Hoe de blokketen radicaal de economie zal veranderen

Verwelkom de gedecentraliseerde economie -- de blokketen staat op het punt om alles te veranderen. In deze verhelderende talk over deze complexe (en verwarrende) technologie beschrijft Bettina Warburg hoe de blokketen de voor handel noodzakelijke gecentraliseerde, faciliterende instituties (zoals banken en overheden) zal elimineren. Zo evolueren eeuwenoude modellen van handel en financiën tot iets veel interessanters: een gedistribueerd, transparant, autonoom systeem voor het uitwisselen van waarde.

Economen onderzoeken
al honderden jaren menselijk gedrag.

Hoe we beslissingen nemen,

hoe we ons individueel
en in groepen gedragen,

hoe we waarde uitwisselen.

Ze hebben de instituties bestudeerd
die onze handel mogelijk maken,

zoals rechtssystemen,

bedrijven,

markten.

Maar er is een nieuwe,
technologische institutie

die de manier waarop we waarde uitwisselen
fundamenteel zal veranderen

en ze heet de blokketen.

Dat is nogal een gedurfde uitspraak,

maar als je slechts één ding
zou onthouden van deze talk,

dan wil ik dat je onthoudt dat,

hoewel blokketentechnologie
relatief nieuw is,

het ook een voortzetting is
van een heel erg menselijk verhaal.

En dit is dat verhaal.

Wij mensen zoeken altijd manieren

om onzekerheid over elkaar te verminderen

zodat we waarde kunnen uitwisselen.

Een van de eerste mensen
die onderzoek deed naar dit concept --

instituties als economisch middel

om onzekerheid over elkaar te verminderen

en handel te kunnen drijven --

was de Nobel-econoom Douglass North.

Hij is eind 2015 overleden,

maar North stond aan de wieg van wat we
'nieuwe institutionele economie' noemen.

En met instituties bedoelde hij
gewoon formele regels,

zoals een grondwet,

en informele restricties, zoals omkoping.

Deze instituties zijn de olie

die onze economische raderen doen lopen

en we zien dit gebeuren
door de hele menselijke geschiedenis heen.

Als we terugdenken
aan jager-verzamelaareconomieën,

handelden we toen slechts
binnen onze dorpsstructuren.

Er waren enkele informele restricties,

maar we handhaafden al onze handel
met geweld of sociale repercussies.

Toen onze gemeenschappen complexer werden

en onze handelsroutes langer,

construeerden we meer formele instituties.

Instituties zoals banken voor valuta,

overheden, bedrijven.

Deze instituties hielpen ons
onze handel te beheren

toen de onzekerheid
en complexiteit groeiden

en onze persoonlijke controle
kleiner werd.

Uiteindelijk hebben we op het internet
dezelfde instituties online geplaatst.

We bouwden marktplaatsen
zoals Amazon, eBay, Alibaba,

simpelweg snellere instituties
die als tussenpersoon optreden

en menselijke economische
activiteit mogelijk maken.

Douglas North zag instituties

als een hulpmiddel
om onzekerheid te verminderen,

zodat we allerlei soorten waarden
kunnen vastleggen en uitwisselen.

Ik geloof dat er nu een verdere
en radicale evolutie plaatsvindt

van hoe we samenwerken en handelen.

Want voor het eerst kunnen we
onzekerheid verminderen --

niet slechts met politieke
en economische instituties,

zoals onze banken,
bedrijven en overheden --

maar met behulp van enkel technologie.

Dus: wat is een blokketen?

Blokketen-technologie
is een gedecentraliseerde databank

die een register van activa
en transacties opslaat

op een peer-to-peernetwerk.

Het is eigenlijk een publiek register

van wie wat bezit en overschrijft.

De transacties zijn beveiligd
door middel van cryptografie

en na verloop van tijd wordt
de transactiegeschiedenis verankerd

in blokken data, die cryptografisch
worden samengekoppeld en versleuteld.

Dit vormt een onveranderbaar,
onvervalsbaar archief

van alle transacties over het netwerk.

Het archief wordt gekopieerd
op elke computer die het netwerk gebruikt.

Het is geen app.

Het is geen bedrijf.

Het komt het dichtst
bij zoiets zoals Wikipedia.

We kunnen alles op Wikipedia inzien.

Het is een samengestelde weergave
die steeds wordt veranderd en geüpdatet.

Op Wikipedia kunnen we ook
veranderingen volgen

en onze eigen wiki's aanmaken,

want in feite is het slechts
een infrastructuur voor data.

Bij Wikipedia is het een open platform
dat woorden en beelden opslaat

en ook de veranderingen aan die data.

Bij de blokketen

kun je denken aan een open infrastructuur

die vele soorten activa opslaat.

Het bewaart de historie van bewaarneming,

eigenaarschap en lokatie

van activa zoals
de digitale valuta Bitcoin,

en andere digitale activa,

zoals de eigendomstitel van een IP.

Het kan een certificaat zijn,
of een contract,

objecten in de echte wereld,

zelfs persoonlijke,
identificeerbare informatie.

Er zijn natuurlijk nog veel
andere technische details,

maar in essentie werkt de blokketen zo.

Het is een publiek archief
dat transacties opslaat in een netwerk

en dat wordt gerepliceerd,

zodat het heel moeilijk is
om mee te knoeien.

Dat brengt me bij mijn punt

dat blokketens onzekerheid verminderen

en daardoor onze economische systemen
op een radicale manier kunnen veranderen.

Onzekerheid is nogal
een belangrijk concept in de economie.

Ik wil drie vormen behandelen

die we tegenkomen in bijna
al onze dagelijkse transacties

en waar blokketens een rol kunnen spelen.

Onzekerheden, zoals niet weten
met wie we te maken hebben,

geen inzicht hebben in transacties,

en op niemand een beroep
kunnen doen als dingen misgaan.

Laten we het eerste voorbeeld nemen:
niet weten met wie we te maken hebben.

Stel dat ik een gebruikte
smartphone wil kopen op eBay.

Het eerste wat ik doe,
is opzoeken van wie ik hem koop.

Is het een 'power user'?

Heeft hij goede beoordelingen
of helemaal geen profiel?

Beoordelingen, cijfers, sterren:

dit zijn de getuigenverklaringen
over onze identiteit

die we vandaag de dag verzamelen

en gebruiken om de onzekerheid
over elkaar te verminderen.

Maar het probleem is
dat dit gefragmenteerd is.

Bedenk maar hoeveel profielen jij hebt.

Blokketens maken het mogelijk
om een open, mondiaal platform te maken

waarop we alle getuigenverklaringen
over een individu kunnen opslaan

uit iedere bron.

Zo kunnen we een door gebruikers beheerde,
draagbare identiteit creëren.

Dit is meer dan een profiel.

Het betekent dat je selectief
kenmerken over jezelf kunt onthullen

die handel en interactie mogelijk maken

-- dat een overheid je
een identiteitsbewijs heeft gegeven,

of dat je ouder bent dan 21 --

door cryptografisch bewijs te tonen

dat deze kenmerken bestaan
en zijn goedgekeurd.

Zo'n draagbare identiteit
in de fysieke en digitale wereld

betekent dat we allerlei
menselijke handelingen kunnen uitvoeren

op een totaal nieuwe manier.

Ik heb verteld hoe blokketens
onzekerheid kunnen verminderen

over degene met wie we handelen.

De tweede onzekerheid
waar we vaak mee te maken hebben,

is dat we geen inzicht hebben
in onze transacties.

Stel dat je mij die smartphone
opstuurt via de post.

Ik wil daar inzicht in hebben.

Ik wil weten dat het product
dat ik heb gekocht,

het product is dat bij mij aankomt

en dat vastligt
hoe het bij mij is gekomen.

Dat geldt niet alleen
voor electronica zoals smartphones,

maar voor vele andere soorten
goederen en data,

zoals medicijnen, luxegoederen,

elk soort informatie of product
waarmee niet mag worden gesjoemeld.

Het probleem bij veel bedrijven,

vooral bedrijven die complexe spullen
zoals een smartphone produceren,

is dat zij een groot aantal
leveranciers beheren

in een horizontale toeleveringsketen.

Al deze mensen maken samen een product,

maar hebben niet dezelfde databank.

Ze gebruiken niet dezelfde infrastructuur,

dus het is heel moeilijk om transparant
een product te zien ontwikkelen.

Met de blokketen

kunnen we een gedeelde realiteit creëren
tussen niet-vertrouwende entiteiten.

Hiermee bedoel ik dat al deze
knooppunten in het netwerk

elkaar niet hoeven
te kennen of te vertrouwen,

want ze kunnen allemaal zelf
de keten bewaken en valideren.

Denk maar weer aan Wikipedia.

Het is een gedeelde databank

en ook al heeft deze meerdere lezers

en meerdere schrijvers tegelijkertijd:

er is maar een waarheid.

Dat kunnen we maken met blokketens.

We kunnen een gedecentraliseerde databank
maken met de efficiëntie van een monopolie

zonder een centrale
autoriteit te scheppen.

Dus al deze levaranciers
-- allerlei bedrijven --

kunnen samenwerken via dezelfde databank,
zonder elkaar te vertrouwen.

Voor consumenten betekent dit
dat we veel meer transparantie krijgen.

Terwijl een object
door de echte wereld reist,

zien we het digitale certificaat of teken
door de blokketen bewegen,

terwijl het stijgt in waarde.

Dit is een hele nieuwe wereld
wat betreft zichtbaarheid.

Dus ik heb verteld hoe blokketens
onzekerheid over identiteit verminderen

en hoe ze transparantie veranderen

over lange afstanden
en in complexe handel,

zoals toeleveringsketens.

De laatste onzekerheid
die we vaak tegenkomen,

is het minst gedefinieerd,
en dat is iets ongedaan maken.

Wat als je mij
die smartphone niet toestuurt?

Kan ik mijn geld terugkrijgen?

Met blokketen kunnen we code schrijven --

bindende contracten tussen individuen --

waarmee we garanderen
dat die contracten worden nagekomen

zonder dat een buitenstaander
daarop toeziet.

In het voorbeeld van de smartphone
kun je denken aan borgstelling.

Je betaalt die telefoon,

maar je hoeft het geld pas vrij te geven

als je hebt geverifieerd
dat aan alle voorwaarden is voldaan:

je hebt de telefoon gekregen.

Dit is volgens mij
de meest opwindende manier

waarop blokketens
onzekerheden kunnen verminderen,

want het betekent dat we
de toezichthouders niet meer nodig hebben.

Het betekent dat veel menselijke
economische activiteiten

een onderpand krijgen
en kunnen worden geautomatiseerd,

en dat menselijke interventie
verschuift naar de grenzen,

de plaatsten waar informatie overgaat
van de echte wereld naar de blokketen.

Douglas North zou hierover volgens mij
met stomheid zijn geslagen,

want deze technologie werkt juist

omdat datgene wat de blokketen
beveiligt en verifieert

ons wederzijdse wantrouwen is.

In plaats van dat onze onzekerheden
ons tegenhouden

en instituties nodig hebben,

zoals banken, overheden en bedrijven,

kunnen we die collectieve
onzekerheid gebruiken

en inzetten om samen te werken, en meer,
sneller en opener dingen uit te wisselen.

Ik wil niet de indruk geven
dat de blokketen alles oplost,

ook al zeggen de media dat het
overal ter wereld armoede zal uitroeien,

dat het de problemen
met nep-medicijnen zal oplossen

en mogelijk de regenwouden zal redden.

Deze technologie staat nog
in de kinderschoenen

en er zullen nog een heleboel
experimenten plaatsvinden

-- en waarschijnlijk falen --

voordat we werkelijk begrijpen

hoe dit kan worden ingezet
voor onze economie.

Maar er werken duizenden mensen aan,

van financiële instituten

tot technologiebedrijven,
start-ups en universiteiten.

Eén reden daarvoor is dat het niet alleen
een economische evolutie is.

Het is ook een innovatie
in de computerwetenschap.

Blokketens geven ons
de technologische mogelijkheid

om een archief te maken
van menselijke uitwisselingen,

van uitwisseling van geld,

en allerlei andere soorten
digitale en fysieke objecten,

zelfs onze persoonlijke kenmerken --

op een compleet nieuwe manier.

Op een bepaalde manier

worden zij een technologische institutie

met sommige van de voordelen

van de traditionele instituties
die we gewend zijn in onze maatschappij,

maar op een gedecentraliseerde manier.

Dit doet het door onze onzekerheden
om te zetten in zekerheden.

Dus ik denk dat we ons
moeten voorbereiden,

want we gaan een wereld zien

waarin gedistribueerde,
autonome instituties

een belangrijke rol zullen hebben.

Dank jullie wel.

(Applaus)

Bruno Giussani: Bedankt, Bettina.

Ik denk dat ik heb begrepen
dat het eraan komt,

dat het veel mogelijkheden biedt

en dat het complex is.

Hoe snel denk je
dat het gaat worden ingezet?

Bettina Warburg:
Dat is een hele goede vraag.

Mijn lab richt zich eerst
op de ondernemers- en overheidsroute,

want de blokketen
is een complexe technologie.

Hoeveel van jullie begrijpen echt
hoe het internet werkt?

Maar je gebruikt het elke dag.

Dus ik denk dat we met zo'n zelfde
John Sculley-idee te maken hebben,

dat technologie óf onzichtbaar
óf mooi moet zijn.

En de blokketen is op dit moment
nog geen van die twee,

dus het is beter geschikt
voor mensen die zich snel aanpassen,

die het een beetje begrijpen
en ermee knutselen,

of voor het vinden
van ideale toepassingen,

zoals het volgen
van identiteiten of objecten,

of slimme contracten op het niveau
van een bedrijf of een overheid.

BG: Bedankt dat je naar TED bent gekomen.
BW: Bedankt.

(Applaus)