebro.

E resulta que as imaxes de cerebros teñen
propiedades especiais.

Un par de investigadores pedíronlles
a uns centos de persoas

que lesen un artigo científico.

Para a metade deles, o artigo incluía
unha imaxe cerebral,

A outra metade leu o mesmo artigo

pero sen imaxe do cerebro.

Ao rematar, xa supoñedes por onde vou,

preguntábanlles se estaban de acordo

coas conclusións do artigo.

Este é o grao de acordo coas conclusións

sen imaxe.

E este o acordo co mesmo artigo

cando incluía unha imaxe cerebral.

Así que a conclusión é

Queres vender algo? Ponlle un cerebro.

Deixádeme agora parar un pouco,
para dicirvos

que a neurociencia leva avanzado
moito nas últimas décadas,

estamos constantemente
descubrindo cousas sorprendentes

sobre o cerebro.

Por exemplo, hai un par de semanas,
uns neurocientíficos do MIT

descubriron como eliminar
hábitos nas ratas

controlando a actividade neural
nunha parte concreta do seu cerebro.

Realmente interesante!

Pero a promesa da neurociencia
está a dar lugar

a expectativas algo infladas e
a afirmacións esaxeradas e sen contrastar.

Así que vos vou amosar como identificar

un par de clásicos,
evidentes, en realidade,

do que se vén chamando neuroparvadas,

neurocaralladas ou, o meu favorito,
neurobabecadas.

A primeira afirmación non probada é a que
di que se poden usar as imaxes cerebrais

para ler os pensamentos e as emocións.

Aquí tedes un estudo publicado por
un grupo de investigación

na sección de opinión do New York Times.

O titular?
"Amas ao teu iPhone. Literalmente".

Converteuse decontado no artigo do xornal
máis difundido nas redes.

Como descubriron isto?

Pasaron a 16 persoas por un escáner

e amosáronlles vídeos de iPhones soando.

O escáner amosou activación
nunha parte do cerebro

chamada a ínsula, unha rexión que,
segundo explican,

está asociada cos sentimentos de
amor e compaixón.

Así que concluíron que
a activación na ínsula

implica que os participantes
amaban os seus iPhones.

O caso é que este razoamento
ten un problema,

e vén sendo que a ínsula
fai moitas cousas.

Certo, está implicada nas
emocións positivas

como o amor ou a compaixón,

pero tamén nunha chea doutros procesos.

como a memoria, a linguaxe, a atención,

mesmo a ira, o noxo ou a dor.

Así que, coa mesma lóxica,
eu podería dicir

que odias ao teu iPhone.

O asunto nisto é que cando ves
activación na ínsula,

podes escoller a explicación
que prefiras desta lista.

E é unha lista ben longa.

Os meus colegas Tal Yarkoni
e Russ Poldrack

amosaron que a ínsula se activa
en case un terzo

dos estudos con imaxes cerebrais
que hai publicados.

Así que hai moitas, moitas probabilidades

de que a vosa ínsula estea activa
neste momento,

pero non me vou enganar

pensando que é porque me amades.

E falando de amor e cerebro,

hai un investigador,
coñecido como o Dr. Amor,

que afirma que os científicos
deron co pegamento

para manter a sociedade unida,

a fonte do amor e da prosperidade.

Desta volta non é un bocadillo de queixo.

Non, é unha hormona chamada oxitocina.

Seguro que xa oístes falar dela.

O Dr. Amor baséase en estudos que amosan

que cando lle xutas oxitocina á xente,

aumentan a súa confianza,
empatía e cooperación.

Así que lle chama á oxitocina
"a molécula moral".

Agora ben, estes estudos son
cientificamente válidos,

e foron replicados,
pero non contan toda a historia.

Outros estudos amosan
que o xute de oxitocina

aumenta a envexa. Aumenta a vaidade.

A oxitocina pode nesgar á xente
en favor dos seus

a expensas dos outros.

E nalgúns casos, a oxitocina mesmo
diminúe a cooperación.

Así que, de acordo con estes estudos,
eu podería afirmar que a oxitocina

é unha molécula inmoral, e autoproclamarme
a Dra. Antiamor.

Así que vemos neurobabecadas
nos titulares,

nos supermercados,
nas cubertas dos libros.

E que pasa coa clínica?

O SPECT é unha tecnoloxía
de imaxe cerebral

que usa marcadores radioactivos

para rastrexar o fluxo sanguíneo
no cerebro.

Por unha ganga
duns poucos miles de dólares

hai clínicas nos EEUU

que che fan un SPECT

e usan a imaxe para
diagnosticar os teus problemas.

Din que estas imaxes poden axudar

a previr o alzhéimer,

solucionar os problemas
de peso e de adiccións,

superar os conflitos de parella

e, por suposto, tratar todo tipo
de trastornos mentais

desde a depresión á ansiedade
ou a hiperactividade

Isto soa xenial. A moita xente llo parece.

Algunhas clínicas destas

moven decenas de millóns
de dólares de negocio ao ano.

Só hai un problema.

Na neurociencia hai amplo consenso

en que aínda non podemos diagnosticar
os trastornos mentais

cunha simple imaxe cerebral.

Pero estas clínicas teñen tratado

a decenas de miles de pacientes

moitos deles nenos,

e a imaxe por SPECT require
inxeccións radioactivas

por tanto, expoñer á xente a radiación,
potencialmente nociva.

Eu estou máis entusiamada cá maioría
da xente, como neurocientífica,

co potencial da neurociencia para tratar
os trastornos mentais

e mesmo, tal vez, para facernos mellores
e máis intelixentes.

E se algún día podo dicir que o queixo
e o chocolate

nos axudan a tomar decisións,

contade comigo.

Pero aínda non chegamos aí.

Aínda non atopamos un botón de “comprar”
no cerebro,

non podemos dicir se alguén está mentindo
ou está namorado

só mirando as súas imaxes cerebrais,

e non podemos converter aos pecadentos
en santos dándolles hormonas

Se cadra algún día poderemos,
pero até daquela,

temos que ter coidado
de non deixar que as esaxeracións

resten recursos e atención da ciencia real

que xoga un partido moito máis longo.

Así que aquí chegamos.

Se alguén trata de vendervos algo
cun cerebro

non vos confiedes.

Preguntádelle o que hai que preguntar.
Preguntádelle polas probas,

preguntádelle pola parte da historia
que non vos está a contar.

As respostas non deberían ser simples,
porque o cerebro non é sinxelo.

Pero isto non nos frea para seguir
tratando de comprendelo.

Grazas.