Tôi đã bị bắt làm con tin trong suốt 317 ngày. Đây là những suy nghĩ của tôi về ...

Vincent Cochetel bị bắt làm con tin trong 317 ngày năm 1998, khi đang làm việc cho Ủy viên cấp cao Liên Hợp Quốc về người tị nạn ở Chechnya. Lần đầu tiên, ông kể lại trải nghiệm - từ việc sống trong căn hầm tăm tối, bị xích vào giường ngủ, đến cuộc trò chuyện không mong đợi với người bắt giữ ông. Với sự nhiệt tình và sức mạnh, ông giải thích tại sao ông vẫn tiếp tục công việc cho đến hôm nay. Từ năm 2000, số vụ tấn công nhân viên cứu trợ đã tăng lên gấp ba - và ông ấy tự hỏi việc tăng số lượng lên có thể báo hiệu điều gì với nhân loại.

Tôi không thể nào quên họ

Đó là Aslan, Alik, Andrei,

Fernanda, Fred, Galina, Gunnhild,

Hans, Ingeborg, Matti, Natalya,

Nancy, Sheryl, Usman, Zarema,

và còn nhiều nữa

Phần lớn, sự tồn tại và
lòng nhân đạo của họ

đã bị cắt giảm khi thống kê

ghi nhận một cách lạnh lùng như
"một sự cố an ninh"

Với tôi, họ là những đồng nghiệp

thuộc về cộng đồng những
nhân viên cứu trợ nhân đạo

họ đã cố gắng mang đến từng chút thoải mái

đến nạn nhân của chiến tranh ở Chechnya
vào những năm 90

Họ là những y tá, những nhà tiếp vận,
những chuyên gia về trú ẩn

những trợ lý, thông dịch viên

Và trong chiến dịch này, họ đã bị sát hại

gia đình họ chia cách

và câu chuyện về họ
phần lớn đã bị lãng quên

Chẳng ai bị xử phạt vì những tội ác đó

Tôi không thể quên họ

Họ sống trong lòng tôi
theo một cách nào đó

mỗi ngày, những ký ức về họ
mang đến cho tôi nhiều ý nghĩa

Nhưng họ cũng ám ảnh tôi về những góc tối

Vì những nhân viên cứu trợ nhân đạo

họ quyết định sát cánh cùng nạn nhân

để giúp đỡ, tạo sự thoải mái, bảo vệ

nhưng khi họ cần sự bảo vệ
cho chính bản thân họ

thì không có

Khi mà bạn nhìn những tiêu đề trên báo
những ngày qua

về chiến tranh ở I-rắc hay Syria

những nhân viên cứu trợ bị bắt cóc,
con tin bị giết hại

nhưng họ đã là ai?

Tại sao họ đã ở đó?

Cái gì đã thúc đẩy họ?

Chúng ta đã trở nên vô tâm
với những tội ác đó như thế nào?

Đó là lý do tại sao tôi có mặt hôm nay

Chúng ta cần tìm ra cách tốt hơn
để tưởng nhớ họ

Cần giải thích những giá trị cốt lõi
mà họ đã cống hiến cả mạng sống

Chúng ta cần công lý

Năm 1996, tôi được gửi đi

bởi Ủy viên cấp cao Liên Hợp Quốc
cho người tị nạn đến Bắc Caucasus

Tôi đã biết một vài rủi ro

Năm người cộng sự đã bị giết hại

ba người bị thương nghiêm trọng

bảy người bị bắt làm con tin

Vì vậy chúng tôi đã rất thận trọng

Chúng tôi đã sử dụng những xe bọc thép,
xe làm mồi nhử

thay đổi lịch trình, nơi ở

tất cả các biện pháp an toàn

Nhưng vào đêm đông lạnh
của tháng Một năm 1998, tới lượt của tôi

Khi tôi đi vào căn hộ ở Vladikavkaz
với người bảo vệ

chúng tôi bị người đàn ông có vũ khí
bao vây

Họ bắt người bảo vệ, đặt anh ta trên sàn

họ đánh anh ta trước mặt tôi

trói anh ta, rồi kéo lê anh ta đi

Tôi đã bị còng tay, bịt mắt,
và buộc phải quỳ

khi bộ phận giảm thanh của súng
ép sát vào cổ tôi

Khi chuyện đó xảy ra với bạn

thì sẽ không còn thời gian để suy nghĩ,
để cầu nguyện

Não tôi tiếp tục vô ý thức

tua nhanh lại
cuộc sống mà tôi vừa trải qua

Tôi tốn nhiều phút đồng hồ để nhận ra

rằng những người đàn ông mang mặt nạ kia
ở đây không phải để giết tôi

nhưng người nào, ở đâu,
đã sắp xếp vụ bắt cóc tôi

Sau đó một quá trình mất nhân tính
đã bắt đầu ngày hôm đó

Tôi không khác gì một hàng hóa

Tôi không thường nhắc về điều này

nhưng tôi muốn chia sẻ một chút với bạn
về 317 ngày bị bắt giữ

Tôi bị giữ ở căn hầm dưới lòng đất

đầy bóng tối

khoảng 23 tiếng và 45 phút mỗi ngày

và sau đó những người bảo vệ đến,
thường là hai người

Họ mang đến một mẩu bánh mì lớn

một chén súp, và một cây nến

Cây nến đó sẽ cháy khoảng 15 phút

15 phút ánh sáng quý giá

và sau đó họ sẽ mang nó đi,
và tôi lại trở về với bóng tối

Tôi bị xích vô cái giường ngủ
bằng một sợi cáp bằng kim loại

Tôi chỉ đi được bốn bước nhỏ

Tôi luôn mơ ước tới bước thứ 5

Và không có TV, không radio, không báo,
không ai để nói chuyện

Tôi không có khăn tắm, không xà phòng,
không giấy vệ sinh

chỉ có hai cái xô bằng kim loại mở,
một là nước, một là chất thải

Bạn có thể hình dung thực thi án mô phỏng
là thú tiêu khiển của những người bảo vệ

khi họ bạo dâm
hoặc là khi họ chỉ chán và say xỉn

Chúng tôi đang phá vỡ những chiếc đinh
một cách từ từ

Sự cô lập và bóng tối thì rất khó
để miêu tả

Không có thứ gì thì làm sao bạn miêu tả?

Không từ nào có thể tả được
sự cô đơn của tôi

trong ranh giới rất mỏng
giữa tỉnh táo và điên loạn

Trong bóng tối, thỉnh thoảng
tôi đã tưởng tượng mình đang chơi cờ đam

Tôi sẽ bắt đầu với quân đen

rồi chơi với quân trắng

trở lại quân đen
cố để lừa bên kia

Tôi không chơi cờ đam nữa

Tôi bị dày vò bởi những suy nghĩ về
gia đình và cộng sự, người bảo vệ, Edik.

Tôi không biết điều gì đã xảy ra
với anh ta

Khi cố gắng để không nghĩ ngợi nữa

tôi cố gắng lấp đầy thời gian

bằng cách tập thể dục

Tôi đã cố cầu nguyện,
thử tất cả các loại trò chơi ghi nhớ

Nhưng bóng tối cũng tạo ra
những viễn cảnh và suy nghĩ bất thường

Một phần trong ý thức của bạn
muốn bạn kháng cự, la hét, khóc

và phần khác thì ra lệnh cho bạn câm miệng

và chỉ trải qua

Thường xuyên xảy ra mâu thuẫn nội tâm;
và không có phân xử

Có một lần người bảo vệ đến,
một cách rất tích cực, nói với tôi

"Hôm nay mày sẽ phải quỳ và
cầu xin thức ăn."

Tâm trạng của tôi không tốt
nên tôi đã sỉ nhục anh ta.

Tôi sỉ nhục mẹ, tổ tiên của anh ta

Kết quả khả quan hơn là: anh ta ném
thức ăn vào chất thải của tôi

Ngày hôm sau, anh ta trở lại
với yêu cầu tương tự

Anh ta nhận được câu trả lời giống hệt

và kết quả cũng không thay đổi

Bốn ngày sau đó, cơ thể đầy vết thương

Tôi không biết cái đói gây tổn thương
quá nhiều khi bạn có quá ít

Vì vậy khi những người bảo vệ đi xuống

Tôi đã quỳ xuống

Tôi đã cầu xin thức ăn

Phục tùng là cách duy nhất tôi phải làm
để có một cây nến khác

Sau khi bị bắt cóc,

tôi bị đưa từ Bắc Ossetia đến Chechnya

ba ngày trong thùng sau
của những chiếc xe hơi khác nhau,

và khi đến nơi, tôi bị tra hỏi

trong 11 ngày bởi người tên là Ruslan

Công việc hằng ngày luôn giống nhau:

nhiều ánh sáng hơn một chút, 45 phút

Anh ta đi xuống căn hầm,

yêu cầu những người bảo vệ
trói tôi vào cái ghế

và anh ta mở nhạc thật lớn

Và sau đó anh ta la hét những câu hỏi

Anh ta sẽ la hét. Đánh đập tôi.

Tôi sẽ kể cho bạn về chi tiết.

Có rất nhiều câu hỏi mà tôi không hiểu,

và cũng có những câu hỏi
mà tôi không muốn hiểu.

Cuộc thẩm vấn kéo dài
suốt một cuốn băng nhạc:

15 bài hát, 45 phút.

Tôi luôn mong đến bài hát cuối cùng.

Một ngày đêm nọ dưới hầm,
tôi không biết gì,

Tôi nghe tiếng trẻ con khóc trên đầu,

cậu bé, khoảng chừng 2 hay 3 tuổi.

Những tiếng bước chân, hỗn loạn,
tiếng người ta chạy.

Vì vậy khi Ruslan quay trở lại
vào ngày hôm sau,

trước khi anh ta hỏi câu đầu tiên,

tôi hỏi, "Con trai anh thế nào?
Nó tốt hơn chưa?"

Ruslan ngạc nhiên.

Anh ta bực bội vì cho là
những người bảo vệ đã nói gì đó

về đời sống cá nhân của anh ta.

Tôi nói về NGOs
là nơi cung cấp thuốc đến trạm y tế

nơi có thể giúp con trai anh ta khỏe hơn.

Và chúng tôi đã nói về việc giáo dục,
về gia đình.

Anh ta kể về những đứa con của mình.

Tôi kể về đứa con gái của tôi.

Sau đó anh ta nói về súng, xe hơi, phụ nữ,

và tôi cũng nói về những đề tài đó.

Chúng tôi trò chuyện đến tận
bài hát cuối cùng của cuốn băng nhạc

Ruslan đã là người hung dữ nhất
mà tôi từng gặp.

Anh ta không đánh tôi lần nào nữa.

Cũng không hỏi tôi bất cứ câu nào.

Tôi không còn bị coi là hàng hóa nữa.

2 ngày sau đó,
tôi được chuyển đến nơi khác.

Ở đó, người bảo vệ đến gần tôi
-- một cách khá kỳ lạ --

và anh ta nói với giọng êm nhẹ,

"Tôi muốn cám ơn anh

vì sự hỗ trợ mà tổ chức bạn
đã mang đến gia đình tôi

khi chúng tôi bị dời ra kế bên Dagestan."

Tôi có thể nói được gì nữa?

Thật là khó chịu.
Như đang nuốt thanh gươm trong bụng.

Tôi dành nhiều tuần liền suy ngẫm
để cố gắng dàn xếp

những lý do tốt mà chúng tôi có
để hỗ trợ gia đình anh ta

và anh ta đã trở thành người lính may mắn

Anh ta còn trẻ, anh ta mắc cỡ.

Tôi đã không bao giờ thấy mặt anh ta

Có lẽ anh ta muốn nói điều gì đó tốt đẹp.

Nhưng trong 15 giây đó,

Anh ta làm tôi nghi ngờ
những gì chúng tôi đã làm

tất cả những sự hy sinh.

Khiến tôi nghĩ họ nhìn thấy chúng tôi
như thế nào.

Cho đến sau đó, tôi giả định
họ biết tại sao tôi ở đây

và chúng tôi đang làm gì.

Một người không thể giả định được điều đó

Giải thích tại sao chúng tôi làm như vậy
thật không dễ,

thậm chí với
cả những người thân thiết

Chúng tôi không hoàn hảo, hay cấp cao

không phải
đội cứu hỏa của thế giới,

không phải siêu nhân

không ngăn cản chiến tranh,

chúng tôi biết
nhân đạo không thay thế giải pháp

Nhưng chúng tôi làm vì
một trong những vấn đề của cuộc sống.

Đôi lúc
đó chỉ là sự khác biệt mà bạn làm --

một cá nhân, gia đình,
nhóm nhỏ những cá thể --

và đó là vấn đề.

Khi bạn có sóng thần, động đất hay bão,

bạn thấy đội cứu hộ
đến từ tất cả mọi nơi trên thế giới,

tìm kiếm những người sống sót
hàng tuần liền.

Tại sao? Không ai chất vấn điều này.

Mọi vấn đề cuộc sống,

hay mỗi cuộc sống có vấn đề.

Điều này giống với chúng tôi
khi chúng tôi giúp người tị nạn

họ di dời trong nước bởi xung đột,
hay người phi quốc tịch,

tôi biết rất nhiều người,

khi họ đối đầu với đau khổ tột độ,

họ cảm thấy cạn kiệt sức lực
và dừng lại ở đó.

Thật đáng tiếc, bởi vì có rất nhiều cách
để người ta giúp đỡ.

Chúng tôi không dừng lại với cảm giác đó.

Chúng tôi làm mọi thứ có thể để hỗ trợ,

bảo vệ, tạo sự thoải mái.

Chúng tôi phải như vậy.

Chúng tôi không thế làm gì khác.

Chúng tôi nghĩ vậy, chỉ là con người

Đó là tôi trong cái ngày
được phóng thích.

Vài tháng sau đó,
tôi gặp tân thủ tướng Pháp.

Điều thứ hai mà ông ấy đã nói với tôi:

"Ông rất vô trách nhiệm vì
đã đi Bắc Caucasus

Ông không biết đã gây ra cho chúng tôi
bao nhiêu rắc rối."

Đó là một cuộc gặp gỡ nhỏ.

(tiếng cười)

Tôi nghĩ rằng giúp người gặp nạn
là trách nhiệm.

Trong chiến tranh,
thật sự không ai muốn dừng lại,

và chúng tôi có
rất nhiều những ngày như vậy,

hỗ trợ người cần giúp đỡ
và phần nào bảo vệ họ

không chỉ là
hành động của lòng nhân đạo,

đó là sự khác biệt của con người.

Tại sao ông ta không hiểu điều này?

Chúng tôi có trách nhiệm phải cố gắng.

Bạn đã nghe khái niệm:
Trách nhiệm bảo vệ

Kết quả có thể phụ thuộc vào
nhiều thông số.

Chúng tôi có thể thất bại,
nhưng còn tệ hơn cả --

là thậm chí không cố gắng
khi chúng ta có thể.

Vì vậy, nếu bạn chọn đi con đường này,
nếu bạn đăng ký loại công việc này,

cuộc sống của bạn sẽ đầy niềm vui
và nỗi buồn,

bởi vì có rất nhiều người
chúng tôi không thể giúp đỡ,

rất nhiều người chúng tôi không thể
bảo vệ, hay giải cứu.

Tôi gọi đó là con ma của mình,

bởi đã chứng kiến nỗi khổ của họ
từ lúc kết thúc,

bạn chia sẻ một chút nỗi đau ấy.

Rất nhiều người trẻ
theo chủ nghĩa nhân đạo

trải qua những trải nghiệm đầu tiên
đầy cay đắng.

Họ bị đẩy vào những tình huống đau khổ,

nhưng họ bất lực để thay đổi
bất cứ điều gì.

Họ phải học cách chấp nhận điều đó

và dần dần lấy lại năng lượng.

Điều đó thật khó.

Nhiều người không làm được,

nhưng với những ai làm được, thì
không có việc nào khác giống như thế này.

Bạn có thể nhận ra khác biệt
mà bạn tạo ra mỗi ngày.

Những nhân viên cứu trợ nhân đạo
hiểu rủi ro mà họ gặp phải

trong vùng đang xung đột hay
những khu vực sau xung đột,

cuộc sống, nghề nghiệp của chúng tôi
dần bị đe dọa,

và tinh thần của cuộc sống
đang dần mai một.

Bạn có biết từ thiên niên kỷ,

số lượng vụ tấn công nhân viên cứu trợ
đã tăng gấp ba?

2013 đã phá kỷ lục:

155 đồng nghiệp bị giết,

171 vụ bị thương nghiêm trọng,

134 bị bắt cóc.

Rất nhiều cuộc đời tan nát.

Mãi cho đến khi bắt đầu cuộc nội chiến
ở Somalia cuối những năm 80

nhân viên cứu trợ nhân đạo
đôi khi cũng là nạn nhân

của những cái mà được gọi là
thiệt hại phụ,

nhưng nhìn chung chúng tôi không là
mục tiêu của các cuộc tấn công

Điều này đã thay đổi.

Nhìn vào bức tranh.

Baghdad, tháng tám năm 2003:

24 đồng nghiệp bị giết.

Đã qua những ngày mà cờ xanh của
Liên Hợp Quốc hay Hội chữ thập đỏ

sẽ tự động bảo vệ chúng tôi.

Các nhóm tội phạm và vài nhóm chính trị

đã thụ tinh chéo với nhau hơn 20 năm nay,

và họ đã tạo ra những dạng tạp chủng

là những người mà
chúng tôi không thể giao tiếp được.

Các nguyên tắc nhân đạo được kiểm tra,
chất vấn, và thường bị bỏ qua,

nhưng có lẽ quan trọng hơn,
chúng tôi đã bỏ tìm kiếm công lý

Hình như không có hậu quả gì

đối với cuộc tấn công chống lại
nhân viên cứu trợ nhân đạo.

Sau khi được phóng thích, tôi được khuyên
là đừng tìm kiếm công bằng.

Nó sẽ không mang đến cho bạn
điều gì tốt, tôi đã được nói như vậy.

Thêm vào đó, bạn sắp đặt cuộc sống của
những đồng nghiệp khác vào nguy hiểm.

Tôi mất nhiều năm để nhìn bản án

của 3 người có liên quan đển
vụ bắt cóc tôi,

nhưng đây đã là ngoại lệ.

Không có sự công bằng
cho bất cứ nhân viên cứu trợ nào

bị giết hay bị bắt cóc ở Chechnya
từ năm 95 đến 99,

và điều này cũng tương tự
trên toàn thế giới.

Điều này là không thể chấp nhận.

Không thể tha thứ.

Tấn công nhân viên cứu trợ nhân đạo
là tội ác chiến tranh theo luật quốc tế.

Những tội ác này phải bị trừng phạt.

Chúng ta phải kết thúc
cái vòng miễn tội này.

Phải thừa nhận là những vụ tấn công
chống lại nhân viên cứu trợ

là tấn công chống lại chính loài người.

Điều đó khiến tôi tức giận.

Tôi biết là tôi rất may mắn so với
những người tị nạn mà tôi giúp đỡ.

Tôi không biết sẽ ra sao khi nhìn thấy
toàn thị trấn của mình bị phá hủy

Sẽ ra sao khi nhìn những người thân quen
bị bắn ngay trước mắt mình.

Sẽ ra sao khi đất nước tôi bị xâm chiếm.

Tôi cũng biết là mình rất may mắn
so với những con tin khác.

4 ngày trước khi tôi được phóng thích,
4 con tin đã bị chặt đầu

cách chỗ tôi bị nhốt vài dặm.

Tại sao là họ?

Tại sao tôi ở đây ngày hôm nay?

Không dễ để trả lời.

Tôi đã được nhận nhiều sự giúp đỡ
từ những người thân,

từ đồng nghiệp, bạn bè,
từ những người mà tôi không quen biết.

Họ đã giúp tôi qua nhiều năm
để tôi thoát khỏi bóng tối.

Không ai được đối xử
với sự chú ý tương tự.

Có bao nhiêu đồng nghiệp của tôi
sau đau thương,

trở về được cuộc sống của riêng họ?

Tôi có thể đếm được 9 người mà tôi biết

Có bao nhiều đồng nghiệp của tôi trải qua
cuộc ly hôn khó khăn

sau trải nghiệm đau thương

bởi vì họ không thể giải thích thêm được
bất cứ điều gì với bạn đời của họ?

Tôi không thể đếm được.

Có cái giá cho loại cuộc sống này.

Ở Nga, các đài tưởng niệm
đều có dòng chữ trên đỉnh.

Đó là, (trong tiếng Nga)

"Không ai bị lãng quên,
không điều gì bị lãng quên."

Tôi không quên những đồng nghiệp đã mất.

Tôi không thể quên bất cứ điều gì.

Tôi kêu gọi mọi người
ghi nhớ sự cống hiến của họ

và yêu cầu các nhân viên cứu trợ
trên thế giới

được bảo vệ tốt hơn.

Chúng ta không nên để ánh sáng hy vọng
mà họ mang đến bị dập tắt.

Sau đó, nhiều người
hỏi, "Nhưng sao anh vẫn tiếp tục?

Tại sao anh làm công việc này?

Tại sao anh phải trở lại với nó?"

Tôi trả lời rất đơn giản:

Nếu tôi từ bỏ,

điều đó có nghĩa là
bọn bắt cóc tôi đã thắng.

Họ đã có thể lấy đi tâm hồn

và lòng nhân đạo của tôi

Cám ơn.

(vỗ tay)