Return to Video

آیا برای نجات جان پنج نفر، یک نفر را قربانی می کنید؟ النور نلسن

  • 0:07 - 0:12
    تصور کنید در حین تماشای تراموایی هستید
    که با سرعت روی ریل در حرکت است
  • 0:12 - 0:16
    و مستقیما به سمت پنج کارگری میرود
    که نمی توانند فرار کنند.
  • 0:16 - 0:18
    از قضا، شما کنار سوئیچی هستید
  • 0:18 - 0:22
    که تراموا را به مسیر دیگری
    منحرف می کند.
  • 0:22 - 0:23
    مسئله اینجاست که
  • 0:23 - 0:28
    روی آن مسیر هم یک کارگر هست،
    اما فقط یک نفر!
  • 0:28 - 0:29
    چکار می کنید؟
  • 0:29 - 0:33
    آیا یک نفر را قربانی می کنید
    تا ۵ نفر را نجات دهید؟
  • 0:33 - 0:35
    این مسئله تراموا است،
  • 0:35 - 0:42
    نسخه ای از یک دوراهیِ اخلاقی که
    فیلیپا فوتِ فیلسوف در سال ۱۹۶۷ طرح کرد.
  • 0:42 - 0:45
    این موضوع به این دلیل محبوب است که
    مجبورمان میکند بین بد و بدتر
  • 0:45 - 0:48
    انتخابی داشته باشیم.
  • 0:48 - 0:50
    آیا عملِ داری بهترین پی آمد را
    انتخاب میکنیم
  • 0:50 - 0:55
    تا یک قانون اخلاقی را که کشتن دیگران را
    ممنوع می کند رعایت میکنیم؟
  • 0:55 - 1:01
    در یک بررسی، حدود ۹۰٪ از پاسخگویان
    گفتند که حرکت دادن سوئیچ اشکالی ندارد،
  • 1:01 - 1:04
    چون یک کارگر میمیرد و ۵ نفر نجات میابند،
  • 1:04 - 1:09
    در مطالعات دیگر هم، شامل یک شبیه سازیِ
    واقعیت مجازی از این دوراهی،
  • 1:09 - 1:11
    به نتایج مشابهی رسیده اند.
  • 1:11 - 1:16
    این قضاوت ها با اصلِ فلسفیِ سودمندگرایی
    سازگاری دارند،
  • 1:16 - 1:19
    اصلی که ادعا می کند یک تصمیمِ
    درست از نظر اخلاقی
  • 1:19 - 1:23
    تصمیمی است که رفاه را برای بیشترین تعداد
    انسان ها بیشینه سازی می کند.
  • 1:23 - 1:25
    زندگی ۵ نفر از یک نفر ارزشمندتر است،
  • 1:25 - 1:31
    حتی اگر رسیدن به آن پی آمد نیاز به
    محکوم کردن فردی به مرگ داشته باشد.
  • 1:31 - 1:33
    اما مردم همیشه دیدگاه سودمندگرایی ندارند،
  • 1:33 - 1:37
    این را میتوان با تغییری کوچک در این مسئله
    مشاهده کرد.
  • 1:37 - 1:40
    اینبار شما بر روی پلی که از روی ریل
    میگذرد ایستاده اید
  • 1:40 - 1:43
    و تراموا به شما نزدیک می شود.
  • 1:43 - 1:45
    حالا مسیرِ دومی در کار نیست،
  • 1:45 - 1:49
    اما یک مردِ بسیار تنومند کنار شما
    روی پل است.
  • 1:49 - 1:52
    اگر اون را هل بدهید، بدنش تراموا را
    متوقف خواهد کرد.
  • 1:52 - 1:54
    و جانِ ۵ کارگر نجات پیدا می کند،
  • 1:54 - 1:56
    اما او می میرد.
  • 1:56 - 1:59
    برای سودمندگراها این تصمیم دقیقا
    همان تصمیم قبلی است.
  • 1:59 - 2:02
    قربانی کردن یک نفر برای نجات
    ۵ نفر.
  • 2:02 - 2:05
    اما در این مورد، فقط حدود ۱۰٪ از مردم
  • 2:05 - 2:08
    گفتند که هل دادن مرد کار درستی است.
  • 2:08 - 2:12
    غریزه ما می گوید که کشتنِ عمدیِ یک نفر
  • 2:12 - 2:16
    با این که اجازه بدهیم آنها خودشان بمیرند
    متفاوت است.
  • 2:16 - 2:21
    دلایلی که توضیح دادنشان سخت است
    یک حس اشتباه بودن در خود دارند.
  • 2:21 - 2:23
    این تقاطع بین اخلاقیات و روانشناسی
  • 2:23 - 2:27
    نکته جالب در مورد مسئله تراموا است.
  • 2:27 - 2:31
    این دوراهی و نسخه های مختلفش مشخص میکنند
    چیزی که ما فکر می کنیم درست یا غلط است
  • 2:31 - 2:36
    بیشتر به عوامل بستگی دارد تا یک
    سنجشِ منطقی از مزیات و مضرات.
  • 2:36 - 2:39
    مثلا، احتمال اینکه مردان با دادن مرد
    از روی پل
  • 2:39 - 2:43
    مشکلی نداشته باشند، از زنان بیشتر است.
  • 2:43 - 2:47
    و همینطور کسانی که قبل از انجام آزمایش
    فکری یک فیلم کمدی تماشا کرده اند.
  • 2:47 - 2:49
    و در یک مطالعه ی واقعیت مجازی،
  • 2:49 - 2:53
    مردم بیشتر تمایل به قربانی کردن
    مردان داشتند تا زنان.
  • 2:53 - 2:55
    محققان فعالیت مغزی افرادی که در مورد
    نسخه های
  • 2:55 - 3:00
    کلاسیک و جدید مسئله فکر کرده اند را
    مطالعه کرده اند.
  • 3:00 - 3:04
    هر دو سناریو ناحیه هایی از مغز را فعال
    میکنند که در تصمیم گیری و واکنش های
  • 3:04 - 3:07
    عاطفی شرکت دارند.
  • 3:07 - 3:11
    اما در نسخه جدید، واکنش عاطفی
    بسیار قویتر است.
  • 3:11 - 3:13
    و همینطور فعالیت در ناحیه ای از مغز
  • 3:13 - 3:17
    که با پردازش تعارضات درونی
    در ارتباط است.
  • 3:17 - 3:18
    چرا این تفاوت وجود دارد؟
  • 3:18 - 3:23
    یک توضیح این است که کشتن یک فرد
    شخصی تر به نظر می آید،
  • 3:23 - 3:27
    و یک بیزاری عاطفی
    برای کشتن دیگری ایجاد می کند،
  • 3:27 - 3:31
    اما ما احساس تعارض می کنیم، چون می دانیم
    با این وجود انتخاب منطقی همین است.
  • 3:31 - 3:36
    این مسئله توسط برخی فلاسفه و روانشناسان
    مورد انتقاد قرار گرفته است.
  • 3:36 - 3:41
    آنها ادعا میکنند این کار چیزی را مشخص
    نمیکند، چون فرضش آنقدر غیرواقع گرایانه است
  • 3:41 - 3:45
    که شرکت کننده ه آن را جدی نمیگیرند.
  • 3:45 - 3:49
    اما فناوری روز این نوع تحلیل اخلاقی را
  • 3:49 - 3:51
    از همیشه مهمتر کرده است.
  • 3:51 - 3:54
    مثلا، خودروهای خودران ممکن است مجبور شوند
    تصمیم هایی بگیرند
  • 3:54 - 3:58
    مثلا یک تصادف کوچک کنند تا از یک تصادف
    بزرگتر جلوگیری شود.
  • 3:58 - 4:02
    در ضمن، دولت ها در حال تحقیق در مورد
    درون های نظامیِ خودگردان هستند
  • 4:02 - 4:06
    که می توانند تصمیم بگیرند که
    خطرِ کشتار غیرنظامیان را بپذیرند
  • 4:06 - 4:09
    تا به اهداف ارزشمند حمله کنند.
  • 4:09 - 4:11
    اگر بخواهیم این اقدامات اخلاقی باشند
  • 4:11 - 4:15
    باید از پیش تصمیم بگیریم که
    چطور زندگی انسان را ارزشگذاری کنیم
  • 4:15 - 4:18
    و خوب و بهتر را قضاوت کنیم.
  • 4:18 - 4:20
    پس محققانی که بر روی سیستم های خودگران
    مطالعه می کنند
  • 4:20 - 4:22
    با فلاسفه همکاری می کنند
  • 4:22 - 4:28
    تا مسئله پیچیده ی برنامه ریزی اخلاقیات
    در ماشینها را حل کنند،
  • 4:28 - 4:31
    که قرار است نشان دهد
    حتی دوراهی های فرضی،
  • 4:31 - 4:35
    ممکن است در جایی
    به تقاطعِ دنیای واقعی برسند.
Title:
آیا برای نجات جان پنج نفر، یک نفر را قربانی می کنید؟ النور نلسن
Speaker:
Eleanor Nelsen
Description:

تصور کنید در حال تماشای قطاری هستید که با سرعت بر روی ریل در حرکت است و مستقیم به سمت پنج کارگری می رود که روحشان هم از ماجرا خبر ندارد. اما شما می توانید برای آنها کاری کنید و با کشیدن یک اهرم قطار را به ریل دیگری منحرف کنید که فقط یک کارگر روی آن مشغول کار است. آیا اهرم را می کشید؟!

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:56

Persian subtitles

Revisions Compare revisions