Πώς οι ψευδείς ειδήσεις κάνουν πραγματικά κακό

Στις 14 Απριλίου 2014, οι τρομοκράτες της Μπόκο Χαράμ απήγαγαν πάνω από 200 κορίτσια από το Τσιμπόκ της Νιγηρίας. Το έγκλημα μαθεύτηκε σε όλο τον κόσμο, αλλά στη Νιγηρία η κυβέρνηση είπε ότι η είδηση ήταν ψεύτικη, προκαλώντας έτσι σύγχυση και καθυστέρηση στις προσπάθειες απελευθέρωσης των κοριτσιών. Σε αυτή την ομιλία η δημοσιογράφος Στέφανι Μπουσάρι μιλά για την τραγωδία του Τσιμπόκ και εξηγεί τον θανάσιμο κίνδυνο που κρύβουν οι ψευδείς ειδήσεις και τι μπορούμε να κάνουμε για να τις σταματήσουμε.

Θέλω να σας πω μια ιστορία
για ένα κορίτσι,

αλλά δεν μπορώ να σας πω
το πραγματικό της όνομα,

οπότε ας την ονομάσουμε απλώς Χαντίζα.

Η Χαντίζα είναι 20.

Είναι ντροπαλή,

αλλά έχει ένα υπέροχο χαμόγελο
που φωτίζει όλο της το πρόσωπο,

όμως συνέχεια πονάει.

Και το πιο πιθανό είναι
πως θα παίρνει φάρμακα

για την υπόλοιπη ζωή της.

Θέλετε να μάθετε γιατί;

Η Χαντίζα είναι μια κοπέλα από το Τσιμπόκ

και στις 14 Απριλίου του 2014
την είχαν απαγάγει

τρομοκράτες της Μπόκο Χαράμ.

Κατάφερε, όμως, να δραπετεύσει,

πηδώντας από το φορτηγό
που μετέφερε τα κορίτσια.

Όμως όταν προσγειώθηκε,
έσπασε και τα δύο της πόδια

και έπρεπε να συρθεί στο έδαφος
για να κρυφτεί στους θάμνους.

Μου είπε πως φοβόταν
ότι θα γυρνούσαν να τη βρουν.

Ήταν ένα από τα 57 κορίτσια που απέδρασαν
εκείνη την ημέρα πηδώντας από φορτηγά.

Δικαιολογημένα αυτή η ιστορία
ξεσήκωσε αντιδράσεις σε όλο τον κόσμο.

Άτομα όπως η Μισέλ Ομπαμα,
η Μαλάλα και άλλοι,

ένωσαν τις φωνές τους
για να διαμαρτυρηθούν,

και περίπου την ίδια εποχή
- έμενα στο Λονδίνο τότε -

με έστειλαν από το Λονδίνο στην Αμπούτζα

για να καλύψω
το Παγκόσμιο Οικονομικό Συνέδριο

που φιλοξενούσε η Νιγηρία για πρώτη φορά.

Όμως όταν φτάσαμε εκεί,
μόνο μία ιστορία ακουγόταν στη πόλη.

Ασκήσαμε πίεση στην κυβέρνηση.

Τους κάναμε δύσκολες ερωτήσεις
σχετικά με το τι έκαναν

για να φέρουν πίσω τα κορίτσια.

Όπως ήταν αναμενόμενο,

δεν ενθουσιάστηκαν πολύ
με τις ερωτήσεις μας,

κι ας πούμε ότι μας έδωσαν
αρκετά «εναλλακτικά γεγονότα».

(Γέλια)

Σημαντικοί Νιγηριανοί
μας έλεγαν τότε πως ήμασταν αφελείς

και πως δεν καταλαβαίναμε
την πολιτική κατάσταση στη Νιγηρία.

Αλλά μας είπαν επίσης,

ότι η ιστορία με τα κορίτσια
από το Τζιμπόκ ήταν ψέμα.

Δυστυχώς, η άποψη ότι ήταν ψέμα
δεν υποχώρησε

και υπάρχουν άτομα στη Νιγηρία
μέχρι και σήμερα

που πιστεύουν πως δεν είχαν απαχθεί ποτέ
κορίτσια από το Τζιμπόκ.

Όμως μίλησα σε άτομα όπως αυτά εδώ,

απεγνωσμένους γονείς,

που μας έλεγαν ότι τη μέρα
που η Μπόκο Χαράμ απήγαγε τις κόρες τους,

έτρεξαν στο δάσος της Σαμπίζα

και κυνήγησαν τα φορτηγά
που μετέφεραν τις κόρες τους.

Ήταν οπλισμένοι με μαχαίρια,
αλλά αναγκάστηκαν να γυρίσουν πίσω

επειδή τα μέλη της Μπόκο Χαράμ είχαν όπλα.

Άλλες ειδήσεις ήρθαν στην επικαιρότητα
τα επόμενα δύο χρόνια

και σ' αυτό το διάστημα δεν ακούσαμε
πολλά για τα κορίτσια από το Τσιμπόκ.

Όλοι θεωρούσαν ότι είχαν πεθάνει.

Αλλά πέρσι τον Απρίλιο
κατάφερα να βρω αυτό το βίντεο.

Αυτό είναι ένα απόσπασμα από το βίντεο

που τράβηξε η Μπόκο Χαράμ
για ν' αποδείξει πως είναι εν ζωή,

και μέσω μιας πηγής μου,
πήρα στα χέρια μου αυτό το βίντεο.

Αλλά πριν προλάβω να το δημοσιεύσω,

χρειάστηκε να ταξιδέψω
στη βόρειοανατολική Νιγηρία

για να μιλήσω με τους γονείς
και να το πιστοποιήσω.

Δεν χρειάστηκε να περιμένω πολύ
για να το πιστοποιήσουν.

Την ώρα που μία από τις μητέρες
έβλεπε το βίντεο,

μου είπε πως αν μπορούσε
να μπει μέσα στο λάπτοπ

και να τραβήξει το παιδί της έξω,

θα το έκανε.

Όσοι από το κοινό είστε γονείς,
όπως είμαι κι εγώ,

μπορείτε να φανταστείτε τον πόνο
που ένιωθε αυτή η μάνα.

Χάρη σ' αυτό το βίντεο ξεκίνησαν
οι διαπραγματεύσεις με την Μπόκο Χαράμ.

Ένας Νιγηριανός βουλευτής
μου είπε ότι εξαιτίας του βίντεο

ξεκίνησαν τις διαπραγματεύσεις,

επειδή πίστευαν από καιρό
πως τα κορίτσια από το Τσιμπόκ ήταν νεκρά.

Εικοσιένα κορίτσια ελευθερώθηκαν
πέρσι τον Οκτώβρη.

Δυστυχώς, σχεδόν 200 ακόμα αγνοούνται.

Πρέπει να ομολογήσω
ότι δεν ήμουν ψύχραιμος παρατηρητής

όταν κάλυπτα την ιστορία.

Εξοργίζομαι όταν σκέφτομαι
πόσες ευκαιρίες χάθηκαν

για να σωθούν αυτά τα κορίτσια.

Εξοργίζομαι όταν σκέφτομαι
αυτά που μου είπαν οι γονείς,

πως αν ήταν κόρες κάποιων
πλουσίων και ισχυρών

θα είχαν βρεθεί πολύ πιο σύντομα.

Και είμαι εξοργισμένη

που οι φήμες ότι η είδηση ήταν ψέμα,

με κάνουν να πιστεύω ακράδαντα

ότι προκάλεσαν καθυστέρηση

και ήταν, εν μέρη, η αιτία
που καθυστέρησε η επιστροφή τους.

Αυτό μου δείχνει τον θανάσιμο κίνδυνο
των ανυπόστατων ειδήσεων.

Τι μπορούμε να κάνουμε για αυτό;

Υπάρχουν κάποιοι πολύ έξυπνοι άνθρωποι,

έξυπνοι προγραμματιστές
της Google και του Facebook,

που προσπαθούν
να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία

για να πάψουν να διαδίδονται
ψευδείς ειδήσεις.

Αλλά εκτός από αυτό,
πιστεύω ότι όλοι μας εδώ,

εσείς κι εγώ,

παίζουμε κάποιο ρόλο σε αυτό.

Εμείς αναρτούμε το περιεχόμενο.

Εμείς αναρτούμε ιστορίες στο διαδίκτυο.

Σε αυτή την εποχή είμαστε όλοι εκδότες

και έχουμε ευθύνη.

Στη δουλειά μου ως δημοσιογράφος,

ελέγχω, διασταυρώνω.

Εμπιστεύομαι το ένστικτό μου,
αλλά κάνω και δύσκολες ερωτήσεις.

Γιατί μου λέει αυτό το άτομο
αυτή την ιστορία;

Τι έχουν να κερδίσουν
όταν αναρτούν αυτή την ιστορία;

Μήπως έχουν άλλα κίνητρα;

Πιστεύω ότι όλοι πρέπει να ξεκινήσουμε
να κάνουμε πιο δύσκολες ερωτήσεις

για τις πληροφορίες
που βρίσκουμε στο διαδίκτυο.

Η έρευνα δείχνει ότι κάποιοι από εμάς
δεν διαβάζουμε καν κάτι πέραν του τίτλου

πριν αναρτήσουμε μια ιστορία.

Ποιος από εσάς το έχει κάνει αυτό;

Εγώ πάντως το έχω κάνει.

Αλλά τι θα γινόταν

αν σταματούσαμε θεωρούμε έγκυρη
κάθε πληροφορία;

Τι θα γινόταν αν σκεφτόμαστε
τις συνέπειες που μπορεί να έχουν

οι πληροφορίες που αναρτούμε

και τη πιθανότητα πως αυτές
μπορεί να σκορπίσουν μίσος ή βία;

Γιατί δεν προσπαθούμε να σκεφτούμε
τις πραγματικές συνέπειες

των πληροφοριών που αναρτούμε;

Σας ευχαριστώ πολύ που με ακούσατε.

(Χειροκρότημα)