Μαγευτικά σπίτια κατασκευασμένα από μπαμπού

Δεν έχετε ξαναδεί παρόμοιες κατασκευές. Τα εντυπωσιακά σπίτια από μπαμπού που κατασκευάζει η Ελόρα Χάρντι μαζί με την ομάδα της στο Μπαλί, είναι ευέλικτα, έχουν καμπύλες και εντυπωσιάζουν συνεχώς. Αψηφούν τα πρότυπα επειδή το ίδιο το μπαμπού είναι τόσο αινιγματικό. Κανένα στύλος μπαμπού δεν είναι ίδιος, κι έτσι κάθε σπίτι, κάθε γέφυρα και κάθε μπάνιο είναι εξαιρετικά μοναδικά. Σε αυτήν την όμορφη και καθηλωτική ομιλία, μοιράζεται τις δυνατότητες του μπαμπού τόσο ως βιώσιμο υλικό όσο και ως υλικό που τροφοδοτεί τη φαντασία.
«Χρειάστηκε να επινοήσουμε τους δικούς μας κανόνες», σημειώνει η ίδια.

Όταν ήμουν εννέα ετών,

με ρώτησε η μαμά μου
πώς θα ήθελα να είναι το σπίτι μου,

και ζωγράφισα αυτό
το παραμυθένιο μανιτάρι.

Και μετά το έφτιαξε στ' αλήθεια.

(Γέλια)

Δεν νομίζω ότι κατάλαβα
πόσο ασυνήθιστο ήταν για τότε

κι ίσως ακόμη να μην το καταλαβαίνω,

επειδή εξακολουθώ να σχεδιάζω σπίτια.

Εδώ έχουμε ένα εξαώροφο, κατά παραγγελία,
σπίτι στο Μπαλί.

Είναι κατασκευασμένο σχεδόν
εξ' ολοκλήρου από μπαμπού.

Το καθιστικό στον τέταρτο όροφο
έχει θέα στην κοιλάδα.

Στο σπίτι μπαίνετε από μια γέφυρα.

Έχει πολλή ζέστη στις τροπικές χώρες,

έτσι φτιάχνουμε μεγάλες θολωτές οροφές
για να έχουμε δροσιά.

Ορισμένα δωμάτια έχουν ψηλά παράθυρα
για να κρατούν τον κλιματισμό μέσα

και τα έντομα απ' έξω.

Αυτό το δωμάτιο είναι ανοικτό.

Φτιάξαμε ένα κρεβάτι
με τέντα και κλιματισμό.

Μια πελάτισσα ήθελε χώρο τηλεόρασης
στη γωνία του καθιστικού της.

Το κλείσιμο ενός χώρου με ψηλούς τοίχους
δεν έμοιαζε ωραία ιδέα,

οπότε φτιάξαμε αυτό
το γιγαντιαίο πλεκτό κέλυφος.

Έχουμε όλες τις απαραίτητες ανέσεις,
όπως είναι τα μπάνια.

Αυτό εδώ είναι ένα καλάθι
στη γωνία του καθιστικού

και πρέπει να σας πω ότι ορισμένοι
διστάζουν να το χρησιμοποιήσουν.

Ακόμη δεν έχουμε βρει λύση
για ηχομόνωση.

(Γέλια)

Οπότε, υπάρχουν πολλά
τα οποία ακόμη επεξεργαζόμαστε,

αλλά αυτό που έμαθα

είναι ότι το μπαμπού συμπεριφέρεται καλά
αν το χρησιμοποιήσεις σωστά.

Ουσιαστικά πρόκειται για άγριο γρασίδι.

Φύεται σε μη καλλιεργούμενα εδάφη,

σε βαθιά φαράγγια, σε βουνοπλαγιές.

Ζει με βρόχινο νερό,
νερό πηγής και λιακάδα

και από τα 1.450 είδη μπαμπού
που υπάρχουν στον κόσμο,

χρησιμοποιούμε μόνο επτά.

Αυτός είναι ο μπαμπάς μου.

Αυτός με έπεισε να κάνω
κατασκευές με μπαμπού,

και στέκεται σε μια συστάδα από μπαμπού,

του είδους Dendrocalamus asper niger,
που φύτεψε μόλις πριν επτά χρόνια.

Κάθε χρόνο βγάζει νέους βλαστούς.

Την περασμένη βδομάδα, είδαμε τον βλαστό
να φτάνει το 1 μέτρο σε μόλις 3 μέρες,

συνεπώς μιλάμε για βιώσιμη ξυλεία
σε τρία χρόνια.

Η συγκομιδή μας προέρχεται
από εκατοντάδες συστάδες δέντρων.

Το «μπιτάνγκ» όπως το αποκαλούμε,
είναι πολύ ψηλό,

φτάνει τα 18 μέτρα ωφέλιμου ύψους.

Δοκιμάστε να μεταφέρετε αυτόν τον κορμό
από ένα βουνό.

Είναι ανθεκτικό. Έχει την ίδια αντοχή
με το ατσάλι,

και τη θλιπτική αντοχή του σκυροδέματος.

Φορτώστε τέσσερις τόνους σε έναν στύλο

και θα αντέξει.

Επειδή είναι κούφιο, είναι ελαφρύ,

τόσο που μπορούν
να το σηκώσουν μερικοί άντρες

ή προφανώς και μία γυναίκα.

(Γέλια)
(Χειροκρότημα)

Όταν ο πατέρας μου έφτιαξε
την Πράσινη Σχολή στο Μπαλί,

επέλεξε το μπαμπού
για όλα τα κτήρια στη σχολή

επειδή το θεώρησε ένα είδος υπόσχεσης.

Είναι μια υπόσχεση στα παιδιά.

Είναι ένα βιώσιμο υλικό
που θα υπάρχει για πάντα.

Όταν πρωτοείδα αυτές τις κατασκευές
περίπου πριν έξι χρόνια,

σκέφτηκα ότι ήταν απόλυτα λογικό.

Φύεται παντού τριγύρω μας.

Είναι δυνατό και κομψό.

Είναι ανθεκτικό στους σεισμούς.

Γιατί δεν έγινε νωρίτερα και τι μπορούμε
να κάνουμε με αυτό στη συνέχεια;

Οπότε, μαζί με κάποιους από τους πρώτους
κατασκευαστές της Πράσινης Σχολής,

ίδρυσα το Ibuku.

Ibu σημαίνει «μητέρα» και ku «δική μου»,
οπότε αναπαριστά τη δική μου Μητέρα Φύση.

Στο Ιbuku είμαστε μια ομάδα
από τεχνίτες, αρχιτέκτονες και σχεδιαστές,

και ασχολούμαστε με τη δημιουργία
ενός νέου τρόπου δόμησης.

Τα τελευταία πέντε χρόνια μαζί,
έχουμε κατασκευάσει

πάνω από 50 μοναδικά κτίσματα,
τα πιο πολλά στο Μπαλί.

Εννέα από αυτά είναι στο Πράσινο Χωριό,

όπου μόλις είδατε το εσωτερικό
κάποιων κατοικιών,

τα εξοπλίζουμε με επίπλωση
κατά παραγγελία,

και τα περιβάλλουμε με λαχανόκηπους,

και θα θέλαμε πολύ να σας καλέσουμε
να τα δείτε κάποια μέρα.

Όταν έρθετε θα μπορέσετε
να δείτε και την Πράσινη Σχολή,

συνεχίζουμε να κατασκευάζουμε
αίθουσες κάθε χρόνο,

όπως και μια αναβαθμισμένη έκδοση
του παραμυθένιου μανιταριού μου.

Επίσης εργαζόμαστε πάνω
σε ένα μικρό σπίτι για εξαγωγή.

Αυτό είναι ένα παραδοσιακό σπίτι
από το νησί Σούμπα

που έχουμε αντιγράψει
με όλες τις λεπτομέρειες και τις υφές.

Ένα εστιατόριο με ανοικτή κουζίνα.

Μοιάζει πολύ με κουζίνα, σωστά;

Και μια γέφυρα μήκους 22 μέτρων
πάνω από ένα ποτάμι.

Αυτό που κάνουμε
δεν είναι εντελώς καινούργιο.

Από μικρές καλύβες ως περίτεχνες γέφυρες,
όπως αυτή στην Ιάβα,

το μπαμπού χρησιμοποιείται
παντού στις τροπικές χώρες,

κυριολεκτικά για δεκάδες χιλιάδες χρόνια.

Υπάρχουν νησιά, ακόμη και ήπειροι
που ανακαλύψαμε με σχεδίες από μπαμπού.

Αλλά μέχρι πρόσφατα,

ήταν σχεδόν αδύνατο να προστατεύσουμε
τα μπαμπού από έντομα,

κι έτσι σχεδόν οτιδήποτε είχε φτιαχτεί
με μπαμπού, δεν υπάρχει πια.

Το μη προστατευμένο μπαμπού διαβρώνεται.

Το ακατέργαστο μπαμπού
τελικά καταλήγει να γίνει σκόνη.

Γι' αυτό τα περισσότερα άτομα,
ιδίως στην Ασία,

θεωρούν ότι μόνο οι πολύ φτωχοί
ή οι αγρότες θέλουν πράγματι

να μείνουν σε ένα σπίτι από μπαμπού.

Έτσι σκεφτήκαμε,

τι θα χρειαζόταν
για να τους αλλάξουμε γνώμη,

για να τους πείσουμε ότι αξίζει
να χτίζουν με μπαμπού,

πόσο μάλλον ότι είναι και αξιόλογο;

Πρώτον, χρειαζόμασταν
ασφαλείς λύσεις προστασίας.

Ο βόρακας είναι ένα φυσικό αλάτι.

Μετατρέπει το μπαμπού
σε ένα βιώσιμο δομικό υλικό.

Χειριστείτε το μπαμπού σωστά,
κάντε προσεκτική σχεδίαση,

και μια κατασκευή από μπαμπού
μπορεί να κρατήσει μια ζωή.

Δεύτερον, φτιάξτε με αυτό
κάτι εντυπωσιακό.

Εμπνεύστε τον κόσμο.

Ευτυχώς,

ο πολιτισμός του Μπαλί
ευνοεί την δεξιοτεχνία.

Εκτιμά τον τεχνίτη.

Οπότε, συνδυάστε αυτά τα δύο
με τολμηρούς ανθρώπους

της νέας γενιάς των τοπικά
εκπαιδευμένων αρχιτεκτόνων,

σχεδιαστών και μηχανικών,

και να θυμάστε πάντα

ότι σχεδιάζετε
για κυρτούς, στενούς και κούφιους στύλους.

Κανένας στύλος δεν είναι ίδιος,
δεν υπάρχουν ευθείες γραμμές,

δεν είναι όπως καδρόνια.

Οι δοκιμασμένες και πράγματι καλές μέθοδοι
και η ορολογία της αρχιτεκτονικής

δεν εφαρμόζονται εδώ.

Χρειάστηκε να επινοήσουμε
τους δικούς μας κανόνες.

Ρωτάμε το μπαμπού σε τι είναι καλό
και τι θέλει να γίνει

και μας λέει ότι θέλει να το σεβόμαστε
και να σχεδιάζουμε βάσει των αντοχών του,

να το προστατεύουμε από το νερό
και να εκμεταλλευόμαστε τις καμπύλες του.

Οπότε σχεδιάζουμε τρισδιάστατα,

φτιάχνοντας δομικά μοντέλα σε κλίμακα

από το ίδιο υλικό με το οποίο
μετά θα κατασκευάσουμε το σπίτι.

Η δημιουργία ενός μοντέλου από μπαμπού,
είναι τέχνη

καθώς και ιδιαίτερη μηχανική.

Αυτό είναι το προσχέδιο του σπιτιού.

(Γέλια)

Το πηγαίνουμε στην τοποθεσία
της κατασκευής

και με μικρούς χάρακες
μετράμε κάθε στύλο

λαμβάνοντας υπόψιν κάθε καμπύλη,
κι επιλέγουμε ένα κομμάτι μπαμπού

για να αναπαράγουμε επιτόπου
αυτό το σπίτι.

Σχετικά με τις λεπτομέρειες,
τα λαμβάνουμε όλα υπόψη.

Γιατί οι πόρτες είναι συνήθως ορθογώνιες;

Γιατί δεν είναι στρογγυλές;

Πώς μπορούμε να φτιάξουμε
μια καλύτερη πόρτα;

Οι μεντεσέδες της έχουν θέμα
με τη βαρύτητα

κι αυτή πάντα κερδίζει στο τέλος,

οπότε γιατί να μην στρέφεται
γύρω από έναν άξονα στο κέντρο

όπου μπορεί να παραμείνει
σε ισορροπία;

Επίσης, γιατί οι πόρτες
να μην έχουν σχήμα σταγόνας;

Για να αποκομίσουμε επιλεκτικά οφέλη

και να εργαστούμε με τους περιορισμούς
αυτού του υλικού

έπρεπε στ' αλήθεια να προσπαθήσουμε πολύ,

και μέσα στους περιορισμούς
βρήκαμε χώρο για κάτι νέο.

Είναι μια πρόκληση:
πώς κατασκευάζεις μια οροφή

αν δεν έχεις σανίδες για να δουλέψεις;

Θα ομολογήσω ότι μερικές φορές
ονειρεύομαι γυψοσανίδες και κοντραπλακέ.

(Γέλια)

Αλλά αν αυτό που διαθέτετε
είναι ειδικευμένοι τεχνίτες

και μικρά κομμάτια,

μπορείτε να πλέξετε την οροφή,

να απλώσετε από πάνω μουσαμά
και να τον λουστράρετε.

Πώς σχεδιάζεις ανθεκτικά
ντουλάπια κουζίνας

που ταιρίαζουν με την καμπυλωτή κατασκευή;

Σχίζεις έναν ογκόλιθο σε φέτες,

τον σκαλίζεις με το χέρι
για να ταιριάζουν όλα τα κομμάτια,

αφήνεις τους φλοιούς

και αυτό που φτιάχνουμε
είναι εντελώς χειροποίητο.

Οι δομικές ενώσεις στις κατασκευές μας

είναι ενισχυμένες με ατσάλινες ενώσεις,
αλλά και καρφιά από μπαμπού.

Υπάρχουν χιλιάδες καρφάκια σε κάθε πάτωμα.

Αυτό το πάτωμα είναι από γυαλιστερό
και ανθεκτικό φλοιό μπαμπού.

Μπορείτε να νιώσετε την υφή του
με γυμνά πόδια.

Το πάτωμα στο οποίο περπατάτε,

μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο
που περπατάτε;

Μπορεί να αλλάξει το αποτύπωμα
που τελικά αφήνετε στον κόσμο;

Θυμάμαι όταν ήμουν εννέα ετών

και ένιωθα την κατάπληξη

και τη δυνατότητα

και λίγο τον ιδεαλισμό.

Έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας

και πολλά να μάθουμε,

αλλά ένα πράγμα που ξέρω είναι
ότι με δημιουργικότητα και δέσμευση

μπορείς να δημιουργήσεις ομορφιά και άνεση

και ασφάλεια, ακόμη και πολυτέλεια,

από ένα υλικό που θα ξαναφυτρώσει.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)